Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları
Yüklə 1,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
8-İsa’ya Farklı Bir Bakış
O dalang aklımdan hiç çıkmadı. Güzel İngilizce bölümü öğrencisinin sözleri de. Bandung’daki o akşam beni farklı bir düşünce ve duygu düzeyine götürmüştü. Her ne kadar Endonezya’da yapmakta olduklarımızın sonuçlarını görebilsem de, tepkilerim duygularım tarafından yönlendirilmişti ve duygularımı bastırmak için mantığa, tarihten örneklere ve
biyolojik zorunluluklara başvurmuştum. O işteki rolümüzü, insan olmamızın normal bir sonucu olarak mazur görmüştüm. Einar, Charlie ve benim, insanların her zaman yaptıklarından öte edimler içinde olmadığı konusunda da kendimi ikna etmiştim. Kendimizin ve ailelerimizin çıkarlarını koruyorduk. Ancak genç Endonezyalılar’la yaptığım o tartışmalar beni konuya farklı bir açıdan bakmaya zorlamıştı. Onların gözünden bakınca, bencil bir dış politika yaklaşımının, hiçbir yerde (ülkede) gelecek kuşaklara hizmet edip onları
koruyamayacağının bilincine varmıştım. O tür dış politikalar, bunları oluşturan politikacıların seçim stratejileri ya da şirketlerin yıllık raporları gibi miyopik bir bakış açısı koyuyordu ortaya. Ekonomik tahminlerim için gerek duyduğum verileri sağlamak üzere Cakarta’ya oldukça sık seyahat etmek zorunda kaldım. Oradaki boş vakitlerimde bu konular üzerinde düşünüp, görüşlerimi ve vardığım sonuçları bir deftere kaydettim. Şehrin sokaklarında dolandım, dilencilere para verdim; cüzamlılar, fahişeler ve sokak çocuklarıyla gevezelik etmeye çalıştım. Tüm bunları yaparken hem dış yardımın doğası hakkında, hem de gelişmiş ülkelerin, az gelişmiş ülkelerdeki yoksulluk ve sefaletin azaltılması için yapabilecekleri hakkında uzun uzun düşündüm. Dış yardımın ne zaman gerçekten samimi, ne zaman açgözlü ve sadece bencilce nedenlere yönelik olduğunu merak ediyordum artık. Başından beri fedakârlık ve iyilikle ilgili bir şey değil miydi ve eğer değilse nasıl değiştirilebilirdi? Dünyadaki aç ve hasta
insanlara yardım etmek yolunda, benim ülkem gibi
ülkelerin kararlı
adımlar atması
gerektiğinden nasıl eminsem, bunun giriştiğimiz mücadelenin en temel nedenlerinden birini oluşturduğundan da aynı derecede emindim. Dönüp dolaşıp aynı soruya varıyordum: Eğer dış yardımın amacı emperyalizm ise bu o kadar da kötü bir şey miydi? Zaman zaman Charlie gibi sisteme, dünyanın geri kalanına empoze etmeye
kalkacak kadar
kuvvetle inanan
insanlara gıpta ettiğimi fark ettim. Kısıtlı kaynakların, tüm dünyanın ABD gibi refah içerisinde bir
hayat yaşamasına olanak sağlayabileceğinden, (ABD’nin bile yoksulluk içinde yaşayan milyonlarca vatandaşı varken) şüphe duyuyordum. Ayrıca diğer ülkelerdeki insanların, gerçekten bizler gibi yaşamak istediğinden de o kadar emin değildim. Şiddet, depresyon, uyuşturucu kullanımı, boşanma ve suç hakkındaki istatistiklerimiz, tarihteki en zengin toplumlardan biri olmakla birlikte, belki en
mutsuzlarından biri
de olduğumuzu gösterirken, başkalarının bize benzemesini nasıl
isteyebiliriz ki? Claudine tüm bunlar hakkında beni uyarmıştı belki. Artık bana ne söylemeye çalışmış olduğundan da çok emin değildim. Ama her ne ise entelektüel tezler bir yana, masumiyet günlerimin sona erdiği de acı bir şekilde ortada idi. Günlüğüme şunları yazdım: ABD’de tek bir masum kişi var mı? Her ne kadar en büyük kazancı ekonomik piramidin tepesindekiler elde ediyor
olsa da,
milyonlarcamızın geçimi - doğrudan veya dolaylı olarak - az gelişmiş ülkelerin sömürülmesine bağlı.
Neredeyse tüm
sanayimizi besleyen kaynaklar ve ucuz iş gücü, Endonezya gibi yerlerden geliyor ve bunun çok azı oralara geri dönüyor. Dış yardım olarak verilen borçlar, bugünün çocuklarının ve onların torunlarının birer rehine olmasını garantiliyor. Sırf bize olan borçlarını geri ödemek için, şirketlerimizin onların doğal kaynaklarını talan etmelerine izin vermek, eğitim, sağlık ve diğer sosyal
hizmetlerden vazgeçmek zorunda kalacaklar. Şirketlerimizin elektrik santralleri, havaalanları ve sanayi siteleri inşa etmek için bu
paranın çoğunu
zaten geri
almış olmasının, bu denklemde yeri yok. Çoğu Amerikalı’nın bundan
habersiz olduğu
mazereti masumiyeti gösterir mi? Tamam kabul, bilgilendirilmemiş ve bilerek yanlış bilgilendirilmiş. Ama masum mu? Elbette artık benim de etkin olarak yanlış bilgilendirenlerin arasında olduğumu kabul etmek zorundaydım. Küresel bir kutsal savaş fikri beni rahatsız ediyordu ama böyle bir olasılık, düşündükçe aklıma da yatmaya başlamıştı. Bana öyle geliyordu ki, eğer gerçekleşirse bu cihad, Hıristiyanlar ile Müslümanlar arasında olmaktan ziyade, belki de Müslümanlar’ın ön saflarda olduğu, biz gelişmiş ülkelere karşı az gelişmiş ülkelerin savaşı olacaktı. Birinci Dünya’daki bizler kaynakların kullanıcısıydık; Üçüncü Dünya’dakilerse sağlayıcılar. Bu,
doğal [25]
kaynakları sınırlı olan güçlülerin, bol kaynaklara sahip güçsüzleri sömürmesini kolaylaştıran eski sömürge ticari sisteminin aynısı idi. Toynbee’nin kitabı yanımda değildi ama yeterince uzun bir süre sömürülen halkların, sonunda isyan edeceğini anlayacak kadar tarih bilgim vardı. Model olarak Amerikan İhtilali’ne ve
Tom Paine’ye bakmam yeterliydi. İngiltere’nin kolonilerden aldığı vergiyi, bunu Fransızlar’a ve Kızılderililer’e karşı sağladığı askeri koruma yardımının karşılığı olarak haklı göstermeye çalıştığını anımsadım. Kolonilerin bu konudaki yorumlarıysa çok farklıydı. Paine’nin, Yüklə 1,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|