“AZƏRBAYCANA YARDIM FONDU”
(London)
“Azərbaycana Yardım Fondu”nun təsisçisi Yəhya bəy Boler
milliyətcə ingilisdir. Onun əsl adı Yan Bolerdir, müsəlmanlığı qəbul
etmişdir. Onun həyat yoldaşı Xamuş xanım Qacari Ağari Məhəmməd Şah
Qacarın nəslindəndir. Yəhya bəy uzun illər İranda yaşamışdır. O, həm də
neft və qaz kəmərləri sahəsində ixtisaslaşmış “AYMEQ” beynəlxalq
mühəndis kompaniyasına sədrlik edir. Son vaxtlar “Azərbaycana Yardım
Fondu” ilə “AYMEQ” kompaniyası hesabına Şuşa və Fizulidən köçüb
gələn qaçqınlara 250 min dollar həcmində 6 ton dərman verilmişdir. Fond
Ümumdünya ekoloji təşkilatların köməyi ilə Azərbaycandakı ekoloji
problemlərin ümumdünya miqyasına çıxarıb onların həllinə yönəltmək
üzərində çalışır.
“AZƏRBAYCAN MƏDƏNİYYƏT
MƏRKƏZİ”
(Mançestr)
İngiltərənin Mançestr şəhərində fəaliyyət göstərən “Azərbaycan
Mədəniyyət Mərkəzi” 1990-cı ildə yaradılmış və əsasən Cənubi
Azərbaycandan olan gəncləri birləşdirir. Cəmiyyətin sədri Əbülfəz
Paşaoğlu 1990-cı ilin noyabrında Bakıda keçirilən Azərbaycan
cəmiyyətlərinin qurultayında iştirak etmiş, respublikamız ilə yaxından tanış
olmuşdur.
Bu təşkilatın əsas məqsədi Birləşmiş Krallıqda yaşayan azərbaycanlı
icmasının yeni, müstəqil Azərbaycan dövlətinə kömək etməkdən ibarətdir.
1990-1991-ci illərdə Mançestrdə yaşayan soydaşlarımız Azərbaycan
Respublikasına xeyli tibb avadanlığı və başqa kömək göndərmişlər.
1992-ci ilin iyununda isə Böyük Britaniya “Azərbaycan Mədəniyyət
Mərkəzi” Azərbaycan Milli İstiqlal partiyasına bu təşkilatın istifadəsi üçün
“Mersedes-300 D” markalı avtomobil hədiyyə etmişdir.
“AZƏRBAYCANÇILAR KOMİTƏSİ”
(London)
Londonda yaşayan soydaşlarımız 1988-ci ilin iyulunda
“Azərbaycançılar Komitəsi” yaratmışlar. Komitənin əsasnaməsi və
nizamnaməsi təsdiq edilmiş, onun idarə heyəti seçilmişdir. Komitənin
“Aydınlıq” adlı qəzeti nəşr olunur. Qəzet iki dildə - türk və fars dillərində
buraxılır. Qəzetin əsas məqsədi milli mədəniyyətimizi və tariximizi təbliğ
etməkdir.
İSLAM, ORTA ŞƏRQ VƏ AZƏRBAYCAN
MƏDƏNİYYƏTİ KAFEDRASI
(Edinburq)
Şotlandiyanın Edinburq universitetində təşkil edilmiş İslam, Orta
Şərq və Azərbaycan Mədəniyyəti Kafedrası islam dünyasının, o cümlədən
Azərbaycanın mədəniyyətini öyrənmək və tədqiq etmək məsələləri ilə
yaxından məşğul olur, Kafedranın professoru Qulamrza Səbri Təbrizi öz
elmi-tədqiqat işində Azərbaycanın və Şərqin ədəbi tarixi şəxsiyyətləri
barədə onlarla məqalə dərc etmiş, dünyanın 30-dan artıq ölkəsində
keçirilən elmi konfrans, forum və simpoziumlarda Azərbaycan
mədəniyyətini təmsil etmişdir.
İSVEÇ
AZƏRBAYCAN-İSVEÇ YAZIÇILAR
BİRLİYİ
(Stokholm)
Azərbaycan İsveç yazıçılar Birliyinin əsas məqsədi Azərbaycanda
gedən müasir siyasi prosesləri açıqlamaq, Azərbaycanla bağlı bütün
məsələləri olduğu kimi, doğru düzgün işıqlandırmaq, əsil həqiqəti
söyləməkdir. Erməni təcavüzü nəticəsində baş verən müharibənin
səbəblərini Ermənistanın xülyalarını ifşa etmək üçün Birlik səmərəli
fəaliyyət göstərir. Birliyin təşəbbüsü və yaxından iştirakı ilə Bakıda 1990-
cı il 20 yanvar hadisələri zamanı Stokholmda etiraz mitinqi keçirilmişdir.
Belə bir mitinq Xocalı soyqırımı zamanında da təşkil edilmişdir. Bu
mitinqlərdə İsveçin ayrı şəhərində və bölgələrində və yaşayan minlərlə
azərbaycanlı iştirak etmişdir.
Azərbaycan haqqında həqiqəti dünya ictimaiyyətinə çatdırmaq
məqsədilə Birlik “Azərbaycan” adlı jurnal nəşr edir. Jurnalın nüsxələri
ABŞ-a, o cümlədən Azərbaycana göndərilir. Birliyin üzvləri ara sıra
Bakıya gəlməyə imkan Azərbaycanla baş verən demokratik prosseslərlə
tanış olurlar gördüklərini obyektiv qələmə alaraq “Azərbaycan” jurnalı
vasitəsilə dünyaya çatdırırlar.
“AZƏRBAYCAN MƏDƏNİYYƏT MƏRKƏZİ”
(Geteborq)
İsveçin Geteborq şəhərindəki “Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi”
ölkədə yaşayan soydaşlarımıza Azərbaycanın mədəni, ictimai siyasi həyatı
barədə kifayət qədər məlumat çatdırır. Mərkəzin sədri Fərəc Fərnudladır
Mərkəz vaxtaşırı Azərbaycandan İsveçdə qonaq olan mədəniyyət
xadimlərimizin, incəsənət ustalarımızın həmvətənlərimizlə yanaşı
isveçlilərlə də görüşlərini təşkil etməsi respublikamız barədə geniş,
obyektiv informasiya çatdırılmasına yardım edir.
“AZƏRBAYCAN MƏDƏNİYYƏT MƏRKƏZİ”
(Lund)
Lund şəhərində məskunlaşmış azərbaycanlıların vətənə olan
bağlıllığının möhkəmlənməsində Mərkəz səmərəli iş aparır, imkan tapdıqca
Azərbaycanın incəsənət ustaları ilə görüş keçirir, mədəni əlaqələrin
genişlənməsinə çalışır. Mərkəzin fəal üzvlərindən Məhin xanım
mədəniyyətimizi, ədəbiyyatımızı, incəsənətimizi geniş təbliğ edir. Lund
şəhərində onun naşiri və redaktoru olduğu ana dilində “Araz” jurnalı
buraxılır.
“AZƏRBAYCAN MƏDƏNİYYƏT MƏRKƏZİ”
(Malme)
İsveçin Malme şəhərində 1989-cu ildən fəaliyyət göstərən
“Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi” respublikamız da baş verən hadisələrlə
təkcə həmvətənlərimizi məlumatlandırmaqla kifayətlənmir, isveçlilərdə və
digər xalqların nümayəndələrində də Şimali və Cənubi Azərbaycan
haqqında, onun tarixi və bu günü barədə təsəvvür yaratmaq üçün fəal iş
aparır. Mərkəzə soydaşımız Şahnaz xanım sədrlik edir. Mərkəzin yaxından
iştirakı ilə şəhərdə “Azərbaycanın səsi” radio verilişləri təşkil edilmişdir.
İSPANİYA
“AZƏRBAYCAN DOSTLARININ KÜLTÜR
CƏMİYYƏTİ”
(Madrid)
“Azərbaycan Dostlarının Kültür Cəmiyyəti” (Cəmiyyət eyni
zamanda “İspan-Azəri Kültür Cəmiyyəti” adı ilə də tanınır) bir neçə ildir
ki, Madriddə fəaliyyətə başlamışdır. Cəmiyyətin əsas məqsədi İspaniyada
və Portuqaliyada yaşayan azərbaycanlıları sıx birləşdirməkdən ibarətdir.
Cəmiyyət vətəndən uzaqlarda yaşayan azərbaycanlılara öz ana dilini
qoruyub saxlamaq, onu təbliğ etmək, Şimali və Cənubi Azərbaycandan
alınan qəzet və jurnallarla, kitablarla tanışlıq imkanı yaratmaq, xeyirdə-
şərdə bir-birinin çağırışına yetişmək kimi xeyirxah işlərlə məşğuldur. “Güc
birlikdədir” şüarı Cəmiyyətin fəaliyyətinin əsas qayəsidir. Bu sahədə
Cəmiyyətin üzvləri, xüsusən onun sədri C. Erkin geniş və səmərəli iş
aparır. “Dədə Qorqud” məcmuəsini nəşr edir. O, bir neçə dəfə Bakıda
olmuş, Azərbaycan haqqında, xüsusən Qarabağ hadisələri barədə kitab
buraxmaq üçün xeyli material toplamışdır.
KANADA
“AZƏRBAYCAN-KVEBEK CƏMİYYƏTİ”
(Monereal)
Kanadada fəaliyyət göstərən “Azərbaycan-Kvebek Cəmiyyəti”
Azərbaycandakı ictimai-siyasi hadisələrlə yaxından tanış olmaq,
respublikanın həyatında baş verən demokratik dəyişiklikləri Kanadada
yaşayan yurddaşlarımıza çatdırmaq, xariclə eyni surətdə yaradılan
informasiya blokalasının yarılması məqsədilə təşkil olunmuşdur.
Cəmiyyətin sədri Məsud Əliyevdir. Cəmiyyətin uzaq Kanadada yaşyan
həmvətənlərimizin Azərbaycanla əlaqələrini möhkəmlətməklə onları
respublikanın siyasi durumu ilə burada həyata keçirilən mühüm iqtisadi və
ictmai siyasi dəyişikliklərlə tanış etmək sahəsində müntəzəm olaraq
fəaliyyət göstərir. 1993-cü ilin mayında Cəmiyyətin sədri Məsud Əliyev
Bakıda olarkən Kanadada yaşayan azərbaycanlıların problemləri onların
Azərbaycanla əlaqələrin genişlənməsi barədə söhbətlər aparmış xüsusən bu
əlaqələrin Azərbaycan Yurddaş Partiyasının yaxından iştirakı ilə
təmzinlənməsi qərarlaşdırılmışdır.
“AZƏRBAYCAN MƏRKƏZİ”
(Toronto)
Kanadanın Ontario vilayətində yaşayan soydaşlarımız bu ilin oktyabr
ayında yeni bir milli mədəniyyət mərkəzi açmışlar. Bütünlükdə Şimali
Amerikada yaşayan azərbaycanlılar icmasının təşəbüssü ilə açılan bu
təşkilat ilk növbədə uzaq qitədə milli mədəniyyətimizi təbliğ etmək
Kanadada yaşayan soydaşlarımızın yaxın və mehriban ünsiyyətini
yaratmaqdan ibarətdir.
Mərkəzin rəhbəri doktor Səid Kazemidir. Yeni yaradılan milli
mədəniyyət mərkəzinə Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Naziri Həsən
Həsənov xüsusi məktub göndərərək Torontoda yaşayan həmvətənlərimizi
təbrik etmişdir. Bu təbrikdə H.Həsənov qeyd etmişdir ki, “bu mərkəzin
açılışı dünyada yaşayan bütün azərbaycanlıların arasında əlaqələrin
inkişafına və möhkəmlənməsinə xidmət edəcək, belə mərkəzlərin
yaradılması Şimali Amerikada yaşayan həmvətənlərimizin birləşməsində
Azərbaycan Respublikası ilə Kanadanın münasibətlərində böyük rol
oynayacaqdır”. Nazir bunu xüsusi olaraq bildirmişdir ki, Azərbaycan
Respublikasının bu ağır günündə, yaşadığı yerdən asılı olmayaraq, hər bir
azərbaycanlı öz tarixi Vətəni üçün var qüvvəsini əsirgəməyəcəkdir.
“Azərbaycan Mərkəzi” yaxın vaxtlarda respublikamızdakı müxtəlif
ictimai təşkilat və birliklərlə əlaqə yaratmağı, hazırkı vəziyyətlə bağlı
humanitar yardım etməyi planlaşdırmışdır.
GÜRCÜSTAN
“BİRLİK” ÜMUMGÜRCÜSTAN AZƏRİ
TÜRKLƏRİNİN CƏMİYYƏTİ
(Tbilisi)
“Birlik” Cəmiyyətinin yaranması 1992-ci ilin iyun ayında keçirilmiş
təsis yığınçağında qərara alınmışdır. Yığıncaqda “Gürcüstan” qəzetinin
redaktoru, Gürcüstan Respublikasının əmakdar jurnalisti Süleyman
Süleymanov başda olmaqla təşkilat komitəsi yaradıldı. Komitənin ardıcıl
və səmərəli işi nəticəsində 1992-ci ilin oktyabrında Tbilisi şəhərində
“Birlik” Ümumgürcüstan Azəri Türklərinin Cəmiyyətinin təsis qurultayı
keçirildi. Qurultayda Gürcüstanın azərbaycanlılar yaşayan Marneuli,
Bolinisi, Qardabani, Laqodi, Kaspi və digər bölgələrindən nümayəndələr
iştirak edirdilər. Qurultayda 21 nəfərdən ibarət Baş Şura və Ağsaqqallar
Şurası seçildi. Süleyman Süleymanov Cəmiyyətin prezidenti seçildi.
“Birlik” Cəmiyyətinin əsas məqsədi Gürcüstanın azərbaycanlı
əhalisinin mədəniyyət, təhsil, dil, kütləvi informasiya, professional
yaradıcılıq və xalq yaradıcılığı, din və digər sahələrdə mənəvi tələbatlarının
ödənilməsi üçün əlverişli şərait yaratmaqdır. Gürcüstanın azərbaycanlı
əhalisinin deportasiya olunması, soydaşlarımızın hüquqlarının pozulması
hallarının, azərbaycanlılar yaşayan bölgələrdə kadrların milli
mənsubiyyətə görə təqib olunması, toponomik adların əsassız olaraq
gücləndirilməsinin qarşısının alınması sahəsində Cəmiyyət geniş fəaliyyət
göstərmək niyyətindədir. Cəmiyyət birgə qüvvə ilə Azərbaycan və
Gürcüstan arasında bütün mədəni, ədəbi, iqtisadi əlaqələri bərpa və inkişaf
etdirmək üçün səy göstərir.
“QEYRƏT” XALQ HƏRƏKATI
(Marneuli)
Gürcüstan azərbaycanlılarının “Qeyrət” Xalq Hərəkatının yaranması
1990-cı il dekabrın 8-də Marneulidə keçirilən respublika təsis konfransında
elan olunmuşdur. Konfransda Marneuli, Bolnisi, Dmanisi, Qardabani,
Saqareço, Kaspi bölgələrindən, Tbilisidən nümayəndələr, habelə
Azərbaycandan qonaqlar iştirak etmişlər. “Qeyrət”in proqramı,
nizamnaməsi qəbul olunmuş, onun strukturu təsdiq edilmiş, redaksiya
heyətinin, müvafiq komissiyaların, Ağsaqqallar Şürasının üzvləri
seçilmişlər.
35 yaşlı dindar, ali pedaqoji təhsilli Əlibala Əsgərov “Qeyrət”in idarə
heyətinin sədri seçilmişdir. Konfrans iştirakçıları Gürcüstan Ali Sovetinə
və Milli Konqresə, respublikada yaşayan bütün azərbaycanlılara,
Azərbaycan ictimaiyyətinə müraciətlər qəbul etmişlər. 1990-cı ildən
fəaliyyətə başlayan “Qeyrət” Xalq Hərəkatı yalnız 1993-cü il yanvarın 15-
də Gürcüstan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən rəsmi
qeydiyyatdan keçmişdir.
“Qeyrət” Xalq Hərəkatı Gürcüstanda yaşayan yurddaşlarımızın
Gürcüstan Respublikasının mövcud konstitusiyası çərçivəsində adi insani
və vətəndaşlıq hüquqlarının müdafiəsi uğrunda fəaliyyət göstərir. “Qeyrət”
Gürcüstanda yaşayan yarım milyonluq azərbaycanlı əhalinin iqtisadi,
siyasi, mədəni inkişafının bütün problemlərinin həlli sahəsində müntəzəm
iş aparır, Gürcüstandakı həmvətənlərimizin hüquqlarının tapdalanmasına
qarşı qətiyyətlə çıxış edir. 1992-ci ilin oktyabrında “Yurddaş” Cəmiyyəti
və “Qeyrət” Xalq hərəkatının birgə qəbul etdiyi bəyanatda Gürcüstan
Respublikasında yaranmış sosial-iqtisadi vəziyyətin hazırkı durumunda
Azərbaycan hökumət orqanlarından, ictimai-siyasi cəmiyyətlərdən, ayrı-
ayrı siyasi qurumlardan və eləcə də kütləvi informasiya vasitələrindən öz
fəaliyyətlərində son dərəcə dəqiq, obyektiv olmaları tələb olunurdu.
“Qeyrət” Xalq hərəkatı 1993-cü ilin yanvarında Bakıda keçirilən “Borçalı:
dünən, bu gün, sabah” forumunda iştirak etmişdir. Forumun əsas məqsədi
Borçalıda soydaşlarımızın vəziyyətini müzakirə etmək, onunla bağlı
Gürcüstan və Azərbaycan respublikalarının rəsmi mövqelərini
müəyyənləşdirmək, iki respublika arasındakı münasibətlərin nizama
salınmasına kömək etməkdir.
“DAYAQ” ASSOSİASİYASI
(Tbilisi)
Gürcüstanda yaşayan soydaşlarımızı öz ətrafında birləşdirən “Dayaq”
Assosiasiyası 1991-ci ilin oktyabrında fəaliyyətə başlamışdır. Assosiasiya
“Ümumgürcüstan Rustaveli Cəmiyyəti”nin nəzdində yaradılmışdır.
Assosiasiyanın fəallarının
əsas məqsədi Gürcüstanda yaşayan
yurddaşlarımızın ictimai və mənəvi inkişafına, mədəni ənənələrinin
qorunub saxlanılmasına, onların konstitusiya hüquqlarının qorunmasına
kömək etməkdir. Assosiasiya Zaqafqaziyanın bütün qabaqcıl ictimai-siyasi
qüvvələri ilə əməkdaşlıq etməyə hazır olduğunu bildirir. Gürcüstanda
Azərbaycan xalqının tarixini, ədəbiyyatını və mədəniyyətini təbliğ etməyə,
hər iki respublikanın içtimai təşkilatlarının liderlərinin, elm və mədəniyyət
xadimlərinin görüşlərinin təşkilinə çalışır. Assosiasiyanın əsas fəaliyyət
istiqamətlərindən biri də nəşriyyat işini təşkil etmək, tarixi abidələrin
bərpası ilə əlaqədar tədbirlər işləyib həyata keçirməkdir.
LATVİYA
“AZƏRİ” CƏMİYYƏTİ
(Riqa)
“Azəri” Cəmiyyəti Latviya Milli Mədəniyyət Cəmiyyətləri Birliyində
təmsil olunmuşdur. Cəmiyyətin sədri hüquqşünas Əlipaşa Nəsirlidir.
Cəmiyyət Latviyada daimi yaşayan 3700-dən çox azərbaycanlılar arasında
fəaliyyət göstərir. Azərbaycanda baş verən ictimai-siyasi hadisələr,
ermənilərin hərbi təcavüzünə qarşı gedən qanlı müharibə haqqında
həqiqətlərin Latviyada yayılmasında Cəmiyyət təqdirəlayiq iş aparır
Cəmiyyətin üzvləri Riqa şəhərində keçirilən ictimai-siyasi tədbirlərdə,
görüşlərdə fəal iştirak edir, televiziya ekranında, mətbuat səhifələrində
Azərbaycandakı demokratik proseslərin izah olunması, erməni
işğalçılarının sərsəm xülyalarının ifşa edilməsi ilə əlaqədar müntəzəm
olaraq çıxışlar təşkil edirlər.
Cəmiyyətin yaxından iştirakı ilə bir sıra mədəni tədbirlər hazırlanıb
keçirilir. Cəmiyyətin təşəbbüsü ilə yaradılan bazar günü məktəbi 1992-ci
ilin fevralından fəaliyyət göstərir. Müdafiə arasında təkcə azərbaycanlılar
deyil, latışlar, ruslar da vardır. Hər bazar günü onlarca şagird latın qrafikalı
türk dilini öyrənmək üçün toplaşırlar. Beş saat türk dili və ədəbiyyatı tədris
edilir. Bundan başqa bir saat estetik tərbiyəyə, bir saat da İslam dininin
mahiyyətinin öyrənilməsinə sərf olunur. Hər ay Latviya radiosunda ayrılan
35-40 dəqiqəlik vaxt ərzində musiqimiz, dilimiz, tariximiz təbliğ olunur.
“LATVİYA-AZƏRBAYCAN MƏDƏNİYYƏT
ASSOSİASİYASI”
(Riqa)
“Latviya-Azərbaycan mədəniyyət assosiasiyası” 1992-ci il mayın 28-
də Riqada yaradılmışdır. Onun prezidenti Faiq Səfərovdur. Assosiasiyanın
ətrafında əsasən ziyalılar toplaşmışlar. Assosiasiya nəinki Azərbaycanda,
eyni zamanda keçmiş Sovet İttifaqının, Amerikanın, İsveçin, Avstraliyanın
və digər ölkələrin azərbaycanlı icmaları ilə əlaqələr yaratmışdır. Onun
üzvləri içərisində müxtəlif millətlərin nümayəndələri də təmsil
olunmuşdur. Assosiasiya ilə məşhur latış şairi - türkoloqu Uldis Berzinş
əməkdaşlıq edir. O, “Dədə Qorqud”u latış dilində tərcümə etmişdir.
Assosiasiya öz qüvvəsilə əsəri çap etdirmək fikrindədir. Latviya
televiziyası və radiosu, bir çox latış yazıçıları, incəsənət ustaları
Assosiasiya ilə yaxından əməkdaşlıq edirlər. Assosiasiyanın fəaliyyətində
Azərbaycanda gedən demokratik proseslər, ictimai-siyasi hadisələr, erməni
təcavüzkarlarının Azərbaycan torpağında törətdikləri vəhşiliklər barədə
həqiqətin yayılması əsas yer tutur. Assosiasiyanın yaxından iştirakı ilə
Latviya Xalq Cəbhəsinin “Baltiyskoye vremya” qəzeti 1992-ci ilin
noyabrında bütövlükdə xüsusi buraxılışını Azərbaycana həsr etmişdir.
“Latviya-Azərbaycan mədəniyyət assosiasiyası” Qarabağ
hadisələrinin əsl mahiyyətini açmaqla Latviya kütləvi informasiya
vasitələrində fəal təbliğat işləri aparır. Onun təşəbbüsü ilə indiyə qədər
yeddi latış jurnalisti Qarabağın müharibə gedən bölgələrində olmuş, bu
barədə Latviya mətbuatında, radio və televiziyasında xeyli qiymətli
materiallar verilmişdir.
Assosiasiyanın köməyi ilə Latviyanın bir neçə jurnalistinin
Azərbaycan Respublikasının vasitəsilə Bosniyaya göndərilməsi
planlaşdırılmışdır.
“TƏBRİZ” CƏMİYYƏTİ
(Riqa)
Latviyanın paytaxtında soydaşlarımızın yaratdıqları üçüncü milli
mədəniyyət mərkəzidir. Ötən il mərkəzin idarə heyəti təşkil olunmuşdur.
Cəmiyyətin rəhbəri Həsənzadədir.
Hazırda Azərbaycan torpaqlarına erməni təcavüzü ilə bağlı
həqiqətlərin Latviyada, eləcə də digər Baltik respublikalarında yayılması
sahəsində xeyli iş görmüş cəmiyyət üzvləri öz həmvətənlərinə - cəbhə
xətlərində döyüşən əsgərlərimizə bir neçə dəfə ərzaq və dərman ləvazimatı
yardımı göstərmişlər.
“Təbriz” cəmiyyəti respublikamızdakı “Qarabağa Xalq Yardımı
komitəsi” ilə yaxından əməkdaşlıq edir.
“Təbriz” cəmiyyəti Riqada, eləcə də Latviyanın digər şəhərlərində bir
sıra maraqlı mədəniyyət və xeyriyyə tədbirləri keçirmişdir.
LİTVA
“ODLAR YURDU” CƏMİYYƏTİ
(Vilnüs)
“Odlar Yurdu” Cəmiyyəti keçmiş sovet respublikalarının ərazisində
azərbaycanlıların yaratdıqları ilk cəmiyyətlərdən biridir. Litva ilə
Azərbaycan arasında ədəbi-mədəni əlaqələrin tarixi qədimdir. Litvalıların
Azərbaycan ərazisində görünməsi əsrimizin ikinci yarısına təsadüf edir.
Çarizmin milli zülmündən, iqtisadi çətinliklər ucbatından bir çox litvalı
Bakıya pənah gətirmişlər. Əsrin əvvəllərində Bakıda təqribən səkkiz min
litvalı yaşayırdı. Onların burada müxtəlif ictimai-mədəni cəmiyyətləri
fəaliyyət göstərirdi. 1918-ci ildə Azərbaycan və Litva öz müstəqilliyini
elan etdilər.1919-cu ildə isə iki dövlət arasında konsulluq səviyyəsində
diplomatik əlaqələr yaradılmışdı. Xalqlarımızın arasında əlaqələrin yeni
mərhələsi Litvada “Sayudis” hərəkatının və respublikamızda Azərbaycan
Xalq Cəbhəsinin meydana atılmasından başlanır. Elə bu zamanlar
fəaliyyətə başlayan “Odlar Yurdu” Cəmiyyəti Azərbaycan və Litva
arasında əlaqələrin möhkəmlənməsinə, hər iki respublikada baş verən
demokratik hərəkatın bütün çətinlikləri şəraitində öz işini qurmağa
çalışırdı. Qarabağ böhranının başlanması, Azərbaycana qarşı erməni
təcavüzünün müxtəlif informasiya vasitələri tərəfindən saxtalaşdırılması
Litvada Cəmiyyətin fəaliyyətini xeyli dərəcədə çətinləşdirirdi. Cəmiyyətin
üzvləri bu zaman olduqca səmərəli iş aparırdılar. Onlar Azərbaycanda baş
verən hadisələr barədə informasiya blokadasını yarmağa, bütün
vasitələrdən istifadə edərək Litva ictimaiyyətinə həqiqət çatdırmağa
çalışırdılar. Bakıda Qanlı yanvar hadisələri ilə əlaqədar 1990-cı il fevralın
1-də Litva, Estoniya və Latviya azərbaycanlıları Vilnüs şəhərinin
mərkəzində Gediminas kostyolunda toplaşaraq matəm ayinlərin icra
etdilər.
Azərbaycan və Litva respublikalarının müstəqillik əldə etməsi, onlar
arasında iqtisadi, siyasi və mədəni əlaqələrin yeni məcraya düşməsi “Odlar
Yurdu” Cəmiyyətinin fəaliyyətini xeyli canlandırdı. Cəmiyyətin sədri
Mahir Həmzəyev eyni zamanda “Sayudis” hərəkatı seyminin və Litva
hökumətinin yanında Millətlər Departamentinin üzvüdür. 1992-ci ilin
oktyabrında o, Azərbaycan Respublikasının Litvada səlahiyyətli
nümayəndəsi təyin olunmuşdur. Azərbaycanda demokratik qüvvələr
hakimiyyətə gələndən sonra iki ölkə arasında münasibətlər keyfiyyətcə
yeni mərhələyə qədəm qoymuşdur. Azərbaycanda Litva arasında
diplomatik əlaqələr yaradılması sahəsində ardıcıl addımlar atılır, iqtisadi və
siyasi əlaqələr xeyli möhkəmlənir. Bu sahədə “Odlar Yurdu” Cəmiyyəti öz
xeyirxah fəaliyyətini davam etdirir.
MOLDOVA
“AZƏRBAYCAN MİLLİ ADƏT VƏ ƏNƏNƏLƏRİ
Dostları ilə paylaş: |