VƏ İnformasiYA

KİTABXANAŞÜNASLIQ VƏ İNFORMASİYA 
№ 1 (4)                                                                                                    2011
 
 
 
 
 
 
 
 
 
     
 
74 
Тофиг  Наьыйевин,  Расим  Яфяндийевин,  Фуад  Гасымзадянин,  Юмяр 
Елдаровун,  Гяриб  Мяммядовун,  Мирмяммяд  Ъавадзадянин,  Бяхтийар 
Ващабзадянин фикирляри верилмишдир. Бурада щямчинин, АМЕА-нын мцхбир 
цзвляри:  Йагуб  Мащмудовун,  Акиф  Мусайевин,  Аьасялим  Ялясэяровун, 
Низами Ъяфяровун, Москва Дювлят Университетинин Бакы филиалынын ректору, 
профессор Нярэиз Пашайеванын, Йапонийалы дилчи-алим Акиранын, Иран Ислам 
Республикасындан ъярращ Доктор Ъавад Щейятин, Америка вя Азярбайъан 
Достлуг  вя  Кцлтцр  Дярняйинин  рящбяри  Доктор  Фируз  Щейятин,  АБШ-дакы 
Азярбайъан  Мядяниййят  Ъямиййятинин  нцмайяндяси  Доктор  Шяфайи 
Янсаринин, Иран Ислам Республикасынын «Яср-е Азади» гязетинин редактору 
Доктор  Ващид  Пейщанын,  АБШ-ын  Стенфорд  Университетинин  профессору 
Елизабет Шервудун, Тцркийянин «Фатищ» Университетинин ректору, профессор 
Ерэцн  Йенярин,  Тцркдилли  Юлкялярин  Милли  Педиатрийа  Ъямиййятляри 
Бирлийинин фяхри президенти, профессор Ищсан Доьрамаъынын, йазычы, Тцркийя 
Ъцмщуриййятиндян Ирфан Цнвяр Нясряддин оьлунун, П.Анохин адына Елми-
Тядгигат  Нормал  Физиолоэийа  Институтунун  директору,  академик 
К.Судаковун, йазычы-алим, Инэилтярядян Гуламрза Сябри Тябризинин, Щйус-
тондакы тибб мяркязинин профессору, дцнйа шющрятли цряк ъярращы Майкл Де 
Бейкинин,  Газахыстан  вя  Гырьызыстанын  халг  шаири,  академик  Мухтар 
Шахановун,  тарихчи  Америка  Бирляшмиш  Штатларындан  Одри  Алдстадтын, 
Москва  Дювлят  Щцгуг  Академийасынын  ректору,  академик  Олег 
Кутафинин,  Тбилиси  Дювлят  Университетинин  ректору  Роин  Метревелинин, 
Мирзя  Улугбяй  адына  Дашкянд  Университетинин  ректору,  профессор  Тцра-
бяй  Далимовун,  Тцркийядяки  Азярбайъан  лоббисинин  башганы,  профессор 
Йящйа Ташдялянин, Русийанын цмуми тящсил вя пешя тящсили назири Владимир 
Кинилйовун вя  с. фикирляри верилмишдир [4, 45-68]. Йарымбюлмядя  илк олараг 
Азярбайъан  Республикасынын  Президенти  Илщам  Ялийевин    цмуммилли  лидер 
щаггында  фикри  верилмишдир:  «Азярбайъан  тарихинин  талейцклц  щадисялярля 
долу отуз илдян артыг бир дюврц Щейдяр Ялийевин ады иля баьлыдыр. Бу дювр 
ярзиндя Щейдяр Ялийев Азярбайъан дювлятини вя миллятини заманын ян чятин 
сынагларындан чыхарараг юлкянин иътимаи-сийаси, игтисади вя  мядяни-мяняви 
тяряггисиня наил олмуш гцдрятли шяхсиййятдир». 
«Щейдяр  Ялийев:  Азярбайъан  дювлятчилийи  вя  елми»  бюлмясинин 
«Цмуммилли  лидер  Щейдяр  Ялийевин  ясярляри»  йарымбюлмясиндя  46  адда 
Азярбайъан вя 1 адда рус дилиндя олан ясярляр верилмишдир. «Елмин инкишафы 
сащясиндя дювлят сийасяти» адланан бюлмядя «Азярбайъан Республикасынын 
Президенти  Щейдяр  Ялийевин  фярман  вя  сярянъамлары»  йарымбюлмяси  Азяр-
байъан вя рус дилляриндя юз яксини тапмышдыр. 
«Щейдяр  Ялийевин  Азярбайъан  елминин  тяряггиси  иля  баьлы  нитг  вя 
чыхышлары»  бюлмясиндя  22  адда  Азярбайъан  дилиндя,  9  адда  рус  дилиндя 
сянядин  тясвири  верилиб.  «Щейдяр  Ялийевин  елм  хадимляриня  вердийи  мцка-
фатлар» йарымбюлмясиндя 18 адда Азярбайъан дилиндя, 19 адда рус дилиндя 

KİTABXANAŞÜNASLIQ VƏ İNFORMASİYA 
№ 1 (4)                                                                                                    2011
 
 
 
 
 
 
 
 
 
     
 
75 
олан  сянядин  тясвири  верилиб.  «Щейдяр  Ялийев  вя  Азярбайъан  елминин 
бейнялхалг ялагяляри» бюлмясиндя 19 адда Азярбайъан дилиндя, 1 адда рус 
дилиндя  мянбянин  библиографик  тясвири  верилиб.  «Эюркямли  елм  хадими 
Щейдяр  Ялийев  щаггында»  адлы  бюлмянин  «Мяъмуя,  журнал  вя  гязет  мА-
териаллары» йарымбюлмясиндя 125 адда Азярбайъан дилиндя, 7 адда рус ди-
линдя, 1 адда инэилис дилиндя мялуматлар йерляшдирилмишдир. «Щейдяр Ялийев 
сийасятинин  лайигли  давамчысы»  бюлмясинин  «Азярбайъан  Республикасынын 
Президенти Илщам Ялийевин елм сащясиндяки сярянъамлары» йарымбюлмясиндя 
82  адда  Азярбайъан  дилиндя,  72  адда  рус  дилиндя  рясми  сянядин 
библиографик  тясвиринин  верилмяси  сащя  мцтяхяссисляри  цчцн  чох  ящямий-
йятлидир.  
«Азярбайъан  Республикасы  Президенти  Илщам  Ялийевин  китаблары» 
йарымбюлмясиндя  Азярбайъан  дилиндя  9  адда,  рус  дилиндя  1  адда  китаб, 
«Азярбайъан  Республикасынын  Президенти  Илщам  Ялийевя  щяср  олунмуш 
китаблар» йарымбюлмясиндя 60 адда Азярбайъан дилиндя, 4 адда рус дилин-
дя китабларын тясвири юз яксини тапмышдыр. 
«Щейдяр 
Ялийев 
ирсинин 
тядгиги» 
бюлмясинин 
«Китаблары» 
йарымбюлмясиндя 281 адда Азярбайъан дилиндя китабын тясвири верилмишдир. 
2  адда  тцрк  дилиндя,  22  адда  рус  дилиндя,  12  адда  диэяр  диллярдя  ядябий-
йатлар  верилмишдир.  «Щейдяр  Ялийев  щаггында  мяъмуя,  журнал  вя  гязет 
материаллары» йарымбюлмясиндя 583 адда Азярбайъан дилиндя, 1 адда тцрк 
дилиндя, 74 адда рус дилиндя, 6 адда инэилис дилиндя дюври няшрлярдя юз яксини 
тапмыш  материал  верилмишдир.  «Диссертасийа  вя  авторефератлар»  йарым-
бюлмясиндя 7 адда намизядлик вя докторлуг диссертасийасы щаггында мялу-
мат  верилмишдир.  «Електрон  ресурслар  вя  мултимедиа»  йарымбюлмясиндя  9 
адда мянбянин тясвири юз яксини тапмышдыр. 
Мясялян,  Щцсейнова  И.  Щейдяр  Ялийев  вя  Гафгазда  сцлщ  просеси. 
[Електрон  ресурс.  –  Бакы,  2008.  –  1  ядяд  електрон  диск    (ЪД-РОМ)]  [4, 
399] 
Бюйцк  юмрцн  анлары:  Щейдяр  Ялийев:  Портрет  ъизэиляри:  [Видео  йазы] 
Бакы, 2006. [4, 400] 
6  бюлмя,  16  йарымбюлмядян  ибарят  олан  библиографик  эюстяриъидян 
истифадяни асанлашдырмаг цчцн «Мцяллифлярин ялифба эюстяриъиси» Азярбайъан, 
тцрк, рус, инэилис вя франсыз  дилляриндя верилмишдир. Библиографик эюстяриъидя 
материаллар  ялифба  принсипи  цзря  дцзцлмцшдцр.  Щяр  бир  бюлмя  вя  йарым-
бюлмядя дя бу принсипя ямял олунмушдур. Библиографик вясаит цмуммилли 
лидеримиз Щейдяр Ялийевин зянэин ирсини тядгиг едян вя Азярбайъан елминин 
тяряггисиндя  онун  хидмятлярини  юйрянян  мцтяхяссисляр  цчцн  явязолунмаз 
информасийа мянбяйидир.        
Щейдяр  Ялийев  ирсинин  тядгиги  вя  тяблиьи  истигамятиндя  апарылан  ишляр 
инкишаф  етдикъя  бу  гябилдян  олан  няшрлярин  дя  сайы  артаъагдыр.  Щейдяр 
Ялийев ирси эяляъяк нясилляр цчцн юрнякдир. Цмуммилли лидерин сийаси курсу 

KİTABXANAŞÜNASLIQ VƏ İNFORMASİYA 
№ 1 (4)                                                                                                    2011
 
 
 
 
 
 
 
 
 
     
 
76 
бу  эцн  Президент  Илщам  Ялийев  тяряфиндян  уьурла  давам  етдирилир. 
Президент  Илщам  Ялийев  елм,  тящсил  вя  мядяниййят  сащясиндя  Щейдяр  Яли-
йевин стратеэийасыны ардыъыл шякилдя щяйата кечирир. Юлкя башчысынын 2003-ъц 
ил нойабрын 24-дя имзаладыьы «Азярбайъан Республикасында сосиал-игтисади 
инкишафын  сцрятляндирилмяси  тядбирляри  щаггында»  фярман  республиканын 
тяряггисиндя  йени  мярщялянин  ясасыны  гойду.  Елми  иътимаиййят  инаныр  ки, 
Азярбайъан  Республикасынын  Президенти  Илщам  Ялийевин  2008-ъи  ил  апрелин 
10-да  имзаладыьы  «Азярбайъан  елминдя  ислащатларын  апарылмасы  иля  баьлы 
Дювлят Комиссийасынын йарадылмасы щаггында» фярман елмин инкишафы цзря 
милли  стратеэийанын  щяйата  кечирилмясини,  Азярбайъан  елминин  бейнялхалг 
елм  мяканына  интеграсийасынын  тямин  олунмасыны,  тяряггисини  сцрят-
ляндиряъякдир [4].  
 
ЯДЯБИЙЙАТ 
 
1.  Щейдяр  Ялийев:  Библиографик  мялумат  китабы  /  Тярт.  едянляр: 
А.А.Хяляфов, С.А.Садыгова; Ред. вя юн сюзцн мцяллифи А.М.Мящяррямов. – 
Б.: Бакы Университети няшриййаты, 2003. – 434 с. 
2.  Heydar  Aliyev:  Biblioэraпщиъ  referеnce  book  /  Compiled  by: 
A.А.Khalafov, S.А.Sadiэova; Editor and preface  A.М.Maharramov.  –  B.: 
Baku University Press, 2003. – 455 с.  
3.  Гейдар  Алиев:  Библиографический  справочник  /  Составители: 
А.А.Халафов, 
С.А.Садыгова; 
Ред. 
и 
автор 
выступ. 
слова 
А.М.Магеррамов. – Б.: Издательство Бакинского университета, 2003. – 
446 с. 
4.  Щейдяр  Ялийев  вя  Азярбайъан  елми:  библиографик  эюстяриъи  /  Тярт. 
мцял.: А.Ялийева-Кянэярли; Елми ред.: А.Хяляфов.  – Б.: Шярг-Гярб, 2010. – 
424 с.  
5.  Аслан  К.  Щейдяр  Ялийев  ирси  марагла  юйрянилир  //  Азярбайъан.  – 
2003. – 9 нойабр. – s.2. 
6.  Азярбайъанын  юзц  кими  ябяди  («Щейдяр  Ялийев:  Библиографик 
мялумат китабы» щаггында) // Бакы Университети. – 2003. – 19 декабр. – s.8.  
7.  БДУ  дцнйа  шющрятли  мязунунун  йубилейини  гейд  етди  /  «Щейдяр 
Ялийев: Библиографик мялумат китабы»нын тягдимат мярасими кечирилди // Бакы 
Университети. – 2003. – 14 ийун. – s.2. 
8.  Ялийев  З.,  Исмайылов  Н.  Азярбайъан  библиографийасыны 
зянэинляшдирян  дяйярли  тющфя:  Дцнйанын  эюркямли  дювлят  хадимляри  // 
Республика. – 2003. – 13 ийун. – s.1; 2. 
9.  Ясядзадя  Ц.  «Щейдяр  Ялийев:  Библиографик  мялумат  китабы»  / 
БДУ-да  президентин  йубилейи  мцнасибятиля  йени  китаб  няшр  олунуб  //  Йени 
Азярбайъан. – 2003. – 8 май. – s.8. 

KİTABXANAŞÜNASLIQ VƏ İNFORMASİYA 
№ 1 (4)                                                                                                    2011
 
 
 
 
 
 
 
 
 
     
 
77 
10. Хяляфов А. Щейдяр Ялийев вя Азярбайъанда китабхана иши. – Б.: 
Азярняшр, 2006. – 312 с.  
11. Кяримов М. Щейдяр Ялийев вя мцасир Азярбайъан елминин инкишаф 
стратеэийасы  //  Щейдяр  Ялийев  вя  Азярбайъан  елми:  библиографик  эюстяриъи.  – 
Шярг-Гярб, 2010. – s.13-20. 
12.  Гоъайева  А.  Дяйярли  тющфя    /  Щейдяр  Ялийев:  Библиографик 
мялумат  китабы щаггында  // Ики сащил. – 2003. – 9 май. – s.5. 
13.  Мящяррямов  А.М.  Азярбайъан  интибащынын  бюйцк  мемары  // 
Щейдяр  Ялийев:  Библиографик  мялумат  китабы.  –  Б.:  Бакы  Университети 
няшриййаты, 2003. – s. 5-28. 
 
BIBLIOGRAPHIC INFORMATION PRESS DEVOTED TO 
NATIONAL LEADER HEYDAR ALIYEV 
 
S.A.SADİQOVA 
 
SUMMARY 
 
The article is devoted to bibliographic investigation of bibliographical 
aids  as  “Heydar  Aliyev  bibliography”  (2003),  “Heydar  Aliyev  of 
Azerbaijan and  Science” (2010) which  are  dedicated to national leader of 
Azerbaijan,  outstanding  statesman  Heydar  Alirza  oglu  Aliyev.  Also  spe-
aking  about  the  role  of  bibliographies  in  information  support  of  specialists 
who study, explore the legacy of the great leader. 
 
БИБЛИОГРАФИЧЕСКИЕ ИНФОРМАЦИОННЫЕ ИЗДАНИЯ 
ПОСВЯЩЕННЫЕ ОБЩЕНАЦИОНАЛЬНОМУ ЛИДЕРУ ГЕЙДАРУ 
АЛИЕВУ 
 
С.А.САДЫГОВА 
 
РЕЗЮМЕ 
 
Статья  посвящена  библиографическому  исследованию  библиог-
рафических пособий как «Гейдар Алиев: библиографический справочник» 
(2003)  и  «Гейдар  Алиев  и  наука  Азербайджана»  (2010)  которые, 
посвящены общенациональному лидеру Азербайджана, выдающему поли-
тику  Гейдару  Алирза  оглы  Алиеву.  Рассказывается  о  роли  библиог-
рафических  указателей  в  информационном  обеспечении  специалистов, 
которые изучают, исследуют наследие великого лидера.      
 

KİTABXANAŞÜNASLIQ VƏ İNFORMASİYA 
№ 1 (4)                                                                                                    2011
 
 
 
 
 
 
 
 
 
     
 
78 
ƏDƏBİYYATŞÜNASLIQ BİBLİOQRAFİYASININ 
MÜASİR  VƏZİYYƏTİ  VƏ  PERSPEKTİVLƏRİ 
 
S.P.İSMAYILOVA   
 
Bakı Dövlət Universiteti 
 
Məqalədə Azərbaycanda ədəbiyyatşünaslıq biblioqrafiyasının müasir  
inkşafı vəziyyəti, perspektivləri haqqında məlumat verilmiş, gələcəkdə həlli 
vacib olan istiqamətlər müəyyənləşdirilmişdir. 
 
Azərbaycan  milli  biblioqrafiyasının  mühüm  tərkib  hissəsini  ədəbiy-
yatşünaslıq  biblioqrafiyası  təşkil  edir.  Respublikamızda  ədəbi-bədii    biblioq-
rafik informasiya fəaliyyətinin uzun bir dövr ərzində qazandığı təcrübə və əldə 
etdiyi  nailiyyətlər aydın  şəkildə  sübut edir ki,  ədəbi-bədii biblioqrafik proses 
ölkəmizdə  ədəbi  mühitin  və  kitabxana-biblioqrafiya  fəaliyyətinin  ayrılmaz 
üzvü  sahəsi  kimi  cəmiyyətdə  ədəbi-bədii  əsərlərin  təbliğinə,  insanların  bədii 
zövqünün  formalaşmasına  və  ədəbiyyatşünaslıq  sahəsində  aparılan  elmi-
tədqiqat işlərinin kitabxana-informasiya təminatına təsir göstərmişdir. 
      
Ədəbiyyatşünaslıq  biblioqrafiyası  inkişaf  edib  təkmilləşərək  kitab-
xanaların  ümumilikdə  biblioqrafik  fəaliyyətinin,  ədəbi  ictimaiyyətin  biblioq-
rafik informasiya mədəniyyətinin yüksəlişinə səbəb olmuş, cəmiyyətdə sənəd-
informasiya axtarışı üzrə bir çox maneələrin aradan qaldırılmasına, bu sahədə 
formalaşmış  zəngin  sənəd  kütləsindən  səmərəli  istifadə  üçün  geniş  imkanlar 
açmışdır. 
      
Ədəbi-bədii  biblioqrafik  vəsaitlərin  yaradılmasında  ciddi  addımlar 
atılmış,  xalqımızın  bədii  ədəbiyyat,  ədəbiyyatşünaslıq  və  milli  biblioqrafiya 
tarixində  əlamətdar  hadisələrə  çevrilən  uğurlu  biblioqrafik  tədqiqatlar  mey-
dana  gəlmiş,  yeni  biblioqrafik  mərkəzlər  yaradılmış,    bu  sahədə  mütərəqqi 
ənənələr formalaşmışdır. 
     
 Azərbaycanda  bədii  ədəbiyyat  və  ədəbiyyatşünaslıq  sahəsindəki  bib-
lioqrafik  informasiya  prosesləri  milli  ədəbiyyatımızın  mühüm  yaradıcılıq 
məsələləri ilə  əlaqədar surətdə  inkişaf etmiş,  onun məzmun,  forma   və  ədəbi 
əhatəlik  xüsusiyyətlərində  baş  verən  kəmiyyət  və  keyfiyyət  dəyişikliklərini 
əsasən əks etdirə bilmişdir. 
      
Respublikamızda  dinamik və  daim yeniləşən ədəbi-bədii biblioqrafik 
fəaliyyət,  bu sahədə  informasiya tələbatçılarına təqdim edilən rəngarəng  bib-
lioqrafik  vəsaitlər  cəmiyyətdə  bədii  əsərlərin  təbliğində,  ədəbiyyat    tarixi  və 
nəzəriyyəsinə  dair  aparılan  elmi-tədqiqat  işlərində  müvəffəqiyyətlə    istifadə 
edilir. 

KİTABXANAŞÜNASLIQ VƏ İNFORMASİYA 
№ 1 (4)                                                                                                    2011
 
 
 
 
 
 
 
 
 
     
 
79 
    
 XX    əsrin  sonlarında  Azərbaycanın    yenidən  öz  müstəqilliyini  bərpa 
etməsi və yeni iqtisadi inkişaf yoluna keçməsi ilə əlaqədar həyatımızın bütün 
sahələrində  olduğu    kimi  informasiya  sistemində  də  (o  cümlədən  biblioqrafk 
informasiyada)    mühüm  dəyişikliklər  baş  vermişdir.  Bu  həm  də  biblioqrafik 
informasiya tələbatçılarının fəallaşması və bu tələbatlarda milli-mənəvi dəyər-
lərə  yiyələnmək    zərurətilə  bağlı  olmuşdur.  Müasir  dövrdə  elə  bir  şərait    ya-
ranmışdır ki, yüksəkixtisaslı mütəxəssislər belə hər hansı məsələ üzrə dolğun 
informasiya  almaq  üçün  biblioqrafiyanın  vasitəçiliyinə  ehtiyac  duyur.  Çünki 
müəyyən qrup mütəxəssislər  yalnız öz ixtisaslarına dair deyil, həm də digər 
sahələrə,  daha  çox  isə  bədii  ədəbiyyat  və  ədəbiyyatşünaslığa  dair  sənəd  küt-
ləsini izləməli olurlar. 
     
Ədəbiyyat  axtarışı    bu  işin  metodikasını,  mənbələrini  bilməyən  insan 
üçün  çoxlu  zəhmət  tələb  edir.  Bəzən  elə  olur  ki,  mövcud  olan  informasiya, 
mütəxəssislərə operativ kömək edə bilən, lakin onların xəbəri olmayan nəşrlər 
illərlə  istifadəsiz  qalır.  Bunu  təmin  edən  vasitəyə  böyük  ehtiyac  duyulur. 
Sənədlər  və  informasiya  tələbatçıları  arasında  bəşəriyyətin  topladığı  möh-
təşəm  sənəd  resurslarından  daha  mütərəqqi  və  səmərəli  istifadə  olunmasına 
təsir göstərən belə vasitəçilərdən biri biblioqrafik informasiyadır. 
      
Biblioqrafiyanın  bu  missiyasını    yerinə  yetirməyə  kömək  edən  ən 
mühüm  vasitə  biblioqrafik  informasiyadır.  Yalnız  biblioqrafik  informasiya  
sənəd kütləsini hərtərəfli araşdırır, onların  daha  mühüm nümunələrindən isti-
fadə olunmasına kömək edir. Bu işdə digər informasiya orqanları kimi kitab-
xanaların rolu əvəzedilməzdir. 
      
Professor A.Xələfov  yazır: “Müasir cəmiyyətdə hər cür informasiyanı 
cəmiyyət  üzvləri  arasında  yaymağı  qarşısına  məqsəd  qoyan,  informasiya 
resurslarını  toplayıb  saxlayan,  onu  əsrdən-əsrə,  nəsildən-nəslə  ötürən  infor-
masiya  daşıyıcısı  kimi  fəaliyyət  göstərən  informasiya  müəssisələrinin    ən 
mühüm vəsiləsi kitabxana sistemləridir” (4). 
      
Müasir sosial - iqtisadi tərəqqi dövründə Azərbaycan Respublikasının 
tam müstəqillik əldə etdiyi bir şəraitdə kitabxanaların informasiya funksiyası 
daha  böyük  əhəmiyyət  kəsb  edir  və  bu  “Kitabxana  işi  haqqında  Azərbaycan 
Respublikasının Qanunu”nda da öz real ifadəsini tapmışdır: “Kitabxana – elm, 
informasiya,  mədəniyyət,  təhsil  və  tərbiyə  müəssisəsi  kimi  çap  əsərlərini  və 
digər  informasiya  daşıyıcılarını  toplayıb  mühafizə  edən,  onların  sistemli  ic-
timai istifadəsini  təşkil edən, cəmiyyətin intellektual və mənəvi potensialının 
inkişafına xidmət göstərən sosial institutdur” (1). 
     
Müasir  dövrdə  müstəqil  və  çox  qədim  ənənələrə  malik  olan  Azər-
baycan  ədəbiyyatşünaslığı  məzmunlu  ilkin  mənbələr  haqqında  biblioqrafik 
informasiya  olmadan,  həmin  mənbələrdən  mütəxəssislərin  səmərəli  istifadə 
etmələri  mümkün  deyil.  Elə  buna  görədir  ki,  çox  zəngin  ədəbi-bədii  sənəd 
kütləsi  və  axını  zaman  keçdikcə  inkişaf  edərək  zənginləşir,  təkmilləşir  və 

KİTABXANAŞÜNASLIQ VƏ İNFORMASİYA 
№ 1 (4)                                                                                                    2011
 
 
 
 
 
 
 
 
 
     
 
80 
cəmiyyətin  ədəbi  biblioqrafik  informasiyaya  olan  tələbatının  daha  dolğun 
şəkildə  ödənilməsinə  xidmət  edir.  Ədəbiyyatşünaslıq  üzrə  biblioqrafik  infor-
masiyanın  formalaşdırılması  və  ehtiyacı  olanlara  çatdırılması  vasitələri  onun 
təsbit  olunduğu  mənbələrdir.  Deməli,  “sənəd-kommunikasiyaları  sistemi” 
cəmiyyət  üzvlərinin  informasiyaya  olan  tələbatının  ödənilməsində  əsas 
amildir. Cəmiyyətdə sənəd tələbatı obyektiv olaraq həmişə var və baş verdiyi 
dövrün konkret sosial şəraiti ilə şərtləşir. 
      
Azərbaycanda  hal-hazırda  ədəbi-bədii  prosesin  biblioqrafik  infor-
masiya təminatı, o cümlədən biblioqrafik vəsaitlər sisteminin formalaşması bu 
sahənin  reallıqlarını  əks  etdirən,  onun  gələcək  inkişafını  müəyyənləşdirən 
elmi-biblioqrafik metod kimi formalaşmışdır. 
      
Bu dövrdə meydana gəlmiş ədəbi-bədii biblioqrafik vəsaitlər məqsəd, 
oxucu  istiqaməti,  növ,  biblioqrafiyalaşdırma  metodikası,  nəşr  forması 
baxımından  rəngarəng,  xalqımızın  ədəbi,  mədəni-mənəvi  həyatındakı  yeni-
likləri,  aparıcı  inkişaf  meyllərini  qavrayıb  təcrübəyə  tətbiq  edən  yaradıcı 
fəaliyyətin nəticəsi  kimi  təzahür etmişdir. Məhz bu biblioqrafik vəsaitlər  sis-
temi  ölkədə  bədii  ədəbiyyat  və  ədbiyyatşünaslıq  sahəsinin  sənəd  kom-
munikasiya sistemindəki maneələrin  aradan qaldırılmasına səmərəli təsir gös-
tərmişdir. 
      
XX əsrin sonu, XXI əsrin əvvəllərində meydana gəlmiş çoxsaylı ədəbi 
–bədii biblioqrafik vəsaitlər özünəqədərki bu mürəkkəb və yaradıcı fəaliyyətin 
tarixi  ənənələrinin  bütün  qabaqcıl  keyfiyyətlərini  mənimsəyib  inkişaf 
etdirmiş,  yeni,  müasir  biblioqrafik  informasiya  meyllərini  özündə  bu  və  ya 
digər dərəcədə əks etdirmişdir. 
      
Müasir  Azərbaycan  ədəbiyyatının  görkəmli  nümayəndələrinə  həsr 
edilmiş  elmi-köməkçi  biblioqrafik  vəsaitlərin  tərtibində  göstərilən  mütərəqqi 
meyllər  özünü  bir  daha  “Elçin”  biblioqrafik  göstəricisində  nümayiş 
etdirmişdir.(2) 
      
Biblioqrafik  göstərici  respublikamızın  tanınmış  yazıçısı  və  ictimai-
dövlət  xadimi  Elçin  Əfəndiyevin  1959-1996-cı  illərdə  Azərbaycan,  rus,  və 
digər  xarici  ölkə  xalqlarının  dillərində  çap  edilmiş  bədii  əsərlərini,  pub-
lisistikasını,  elmi-tənqidi  yazılarını,  o  cümlədən  monoqrafiya  və  elmi  məqa-
lələrini,  həmçinin  müxtəlif  sessiya,  simpozium  və  elmi  konfranslardakı 
məruzə və çıxışlarını, müqəddimə yazdığı və redaktə etdiyi əsərləri əhatə edir. 
Vəsaitdə  həmçinin  ədibin  həyat  və  yaradıcılığı,  ictimai  fəaliyyəti  haqqında 
ədəbiyyat əks etdirilmişdir. Biblioqrafik göstərici çox zəngin yardımçı aparata 
malik  olub,  ədibin  həyat  və  yaradıcılığı,  onun  əsərlərinin  nəşri,  tərcüməsi, 
nəşriyyatlar, redaktorlar, tərcüməçilər, dövri nəşrlər və s. müəllifin əsərlərinin 
nəşri ilə  əlaqədar şəxsiyyətlər və  kollektivlər  haqqında geniş  məlumat  verir. 
Bu  vəsaiti  digər  elmi-köməkçi  göstəricilərdən  fərqləndirən  əsas  xüsusiyyət 
onun  çox  dəqiq  və  elmi-biblioqrafik  cəhətdən  düzgün  müəyyənləşdirilmiş 

KİTABXANAŞÜNASLIQ VƏ İNFORMASİYA 
№ 1 (4)                                                                                                    2011