Milli Virtual-Elektron Kitabxananın təqdimatında
Yüklə 4,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
**** Aslan bəy Sultanova mərkəzi hakimiyyət tərəfindən 1920-ci ildə mandat və xüsusi səlahiyyət verildikdən sonra o Qarabağ və Zəngəzur qəzalarının mərkəzi olan Şuşada otu- rurdu. O zamankı Şuşalılar Aslan bəyə Çaylı Aslan bəy deyə müraciət edirdilər. Qubadlı elindən Bərgüşad və Həkəri çay- ları axdığından o yerin camaatına çaylılar deyilirdi. Aslan bəy bu vəzifəsində də öz missiyasını şərəf və ləyaqətlə başa vur- duqdan, Andronikin daşnak tör-töküntülərini məhv etdikdən sonra mərkəz onun missiyasını bitmiş hesab edərək öz yolun- da onu real və böyük bir maneə kimi görür. O kommunist partiyası sıralarına daxil olmaq şərti ilə mərkəzə yüksək vəzi- fəyə dəvət olunur. İlk baxışdan bu elə görünə bilərdi ki, guya mərkəz Aslan bəyin bu vaxta qədər etdiyi xidmətlərə dəyər verir və ona daha böyük etimad göstərməyə çalışır. Lakin bütün bu işlərin arxasında nəyin və hansı məqsədin dayandı- ğını zərgər dəqiqliyi ilə bilən Aslan bəy mərkəzin bu məkrli təklifini qəbul etməyərək bəyan edir ki, mən hərbçiyəm, heç bir pariyanın üzvü olmaq istəımirəm, vəzifə iddiasında da deyiləm. Mən öz qəzamıza qayıdıb yenə də hərbi vəzifə www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov 192 tutmaq və xalqımın düşmənlərinə qarşı mübarizə aparmaq niyyətindəyəm. Aslan bəy könüllü olaraq fövqəladə komissar vəzifəsindən imtina edərək Zəngəzur qəzasına milis idarəsi- nin rəisi vəzifəsinə gedir. O zaman Zəngəzur qəzasındakı bütün məsul vəzifələri onun təyin etdiyi kadrlar tutduğundan əslində o təkcə milis idarəsinin deyil, həm də qəzanın başçısı, qəzadakı real gücün sahibi idi. Mərkəzdən onunçün qazılan quyuya düşməyən Aslan bəy sonrakı fəaliyyətində ona sadiq qüvvələrin arasında olmağı daha üstün tutur. Səksəninci illərdə Savalan Şirinovun özü- nün etirafına görə bu məsələləri mərkəzdən Aslan bəyə ötü- rən adam Mir Cəfər Bağırov özü imiş, hansı ki, Aslan bəy onu Zəngəzur banditləri ilə mübarizədə real ölümdən xilas edibmiş. Bu barədə daha sonrakı fəsillərdə ətraflı məlumat verməyə çalışacağıq. Mərkəzin məkrli planını reallaşdırmaq üçün Aslan bəyə qarşı düşünülmüş qarayaxma kompaniyasına start verilir. Bir- birinin ardınca Zəngəzura yoxlamaya göndərilən açıq və məxfi kommunistlər nə yolla olursa-olsun Aslan bəyi və onun ətrafındakı bütün qüvvələri şərləməyə, ləkələməyə səy göstə- rirlər. Bu komissiyaların əsas məqsədi Aslan bəyin qurduğu yerli hökuməti xain damğası ilə ləkələyərək aradan götürmək və gizli fəaliyyətə çəkilən kommunistləri hakimiyyətə gətirə- rək Zəngəzurun ermənilərə verilməsini sözdən reallığa çevir- mək. Aslan bəyi məhv etməklə isə onların məqsədi yerli ca- maatın gözünü qorxutmaq, onları təkləmək və bütün yerli özünümüdafiə qüvvələrini zərərsizləşdirmək istəyirdilər. Bu- nunla da heç bir maneə və müqavimətlə qarşılaşmadan məq- sədlərinə nail olmaq, xəyanətkar oyunun nəticəsi olaraq öz şəxsi kariyeralarını qurmaq istəyirdilər. Bu yerdə xüsusilə qeyd etmək lazımdır ki, Zəngəzurun verilməsinə etiraz olaraq başlanmış müqavimət hərəkatı geniş vüsət alaraq Qarabağ ərazisinə də keçir bu yolda canlarından keçən şəhidlərimizin qanı bahasına Qarabağın verilməsinin qarşısı alınır. Sonradan əldə etdiyimiz arxiv sənədləri də təsdiq edir ki, Nəriman www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov 193 193 Nərimanov (“Kommunist” qəzeti, 1921-ci il, səh 2) Zəngə- zurla bərabər bütün Qarabağın da ermənilərə birləşdiril- məsinə razılıq verərək imza amışdır. Zəngəzurun və Qarabağın ermənilərə verilməsini təhlükə olaraq görən camaat bununla mübarizə yolunu qaçaqçılıq hərəkatının başlanmasında gördü. Bu həm də xalqın öz mü- qəddəratına qarşı biganə qala bilməməyin, ətrafında baş ve- rən xəyanətlərlə bu yolla mübarizə aparmağın, əslində isə ye- ni igidlik və qəhrəmanlıq səhifəsinin açılması demək idi. Nəzər Heydərov öz kitabında bu səhifəni də xüsusilə qeyd edib. Müəllif yazır ki, “... Digər Sultanovlar (Aslan bəy Sul- tanov) Qubadlı sahəsində Lətifin və Kərimin antisovet banda- sına başçılıq edirdilər. Sonradan bu banda daşnaklarla birlə- şərək iki qəzanın arasında dolanmağa başladı”. (N.Heydərov. “Zəngəzur dağlarında” kitabı, Azərnəşr 1989. səh 130). Bu həmin Aslan Sultanovdur ki, daşnaklar general Manuku öldürdüyü üçün (Ermənistan 3 gün yas saxlayıb) onun başına külli miqdarda pul qoymuşdular. Bu zaman daşnaklarla hansı birləşmədən söz getdiyini anlamaq və daşnak dəyirmanına kimin su tökdüyünü dərk etmək o qədər də çətin deyil. Bu hə- min Nəzər Heydərovdur ki, 1920-ci ilin dekabrında Zəngə- zurun ermənilərə verilməsinə öz dəst-xətti ilə imza atmışdı. Aslan bəyin başçılıq etdiyi və Nəzər Heydərovun banda adlandırdığı Lətiflə Kərimin qaçaq dəstəsi əslində Zəngəzu- run və Qarabağın azadlığı uğrunda, baş verən haqsızlıqlara və tarixi cinayətlərə etiraz əlaməti olaraq hökumətə qarşı çıxmaq məcburiyyətində qalmış, hadisələrə biganə qala bilməmişdi- lər. Aslan bəy Qarabağın və Zəngəzurun fövqəladə komissarı olduğu vaxt çoxlu sayda özünə sadiq hərbi kadrları müxtəlif vəzifələrdə yerləşdirmişdi. Bu kadrlar sonradan Aslan bəyə mərkəzin xəyanətkar oyunlarına qarşı müqavimət göstərmək- də bilavasitə kömək edirdilər. Məhz bu fədakar insanların silaha sarılaraq hökümətə qarşı apardıqları mübarizə de-yure ermənilərə verilmiş Qarabağın de-fakto verilməsinin qarşısını aldı. www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov 194 O dövrdə yaşayan və hadisələrin birbaşa şahidləri olan yaşlı insanların dediklərinə görə bu dəstələr olmasaydı Zən- gəzurda və Qarabağda müsəlman əhalisinə qarşı tutulan di- vanların, axıdılan qanların miqdarını sözlə demək çətin olar- dı. Təkcə Lətiflə Kərim hər biri bu illər ərzində 700-ə qədər daşnak məhv etmişdilər. Elə ona görə idi ki, yerli kommunist- lər öz erməni qardaşlarına yarınmaq, onlarla iş birliyində ol- maq, vəzifə tutmaq, var-dövlət sahibi olmaq üçün Aslan bəyin, Lətifin, Kərimin və bir çox başqa mübariz insanların, xalq qəhrəmanlarının ermənilərə verilməsini, onları ermənilə- rin mühakimə etməsini istəyirdilər. Buna nə ad vermək olar? Xalqa, onun igid və qoçaq övladlarına nifrət, yoxsa vətəninə xəyanət, satqınlıq, şərəfsizlik. Özünüz deyin! Aslan bəyin necə bir insan olduğunu bilmək üçün sadəcə bir faktı nəzərinizə çatdırmaqla kifayətlənmək istəyirəm. Bü- tün vəzifələrini itirdikdən və vəzifələrdə olan əqidə qardaşla- rından uzaq düşdükdən sonrakı 8 il ərzində Aslan bəy Sulta- nov qaçaqçılıq hərakatına başçılıq etmişdi. **** Ermənistan Kommunist Partiyası Zəngəzur qəzası məxfi işçilərinin ümumi yığıncağının protokolu Sədr: M.Aryutunov Katib: Z.Mkrtiçev Fond 1, siyahı 2, saxlama vahidi 139 Gündəlik: 1) Yerlərdən və İrəvandan gələnlərin məruzələri. 2) Bakıya və İrəvana xüsusi məruzə ilə gedəcək yoldaş- ların seçilməsi. Dinlənildi İclas M.Aryutunovun sədrliyi və Z. Mkrtiçevin katibliyi ilə açıldı. Birinci məsələ ilə bağlı Zəngəzur qəzasından gələn məxfi işçilərin məruzələri dinlənildi. Məruzələr dinlənildikdən son- ra aydın oldu ki, artıq Zəngəzur qəzasında və Qubadlı rayo- www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov 195 195 nunda qalıb işləmək mümkün deyil. Elə ona görə də bu qəza- nın bütün işçiləri işlərini buraxaraq Şuşaya getmək məcburiy- yətində qalıblar. İrəvandan gələn yoldaş Tumasovun məruzə- sindən məlum oldu ki, daşnakların məsələsi tezliklə həll olunacaq. Qərara alındı: Gündəlik məsələlər yığıncaq iştirakçıları tərəfindən ciddi müzakirə olunduqdan sonra iclas həmrəyliklə qərara aldı ki; Qubadlı qəzasında daşnakların müsavatçılarla və yerli bəy- lərlə əlaqə qurmaları və həmin əksinqilabçı qüvvələr tərəfin- dən bizim üç yoldaşımızın–Şneger kəndinin sakinləri Arme- nak Ağasiyansın, Arşak Tunanyansın və Parsak Saakyansın öldürülməsi təsdiq edilsin. Vəziyyətlə bağlı Bakını və İrəvanı məlumatlandırmaq üçün aşağıdakı yoldaşlar: Mali-yans və Tumasov məlumat vermək üçün Bakıya və İrəvana ezam olunsunlar. Onlara Bakıya və İrəvana gedib qayıtmaq üçün məxfi əməkdaş mandatları verilsin. Sədr: Katib: **** Sənədlər arasında Qubadlı qəzasının məsul partiya işçisi Savalan Şirinovun 23 avqust 1921-ci il tarixli mərkəzə ötür- düyü məlumatdan bir çıxarış var. Həmin çıxarışdan məlum olur ki, Savalan Şirinov öz məlumatında Qəza İcrayə Komi- təsinin sədri seçilən Hüsü Hacıyevin həbs olunmasını tələb edərək, onunla bağlı bütün sənədlərin və materialların AKP MK-nin tam nəzarəti altında saxlanmasını istəyir, onun əfvi- nə sığınaraq azadlığa buraxılan əksinqilabçı qüvvələrin dinc əhaliyə divan tutmasından, üç kommunist yoldaşın – Arso- nun, Parsiyanın və Arşakın məhşur əksinqilabçı İsgəndər bəy Sultanov (Aslan bəyin əmisi oğlu) tərəfindən güllələnməsin- dən söz açır. Savalan Şirinov məlumatında Hüsü Hacıyevi qatı kontra- bandaçı adlandırır, onu İran xanları ilə əlaqədə suçlayır, da- xildə isə Aslan bəy Sultanovun yaxın qohumları və işçilərinin www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov 196 inqilaba və sovet hakimiyyətinə mane olmala-rından danışır. İsrafil bəy Sultanovdan neçə milyonsa rüşvət alaraq onu hansısa bir sahənin milis rəisi vəzifəsinə təyin etməsini söyləyir və Sultanovlar nəslinə yeni şər və böhtanlar atmaqda davam edir. Fond 1, siyahı 2, saxlama vahidi 136 **** Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası Bakı Sovetində 1920-ci il 1 dekabr tarixli yığıncaqda yoldaş Nəriman Nəri- manov qəribə bir deklorasiya ilə çıxış edib. Həmin deklo- rasiyanın mətni 1920-ci il “Bakinskiy raboçiy” qəzetinin 4 dekabr tarixli sayında çap olunub. Nəriman Nərimanov bəyənatında bildirir ki, “...Zəngəzur və Naxçıvan qəzalarının əraziləri Sovet Ermənistanının ayrılmaz bir hissəsidir, Qara- bağın sadə kəndli əhalisinin isə öz müqədəratını müstəqil şəkildə təyin etmək hüququ var. ..” **** Elə buradan başlamaq istəyirik. www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov 197 197 Əlimizdə olan onlarla arxiv sənədi və görüşdüyümüz in- sanların xatirələrində yaşayan faktlar bir daha təsdiq edir ki, ermənilərin Azərbaycana qarşı qaldırdıqları torpaq iddiaları- nın kökü daha dərinlərə gedib çıxır. Arxiv sənədlərinin arasında qarşımıza çıxan maraqlı bir sənəd də Savalan Şirinovun 10 aprel 1921-ci ildə Azərbay- can Kommunist Partiyası Mərəzi Komitəsində yerli kommu- nistlərin nümayəndəsi qismində göndərilmiş Məruzəsidir. Məruzənin mətnini olduğu kimi sizə təqdim etməık istəyirik. Məlumatdan açıq aydın görünür ki, bu Aslan bəyə və onun ətrafına qarşı başlanan qarayaxma əməliyyatının ilk açıq fakıdır. Azərbaycan Respublikası Prezidenti Aparatının Siyasi Sənədlər Arxivi. Fond 1, siyahı 2, iş 139. Savalan Şirinovdan İnqilab Komitəsinə verilən məlumatla tanış olduqda in- sanın qanını donduracaq bir fakt, o faktın arxasında isə məkrli bir niyyətin dayandığı diqqəti çəkir. Faktla aşağıda- kı sənədi oxuduqda tanış ola bilırəsiz, lakin məkrli niyyət ondan ibarətdir ki, həmin qurultayda çıxarılan qərar Azər- baycan xalqının kürəyinə saplanmış zəhərli xəncər idi. Qu- rultayın məqsədi Azərbaycanı türk dünyasından, Türk dün- yasını isə coğrafi cəhətdən bir-birindən ayrı salmaqdan ibarət idi. Qurultay nümayəndələri, Çingiz İldırımın himayə etdiyi yerli xainlərlə birlikdə bəsit və gülüş doğuran fakt- ları əsas götürərək Zəngəzurun Ermənistana verilməsini qaçılmaz hesab ediblər. Qurultay iştirakçılarından biri, o dövrdə fəal kommu- nistlərdən biri olan Nəzər Heydərov sonradan yazdığı “Zəngəzur dağlarında” adlı kitabında yazır ki, “Belə ağır bir şəraitdə Zəngəzur qəza partiya təşkilatının qurultayı çağırıldı. Qurultay 1920-ci ilin ikinci yarısında Gorusda www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov 198 açıldı. Qurultayın işinə Armenak Qaragözov rəhbərlik edirdi”. Arxiv sənədləri təsdiq edir ki, Çingiz İldırım Zəngəzurun Ermənistana verilməsində canfəşanlıq göstərən, xalqına xəyanət yolunu seçən qüvvələrə birbaşa rəhbərlik edib və onları bu işlərə ruhlandırıb. (Azərbaycan Respublikası Pre- zidenti Aparatının Siyasi sənədlər arxivi. Fond 1, siyahı 2, saxlama vahidi 139) P.S. Armenak Qaragözov həmin dövrlərdə Zəngəzurun Ermənistan tərəfinin fövqəladə komissarı olub. Həmin dövrdə Zəngəzurun və Qarabağın Azərbaycan tərəfinin fövqəladə komossarı isə komunist partiyasının üzvü olmayan Aslan bəy Sulatov olmuşdur. Aslan bəy Sultanov dövrünün ən nüfuzlu şəxsiyyətlə- rindən biri, bacarıqlı sərkərdə, sərrast atıcı, aəzrbaycan, rus və erməni dillərində sərbəst danışa bilən, siyasi cəhətdən tam hazırlıqlı və yetkin, savadlı və vətənpərvər bir insan olmuşdur. Əldə etdiyimiz arxiv sənədlərinin mənzərəsi də bu fikirləri təsdiq edir. Aslan bəy Sultanov özünü artıq tam olaraq təsdiq etmişdi. Ermənilərin xalq qəhrəmanı, daşnak Andronikin sağ əli general Manukyanı məhv edən (o barə- də ətraflı məlumat verəcəyik), erməni daşnakları ilə müba- rizədə barışmaz mövqe tutan xalq qəhərmanı idi Aslan bəy. 1921-ci ildə, Zəngəzurun Ermənistana verildiyi vaxtda nədənsə Nəzər Heydərov kitbaında Aslan bəyin və onun doğmalarının adarının üstündən sükutla keçir. Mənzərə isə aşağıdakı kimidir: ” Baş Dövlət Arxivi Fond 410, siyahı 1, iş 130 **** Arxiv sənədlərinin təhlilindən sonra bu məsələyə yenidən qayıtmağı lazım bildik. Azərbaycan Prezidenti Aparatının Si- yasi Sənədlər Arxivində fond 1, siyahı 1,saxlama vahidi 24 qrifi ilə qorunan sənəd bir daha təsdiq edir ki, 1920-ci ilin 18 www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov 199 199 sentyabrında mərkəzdə, Nəriman Nərimanovun, Dadaş Bün- yadzadənin və qeyri rəsmi dövlət nümayəndələrinin da işti- rak etdiyi iclasda artıq Zəngəzur məsləsinə baxılmış və bura- da Zəngəzurun birbaşa daşnak hökumıti ilə sərhəddə yerləş- məyi və buna görə də başqa bölgələrdən fərqli olaraq daha çox daşnak təcavüzünə məruz qalması, eyni zamanda bu yerlərin coğrafi cəhətdən keçilməz meşəliklərdən və dağlıq ərazilərdən ibarət olması həmin yerlərə yaxşı bələd olan yerli bir liderin, sərkərdənin bacarığından istifadə etmək zərurətini ortaya qoymuşdu. Çünki həmin yerlərə bələd olmayan hərb- çilər burada heç bir döyüş əməliyyatı qura bilməz, dəqiq kəşfiyyat apara bilməzdilər. Ona görə də bu sənəd bir daha sübut edir ki, Laçınlı Sultan bəydən daşnaklara qarşı birgə mübarizə aparmaq siyasəti özünü doğrultmadı və bu əhali arasında böyük narazılığa səsəb olub. Bunu təsdiq edən arxiv sənədini sizə təqdim edirik. Azərbaycan Respublikası Prezident Aparatının Siyasi Sə- nədlər Arxivi, fond 1, siyahı 1, saxlama vahidi 24 www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov 200 www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov 201 201 Sənəddə daha sonra qeyd edilir ki, Xalq Hərbi Komissarlığı- na tapşırılıb ki, Sultan bəyi bandası ilə birlikdə məhv etsin. Buradan da aydın görünür ki, bu zonada mərkəz tərəfindən güclü sərkərdə axtarışı əvvəlcədən düşünülmüş məkrli bir si- yasət idi. Yəni, özlərinin də etiraf etdikləri kimi, arxiv sənə- dində göstərilən kimi onların gücündən yalnız daşnaklara qarşı mübarizədə istifadə etmək, bununla da asanlıqla bu mü- haribəni mümkün qədər az itkisiz daşnaklar üzərində qələbə ilə təmin etmək. Bütün bunların üstündən keçilərək Aslan bəyin üzərində dayanılması bu artıq mərkəzin və XI qızıl or- dunun kəşfiyyatının verdiyi dəqiq məlumatlardan sonra ol- muşdu. Yəni onların aldığı kəşfiyyat məlumatlarında göstəri- lirdi ki, burada Aslan bəy elə bir kəşfiyyat qurub ki, Nijde, onun ətrafındakı digər daşnak komandanları Azərbaycana qarşı hər hansı bir kəşfiyyat və döyüş planı tərtib edirlərsə, Aslan bəyin kəşfiyyatı bunu vaxtında öyrənir və Aslan bəy özünün əks hərbi planı ilə həmin planları darmadağın edir. Bundan başqa da onun Azərbaycanın ucqar bir bölgəsində ilk dəfə o dövrün hərbi standartlarına uyğun nizami hərbi hissə yaratması və ilk dəfə kazarma rejimi yaratması artıq mərkəzi hökumətin nəyin bahasına olursa-olsun Aslan bəyi öz tərəfinə çəkmək və onun fitri hərbi istedadından istifadə etməklə daşnaklara qarşı müharibənin taleyini həll etmək. Təsadüfi deyil ki, mərkəzdən gələn yüksək çinli dövlət nümayəndələri Aslan bəyin bütün təkliflərini gözüyumlu qəbul edir, hətta ona fövqəladə səlahiyytələr verməklə yerli hakimiyyəti təşkil etmək də ona həvalə olunur. Buradan da belə nəticə çıxır ki, özünün də iştirak etdiyi iclasda Nərimanov çox yaxşı bilirdi ki, Aslan bəy daşnaklara qarşı mübarizədə bir nömərli fiqur- dur. Lakin daşnaklarla mübarizə Aslan bəyin böyük hərbi bacarığı sayəsində qələbə ilə bitdikdən sonra artıq mərkəzi hökumət yerlərdəki xainlərin əli ilə Aslan bəyi ləkələmək və onu bütün vəzifələrdən kənarladırmaq yolunu tutdu. Onu daş- naklarla əlbir olmaqda və əksinqilabçılıqda ittiham etməyə başlayırlar. Ancaq onların ortaya atdıqları yalançı ittihamlar www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov 202 ictimai rəy tərəfindən rədd edildikdən sonra insanlar böyük narazılıqla belə qondarma şaiyələrə, böhtanlara etirazını bil- dirdikdən sonra mərkəzi hökumət artıq geri çəkilərək, onu daşnakların dostu kimi yox, bütün erməni xalqının düşməni kimi qələmə verməyə başlayır. Biz bu məsləyə bir daha ona görə qayıdıb oxucuların diqqətini bu məsləyə cəlb etməyə çalışdıq ki, Nəriman Nərimanov bu qəhrəman sərkərdənin daşnaklara qarşı mübarizədə necə vuruşduğunu, xalqımızın qisasını erməni qəsbkarlarından necə aldığını bilə-bilə onun- la son dərəcə çirkin bir oyuna getmişdir. Yəni əvvəl, mərkəzə lazım olanda, onun hərbi bacarığına, fitri hərbi istedadına ehtiyac duyulduqda ondan yetərincə istifadə etmək, missiya başa çatdıqdan sonra isə onu ləkləmək, ona erməni xalqının düşməni adını qoyaraq xalqın qəhrəman, mərd oğluna qarşı xəyanət yolunu tutmaqla, Moskvadakı ağalarının tələblərinə görə öz qəhrəman oğlunu həbs edərək cəzalanması üçün er- mənilərə verilməsini təmin etmək. Bununla da bir daha sübut olunur ki, Nəriman Nərimanov öz kariyerasını qoruyub saxlamaq üçün xalqımızın qəhrəman və mərd oğullarını qur- ban vermişdir. Yüklə 4,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
|