Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi kollegiyasının 20 noyabr 2009-cu il tarixli
-10 yaş - 9 mq/kq/gün 1-2 dəfə qəbula
Yüklə 2,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
1-10 yaş - 9 mq/kq/gün 1-2 dəfə qəbula 10-12 yaş (bədən çəkisi > 45 kq) - 200-400 mq/kq/gün 1-2 dəfə qəbula Seftriakson 20-75 mq/kq/gün 1-2 dəfə yeridilir: v/d, ə/d Sefuroksim 50-100 mq/kq/gün 3-4 dəfə yeridilir: v/d, ə/d Sefuroksim –aksetil 30-40 mq/kq/gün 1-2 dəfə qəbula, yemək zamanı Karbapenemlər İmipenem 60-100 mq/kq/gün (2 q qədər/günədək) 3-4 dəfə yeridilir: v/d Meropenem > 3 ay - 60 mq/kq/gün 3-4 dəfə yeridilir: v/d Monobaktamlar Aztreonam 120-150 mq/kq/gün 3-4 dəfə yeridilir: v/d Aminoqlikozidlər Amikasin 15-20 mq/kq/gün 1-2 dəfə yeridilir: v/d, ə/d Gentamisin 3-5 mq/kq/gün 1-2 dəfə yeridilir: v/d, ə/d Netilmisin 4-7,5 mq/kq/gün 1-2 dəfə yeridilir: v/d, ə/d Streptomisin 15-20 mq/kq/gün (2 q/dün- dən çox olmamaqla) 1 dəfə yeridilir: ə/d Tobramisin 3-5 mq/kq/gün 1-2 dəfə yeridilir: v/d, ə/d Makrolidlər Azitromisin 3-günlük kurs: 10 mq/kq/gün və ya 5- günlük kurs: 10 mq/kq birinci gün, sonradan 5 mq/kq/gün Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 145 Cozamisin 30-50 mq/kq/gün Klaritromisin > 6 ay - 15 mq/kq/gün 2 dəfə qəbula Midekamisin 30-50 mq/kq/gün 2-3 dəfə qəbula Roksitromisin 5-8 mq/kq/gün 2 dəfə qəbula Spiramisin 150 min. BV/kq/gün 2 dəfə qəbula Eritromisin 40-50 mq/kq/gün 3-4 dəfə qəbula 40-50 mq/kq/gün 3-4 dəfə yeridilir: v/d Tetrasiklinlər Doksisiklin > 8 yaş- 5 mq/kq/gün (200 mq/gündən çox olmamaqla) 1-2 dəfə qəbula > 8 yaş - 1-ci gün 5 mq/kq, sonradan 2,5 mq/kq/gün 2 dəfə yeridilir: v/d Tetrasiklin > 8 yaş - 25-50 mq/kq/gün (3 mq/gündən çox olmamaqla) 4 dəfə qəbula Xinolonlar/Flüorxinolonlar Nalidiks turşusu > 3 ay - 55 mq/kq/gün 4 dəfə qəbula Oksolin turşusu > 2 yaş - 500 mq/gün 2 dəfə qəbula Pipemidin turşusu > 1 yaş - 15 mq/kq/gün 2 dəfə qəbula Siproflloksasin 4 Uşaqlara həyati göstəriş olduqda - 10-15 mq/kq/gün 2 dəfə qəbula (1,5 q/gündən çox olmamaqla) Həyati göstərişlə - 7,5-10 mq/kq/gün (800 mq/gündən çox olmamaqla) 2 dəfə yeridilir: v/d Qlikopeptidlər Vankomisin 40-60 mq/kq/gün (2 q/gündən çox olmamaqla) 4 dəfə yeridilir: v/d Teykoplatin 6-10 mq/kq/gün 2 dəfə yeridilir: v/d, ə/d Oksazolidinlər Linezolid 5 yaş: 10 mq/kq (0,6q-dan çox olmamaqla) hər 12 saatdan bir 5 yaş: 10 mq/kq (0,6q-dan çox olmamaqla) hər 12 saatdan bir Linkozamidlər Klindanisin 10-25 mq/kq/gün (2 q/gündən çox olmamaqla)3-4 dəfə qəbula 20-40 mq/kq/gün (3 q/gündən çox olmamaqla) 3-4 dəfə yeridilir: v/d, ə/d Linkomisin 30-60 mq/kq/gün 3-4 dəfə qəbula 10-20 mq/kq/gün 2 dəfə yeridilir: v/d, ə/d Nitroimidazollar Metronidazol 22,5 mq/kq/gün 3 dəfə qəbula 22,5 mq/kq/gün 3 dəfə yeridilir: v/d Ornidazol 25-40 mq/kq/gün 1-2 dəfə qəbula Tinidazol 50-60 mq/kq/gün 1 dəfə qəbula Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 146 Nitrofuranlar Nitrofurantoin 5-7 mq/kq/gün 4 dəfə qəbula Nifuratel 10-20 mq/kq/gün 2-3 dəfə qəbula Nifuroksazid 1 ay-2,5 yaş - 0,1 q hər 8-12 saatdan bir; > 2,5 yaş - 0,2 q hər 8 saatdan bir Furazolidon 6-7 mq/kq/gün 4 dəfə qəbula Furazidin 7,5 mq/kq/gün 2-3 dəfə qəbula Polimiksinlər Polimiksin B 1,5-2,5 mq/kq/gün (200 mq/gündən çox olmamaqla) 3-4 dəfə yeridilir: v/d, ə/d Polimiksin M < 5 yaş - 100 min. TV/kq/gün 3 dəfə qəbula 5-12 yaş - 1,5 mln. TV / gün 3-4 dəfə qəbula Sulfanilamidlər və ko-trimoksazol Sulfadiazin > 2 ay - 75 mq/kq birinci qəbula, sonradan 37,5 mq/kq hər 6 saatdan bir; Və ya 25 mq/kq hər 4 saatdan bir (6,0 mq/gündən çox olmamaqla) Sulfadimidin > 2 ay – 100 mq/kq birinci qəbula, sonradan 25 mq/kq hər 4-6 saatdan bir Ko-trimoksazol > 2 ay - 6-8 mq/gün **** 2 dəfə qəbula > 2 ay – ağır infeksiyalarda, pnevmosist pnevmoniya daxil olmaqla, 15-20 mq/kq/gün **** 3-4 dəfə yeridilir Digər qrup dərman vasitələri Nitroksolin 5-8 mq/kq/gün 2-3 dəfə qəbula Spektinomisin Bədən çəkisi< 45 kq - 40 mq/kq birdəfəlik; Bədən çəkisi > 45 kq - 2 q birdəfəlik;ə/d Fosfomisin > 5 yaş - 2 q/gün 1 dəfə qəbula; Fuzidin turşusu < 1 yaş - 50 mq/kq/gün 3 dəfə qəbula 2-5 yaş- 0,75 q/gün 3 dəfə qəbula 6-12 yaş - 1,5 q/gün 3 dəfə qəbula 20 mq/kq/gün 3 dəfə yeridilir: v/d Xloramfenikol < 1 yaş - 50-75 mq/kq/gün 3 dəfə qəbula 50-75 mq/kq/gün 4 dəfə yeridilir: v/d; ə/d Vərəm əleyhinə dərman vasitələri İzoniazid 10-15 mq/kq/gün (0,3 mq/gündən çox olmamaqla) 1-2 dəfə qəbula 10-15 mq/kq/gün (0,3 mq/gündən çox olmamaqla) 1-2 dəfə yeridilir: ə/d Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 147 Kapreomisin 15-30 mq/kq/gün (1 mq/gündən çox olmamaqla) 1 dəfə yeridilir: ə/d PAST 200-300 mq/kq/gün (12 mq/gündən çox olmamaqla) 2-3 dəfə qəbula Pirazinamid 20-40 mq/kq/gün 1dəfə qəbula Protionamid 15-20 mq/kq/gün (1 mq/gündən çox olmamaqla) 1-3 dəfə qəbula Rifampisin 10-20 mq/kq/gün (0,6 mq/gündən çox olmamaqla) 1 dəfə qəbula Streptomisin 20 mq/kq/gün 1 dəfə yeridilir: ə/d Tioasetazon 4 mq/kq/gün 1dəfə qəbula Sikloserin 10-20 mq/kq/gün 2 dəfə qəbula (1 mq/gündən çox olmamaqla) Etambutol 15-25 mq/kq/gün (2,5 mq/gündən çox olmamaqla) 1 dəfə qəbula Etionamid 15-20 mq/kq/gün 1-3 dəfə qəbula (1 mq/gündən çox olmamaqla) * - Bəzi infeksiyaların müalicəsində doza göstəriləndən aşağı və ya yuxarı ola bilər; 12 yaşdan yuxarı olan uşaqlar üçün doza böyüklərin dozalarına müvafiqdir. ** - Amoksasillinə əsasən *** - Tikarsillinə əsasən ****- Trimetoprimə əsasən Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 148 Cədvəl 35. Yenidoğulmuşlarda antibakterial dərman vasitələrinin orta dozaları Birdəfəlik doza (mq/kq)/yeridilmə arası interval Bədən çəkisi < 1,2 kq Bədən çəkisi 1,2- 2 kq Bədən çəkisi > 2 kq Dərman vasitəsi Yeridilmə yolları 0-4 gün 0-7 gün > 7 gün 0-7 gün > 7 gün 1 2 3 4 5 6 7 Penisillinlər Ampisillin V/d, ə/d 25/12 saat 25/12 saat 25/6-8 saat 25/8 saat 25/6 saat Benzinpenisillin V/d 25 тыс. TV/12 saat 25 тыс. TV/12 saat 25 тыс. TV/8 saat 25 тыс. TV/8 saat 25 тыс. TV 6 saat Benzinpenisillin prokain Ə/d 50 тыс. TV/24 saat 50 тыс. TV/24 saat 50 тыс. TV/24 saat 50 тыс. TV/24 saat 50 тыс. TV/24 saat Oksasillin V/d, ə/d 25/12 saat 25/12 saat 30/8 saat 25/8 saat 37,5/6 saat Sefalosporinlər Sefazolin V/d, ə/d 20/12 saat 20/12 saat 20/12 saat 20/12 saat 20/8 saat Sefotaksim V/d, ə/d 50/12 saat 50/12 saat 50/8 saat 50/12 saat 50/8 saat Seftazidim V/d, ə/d 30- 50/12 saat 30-50/8 saat 30-50/8 saat 30- 50/8 saat 30- 50/8 saat Seftriakson V/d, ə/d 50/24 saat 50/24 saat 50/24 saat 50/24 saat 50/24 saat Karbapenemlər İmipenem V/d, ə/d 25/18- 24 saat 25/12 saat 25/12 saat 25/12 saat 25/8 saat Monobaktamlar Aztreonam V/d, ə/d 30/12 saat 30/12 saat 30/8 saat 30/8 saat 30/6 saat Aminoqlikozidlər Amikasin V/d, ə/d 7,5/18- 24 saat 7,5/12- 18 saat 7,5/8- 12 saat 10/12 saat 10/8 saat Gentamisin V/d, ə/d 2,5/18- 24 saat 2,5/12- 18 saat 2,5/12- 18 saat 2,5/12 saat 2,5/8 saat Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 149 Netilmisin V/d, ə/d 2,5/18- 24 saat 2,5/12 saat 2,5/8 saat 2,5/12 saat 2,5/8 saat Streptomisin V/d 10- 15/12 saat 10- 15/12 saat 10- 15/12 saat 10- 15/12 saat 10- 15/12 saat Tobromisin V/d, ə/d 2- 2,5/12 saat 2- 2,5/12 saat 2-2,5/8 saat 2- 2,5/12 saat 2-2,5/8 saat Makrolidlər Eritromisin Daxilə 10/12 saat 10/12 saat 10/8 saat 10/12 saat 10/8 saat Qlikopeptidlər Vankomisin V/d 15/18- 36 saat 15/12- 18 saat 15/8-12 saat 15/12 saat 15/8 saat Linkozamidlər Klindamisin V/d, ə/d, daxilə 5/12 saat 5/12 saat 5/8 saat 5/8 saat 5/6 saat Nitroimidazollar Metronidazol V/d, daxilə 7,5/48 saat 7,5/24 saat 7,5/12 saat 7,5/12 saat 15/12 saat Digər qrup dərman vasitələri Ko-trimoksazol * V/d, daxilə 5/48 saat 5/48 saat 5/24 saat 5/48 saat 5/24 saat Xloramfenikol V/d, ə/d, daxilə 25/24 saat 25/24 saat 25/24 saat 25/24 saat 25/12 saat Vərəm əleyhinə dərman vasitələri İzoniazid Daxilə 5/24 saat 5/24 saat 5/24 saat 5/24 saat 5/24 saat Pirazinamid Daxilə 35/24 saat 35/24 saat 35/24 saat 35/24 ч 35/24 saat * - Trimetoprimə əsasən Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 150 YAŞLILARDA ANTİMİKROB DƏRMAN VASİTƏLƏRİNİN TƏTBİQİ Yaşlı şəxslərdə infeksion xəstəliklərin rastgəlmə tezliyinin yüksək olması onlarda antibakterial dərman vasitələrinin geniş istifadəsinə səbəb olur. Bununla yanaşı, ABDV-nin yuxarı yaş qruplarında tətbiqi, klinik olaraq həmişə özünü doğrultmur. Yaşlı şəxslərə ABDV-nin təyini zamanı həmin kontingentin yaş xüsusiyyətlərini nəzərə almaq lazımdır: ► Müxtəlif orqan və toxumaların yaşla əlaqədar morfofunksional dəyişiklikləri ► Bir neçə DV-nin təyinini tələb edən (məcburi polipraqmaziya) polimorbidlik (iki və daha artıq xəstəliyin mövcudluğu) ► İnfeksiyanın klinik təzahürünün xüsusiyyətləri ► Daha tez-tez hallarda yaranan və ağır dərman ağırlaşmaları Yaşlı şəxslərdə ABDV-nin seçimi müxtəlif amillərlə müəyyənləşdirilir: ► İnfeksiya törədicisinin təxmini müəyyənləşdirilməsi, infeksion iltihabın proqressivləşməsi və ağırlaşmaları inkişafının yüksək riski olması baxımından, müalicənin daha erkən başlanması ilə şərtlənir. Yaşlı şəxslərdə infeksiyanın kliniki təzahürü atipik, qeyri-spesifik ola bilər və ya ümumiyyətlə olmaya bilər. (D) Heriatrik infeksiyaların klinik təzahürlərinin xüsusiyyətlərindən biri çox vaxt qızdırmanın olmaması, koqnitiv pozğunluqların mövcudluğu, birdən-birə yaranan düşüncə pozğunluğu, infeksiyanın lokal simptomatikasının zəif olmasıdır. Yaşlılarda bəzi hallarda infeksiyanın, xüsusən sidikçıxarıcı yolların infeksiyalarının, klinik simptomları ümumiyyətlə olmur. Bu qrup pasiyentlərdə sola meylliliklə müşayiət olunan leykositoz və ya yalnız sola meyllilik həkimi bakterial infeksiya prosesinin olması haqqında düşündürməlidir. (D) İnfeksiyanın nəticələrini, infeksion agentlərin müxtəlifliyini və diaqnostik nümunənin alınmasının çətinliyini nəzərə alaraq, yaşlılarda spesifik infeksiyalara qarşı empirik antibakterial terapiyanın aparılması müvafiq hesab olunur. Ümumilikdə, bu terapiyaya geniş spektrli beta-laktam antibiotiklər daxil edilməlidir. (D) Əkilmə nəticələri müəyyən olunana qədər müalicə mövcud şəraitdə ehtimal olunan infeksion törədiciyə qarşı aparılmalıdır. Yaşlı şəxslər vərəmlə xəstələnmənin yüksək risk qrupunu təşkil edirlər. ► ABDV-nin farmakokinetik xüsusiyyətləri yaşlılarda dəyişə bilər, yanaşı qaraciyər və böyrəklərin funksional pozğunluqları olan xəstəliklərin mövcudluğu nəticəsində. Yaşla əlaqədar olaraq böyrəklərin yumaqcıq filtrasiyasının azalması baş verir ki, bu böyrəklərlə xaric olan ABDV-nin təyini zamanı nəzərə alınmalıdır. Yanaşı XBÇ olan yaşlılarda ABDV-nin seçimi zamanı, üstünlük qaraciyərdə metabolizmə uğrayan (makrolidlər, metronidazol) və ya ikili eliminasiya yoluna malik olan (sefaperazon) DV-nə verilməlidir. ABDV-nin digər DV ilə qarşılıqlı təsiri, yaşlılarda daha tez-tez rast gəlinən yanaşı patologiyalara görə bir neçə DV (kalsium, dəmir DV, QSİƏDV, teofillin və s.) qəbul edən xəstələrdə xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Məsələn, flüorxinolonların Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 151 sorulması yanaşı xəstəliklərinə görə dəmir, alüminium, maqnezium, kalsium DV qəbul edən yaşlı pasientlərdə pozulmuş olur. ► Farmakoterapiyaya riayət etmə. Yaşlı və qoca şəxslərdə gündə 1-2 dəfə qəbul olunan DV-nin təyin olunmasına üstünlük verilməlidir. (D) Bu daha çox DV- nin inyeksiya formasının təyini zamanı daha aktualdır, belə ki, nəinki dozalanmanın əlverişli rejimini təmin edir, eyni zamanda postinyeksion ağırlaşmalar (flebitlər, hematoma) riskini azaltmış olur. ► ABDV-yə rezistentlik. ABDV geniş və çox vaxt əsaslandırılmamış təyini, nəinki “köhnə” eyni zamanda yeni istehsal edilmiş DV-nə qarşı, məs. flüorxinolonlara rezistentliyin yaranmasına şərait yaradır. Ona görə də empirik terapiya üçün DV seçən zaman regionda, stasionarda, şöbədə yaranan lokal epidemioloji antibiotikorezistentlik nəzərə alınmalıdır. ► ABDV-nin təhlükəsizliyi yaşlı pasiyentlərdə yanaşı xəstəliklərin olması baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Beləki, yaşlılarda aminoqlikozidlərin nefrotoksik və ototoksik təsirləri, sefalosporinlərin yüksək dozalarının nefrotoksik effektləri daha çox qeyd olunur, kotrimoksazol təyini isə daha yüksək neytropeniya riski ilə müşayiət olunur. ABDV-nin təyini zamanı kreatinin klirensini nəzərə alaraq doza korreksiya olunmalıdır. Bu göstərici 30 yaşdan sonra hər il 1 ml/dəq azalır. (D) Yaşlılara aminoqlikozidlər, amfoterisin B, vankomisin ehtiyatla təyin edilməli və ya imkan daxilində təyinindən qaçmaq lazımdır. Bədən çəkisinin nəzərə çarpacaq dərəcədə azalması müşahidə olunan pasientlərdə, xüsusən qadınlarda ABDV-nin dozasının azaldılması məqsədəuyğundur. Təhlükəsizlik baxımından ABDV-nin daxilə təyininə üstünlük verilməli və ya parenteral yeridilmədən vaxtında peroral yeridilmə üsuluna keçmək lazımdır (pilləli terapiya). Parenteral yeridilmədən vaxtında peroral yeridilmə üsuluna keçmənin meyarı kimi: bədən temperaturunun son 16 saat ərzində 2-dəfəlik ölçülməsi nəticəsində normal göstəriciləri, leykositlərin sayının normallaşması, əhval-ruhiyyənin subyektiv yaxşılaşması, sorulma proseslərinin pozğunluğu olmayan hallar qəbul edilir. Parenteral yeridilmədən vaxtında peroral yeridilmə üsuluna keçmənin optimal müddəti kimi 48-72 saat hesab edilir. Adətən həmin DV-nin peroral buraxılış formasına keçirilir, lakin parenteral ABDV-nə aktivlik spektrinə əsasən yaxın olan DV-nə keçmək də mümkündür. Məsələn, parenteral olaraq ampisillin təyin olunmuşsa, daxilə amoksasillin təyin edilir. Hal-hazırda levofloksasinin seftriaksonla pilləli terapiya çərçivəsində yüksək klinik və mikrobioloji effektivliyi haqda çoxsaylı məlumatlar vardır. ► ABDV-nin qiyməti də yaşlılar üçün az əhəmiyyətli deyildir. Bununla yanaşı, həkim pasientlərin maliyyə imkanlarını qiymətləndirən zaman, onu da nəzərə almalıdır ki, ucuz DV-nin təyini bəzi hallarda effektin tam olmamasına, gedişinin uzanmasına, ağırlaşmaların inkişafına və sonda müalicənin daha baha başa gəlməsinə səbəb ola bilər. Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 152 HAMİLƏLİK VƏ DÖŞLƏ ƏMİZDİRMƏ ZAMANI ANTİMİKROB DƏRMAN VASİTƏLƏRİNİN TƏTBİQİ Hamiləlik zamanı antibiotiklərin rasional və effektiv tətbiqi üçün növbəti şərtlər həyata keçirilməlidir: ► Hamiləlik zamanı təhlükəsizliyi müəyyənləşdirilmiş və metabolizm yolları məlum olan DV-ni istifadə etmək lazımdır (G meyarları) ► DV-nin təyini zamanı hamiləliyin müddəti (erkən və gec) nəzərə alınmalıdır. Belə ki, embriogenezin tam formalaşması müddətini müəyyənləşdirmək mümkün olmadığından, ABDV-nin hamiləliyin 5 ayına qədər təyin olunmasına xüsusi diqqətlə yanaşmaq lazımdır ► Müalicə prosesində ana və dölün vəziyyəti daima nəzarət altında olmalıdır ► Bütün dünyada ABŞ-ın Dərmanlar və Qida məhsullarına nəzarət üzrə Administrasiyasının (FDA) təyin etdiyi hamiləlik dövründə dərmanların istifadəsi üzrə aşağıdakı risk kateqoriyaları geniş tətbiq olunur: А – Adekvat ciddi nəzarətolunan tədqiqatlarda hamiləliyin I trimestrində dölə mənfi təsir riski aşkarlanmamışdır (və sonrakı trimestrlərdə müvafiq risk haqda məlumatlar yoxdur) В – Heyvanlar üzərində reproduksiyanın öyrənilməsi dölə mənfi təsirləri aşkarlamamışdır, lakin hamilələrdə adekvat və ciddi nəzarətolunan tədqiqatlar aparılmamışdır С – Heyvanlar üzərində reproduksiyanın öyrənilməsi dölə mənfi təsirləri aşkarlamışdır, lakin hamilələrdə adekvat və ciddi nəzarətolunan tədqiqatlar aparılmamışdır, lakin hamilələrdə vasitənin tətbiqinin potensial xeyri, onun mümkün olacaq riskinə baxmayaraq istifadəsinə bəraət qazandıra bilər. D – Tədqiqatlarda və praktikada dölə mənfi təsir riskini təsdiqləyən nəticələr var, lakin tətbiqinin potensial xeyri, onun mümkün olacaq riskinə baxmayaraq istifadəsinə bəraət qazandıra bilər. Х – Heyvanlar üzərində tədqiqatlar və ya klinik tədqiqatlar dölün inkişaf pozğunluğunu aşkarlamış, tədqiqatlarda və praktikada DV-nin dölə mənfi təsir riskini təsdiqləyən göstəricilər var; hamilələrdə DV-nin tətbiqinin riski potensial xeyri ötüb keçir. Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 153 Cədvəl 36. Hamiləlik və döşlə əmizdirmə zamanı antimikrob dərman vasitələrinin tətbiq xüsusiyyətləri Dərman vasitəsi FDA Meyarla rı İstehsalçının rəsmi informasiyası: Hamiləlik/ Laktasiya Hamiləlik zamanı təsir xüsusiyyətləri Döşlə əmizdirmə zamanı təsir xüsusiyyətləri Antibakterial dərman vasitələri Penisillinlər Plasentadan keçir, lakin dölə mənfi təsir göstərmir, Hamiləlik zamanı penisillin klirensi artmış olur. Ana südünə keçir. Bağırsaq mikroflorasının dəyişilməsi, uşağın sensibilizasiyası, kandidoz, dəri səpgisi mümkündür Azlosillin - Ehtiyatla/ Ehtiyatla Yüksək konsentrasiyada plasentadan keçir. Anadangəlmə anomaliyaların artması haqda məlumatlar yoxdur. Ana südünə keçir Amoksisillin B Ehtiyatla/ Ehtiyatla Yüksək konsentrasiyada plasentadan keçir. Anadangəlmə anomaliyaların artması haqda məlumatlar yoxdur. Ana südünə keçir Amoksisillin / klavulanat В Ehtiyatla/ Ehtiyatla Yüksək konsentrasiyada plasentadan keçir Ana südünə keçir Ampisillin, ampisillin / sulbaktam B Ehtiyatla/ Ehtiyatla Plasentadan tez, lakin az konsentrasiyada keçir. Konyuqasiya olunmuş steroidlərin bağırsaqlarda hidrolizini pozmaqla estriolun plazmadakı miqdarını və sidiklə xaric olmasını azaldırlar. Sidik estriolundan fetoplasentar sistemin Ana südünə keçir Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 154 vəziyyətini qiymətləndirmək üçün istifadə olunur, onun səviyyəsinin azalması distress-sindromun əlaməti ola bilər. Benzilpenisillin, benzatin benzilpenisillin В Ehtiyatla/ Ehtiyatla Plasentadan keçir , Xüsusən hamiləliyin I trimestrində. Erkən mərhələlərdə benzilpenisillinin təyini uşaqlığın yığılma qabiliyyətini və spontan düşüklərin sayını artıra bilər. Dölə mənfi təsiri aşkarlanmamışdır Aşağı konsentrasiyalarda ana südünə keçir Karbenisillin В Ehtiyatla/ Ehtiyatla Yüksək konsentrasiyada plasentadan keçir Aşağı konsentrasiyalarda ana südünə keçir Oksasillin В Ehtiyatla/ Ehtiyatla Yüksək konsentrasiyada plasentadan keçir Aşağı konsentrasiyalarda ana südünə keçir Piperasillin В Ehtiyatla/ Ehtiyatla Plasentadan tez keçir. Dölə mənfi təsiri aşkarlanmamışdır Aşağı konsentrasiyalarda ana südünə keçir Piperasillin/ tazobaktam В Ehtiyatla/ Ehtiyatla Məlumat yoxdur. Bax. Piperasillin Aşağı konsentrasiyalarda ana südünə keçir Tikarsillin/ klabulanat В Ehtiyatla/ Ehtiyatla Məlumat yoxdur Məlumat yoxdur Sefalosporinlər Aşağı konsentrasiyada plasentadan keçir. Dölə mənfi təsiri aşkarlanmamışdır. Ana südünə keçir. Bağırsaq mikroflorasının dəyişilməsi, uşağın sensibilizasiyası, kandidoz, dəri səpgisi mümkündür Sefadroksil, sefazolin, sefaleksin В Ehtiyatla/ Ehtiyatla Yüksək konsentrasiyada plasentadan keçir. Dölə mənfi təsiri aşkarlanmamışdır. Aşağı konsentrasiyalarda ana südünə keçir Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 155 Sefaklor, sefuroksim В Ehtiyatla/ Ehtiyatla Plasentadan tez keçir. Dölə mənfi təsiri aşkarlanmamışdır. Sefuroksimi ehtiyatla tətbiq etmək Sefiksim, sefoperazon, sefoperazon/ sulbaktam sefatoksim, seftazidim, seftibuten, sefrtiakson, sefepim В Ehtiyatla/ Ehtiyatla Plasentadan keçir, sefoperazon və seftazidim xüsusilə yaxşı keçir. Dölə mənfi təsiri aşkarlanmamışdır. Aşağı konsentrasiyalarda ana südünə keçir. Müvafiq klinik tədqiqatlar olmadığından sefiksim və seftibuten təyin etmək yolverilməzdir Karbapenemlər İmipenem/ silastatin C Ehtiyatla/ Ehtiyatla Heyvanlarda teratogen təsiri haqda məlumatlar var. İnsanlarda tədqiqatlar aparılmayıb. Döşlə əmizdirmə vaxtı təhlükəsizliyi barədə məlumatlar yoxdur. Meropenem В Ehtiyatla/ Ehtiyatla Heyvanlarda teratogen təsiri haqda məlumatlar yoxdur. İnsanlarda tədqiqatlar aparılmayıb. Döşlə əmizdirmə vaxtı təhlükəsizliyi barədə məlumatlar yoxdur. Monobaktamlar Azrteonam В Ehtiyatla/ Ehtiyatla Plasentadan keçir. İnsanlarda adekvat və ciddi nəzarətolunan tədqiqatlar aparılmayıb. Aşağı konsentrasiyalarda ana südünə keçir Makrolidlər İnsanlarda adekvat və ciddi nəzarətolunan tədqiqatlar aparılmayıb. Bəzi vasitələr hamiləlik zamanı xlamidiozun, toksoplazmozun müalicəsində istifadə edilir. Ana südünə keçir. Uşağa mənfi təsiri aşkarlanmayıb. Azitromisin В Ehtiyatla/ Ehtiyatla Hamilələrdə xlamidiya infeksiyası zamanı istifadə edilir. Dölə mənfi təsiri Məlumat yoxdur Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 156 aşkarlanmamışdır Cozamisin - Ehtiyatla/ Qadağandır Hamilələrdə xlamidiya infeksiyası zamanı istifadə edilir. Dölə mənfi təsiri aşkarlanmamışdır Yüksək konsentrasiyada ana südünə keçir Klaritromisin C Qadağandır/ Qadağandır Hamiləlik zamanı tətbiqinin təhlükəsizliyi. Heyvanlarda embriotoksik təsiri haqda məlumatlar var Yüksək konsentrasiyada ana südünə keçir Midekamisin, roksitromisin - Qadağandır/ Qadağandır Məlumat yoxdur Yüksək konsentrasiyada ana südünə keçir Spiramisin - Ehtiyatla/ Qadağandır Yüksək konsentrasiyada plasentadan keçir. Anadangəlmə anomaliyaların artması haqda məlumatlar yoxdur. Hamilələrdə toksoplazmozun müalicəsində istifadə edilir. Dölə mənfi təsiri aşkarlanmamışdır Yüksək konsentrasiyada ana südünə keçir Eritromisin В Ehtiyatla/ Ehtiyatla Anadangəlmə anomaliyaların artması haqda məlumatlar yoxdur. Aşağı konsentrasiyada plasentadan keçir. Hamiləlik zamanı eritromisin estolat əks- göstərişdir. Aşağı konsentrasiyalarda ana südünə keçir Aminoglikozid -lər Plasentadan keçir. Yüksək ototoksik və nefrotoksik təsir riski Aşağı konsentrasiyalarda ana südünə keçir Bağırsaq mikroflorasına təsiri mümkündür Amikasin D Qadağandır/ Ehtiyatla Yüksək konsentrasiyada plasentadan keçir. Yüksək ototoksik təsir Aşağı konsentrasiyalarda ana südünə keçir. Adekvat və ciddi nəzarətolunan tədqiqatlar Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 157 riski aparılmayıb. Gentamisin С Həyati göstəriş olduqda/ Ehtiyatla Orta konsentrasiyada plasentadan keçir. Qadınlarda adekvat və ciddi nəzarətolunan tədqiqatlar aparılmayıb Aşağı konsentrasiyalarda ana südünə keçir Kanamisin D Qadağandır/ Ehtiyatla Yüksək konsentrasiyada plasentadan keçir. Yüksək ototoksik təsir riski Aşağı konsentrasiyalarda ana südünə keçir Neomisin - Qadağandır/ Ehtiyatla Təhlükəsizliyi barədə məlumatlar yoxdur Təhlükəsizliyi barədə məlumatlar yoxdur Netilmisin D Ehtiyatla/ Ehtiyatla Yüksək konsentrasiyada plasentadan keçir Aşağı konsentrasiyalarda ana südünə keçir Streptomisin D Qadağandır hamiləliyin I trimestrində, qalan hallarda - həyati göstəriş olduqda/ Ehtiyatla Yüksək konsentrasiyada plasentadan tez keçir. Yüksək ototoksik təsir riski Aşağı konsentrasiyalarda ana südünə keçir Tobramisin D Həyati göstəriş olduqda/ Ehtiyatla Yüksək konsentrasiyada plasentadan keçir. Yüksək ototoksik təsir riski Aşağı konsentrasiyalarda ana südünə keçir Tetrasiklinlər Doksisiklin, tetrasiklin D Qadağandır/Q adağandır Plasentadan keçir, dolün sümüklərdə və diş mayalarında toplanaraq, onların minerallaşmasını pozur. Yüksək hepatotoksiklik riski Ana südünə keçir. Diş mayalarının, sümüklərin inkişafının pozğunluğu, fotosensibilizasiya, bağırsaq mikroflorasının dəyişikliyi, kandidoz Xinolonlar/ Flüorxinolonlar Qadınlarda adekvat və ciddi nəzarətolunan tədqiqatlar aparılmayıb. Yüksək Ana südünə keçir. Yüksək artrotoksiklik riski Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 158 artrotoksiklik riski Levofloksasin С Qadağandır/ Qadağandır Məlumat yoxdur Məlumat yoxdur Lomefloksasin С Qadağandır/ Qadağandır Məlumat yoxdur Məlumat yoxdur Moksifloksasin С Qadağandır/ Qadağandır Məlumat yoxdur Məlumat yoxdur Norfloksasin С Qadağandır/ Qadağandır Yüksək konsentrasiyada plasentadan keçir Məlumat yoxdur Ofloksasin С Qadağandır/ Qadağandır Yüksək konsentrasiyada plasentadan keçir Ana südünə keçir Pefloksasin С Qadağandır/ Qadağandır Plasentadan keçir Ana südünə keçir Sparfloksasin Qadağandır/ Qadağandır Məlumat yoxdur Məlumat yoxdur Siprofloksasin С Qadağandır/ Qadağandır Plasentadan keçir Yüksək konsentrasiyada ana südünə keçir. Nalidiks turşusu - Qadağandır/ Qadağandır Məlumat yoxdur Yüksək konsentrasiyada ana südünə keçir. Qlükoza-6- fosfatdehidrogenaza çatışmazlığı zamanı sarılıqla müşayiət olunan hemolitik anemiya, kəllədaxili təzyiqin artması mümkündür Oksolin turşusu - Qadağandır/ Qadağandır Məlumat yoxdur Məlumat yoxdur Pipemidin turşusu - Qadağandır/ Qadağandır Məlumat yoxdur Məlumat yoxdur Qlikopeptidlər Plasentadan keçir, dölə mənfi təsir göstərir. Həyati göstərişlərlə tətbiq olunur. Ana südünə keçir. Bağırsaq mikroflorasının dəyişikliyi, uşağın sensibilizasiyası mümkündür Vankomisin С Qadağandır Plasentadan keçir. Ana südünə keçir Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 159 hamiləliyin I trimestrində, qalan hallarda - Ehtiyatla/ Qadağandır Yenidoğulmuşlarda eşitmənin tranzitor pozğunluğu haqda məlumatlar vardır Teykoplanin - Qadağandır/ Qadağandır Məlumat yoxdur Məlumat yoxdur Linkozamidlər Klindamisin, linkomisin - Qadağandır/ Qadağandır Yüksək konsentrasiyada plasentadan keçir. Dölün qaraciyərində toplanmaq təhlükəsi mümkündür Ana südünə keçir. Bağırsaq mikroflorasının dəyişikliyi, uşağın sensibilizasiyası mümkündür Oksalidinonlar Linezolid С Qadağandır/ Qadağandır Məlumat yoxdur Məlumat yoxdur Nitroinidazollar Plasentadan keçir, anadangəlmə anomaliyaların artması haqda məlumatlar təzadlıdır, I trimestrdə dölə mənfi təsiri inkar edilmir Ana südünə keçir, uşağa təsiri müəyyənləşdirilməmişdir Metronidazol В Qadağandır hamiləliyin I trimestrində, qalan hallarda - Ehtiyatla/ Qadağandır Yüksək konsentrasiyada plasentadan keçir. Baş beynin, ətrafların, genitalinin defektinə dair göstəricilər var Yüksək konsentrasiyada ana südünə keçir. Anoreksiya, qusma, diareya və s. mümkündür. Tinidazol - Qadağandır hamiləliyin I trimestrində, qalan hallarda - Ehtiyatla/ Qadağandır Məlumat yoxdur Məlumat yoxdur Ornidazol - Qadağandır hamiləliyin I trimestrində, qalan hallarda - Ehtiyatla/ Məlumat yoxdur Məlumat yoxdur Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 160 Qadağandır Seknidazol - Qadağandır hamiləliyin I trimestrində, qalan hallarda Məlumat yoxdur Məlumat yoxdur Nitrofuranlar - Ehtiyatla/ Qadağandır Qadınlarda adekvat və ciddi nəzarətolunan tədqiqatlar aparılmayıb İnsanda adekvat və ciddi nəzarətolunan tədqiqatlar aparılmayıb. Nitrofurantoin В Ehtiyatla/ Ehtiyatla Plasentadan keçir. Yenidoğulmuşlarda qlükoza-6- fosfatdehidrogenaza çatışmazlığı zamanı hemolitik anemiya mümkündür Aşağı konsentrasiyalarda ana südünə keçir Qlükoza-6- fosfatdehidrogenaza çatışmazlığı zamanı hemolitik anemiya mümkündür Nifuroksazid Qadağandır/ Qadağandır Məlumat yoxdur Məlumat yoxdur Nifuratel Ehtiyatla/ Ehtiyatla Məlumat yoxdur Məlumat yoxdur Furazidin - Qadağandır/ Qadağandır Məlumat yoxdur Məlumat yoxdur Furazolidon - Ehtiyatla/ Ehtiyatla Məlumat yoxdur Məlumat yoxdur Polimiksinlər В Ehtiyatla/ Ehtiyatla Dərman vasitəsinin dölə zədələyici təsiri barədə məlumat yoxdur Məlumat yoxdur Digər qrup dərman vasitələri Xloramfenikol - Qadağandır/ Qadağandır Yüksək konsentrasiyada plasentadan tez bir zamanda keçir. “Boz sindromun” inkişafı və ya xüsusən hamiləliyin gec mərhələlərində sümük iliyinə ləngidici təsir mümkündür Ana südünə keçir Fuzidin - Ehtiyatla/ Plasentadan keçir. Ana südünə keçir. Son Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 161 turşusu Ehtiyatla Təhlükəsizliyi barədə adekvat göstəricilər yoxdur. Bilirubin ensefalopatiyasının inkişafı mümkündür. Son ehtiyac duyulan məqamlarda təyin olunur ehtiyac duyulan məqamlarda təyin olunur Spektinomisin В Ehtiyatla/ Ehtiyatla İnsanlarda adekvat və ciddi nəzarətolunan tədqiqatlar aparılmayıb. Lakin bəzi hallarda hamilələrdə qonoreyanın müalicəsində, β- laktamlara allergiya olan hallarda təyini məsləhət görülür Ana südünə keçməsi haqda məlumatlar yoxdur. Lakin, südverən analara təyini zamanı uşaqlarda ağırlaşmalar müəyyənləşdirilməmişdir. Nitroksolin - Qadağandır/ Qadağandır Məlumat yoxdur Məlumat yoxdur Dioksidin - Qadağandır/ Qadağandır Heyvanlarda embriotoksik və mutagen təsir Məlumat yoxdur Fosfomisin В Ehtiyatla/ Ehtiyatla Plasentadan keçir. Eksperimentlərdə heyvanlar üzərində aparılan tədqiqatlarda onun ananın və dölün orqanizminə xoşagəlməz təsiri haqda informasiyalar vardır. Məlumat yoxdur Sulfanilamidlər С, D - əgər doğuş dan əvvəl Ehtiyatla/ Ehtiyatla Yüksək konsentrasiyada plasentadan keçir, xüsusən hamiləliyin III trimestrində. Dölə mənfi təsiri haqda məlumatlar birmənalı deyil. Hamiləliyin I trimestrində təyini zamanı inkişaf anomaliyaları mümkündür. Ana südünə keçir. Südəmər uşaqlarda nüvə sarılığı mümkündür. Qlükoza-6- fosfatdehidrogenaza çatışmazlığı zamanı hemolitik anemiya Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 162 Hamiləliyin son aylarında təyin etdikdə: anemiya, sarılıq, iştahasızlıq, qusma, böyrəklərin zədələnməsi mümkündür. Sulfanilamidlər bilirubini albuminlərlə birləşmədən sıxışdırıb çıxarırlar. Birləşməmiş bilirubin plasentanı keçərək dölün beynini zədələnməsinə səbəb ola bilər. Ko-trimoksazol (sulfametok- sazol/ trometaprim) С Qadağandır/ Qadağandır Bax. Sulfanilamidlər. Trimetoprim yüksək konsentrasiyada plasentadan keçir. Trimetoprim – fol turşusunun aktiv antaqonistidir. Anadangəlmə anomaliyalar riskini (ürək-qan damar, MSS anomaliyaları, dölün inkişafının ləngiməsi) artırır. Digər məlumatlara əsasən ko-trimoksazolun təyini zamanı anomaliyaların inkişaf tezliyi artmır Trimetoprim ana südünə aşağı konsentrasiyada keçir. Bax. Sulfanilamidlər Vərəm əleyhinə dərman vasitələri Əksər vasitələr plasentadan keçir. Dölə xoşagəlməz təsirləri mümkündür Ana südünə keçir Uşağa profilaktik vərəm əleyhinə təsir göstərmir. İzoniazid С Ehtiyatla/ Ehtiyatla Plasentadan keçir. Uşağın gələcəkdə psixomotor inkişafının ləngiməsi, mielomeninqosele və hipospadiya, hemorragiyalar (K hipovitaminozu nəticəsində) Ana südünə keçir. Hepatit və periferik nevritlərin inkişafı mümkündür Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 163 mümkündür. Rifabutin В Qadağandır/ Qadağandır Plasentadan keçir, ciddi nəzarət olunan tədqiqatlar aparılmamışdır Məlumat yoxdur Rifampisin С Ehtiyatla/ Ehtiyatla Plasentadan keçir. Dolə mənfi təsiri müəyyənləşdirilmişdir. Son vaxtlarda təyini zamanı postnatal qanaxmalar mümkündür Ana südünə keçir Pirazinamid, etambutol С Ehtiyatla/ Ehtiyatla Anadangəlmə anomaliyaların artması haqda məlumatlar yoxdur Etambutol ana südünə keçir. Mənfi təsiri müəyyənləşdirilməmişdir Etionamid - Qadağandır/ Ehtiyatla Plasentadan keçir. Heyvanlarda teratogen təsir Məlumat yoxdur Protionamid Qadağandır/ Ehtiyatla Anadangəlmə anomaliyaların artması haqda məlumatlar yoxdur Məlumat yoxdur. Mənfi təsiri müəyyənləşdirilməmişdir Kapreomisin, PAST, tioasetazon, sikloserin - Qadağandır/ Qadağandır Təhlükəsizliyi haqda müvafiq məlumatlar yoxdur. Təhlükəsizliyi haqda müvafiq məlumatlar yoxdur. Ehtiyatla – Tətbiqi ciddi göstərişlər olduqda və ya həyat üçün təhlükəli vəziyyətlər zamanı, həkimin ABDV-nin təyininin potensial xeyrinin, döl üçün ziyanından çox olmasına tam əminliyi zamanı mümkündür. Müalicə zamanı döşlə əmizdirməni dayandırmaq məqsədəuyğundur. ABDV ciddi göstərişlər zamanı tətbiq olunur, bu zaman onun təyinin xeyrinin südəmər uşaq üçün mümkün olan riskli ziyanından çox olmasına tam əminliyi zamanı mümkündür. Qadağandır – hamiləlik və döşlə əmizdirmə zamanı tətbiqinə əks-göstərişlər mövcuddur. Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 164 Ədəbiyyat: 1. Ağ ciyərlərin xronik obstruktiv xəstəliyi üzrə klinik protokol. Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzi 2009. 2. Bakterial meningit üzrə kliniki protokol. Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzi 2009 3. Kəskin orta otit üzrə kliniki protokol. Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzi 2009 4. Xəstəxanadan kənar pnevmoniyanın diaqnostika və müalicəsi üzrə klinik protokol. Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzi 2009 5. Yuxarı tənəffüs yollarının kəskin respirator infeksiyaları və qrip üzrə klinik protokol. Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzi 2008 6. Практическое руководство по анти-инфекционной терапии. Под редакцией: Л.С.Страчунского, Ю.Б.Белоусова, С.Н.Козлова. 2009 7. European Association of Urology Guidelines 2006 edition 8. Singapore Ministry of Health. Use of antibiotics in adults. 2006 9. Scottish Intercollegiate Guidelines Network (SIGN). Management of suspected bacterial urinary tract infection in adults. A national clinical guideline. 2006 Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. Document Outline
Yüklə 2,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|