Qanın, qan komponentlərinin donorluğu və qan xidməti barədə
qanunvericilik aktlarına dair
BƏLƏDÇİ QAYDALAR
3 may 2005-ci il tarixdə “Qanın, qan komponentlərinin
donorluğu və qan xidməti haqqında” Azərbaycan Respublikasının
Qanunu imzalanmışdır.
Bu Qanun qanın, qan komponentlərinin donorluğunun inkişafı ilə
əlaqədar münasibətləri tənzimləyir, qan xidmətinin təşkilinin
əsaslarını müəyyən edir.
Qanuna uyğun olaraq müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
(Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti) tərəfindən müəyyən
olunmuş qaydada qan xidməti müəssisələrində (qan banklarında)
tibbi müayinədən keçən, qanın, qan komponentlərinin donorluğuna
heç bir əks-göstərişləri olmayan, 18-65 yaşlı fəaliyyət qabiliyyətli hər
bir şəxs qanın, qan komponentlərinin donoru ola bilər. Yaşı 65-dən
yuxarı olan şəxslər də həkim rəyi əsasında donor ola bilərlər.
Donordan qanın və ya qan komponentlərinin götürülməsinə donorun
sağlamlığına heç bir zərər yetirilmədiyi halda yol verilir. Qanın, qan
komponentlərinin donorluğu pulsuzdur. Müstəsna hallarda qanın,
qan komponentlərinin donorluğu müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
(Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti) tərəfindən müəyyən
edilmiş qayda və şərtlərlə pullu ola bilər.
Donorun tibbi müayinədən keçdiyi, qan və ya qan
komponentlərini verdiyi gün işdən (təhsildən, xidmətdən) azad
edilmək və əlavə istirahət günü almaq, pullu donorluq zamanı verdiyi
qan və qan komponentləri üçün haqq almaq, donorluq funksiyasını
yerinə yetirməsi ilə əlaqədar olaraq, sağlamlığının pozulması
nəticəsində ona dəymiş zərərin əvəzini, o cümlədən müalicə, tibbi-
sosial ekspertiza, sosial-əmək reabilitasiya xərclərini Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş qaydada almaq
hüquqları vardır. Donor olmaq istəyən şəxs keçirdiyi və hazırkı
xəstəlikləri, həmçinin narkotik vasitələr və psixotrop maddələr qəbul
edib-etməməsi barədə düzgün məlumat verməlidir.
Qan xidməti müəssisələrinin (qan banklarının) işçiləri donor
barədə bütün məlumatların məxfiliyinə əməl etməlidirlər və yalnız öz
39
peşə fəaliyyəti dairəsində onlardan zəruri olan həddə istifadə edə
bilərlər.
Donorlar tibbi müayinədən keçdikləri, qan və ya qan
komponentlərini verdikləri gün, mülkiyyət formasından asılı
olmayaraq işlədikləri müəssisə, idarə və təşkilatlarda orta əməkhaqqı
saxlanılmaqla işdən azad olunurlar. Qan və ya qan komponentlərini
vermiş tələbələr qan verdikləri gün məşğələlərdən, hərbi qulluqçular
isə hərbi xidmətin bütün növlərindən azad olunurlar. Qan verən
zaman donorlar qan xidməti müəssisələrində (qan banklarında)
pulsuz yeməklə təmin olunurlar. Hər dəfə qan və ya qan
komponentlərini pulsuz (əvəzsiz) verən işləyən donorlara orta
əməkhaqqı saxlanılmaqla əlavə istirahət günü verilir. Həmin istirahət
günü donorun arzusu ilə onun illik məzuniyyətinə əlavə edilə və ya il
ərzində istənilən vaxtda istifadə edilə bilər.
18 iyul 2005-ci il tarixdə “Qanın, qan komponentlərinin
donorluğu və qan xidməti haqqında” Azərbaycan Respublikası
Qanununun tətbiq edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin Fərmanı imzalanmışdır.
Bu Fərmanla Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə
“Qanın, qan komponentlərinin donorluğu və qan xidməti haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanununda nəzərdə tutulmuş qanın, qan
komponentlərinin pullu donorluğunun qaydasının və şərtlərinin,
qanın, qan komponentlərinin tədarükü, emalı, saxlanması və
bölüşdürülməsi qaydasının, donorun tibbi müayinədən keçməsi,
qanın, qan komponentlərinin götürülməsi qaydasının, qan xidməti
müəssisələrində (qan banklarında) qanın, qan komponentlərinin
preparatlarının və konservləşdirici məhlulların yoxlanması
qaydasının, qanın, qan komponentlərinin və onlardan hazırlanan
preparatların təhlükəsizlik və keyfiyyət göstəricilərinin siyahısının və
bu göstəricilərə əməl olunmasına nəzarətin həyata keçirilməsi
qaydasının, qanın, qan komponentlərinin və onlardan hazırlanan
preparatların xarici təşkilatlarla mübadilə edilməsi və təcili
humanitar yardım göstərilməsi üçün Azərbaycan Respublikasından
kənara aparılması qaydalarının və təbii fəlakət, qəza və digər
fövqəladə vəziyyətlər zamanı qanın, qan komponentlərinin
donorluğunun təşkili qaydasının müəyyən edilməsi, donorluq
funksiyasını məhdudlaşdıran xəstəliklərin siyahısının və qanın, qan
40
komponentlərinin tədarükü, emalı, saxlanması və bölüşdürülməsi ilə
məşğul olan qan xidməti müəssisələrinin (qan banklarının)
siyahısının təsdiq edilməsi tapşırılmışdır.
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 26 nömrəli
28 yanvar 2006-cı il tarixli Qərarı ilə “Qanın, qan komponentlərinin
tədarükü, emalı, saxlanması və bölüşdürülməsi Qaydası” və “Qanın,
qan komponentlərinin tədarükü, emalı, saxlanması və bölüşdürülməsi
ilə məşğul olan qan xidməti müəssisələrinin (qan banklarının)
Siyahısı”, 34 nömrəli 6 fevral 2006-cı il tarixli Qərarı ilə “Qanın, qan
komponentlərinin və onlardan hazırlanan preparatların təhlükəsizlik
və keyfiyyət göstəricilərinin Siyahısı” və “Qanın, qan
komponentlərinin və onlardan hazırlanan preparatların təhlükəsizlik
və keyfiyyət göstəricilərinə əməl olunmasına nəzarətin həyata
keçirilməsi Qaydası”, 43 nömrəli 13 fevral 2006-cı il tarixli Qərarı
ilə “Qanın, qan komponentlərinin pullu donorluğunun Qaydası və
Şərtləri”, 50 nömrəli 16 fevral 2006-cı il tarixli Qərarı ilə “Təbii
fəlakət, qəza və digər fövqəladə vəziyyətlər zamanı qanın, qan
komponentlərinin donorluğunun təşkili Qaydası”, 61 nömrəli 6 mart
2006-cı il tarixli Qərarı ilə “Donorluq funksiyasını məhdudlaşdıran
xəstəliklərin Siyahısı” və “Donorun tibbi müayinədən keçməsi,
qanın, qan komponentlərinin götürülməsi Qaydası”, 92 nömrəli
31 mart 2006-cı il tarixli Qərarı ilə “Qan xidməti müəssisələrində
(qan banklarında) qanın, qan komponentlərinin preparatlarının və
konservləşdirici məhlulların yoxlanması Qaydası” və 113 nömrəli
22 aprel 2006-cı il tarixli Qərarı ilə “Qanın, qan komponentlərinin və
onlardan hazırlanan preparatların xarici təşkilatlarla mübadilə
edilməsi və təcili humanitar yardım göstərilməsi üçün Azərbaycan
Respublikasından kənara aparılması Qaydaları” təsdiq edilmişdir.
Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin 8 nömrəli
12 yanvar 2011-ci il tarixli əmri ilə “2011-2015-ci illər üçün qanın,
qan komponentlərinin donorluğu və qan xidmətinin inkişafına dair
Tədbirlər Proqramı”nın icrası üzrə Azərbaycan Respublikası Səhiyyə
Nazirliyinin Tədbirlər Planı təsdiq edilmişdir.
|