İnsanın immunçatışmazlığı virusunun törətdiyi xəstəliklə
mübarizə barədə qanunvericilik aktlarına dair
BƏLƏDÇİ QAYDALAR
11 may 2010-cu il tarixdə “İnsanın immunçatışmazlığı virusunun
törətdiyi xəstəliklə mübarizə haqqında” Azərbaycan Respublikasının
Qanunu imzalanmışdır.
Bu Qanun Azərbaycan Respublikası ərazisində insanın
immunçatışmazlığı virusunun törətdiyi xəstəliyin (İİV infeksiyasının)
profilaktikasının, diaqnostikasının, müalicəsinin, İİV-lə yaşayan
şəxslərə tibbi və sosial-psixoloji yardım göstərilməsinin hüquqi
əsaslarını müəyyən edir, bu sahədə yaranan münasibətləri
tənzimləyir.
İİV-lə yaşayan şəxslərin İİV-ə yoluxması səbəbinə görə hüquq və
azadlıqlarının hər hansı formada məhdudlaşdırılmasına yol verilmir.
İİV-lə yaşayan şəxslər İİV infeksiyası ilə əlaqədar diskriminasiyaya
və stiqmatizasiyaya (şərəf və ləyaqətin alçaldılmasına) yol
verilməməsi və onlara humanist münasibət bəslənilməsi, İİV-ə tibbi
müayinə və onun nəticələri, habelə tətbiq edilən tibbi nəzarət və
müalicə üsulları haqqında məlumat əldə etmək, tibbi göstərişlər
əsasında mümkün olan bütün müalicə növlərini almaq, nikaha daxil
olmaq, digər reproduktiv hüquqlarını həyata keçirmək, İİV-in
yayılmasının qarşısının alınması üzrə universal təhlükəsiz davranış
qaydalarına yiyələnmək, qoruyucu vasitələrlə müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı (Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti)
tərəfindən müəyyən olunmuş qaydada təmin olunmaq və
qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş digər hüquqlara malikdirlər.
İİV-lə yaşayan şəxslərin işləməsinə yol verilməyən peşə növləri
və vəzifələr istisna olmaqla, onları İİV-ə yoluxması səbəbinə görə işə
qəbul etməkdən, işdə irəli çəkməkdən imtina etmək və ya işdən azad
etmək qadağandır. İİV-lə yaşayan şəxslərin işləməsinə yol
verilməyən peşə növləri və vəzifələrin siyahısı müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı (Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti)
tərəfindən təsdiq edilir. İşəgötürən işçinin İİV-ə yoluxması barədə
məlumata malik olduqda bu məlumatı açıqlamamalıdır.
İİV-lə yaşayan şəxslər İİV infeksiyasının başqa şəxslərə
yoluxmasına yol verməmək üçün məsuliyyətli və təhlükəsiz davranış
55
tətbiq etməli, nikaha daxil olarkən bu barədə digər tərəfi
məlumatlandırmalıdırlar.
İİV-ə tibbi müayinə zəruri şəraitə, müvafiq tibbi avadanlığa
malik olan istənilən tibb müəssisəsində (özəl tibb fəaliyyəti ilə
məşğul olan müəssisələrin qanunvericilikdə müəyyən edilmiş
qaydada bu fəaliyyətlə məşğul olmaq hüququ olduqda) aparıla bilər.
Müayinə olunan şəxs məcburi müayinə halları istisna olmaqla,
istənilən mərhələdə İİV-ə tibbi müayinədən imtina etmək hüququna
malikdir. İİV-ə tibbi müayinənin aparılması həyati göstərişlər
əsasında təxirəsalınmaz hesab edildikdə və xəstə vəziyyəti ilə
əlaqədar öz qərarını bildirmək iqtidarında olmadıqda tibbi müayinə
həkimlərin konsiliumunun qərarı əsasında həll olunur. İİV-ə tibbi
müayinə, İİV-müsbət status, eləcə də İİV-lə yaşayan şəxs vəfat
etdikdən sonra onun İİV-müsbət statusu haqqında məlumatlar
konfidensial saxlanılır və qanunvericiliklə müəyyən olunmuş
qaydada qorunur. İİV-ə tibbi müayinənin könüllü tibbi müayinə,
mütləq tibbi müayinə və məcburi tibbi müayinə növləri müəyyən
olunur.
İİV-lə yaşayan Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarına,
Azərbaycan Respublikasında daimi yaşayan vətəndaşlığı olmayan
şəxslərə və Azərbaycan Respublikası tərəfindən qaçqın statusu
verilmiş şəxslərə tibbi yardım (o cümlədən ixtisaslaşdırılmış tibbi
yardım) dövlət tibb müəssisələrində dövlət büdcəsi vəsaiti hesabına
göstərilir.
İnsanların qanı və qan komponentləri, digər bioloji mayeləri,
orqan və toxumaları ilə təmasda olan, o cümlədən diaqnostik
tədqiqatlar aparan, yaxud tibbi yardım göstərən tibb işçiləri tibb
müəssisəsi tərəfindən zəruri qoruyucu vasitələrlə pulsuz təmin edilir,
onların mütəmadi olaraq İİV-ə tibbi müayinəsi təşkil edilir.
10 iyun 2010-cu il tarixdə “İnsanın immunçatışmazlığı virusunun
törətdiyi xəstəliklə mübarizə haqqında” Azərbaycan Respublikası
Qanununun tətbiq edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin Fərmanı imzalanmışdır.
Bu Fərmanla Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə
“İnsanın immunçatışmazlığı virusunun törətdiyi xəstəliklə mübarizə
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda nəzərdə tutulmuş
insanın immunçatışmazlığı virusu ilə yaşayan şəxslərin qoruyucu
56
vasitələrlə təmin olunması qaydasının müəyyən edilməsi, insanın
immunçatışmazlığı virusu ilə yaşayan şəxslərin işləməsinə yol
verilməyən peşə növləri və vəzifələrin siyahısının təsdiq edilməsi,
insanın immunçatışmazlığı virusu ilə yaşayan şəxslərə dövlət
büdcəsinin vəsaiti hesabına göstərilən tibbi yardımın həcminin,
insanın immunçatışmazlığı virusu ilə yaşayan analardan doğulmuş
bir yaşadək uşaqların qida məhsulları ilə pulsuz təmin olunması
qaydasının və insanın immunçatışmazlığı virusu infeksiyasının
profilaktikası üzrə zərərin azaldılması proqramlarının tətbiqi
qaydasının müəyyən edilməsi tapşırılmışdır.
21 dekabr 2010-cu il tarixdə “İnsanın immunçatışmazlığı
virusunun törətdiyi xəstəliklə mübarizə haqqında” Azərbaycan
Respublikası Qanununun tətbiqi ilə əlaqədar Azərbaycan
Respublikasının bəzi qanunvericilik aktlarına dəyişikliklər və
əlavələr edilməsi və “İnsanın immunçatışmazlığı virusunun törətdiyi
xəstəliyin (AIDS) yayılmasının qarşısının alınması haqqında”
Azərbaycan Respublikası Qanununun qüvvədən düşmüş hesab
edilməsi barədə Azərbaycan Respublikasının Qanunu imzalanmışdır.
15 fevral 2011-ci il tarixdə “İnsanın immunçatışmazlığı
virusunun törətdiyi xəstəliklə mübarizə haqqında” Azərbaycan
Respublikası Qanununun tətbiqi ilə əlaqədar Azərbaycan
Respublikasının bəzi qanunvericilik aktlarına dəyişikliklər və
əlavələr edilməsi və “İnsanın immunçatışmazlığı virusunun törətdiyi
xəstəliyin (AIDS) yayılmasının qarşısının alınması haqqında”
Azərbaycan Respublikası Qanununun qüvvədən düşmüş hesab
edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikasının 2010-cu il 21 dekabr
tarixli 37-IVQD nömrəli Qanununun tətbiq edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı imzalanmışdır.
20 aprel 2011-ci il tarixdə “İnsanın immunçatışmazlığı
virusunun törətdiyi xəstəliklə mübarizə haqqında” Azərbaycan
Respublikası Qanununun tətbiqi ilə bağlı əlavə tədbirlər barədə
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı imzalanmışdır.
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 62 nömrəli
27 aprel 2011-ci il tarixli Qərarı ilə “İnsanın immunçatışmazlığı
virusu ilə yaşayan şəxslərin qoruyucu vasitələrlə təmin olunması
Qaydası”, “İnsanın immunçatışmazlığı virusu ilə yaşayan şəxslərin
işləməsinə yol verilməyən peşə növləri və vəzifələrin Siyahısı”,
57
“İnsanın immunçatışmazlığı virusu ilə yaşayan şəxslərə dövlət
büdcəsinin vəsaiti hesabına göstərilən tibbi yardımın həcmi”,
“İnsanın immunçatışmazlığı virusu ilə yaşayan analardan doğulmuş
bir yaşadək uşaqların qida məhsulları ilə pulsuz təmin olunması
Qaydası” və “İnsanın immunçatışmazlığı virusu infeksiyasının
profilaktikası üzrə zərərin azaldılması proqramlarının tətbiqi
Qaydası” təsdiq edilmişdir.
|