AZƏrbaycan miLLİ elmlər akademiyasi a. A. Bakixanov adina tariX İnstitutu
Yüklə 4,41 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Qəsidə
- Şahin Fazil
- ABBASIN TARİXİ (Tarixe-aləmaraye-A bbasi)
- Beyt
- Beytlər
- Misra
|
Beyt[lər] Əgər indi mənə bəxtim olsa yar, Ədəb mücrüsündən qıfılı açar. Cavan şahzadəyə bəsləyib inam, Alimlik mülkündə təxt ucaldaram.
31
Məna güllərindən yığıb rəngbərəng, Hikmət dükanına verərəm bəzək. Çoxlu dürr çıxarıb elm bəhrindən Caham dürr ilə dolduraram mən ". 53
Qələmim "Tarixe-aləmaraye-Abbasi" üzərində tərcümə işimi bitirdikdən sonra İsgəndər bəyə bir qəsidə də yazdı. Qədim şairlərin yazdıqları qədim şerlər üslubunda bir qəsidə. Məncə, bu kiçik qəsidə böyük tarixçimizin həyatı haqqında yazılan ilk şerdir. Ola bilsin ki, gələcəkdə onun kitabını tərcümə edən və canında şairlik cövhəri olan mütərcimlərdən kimsə ona şer yazacaq. Bu isə o böyük tarixçiyə həsr olunan ilk şerdir. Yaşa, İsgəndər bəy Münşi. Yaşayacaqsan!
Hədərə verməyərək bir anı İsgəndər bəy Etdi təsvir Azərbaycanı İsgəndər bəy.
Çox kitab yazmış olan çoxlu yazar var, amma Bir kitab ilə tapıb ad-sanı İsgəndər bəy.
İranın tarixinə nəsr ilə "Şahnamə " yazıb Bir də tərif elədi İranı İsgəndər bəy.
Əllərində qələmi tutması məlum məsələ, Həm də tutmuşdu qılınc-qalxam İsgəndər bəy.
Var idi bir neçə tarixçi Həsən Rumlu kimi, Oldu tarixçilərin aslanı İsgəndər bəy.
Qazi Əhməd var idi, vardı Budaq Qəzvini, Yaxşı ki, qoymadı boş meydanı İsgəndər bəy.
Topladı tarixi məktublarını şahlərin, Münşi təkyazdı neçə fərmanı İsgəndər bəy.
53 Tarixe-aləmaraye-Abbasi (İrəc Əfşar nəşri), I kitab, səh. 4, 32
Üləma əhli var idi o dövrdə - mahir, Oldu bir çox üləma sarbanı İsgəndər bəy.
Meyli çox olsa da, məhdudidi imkanı fəqət, Meylə uyğun elədi imkanı İsgəndər bəy.
Yazdı Hafiz ilə Sədi və Nizami babadan, Oxudu məsnəvini, divanı İsgəndər bəy.
Sevdi çox fənni, bilib cəbri, nücum elmini də, Gözəl öyrəndi gözəl Quranı İsgəndər bəy.
Söz bağından dəmət hazırladı bağban sayağı, Yığaraq dəstəhdi reyhanı İsgəndər bəy.
Arabir yazdı coşub sevgi-məhəbbətdən də, Hurini yad elədi, qılmanı İsgəndər bəy.
Etməmişdən hələ dünya evini tərk, əhsən, Oldu üqba evinin heyranı İsgəndər bəy.
Şah Xətai - Səfəvilər bağının bağbanı! Oldu tarix bağının bağbanı İsgəndər bəy.
Özü haqqında xəsisliklə yazıbdır, lakin Gözləyibdi ədəbi-ərkanı İsgəndər bəy.
"Çox gəzən çox da bilər" söylədi əcdadlarımız, Neçə yol gəzmədimi Şirvanı İsgəndər bəy?!
Vəsfini eylədi türk ellərini sevgiylə, Şəruru yazdı, Baki-Şabranı İsgəndər bəy.
Qəndəhar torpağını seyr eylədi rəğbətlə, Gördü Gürcüstanı, Luristanı İsgəndər bəy.
Gəzdi dərviş sayağı çox yerini Qafqazın, Süzdü tarixçi kimi çox yanı İsgəndər bəy.
33
Təhrizin təsvirini verdi, Bəmə söz yazdı, Xatirə saldı Reyi, Tehranı İsgəndər bəy.
Yazdı Dərbənd qalasından, ehdi Gəncəni vəsf Muganı, Naxçıvanı, Arranı İsgəndər bəy.
Şəkidən, Qəhqəhədən, Kiş qalasından yazdı, Qələmə aldı neçə üsyanı İsgəndər bəy
Qanalardan danışarkən o Gülüstan yazdı, Sürxabı vəsf ehdi, Sindanı İsgəndər bəy.
Yazdı cürətli qələmlə tatar həngaməsini Tuş edib tənqidə bir çox xanı İsgəndər bəy.
Qələmə aldı Moğol dövlətinin tarixini, Səy ilə izlədi Hindistanı İsgəndər bəy.
Necə osmanlı-qızılbaş savaşından yazdı, Yazdı onlarla qopan tüğyanı İsgəndər bəy
Çox səfərlərdə ki, Şah Abbasa həmrah oldu, Tərif etdi o böyük sultanı İsgəndər bəy.
Bilmirəm etdi ürəkdənmi Şah Abbasə dua? Olmağa hazır idi qurbanı Isgəndər bəy.
Ordubad əhli olan var idi hir Hatəm bəy, Etdi təqdir o böyük insanı İsgəndər bəy
Sufi tək girdi təsəvvüf deyilən ümmanə, Bildi arif oluban irfanı İsgəndər bəy.
Təqdim etdi neçə xəlqi oxucu kütləsinə — Ərəbi, həm giləki, əfqanı İsgəndər bəy.
Ölməyibdir, kitabı etdi onu var Şahin, Demirəm qeyrisi tək mən "Hanı İsgəndər bəy? " * * *
34
Tərcümə prosesində tərəfimizdən anlaşılmaz olduğu üçün bəzi şeir nümunələrini (cəmi 5-10 beyt) ixtisar etdik. Əsərdə bir neçə cümlədən ibarət cüzi ixtisarada yol verilmiş, tərcümə olunmayan yerə nöqtələr qoyulmuşdur. Tərcüməmizin səhifələrinin haşiyələrindəki rəqəmlərə gəldikdə isə onlar əsərin 2003-cü il Tehran nəşrinin və İrəc Əfşar tərəfindən istifadə olunmuş "Tarixe- aləmaraye-Abbasi"nin Tehran əlyazma nüsxəsinin səhifələrini göstərir. Məsələn, 1(2) rəqəmlərindəki" 1"- Tehran nəşrinin, ("2") isə əsərin Tehran əlyazma nüsxəsinin səhifələridir. Tarixe- aləmaraye-Abbasi" kitabının hazırlanmasında göstərilən diqqət və qayğıya görə AMBA A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü, t.e.d., prof. Yaqub Mahmudova, elmi işlər üzrə direktor müavinləri t.ü.f.d. Cəbi Bəhramova, t.ü.f.d. Tofiq Nəcəfliyə, elmi katib l.ü.f.d. Gövhər Məmmədovaya, rəyçilər akademik Vasim Məmmədəliyevə, t.e.d., prof. Vaqif Piriyev Buduqluya və f.ü.f.d., dos. Tofiq Cahangirova, həmçinin kitabdakı Qurandan gətirilən ərəbcə surə və ayələrin, o cümlədən ifadələrin tərcüməsində köməklik göstərən Bakı Dövlət Universiteti Şərqşünaslıq fakültəsi Ərəb dili kafedrasının baş müəllimi Valeh Tağıyevə minnətdarlığımı bildirirəm. Müəllif kitabın hazırlanmasında zəhməti olan AMEA Tarix İnstitutu İnformasiya Mərkəzinin müdiri, t.ü.f.d. Elmar Məhərrəmova, işçiləri Nuranə Əhədovaya, Nailə Məmmədovaya, Səbinə Məmmədovaya, Ramilə Şıxəliyevaya, İradə Əliyevaya, "Şərq-Qərb" Nəşriyyat evinin əməkdaşları Rasim Müzəffərliyə, Hacı Quliyevə, Rövşən Ağayevə, Allahverdi Kərimova, Sevinc Yusifovaya və Gültəkin Yusifovaya təşəkkür etməyi özünə borc bilir.
35
İSGƏNDƏR BƏY MÜNŞİ TÜRKMAN DÜNYANI BƏZƏYƏN ABBASIN TARİXİ (Tarixe-aləmaraye-A bbasi) 36
Ağıl (oqul) və xəyal (ovham) dairəsindən kənar olan əzəmətli İlahinin gözəl xüsusiyyətləri barədə yazmaq bəşər səviyyəsindən (məhamed) və insan zəkasından (modrek) uzaq olduğu üçün vahidlik (əhədiyyət) sarayının (bargah) mədhi (səna) təsəvvürə sığmazdır və Onun mərhəməti haqqında yazmaq isə barmağın (bənan) və qələmin qüdrəti ilə mümkün olan iş deyildir. Elə bir gözlənilməz (qəflətəfza) arzunu həyata keçirməkdən ötrü özlərinin məqsəd yoluna cəsarət addımını atan adamlar fəqət heyrət çölünün sərgərdan adamlarındandırlar ki, elə ilk təmənna və minnətdarlıq addımında palçığa batıb qalmışlar. Onlar huşyarlıq və zəka cahanından uzaq düşərək, nadanlıq məhəlləsinin (kuy) başında əyləşən şəxslərdirlər. Onlar [Allah-təalanın] əbədilik (səmədiyyət) nəşəsini qavramaq gümanı ilə bilik məclisində fərziyyə qilü-qalı içərisində qalmışlar və yəqinlik şamı yandıraraq, bu beytin məzmununda deyildiyi kimi:
Ağlın gücü çatmaz Səni isbat eləyim, Mahiyyətini məgər bilən vardırmı? 54
çox çətin xəyala düşüb dayanmışlar. Mən də naqis ağlımı və biliksizliyimi nəyəsə yararlı hesab edərək istədim ki, öz fikir (əndişe) qədəmimi axtanşdan (təkapu) uzaqlaşdırım və onu sükut (xamuşi) ətəyinə bürüyüm, bilik bazarmda yeri və əlində mayası olmayan hövsələsiz adamlar kimi sakitcə əyləşim, ürəyimə ədəb möhürü vurum, acizlik və çarəsizlik əlimi üzrxahlıq ətəyindən asaraq, öz tərif dilimi bu beytlərin məzmununa uyğunlaşdırım:
Əzminlə kamal bəxş edibsən bizə Sən,
54 Beytin farscası: Konhe-xerədəm dor xore esbate - to nist, Danəndeyi-zate-to becoz zate-to nist. (Qeyd: Kitabdakı bütün ş'erlərin tərcüməsi bu sətirlər müəl-lifinindir - Ş.F.)
37
Aləm özü nəmdir o əta bəhrindən. Bizlər nəçiyik qüdrətini vəsf eləyək? İndi Sənə layiq nə deyim, ya Rəbb, mən? 55
Şah sarayını (bargah) bəzəyən seçkin (estefa) və qənaətbəxş istiqamətin (erteza) mürşidləri olan müqəddəs peyğəmbərin (nəbəvi) peyğəmbəranə cah-cəlalı, [həzrət Əlinin] tərifəlayiq (mənaqeb və eftexar) fəaliyyəti, həmçinin pak imamların tərifi Allahın sifətlərini əks etdirir. Elə buna görə də, mən özümü savad kəsb etməməkdə bəhrəsiz görməmək, heyrət və nadanlıq səhrasında sərgərdan etməməkdən ötrü çətinlikdən çəkinməməyin gərəkli, məqsədə uyğun və biədəblilikdən xali olduğunu düşündüm. Bu [kitabdakı] məqalələri (məqalat) yazmaqdan məqsəd budur ki, mən, yəni [Allah] qullarının kiçiyi olan və Münşi kimi tanınan İsgəndər* cavanlıq nəşəsinə daldığım vaxtlarda ağlı gödək dünyapərəst adamların təhriki ilə, öz xislətimə Liyğun gələn dəbdə olan elmləri (olume-motədavele) öyrənməkdən əl çəkib siyaq elminə** (dəqiq mühasibat elmi - Ş.F.) həvəs göstərdim, bir müddət bu natamam peşə (şöğle-natəmam) ilə məşğul oldum, naqis etiqadımla özümü kamal rütbəsinə çatdırdım. [Bir müddət] dəyərli vaxtımı dövlət adamlarına [xidmətdə] sərf etdikdən sonra uzaqgörən ağlım məni qəflət yuxusunun xumarlığından (sokr) oyatdı və öz- özümə dedim: "Qurşandığın bu kiçik (xəsis) iş səni fəzilət və kamaldan yüz mərtəbə uzağa atdı. Sən ki, mənalar dalğaları ilə dolu olan dənizdə üzgüçülük etmisən, heç rəvadırmı ki, mərəkə axtaran şəxslərin yoluyla gedib surətpərəstliyə aldanasan?" Ətraflı düşünüb bildim ki, vaxtım boş-boşuna keçmiş, mənim vücudum peşimançılıqla dolmuşdur. [Amma], qabiliyyət və istedada malik və inşa elminə (məktub və başqa sənədlərin fəsahət və bəlağətlə yazılması - Ş.F.) bələd olmuş bəzi izzətli adamların feyzli söhbətlərindən işıqlandım, həmin adamlarla həmsöhbət olduğum vaxtlarda onların nəzm və nəsrdə zərnigar qələmlə bəyan səhifəsinə yazdıqları faydalı və şirin sözləri dinlədikdə, mənim yoxsul
55 Beytlərin farscası: Anca ke kəmal kebriyaye-to bovod, Aləm nəmi əz bəhre-ətaye-to bovəd. Ma-ra çe hədd həmd o sənaye-to bovəd? Həm həmd-o sənaye to səzaye-to bovəd.
38
(doryuze) ilhamım həmin şəxslərin tərifəlayiq fikirlərinə rəğbətləndi:
Ürəyimdə o həvəs canlandı 56
Ətəyimi əvvəlki işimdən üzərək, ürək tarlasına [yeni] həvəsin toxumunu səpdim, şövq əli ilə o əziz adamların ətəklərindən yapışdım. Beləliklə də, mən hümayun ləqəbləri "bəşər övladının (xeyrül-bəşər) ən xeyirlisi olan həzrət Məhəmmədin - ona və nəslinə salam olsun 57 - astanasının torpağı", "on iki umamın haqlı məzhəbinin rəvac verəni (mərəvvəc) möminlər əmiri həzrət Heydərin - ona və onun pak övladlarına Allahın salamı olsun - sədaqətli qulamı" 58 kimi dürr səpən (dornesar) sözlərdən ibarət olan və bununla da hər iki dünyanın bəzəyi olan, pak əhli-beytə xidmət edən və bunu özü üçün iftixar sayan, özünü mələklər yuvası Nəcəf bölgəsindəki (şəhərindəki - Ş.F.) [İmam Əli] astanasının iti bilən, iki nisbətdən - [yəni] əzəmət və fayda (movhəbət) [baxımından] dünya başçıları (sərvərane-aləm) və başqa sabiq padşahlarla müqayisədə [böyük] sərvərlik rütbəsinə malik olan, mübaliğəsiz deyə bilərik ki, Allahın kölgəsi olmaq nuru (zilbllahi) hümayun alnında (nasiye) parlayan və ədalət günəşi hamının üstündə işıq saçan uca məqamlı padşah, səfəvilərin ən çox fərqlənəni (səfvətnehad), musəvi və hüseyni nəsilli, Heydər nəsəbli*, ölkələr tutan xaqanın (Şah Abbasın - Ş.F.) sarayında xidmətə götürüldüm. Bu varaqlarının yazılmasının əsas məqsədi o sultanlar sultanının mübarək əhvalatlarının əks etdirilməsidir.
Dinli bir şahdır ədalətəsas, Xəbfe-sedqe-Mortəza-Abbas.**
56 Misranın farscası: An həvəs dər deləm pədid aməd 57 İfadənin ərəbcəsi: "xeyru-l-bəşəri salla-1-lahu aleyhi və alihi". 58 İfadənin ərəbcəsi: "Həzrətu əmiru-1-momininə Heydər səlamu-1-lahi əleyhi və ovladihi-əl-əthəri murucu məzhəbi həqqi əimməti isna əşər əleyhim salavatu-1-lahi əl-məliku-1-əkbəru həzrətu əmir-ul-mömininə Heydər səlamu-1-lahi əleyhi və ovladi- l-əthəri".
39
Sayəsində nə kədər, ah olsun, Aləmə bir əbədi şah olsun 59
Beləliklə, mən xilafət nişanlı sarayın münşilər silkinə qəbul olundum. Bu böyük vəzifədə (moşgəleyi-əzim) gecə-gündüz çalışdım və bu ləyaqətli işə bağlandım. Cidd-cəhd (himmət) istəyən, fəhm və istedad (fetrət) tələb edən bu işi öyrənmək hələ mənə müyəssər olmurdu, amma xəcil kamal və böyük çalışqanlıqla onu öyrənmyə giriftar oldum. Lakin, bu böyük vəzifədə (məşğoleye-əzim) hər gecə- gündüz davam edən məşğuliyyətim mənim istəyimə (hemmət), dərrakəmə (fəhm) və istedadımın ləyaqətlə davam etməsinə mane oldu. İşin gedişində fürsət tapan kimi seyr və xəbərlə dolu kitabların mütaliəsi ilə məşğul olub, həmin şərafətli peşədən bəhrələnməyimi arzuladım:
Hər zərrəsində hava olan bir ürəyim var, Dilənçi paltarı tək ürəyimdə yamaqlar. 60
Sözün qısası, bütün xidmətim (molazimət) müddətində Cəm məqamlı o padşahın (Şah Abbasın - Ş.F.) sələfləri haqqında yazılan kitablardan və onun özünün bəyənilən hərəkətlərindən öz gözlərimlə müşahidə etdiklərimi ağıl tərəzisinin gözünə qoydum, fəzilətli alimlər və bəlağətli tarixçilər tərəfindən bizim əvvəlki sultanlarımızın yaxşı xüsusiyyətlərindən və vaqiələrindən bəhs edən və maraqlı ibarə və istiarələrlə* zəngin olan neçə-neçə kitabı cidd- cəhdlə oxudum, öyrəndim ki, yüksək qədir-qiymətli cahangirlərin heç biri ona (Şah Abbasa - Ş.F.) bərabər olmamışlar. Düşündüm ki,
59 Beytin farscası: Şahi bi din-o dade-ədlosas, Xələfe-sedqe-Mortəza-Əbbas Ke əz-u ruzgar xorrəm bad, Ta əbəd padşahe-aləm bad. 60 Beytin farscası: Darəm deli ke darəd hər zərreəş həvayi, Çon xerqeyi-gədayan hər pareyi ze cayi
40
mən əgər bu yüksək məqamlı padşahın qulamı olmaq şərəfinə layiq görülmüşəmsə, nə üçün kamal fənləri üzrə başqa istedad sahiblərindən üstün olmayım? Nə üçün dünyanı özündə əks etdirən güzgünün müqabilində dayanıb öz şer təbimin tutisini dilləndirməyim? Niyə xəyal səhifəsində misilsiz (bihemal) ali nəsilli şəhriyarın gözəl amallı əhvalatlarını gövhərlər səpən qələmlə öz bəyan səhifəmə yazmayım? Neçin müqəddəs aləmin və pak ünsiyyət sarayının ən yaxşısı və ən çox seviləni olan, cahanı bəzəyən və məclislərə (bəzm) yaraşıq verən söz şahidlərinin qulaq və boyunlarını şaha layiq dürlərlə bəzəməyim ki, əgər yüksək istedad sahibi olan adamlardan üstün olmasam da, bu səadətli əməyin uğur qazanmasından ötrü başqalarından üstün olmayım?
Cahanda qalacaq sözdən başqa nə? Şahdan yazacağın bu kitab ki var, Nə üçün qalmasın səndən yadigar? 61
Bəzən uzaqgörən əqlin ədəb sahibi (yəni İsgəndər bəy Münsi - Ş.F.) hərdənbir bu arzunun hələ tifil olan rüxsarını şillələyib (təpançə) deyirdi: Sən hələlik elm dəbistanının* əbcədxanısan,** belə olan halda ruzigar alimləri ilə bu nə şəriklik cəfəngiyyatı və özbaşınalığıdır? Nə üçün bihudə yerə özünü istedad sahiblərinin danlağına gətirirsən? Hansı yüksək sözün mərtəbələri daha uca ola bilər ki, himməti qısa olan hər adamın əli onun izzət libasının ətəklərinə çata bilsin? Məna bəzəyən hansı bəlağət və fəsahət (soxənsəra) sahibinin [söz] təkyəgahı*** daha gözəl ola bilər ki, hər hansı bir nadan və ad-sansız adam oraya daxil ola bilsin?
Sözün bənzəri var təmiz cövhərə, Söz səmadan enib gəlmişdir yerə.
61 Beytin farscası: Bebin ta ze asare-pişiniyan, Çe baqi bovəd coz soxən dər cəhan? Çera vəsfe-an namvər şəhriyar Nəmanəd be qiti ze to yadigar?
41
İstəsə əsrarı edə aşikar Müqəddəs kəslərlə ülfət bağlayar. Əlçatmaz bir çölün ürkək ahusu Hər kəslə ünsiyyəl etməz doğrusu. Söz elə quşdur ki, uçuş zamanı Ondan yerə düşər tace-Kəyani. Hər kimin başına qonsa bu hüma İsgəndərdən üstün olar daima 62
Heyhat, heyhat! Bu həqir zərrə, yəni hərflərin və nöqtələrin təcəssümü olan [İsgəndər Münşi] məna aləminin günəşi ilə necə eyni səviyyədə dura bilər? Qədir-qiymətsiz səhradakı balaca saxsı parçasının (xəzəfrize) dərin ümmanın mirvariləri ilə bərabərlik iddiası ola bilərmi?
"De görüm, sən hara, bəs xam olan bu arzu hara? " 63
Haqlı sual olduğuna görə mən bu fikirdən çəkinirdim, hərdənbir də ümid gülşənimdə yuva quran qəlbimin şövqlü bülbülü min bir dillə belə nəğmə oxumaqda idi: Hərçənd ki, məhd etməkdə və qabiliyyət səhifəsinin yazılmasında sənin fikir qələmin kütdür, amma mədh etdiyin şəxsin dünyanı dolaşan ləyaqət [kəhəri], keyfiyyət və fəxarət covlangahında sürətlə addımlamaqdadır [sənin bu sahədə qələm itiləməyin] bəd bir xislət və himmətsizlikdir.
62 Şerin farscası: Zəhi qədre-soxən k-an covhəre-pak Ze ərş aməd be suye-aləme-xak. Ço xahəd xəlvəti ba kaşefe-raz Nəgərdəd coz be əhle-qods dəmsaz. Key in vəhşi ğəzale-dəşte olya Begirəd ons ba hər xakpeyma? Soxən morğıst k-əndər porfeşani Foru barəd əz-u tace-Kəyani. Kəsi-ra k-in homa bər sər neşinəd, Be bala dəste-Eskəndər neşinəd. 63 Misranın farscası: To koca-vo arizuye-xam kordən əz koca?" 42
Səni Allah yaratmış və təbin var sənin, Bil ki, minlərlə hünər var elm yurdunda 64
Sən niyə belə bəd xasiyyətə və sadəlövhlüyə razılıq verirsən və qələm seyrinin cilovunu əyri yola yönəldir və onu ümid yolu axtarışından çəkindirirsən? Sağlam düşüncəli adamlar tərəfindən hamıya məlum olan tarix kitablarının oxunmasının faydasını, xüsusilə yaxın vaxtlarda baş vermiş hadisələrə onların böyük rəğbətlərinin mövcudluğunu və söz ustadlarının bu sahədə imkanlarının çoxluğunu nəzərə aldıqda, [məlumdur ki,] daha gözləmək vaxtı deyildir. [Buna görə də,] son öz qədəmini himmətin istəyinə uyğun at və Allahın sənə uğur gətirməsini və Allah tərəfindən diləyinin qəbul olunmasını istə:
Bu yola himmətlə qədəmini at, Sənə şah iqbalı versin qol-qanad. Elə hir xəzinə görünə sənə, Şahanə mirvari gələ əlinə. Cahanda dönəsən məşhur adama, Allahın lütjuylə yetəsən kama 65
Bu fikirlərlə günlərimi başa vurdum. Mən öz bəhanə axtaran təbiətim (məzac) və inadkar təbimlə çarpışmaqdaydım. Nəhayət uzaqgörən rəyim belə qərarlaşdı ki, padşahlıq taxt-tacını (deyhim) bəzəyən hökmdarın (Şah Abbasın - Ş.F.) qiymətli ömür rəmzlərini (romuzat) ibarə səlisliyi, münasib sözlər, habelə bəzəkli ifadə və mənalara qapılmadan yazım və yazılanları fikir və amal dəftərində qeyd edim ki, əgər ömür vəfa edərsə, aidiyyətli (təəlləq)
64 Beytin farscası: To-ra ke çide be balay həm bovəd dər təb Hezar cense-honər əz diyare-danayi. 65 Beytlərin farscası: Ze hemmət qədəm neh dər in şahrah Be niruye-bəxt-o be eqbale-şah. Ze gəncur-o gəncineye-ruzgar Be dəst ar in loloye-şahvar Ke, ta bər zəbanha rəvəd name-to, Bərayəd ze lotfe-Xoda kame-to. 43
adamların ruzigarın müxtəlif işləri ilə məşğul olmaqdan başqa çarələri qalmadığı kimi, vaxt tapıb fürsət əldə edim. Belə ki, Gəncəli arif (Nizami Gəncəviyə işarədir - Ş.F.) bu iki beyt [şeri] ilə sirri aşkara (kaşefi-raz) çıxaran bir adama çevrildi:
Yüklə 4,41 Mb. Dostları ilə paylaş:
|