Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları
Yüklə 1,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
engizitör ve sorgulayıcı anlamına gelen Bahasa
terimlerini kullanıyorlardı. Dilleri hakkındaki bilgimi (tercümanımın bile sadece birkaç basmakalıp deyim bildiğimi zannedeceği şekilde saklayıp) iyi
bir Bahasa/İngilizce sözlük edinerek görüşmelerden sonra kullanmaya başladım. O hitaplar sadece bir rastlantı mıydı? Ya da sözlüğümdeki yorumlar mı yanlıştı? Öyle olduğuna kendimi ikna etmeye çalıştım. Yine de o insanlarla geçirdiğim zaman arttıkça, davetsiz bir misafir olduğum, benimle işbirliği yapmaları için yukarılardan bir yerden birilerinin bir emir
verdiği ve onların da itaat etmekten başka çaresi olmadığı kanısı bende kuvvetlendi. Emri bir hükümet görevlisinin mi, bir bankacının mı, bir generalin mi, yoksa ABD Büyükelçiliği'nin mi verdiği hakkında hiçbir fikrim yoktu. Tek bildiğim, insanların beni ofislerine davet ederek kahve ikram etmelerine, sorularıma kibarca cevap vermelerine ve bana karşı görünürde gayet iyi davranmalarına rağmen, hepsinin arkasında bir boyun eğiş ve hınç olduğuydu. Bütün bunlar beni, sorularıma verdikleri cevaplar ve sağladıkları verilerin geçerliliği hakkında da düşünmeye itti. Örneğin, hiçbir zaman tercümanımla birlikte bir ofise girip birileriyle doğrudan görüşemiyordum; önceden randevu almamız gerekiyordu. Gerçi bu garip bir şey değildi ama asıl garip olan bunu yapmanın inanılmaz bir zaman almasıydı. Telefonlar ender olarak çalıştığından, trafiği yoğun yollardan gitmek zorunda kalıyorduk ki, birkaç blok ilerideki bir binaya bile gitmemiz bile bir saat sürebiliyordu. Gideceğimiz yere vardığımız zaman da, bizden bir sürü form
doldurmamız isteniyordu. Sonunda bir erkek sekreter beliriyor, yüzünde Cavalılar’ın o meşhur nazik gülümsemesiyle istediğim bilgiler hakkında kibarca sorular soruyor, sonra da görüşme için bir zaman belirliyorlardı. Verilen randevu daima en azından birkaç gün sonrası için olurdu ve görüşme nihayet gerçekleştiğinde de bana hazırlanmış bilgilerden oluşan bir dosya uzatılırdı. Sanayiciler 5 ve 10 yıllık planlarını sunar, bankacıların çizelge ve grafikleri olur, hükümet yetkilileri ise planlama aşamasından çıkarak ekonomik büyümenin lokomotifleri olma yolunda ilerleyen projelerin listesini verirdi. Bu
ticaret ve
hükümet otoritelerinin verdikleri tüm bilgiler ve yaptıkları görüşmelerde söyledikleri her şey, Cava’nın herhangi bir ekonominin o güne kadar karşılaştığı en büyük patlamayla karşı karşıya olduğunu gösterirdi. Hiç kimse -tek bir kişi bile- bu savı asla sorgulamadı, bana herhangi bir olumsuz bilgi vermedi. Bandung’a dönerken geçirdiğim tüm bu
deneyimleri düşünüyordum; beni rahatsız eden bir şeyler vardı. Endonezya’da yaptığım her şeyin bir
oyuna benzediğini farkettim. Kartlarımızı bir poker masasındaymışız gibi saklıyorduk. Birbirimize güvenemiyor, paylaştığımız bilginin güvenirliğinden emin olamıyorduk. Ama oyun son derece ciddiydi ve sonucu da milyonlarca yaşamı onlarca yıl boyunca etkileyecekti.
|