“M
əşğ
ulluq sah
ə
sind
ə
b
ə
rab
ə
rliy
ə
dair” Direktivin Preambulasının 18-ci paraqrafı
ə
m
ə
yin
mühafiz
ə
si v
ə
t
ə
hlük
ə
sizliyil
ə
ba
ğ
lı dövl
ə
t sektorunda mü
ə
yy
ə
n v
ə
zif
ə
l
ə
r üçün “h
ə
qiqi i
ş
şə
rti”nin
müdafi
ə
sin
ə
aid daha konkret müdd
ə
aları özünd
ə
ə
ks etdirir. Bu, ümumi müdafi
ə
y
ə
aid
müdd
ə
alar olmasa da, konkret kontekstd
ə
“h
ə
qiqi i
ş
şə
rti”nin müdafi
ə
sind
ə
n ir
ə
li g
ə
l
ə
n birba
ş
a
n
ə
tic
ə
l
ə
rl
ə
ə
laq
ə
dar müdd
ə
alar kimi d
ə
q
ə
bul edil
ə
bil
ə
r:
“Bu Direktiv, konkret olaraq silahlı qüvv
ə
l
ə
r v
ə
polis orqanları, penitensiar xidm
ə
ti v
ə
ya
fövq
ə
lad
ə
xidm
ə
tl
ə
r t
ə
r
ə
find
ə
n bu cür t
əş
kilatların
ə
m
ə
liyyat imkanlarının t
ə
min edilm
ə
sind
ə
n
ir
ə
li g
ə
l
ə
n qanunauy
ğ
un m
ə
qs
ə
dl
ə
rl
ə
ə
laq
ə
dar bir sıra v
ə
zif
ə
l
ə
rin icrası üçün t
ə
l
ə
b olunan
potensiala malik olmayan
şə
xsl
ə
rin i
şə
götürülm
ə
sini v
ə
ya i
ş
d
ə
saxlanmasını n
ə
z
ə
rd
ə
tutmur.”
80
Eyni zamanda, bu cür müdafi
ə
böyük fiziki qüvv
ə
t
ə
l
ə
b ed
ə
n konkret v
ə
zif
ə
l
ə
rl
ə
ə
laq
ə
dar
mü
ə
yy
ə
n ya
ş
h
ə
ddind
ə
n yuxarı olan v
ə
ya
ə
lilliyi olan
şə
xsl
ə
r
ə
r
ə
dd cavabının verilm
ə
sil
ə
ba
ğ
lı
yaranmı
ş
v
ə
ziyy
ə
td
ə
d
ə
t
ə
tbiq edil
ə
bil
ə
r. M
ə
hz bu s
ə
b
ə
bd
ə
n Direktivin 3(4)-cü madd
ə
si üzv
dövl
ə
tl
ə
r
ə
icaz
ə
verir ki, bu s
ə
n
ə
dd
ə
ə
ks olunmu
ş
müdd
ə
aların silahlı qüvv
ə
l
ə
rl
ə
ə
laq
ə
dar
t
ə
tbiqini birm
ə
nalı
şə
kild
ə
istisna etsin. Bu cür istisnaya aid müdd
ə
alar “Gender b
ə
rab
ə
rliyin
ə
dair” (yenid
ə
n baxılmı
ş
) Direktivd
ə
ə
ks olunmasa da bu Direktivd
ə
n nec
ə
istifad
ə
olundu
ğ
unu
cinsi z
ə
mind
ə
ayrı-seçkilikl
ə
v
ə
silahlı qüvv
ə
l
ə
rl
ə
ba
ğ
lı 2 i
ş
i n
ə
z
ə
rd
ə
n keçirm
ə
kl
ə
qiym
ə
tl
ə
ndirm
ə
k olar. Bu 2 i
şə
hal-hazırda “Gender b
ə
rab
ə
rliyin
ə
dair” (yenid
ə
n baxılmı
ş
)
Direktivin 14(2)-ci madd
ə
sind
ə
öz
ə
ksini tapmı
ş
,
ə
vv
ə
ll
ə
r is
ə
“B
ə
rab
ə
r r
ə
ftara dair” Direktivin
2(2)-ci madd
ə
sind
ə
ə
ks olunmu
ş
“h
ə
qiqi i
ş
şə
rti”nin müdafi
ə
olunması m
ə
s
ə
l
ə
sin
ə
ə
sas
ə
n
baxılmı
ş
dır.
79
Malburqun Meklenburq-Vorpommern Torpa
ğ
ına qar
ş
ı A
Ə
M-d
ə
ki C-207/98 [2000] ECR I-549 saylı, 3 fevral 2000-ci
il tarixli i
ş
i.
80
“M
əşğ
ulluq sah
ə
sind
ə
b
ə
rab
ə
rliy
ə
dair” Direktiv, 2000/78/EC, OJ L 303, 2.12.2000, s
ə
h.16.
40
Misal: Sirdarın i
ş
in
ə
ə
sas
ə
n xanım iddiaçı h
ə
rbi hiss
ə
d
ə
ba
ş
a
ş
baz v
ə
zif
ə
sind
ə
çalı
ş
mı
ş
dır.
O, h
ə
rbi hiss
ə
l
ə
rd
ə
“çoxfunksiyalılıq” prinsipinin t
ə
tbiq edilm
ə
sil
ə
h
ə
rbi x
ə
rcl
ə
rin azaldılması
s
ə
b
ə
bind
ə
n aparılmı
ş
kadr ixtisarına
ə
sas
ə
n xidm
ə
td
ə
n xaric edilmi
ş
dir.
81
“Çoxfunksiyalılıq”
kadr çatı
ş
mazlı
ğ
ı s
ə
b
ə
bind
ə
n h
ə
r bir
şə
xsd
ə
n döyü
ş
m
ə
k bacarı
ğ
ını t
ə
l
ə
b edirdi. A
Ə
M
qadınların xaric edilm
ə
sini ki
ş
il
ə
rd
ə
n ibar
ə
t h
ə
rbi hiss
ə
l
ə
rd
ə
döyü
ş
qabiliyy
ə
tinin t
ə
min edilm
ə
si
v
ə
“çoxfunksiyalılıq” prinsipin
ə
ə
m
ə
l edilm
ə
si s
ə
b
ə
bind
ə
n
ə
saslandırılmasını q
ə
bul edirdi. Bu
ondan ir
ə
li g
ə
lirdi ki, h
ə
min hiss
ə
l
ə
r ad
ə
t
ə
n hücum x
ə
ttinin önünd
ə
ged
ə
n azsaylı xüsusi
t
ə
yinatlı h
ə
rbi qüvv
ə
hesab olunurdu. A
Ə
M mü
ə
yy
ə
n etmi
ş
dir ki, qar
ş
ıya qoyulmu
ş
v
ə
döyü
ş
qabiliyy
ə
tinin t
ə
min olunmasından ibar
ə
t m
ə
qs
ə
d
ə
nail olma
ğ
ı t
ə
l
ə
b ed
ə
n qaydaya
ə
m
ə
l
olunmalıdır.
Misal: Kreilin i
ş
in
ə
ə
sas
ə
n, xanım iddiaçı h
ə
rbi qüvv
ə
l
ə
rd
ə
elektrik müh
ə
ndisi v
ə
zif
ə
sind
ə
çalı
ş
maq üçün müraci
ə
t etmi
ş
dir.
82
Lakin ona r
ə
dd cavabı verilmi
ş
dir, çünki qadınlar silahdan
istifad
ə
ni n
ə
z
ə
rd
ə
tutan bütün h
ə
rbi v
ə
zif
ə
l
ə
rd
ə
n k
ə
narla
ş
dırılmı
ş
dı v
ə
h
ə
rbi qüvv
ə
l
ə
rin yalnız
tibbi v
ə
musiqi xidm
ə
tl
ə
rind
ə
çalı
ş
a bil
ə
rdil
ə
r. A
Ə
M mü
ə
yy
ə
n etmi
ş
dir ki, bu cür istisna çox
geni
ş
m
ə
na k
ə
sb edir, çünki o, dem
ə
k olar ki, bütün h
ə
rbi v
ə
zif
ə
l
ə
r
ə
ş
amil edil
ə
bil
ə
r v
ə
bu
v
ə
zif
ə
l
ə
rd
ə
çalı
ş
an qadınlar b
ə
zi m
ə
qamlarda silahdan istifad
ə
etm
ə
yi bacarmalıdırlar.
İ
st
ə
nil
ə
n
ə
saslandırma konkret v
ə
zif
ə
il
ə
ba
ğ
lı icra olunacaq i
ş
l
ə
sıx
ə
laq
ə
d
ə
ifad
ə
olunmalıdır. Hökum
ə
t
t
ə
r
ə
find
ə
n verilmi
ş
ə
saslandırmanın düzgünlüyü
ş
übh
ə
altına qoyulmu
ş
dur, çünki h
ə
tta
qadınlar üçün
ə
lçatan olan h
ə
rbi xidm
ə
tl
ə
rd
ə
onlar özünü v
ə
ba
ş
qalarını müdafi
ə
etm
ə
k
m
ə
qs
ə
dil
ə
silahdan istifad
ə
y
ə
aid elementar t
ə
liml
ə
rd
ə
mütl
ə
q qaydada i
ş
tirak etm
ə
li idil
ə
r.
Dem
ə
li, h
ə
yata keçirilmi
ş
t
ə
dbir qar
ş
ıya qoyulmu
ş
m
ə
qs
ə
d
ə
nail olmaq üçün müt
ə
nasib deyildi.
Bundan ba
ş
qa,
ə
g
ə
r bu müdafi
ə
qadınların spesifik v
ə
ziyy
ə
tin
ə
aid amill
ə
rl
ə
(m
ə
s
ə
l
ə
n, onların
hamil
ə
lik vaxtı müdafi
ə
olunması z
ə
rur
ə
til
ə
)
ə
laq
ə
dar deyils
ə
, qadınlar üçün daha güclü
müdafi
ə
nin t
ə
l
ə
b olundu
ğ
unu
ə
sas g
ə
tir
ə
r
ə
k qadınlarla ki
ş
il
ə
r arasında f
ə
rq qoyulmamalıdır.
Gender rolları v
ə
sosial münasib
ə
tl
ə
r vaxta
ş
ırı d
ə
yi
ş
diyind
ə
n, konkret t
ə
hlük
ə
sizlik v
ə
ya
fövq
ə
lad
ə
xidm
ə
tin f
ə
aliyy
ə
tinin effektivliyini v
ə
ya s
ə
m
ə
r
ə
liliyini r
ə
hb
ə
r tutaraq cinsi z
ə
mind
ə
ayrı-seçkiliyin
ə
saslandırılmasını t
ə
min etm
ə
k imkanları getdikc
ə
azalır v
ə
bununla
ə
laq
ə
dar
olaraq üzv dövl
ə
tl
ə
rin üz
ə
rin
ə
öz m
ə
hdudla
ş
dırıcı t
ə
dbirl
ə
rini mütamadi olaraq n
ə
z
ə
rd
ə
n
keçirm
ə
k öhd
ə
liyi qoyulub.
83
2.6.4.2. Dini qurumlar
“M
əşğ
ulluq sah
ə
sind
ə
b
ə
rab
ə
rliy
ə
dair” Direktiv konkret olaraq “dini
ə
qid
ə
” v
ə
ya “dini
baxı
ş
lar”
ə
sasında qurulmu
ş
t
əş
kilatlara öz i
ş
çil
ə
rin
ə
qar
ş
ı mü
ə
yy
ə
n
şə
rtl
ə
ri ir
ə
li sürm
ə
k icaz
ə
si
verir. Direktivin 4(2)-ci madd
ə
si b
ə
yan edir ki, bu s
ə
n
ə
d “kils
ə
l
ə
rin, h
ə
mçinin dini
ə
qid
ə
v
ə
ya dini
baxı
ş
lar
ə
sasında qurulmu
ş
dig
ə
r dövl
ə
t v
ə
ya öz
ə
l t
əş
kilatların bu qurumlar üçün
şə
xsl
ə
rd
ə
n
vicdanla v
ə
bu qurumların xarakterin
ə
uy
ğ
un, s
ə
daq
ə
tl
ə
i
ş
l
ə
m
ə
yi … t
ə
l
ə
b etm
ə
k hüququna”
müdaxil
ə
etmir. Bundan ba
ş
qa, dini t
əş
kilatlarda i
ş
l
ə
y
ə
nl
ə
r müvafiq t
əş
kilatın dini prinsipl
ə
ril
ə
ə
laq
ə
dar f
ə
rqli r
ə
ftara imkan ver
ə
n “h
ə
qiqi i
ş
şə
rti”l
ə
ba
ğ
lı müdafi
ə
d
ə
n ir
ə
li g
ə
l
ə
n t
ə
l
ə
bl
ə
rl
ə
üzl
əşə
bil
ə
rl
ə
r.
Bel
ə
likl
ə
,
ə
g
ə
r qadınların bel
ə
v
ə
zif
ə
l
ə
rd
ə
i
ş
l
ə
m
ə
si h
ə
min t
əş
kilatların etiqad etdiyi din il
ə
ziddiyy
ə
t t
əş
kil edirs
ə
, 4(1) v
ə
4(2)-ci madd
ə
l
ə
r kils
ə
kimi t
əş
kilatlara qadınların ke
ş
i
ş
, pastor v
ə
ya ruhani v
ə
zif
ə
sin
ə
götürülm
ə
m
ə
sin
ə
icaz
ə
verir. A
Ə
M h
ə
l
ə
ki, hansısa i
ş
l
ə
r
ə
baxaraq bu
müdd
ə
a il
ə
ba
ğ
lı
şə
rhl
ə
r verm
ə
k imkanına malik olmasa da, yerli s
ə
viyy
ə
d
ə
bu s
ə
pkid
ə
n olan
81
Sirdarın Ordu Q
ə
rargahına v
ə
Müdafi
ə
üzr
ə
Dövl
ə
t katibin
ə
qar
ş
ı A
Ə
M-d
ə
ki C-273/97 [1999] ECR I-7403 saylı, 26
oktyabr 1999-cu il tarixli i
ş
i.
82
Kreilin AFR-
ə
qar
ş
ı A
Ə
M-d
ə
ki C-285/98 [2000] ECR I-69 saylı, 11 yanvar 2000-ci il tarixli i
ş
i.
83
“Gender b
ə
rab
ə
rliyin
ə
dair” (yenid
ə
n baxılmı
ş
) Direktivin 31(3)-cü madd
ə
si.
41
iddia
ə
riz
ə
l
ə
rin
ə
rast g
ə
lm
ə
k olar. A
ş
a
ğ
ıda cinsi oriyentasiya z
ə
minind
ə
f
ə
rqli r
ə
ftarın
ə
saslandırılması m
ə
qs
ə
dil
ə
müdafi
ə
nin t
ə
tbiqi üçün müraci
ə
tl
ə
ba
ğ
lı 2 misal t
ə
qdim olunur.
Misal: Finlandiya m
ə
hk
ə
m
ə
sinin icraatında olan i
şə
ə
sas
ə
n Finlandiyanın Yevangelist
Lüteran Kils
ə
si
şə
xsin h
ə
mcins
şə
xsl
ə
ə
laq
ə
d
ə
oldu
ğ
una gör
ə
kapellan (vikarinin köm
ə
kçisi)
v
ə
zif
ə
sin
ə
t
ə
yin edilm
ə
sin
ə
icaz
ə
verm
ə
mi
ş
dir.
84
Vaasa
İ
nzibati M
ə
hk
ə
m
ə
si bu v
ə
zif
ə
ni icra
etm
ə
k üçün heteroseksuallı
ğ
ın h
ə
qiqi i
ş
şə
rti kimi n
ə
z
ə
rd
ə
tutulmadı
ğ
ını
ə
sas g
ə
tir
ə
r
ə
k bu
q
ə
rarı l
əğ
v etmi
ş
dir.
Ə
sas diqq
ə
t Kils
ə
nin Nizamnam
ə
sind
ə
vikaril
ə
rin v
ə
ya kapellanların t
ə
yin
olunması il
ə
ə
laq
ə
dar cinsi oriyentasiya il
ə
ba
ğ
lı heç bir istinadın edilm
ə
m
ə
si faktına
yetirilmi
ş
dir.
Misal: Amikusun i
ş
in
ə
ə
sas
ə
n, Böyük Britaniya m
ə
hk
ə
m
ə
sind
ə
n dini i
ş
çil
ə
r kontekstind
ə
h
ə
qiqi i
ş
şə
rtil
ə
ba
ğ
lı müdafi
ə
ni n
ə
z
ə
rd
ə
tutan milli qanunvericilik aktlarının “M
əşğ
ulluq
sah
ə
sind
ə
b
ə
rab
ə
rliy
ə
dair” Direktivl
ə
uy
ğ
unlu
ğ
unu mü
ə
yy
ə
nl
əş
dirm
ə
k xahi
ş
olunmu
ş
dur.
85
Bununla
ə
laq
ə
dar olaraq, b
ə
rab
ə
r r
ə
ftar prinsipind
ə
n ist
ə
nil
ə
n istisna halının
ə
traflı
şə
kild
ə
açıqlanaca
ğ
ı vur
ğ
ulanmı
ş
dır. Ara
ş
dırmalara
ə
sas
ə
n, milli qanunvericilik aktları “müt
əşə
kkil dini
m
ə
qs
ə
dl
ə
r namin
ə
” m
əşğ
ulluq sah
ə
sind
ə
f
ə
rqli r
ə
ftara icaz
ə
verir v
ə
göst
ə
rilir ki, bu cür r
ə
ftar
“dini t
əş
kilatların m
ə
qs
ə
dl
ə
ri” üçün m
əşğ
ulluq sah
ə
sind
ə
ba
ş
ver
ə
bil
ə
c
ə
k f
ə
rqli r
ə
ftardan daha
m
ə
hdud xarakter da
ş
ıyır. Bel
ə
likl
ə
, m
ə
hk
ə
m
ə
hökum
ə
t t
ə
r
ə
find
ə
n verilmi
ş
anlayı
ş
la
razıla
ş
mı
ş
dır: din sah
ə
sind
ə
t
əş
viqat v
ə
ya t
ə
msil etm
ə
i
ş
il
ə
ba
ğ
lı çox m
ə
hdud sayda
v
ə
zif
ə
l
ə
rl
ə
ə
laq
ə
dar istisnalara yol veril
ə
bil
ə
r (m
ə
s
ə
l
ə
n, din xadiml
ə
rinin i
şə
götürülm
ə
sil
ə
ə
laq
ə
dar). Bununla bel
ə
, dini m
ə
kt
ə
bl
ə
r v
ə
ya x
ə
st
ə
xanalar kimi dini t
əş
kilatlara t
ə
hsil ver
ə
n
mü
ə
llimin v
ə
ya tibbi xidm
ə
tl
ə
r göst
ə
r
ə
n tibb bacısının v
ə
zif
ə
sini “müt
əşə
kkil dini m
ə
qs
ə
dl
ə
rin”
bir hiss
ə
si kimi t
ə
qdim etm
ə
k icaz
ə
si verilmir.
2.6.4.3. Ya
ş
a gör
ə
istisnalar
“M
əşğ
ulluq sah
ə
sind
ə
b
ə
rab
ə
rliy
ə
dair” Direktivin 6-cı madd
ə
si ya
ş
a gör
ə
f
ə
rqli r
ə
ftarın 2 cür
ə
saslandırılmasını n
ə
z
ə
rd
ə
tutur.
Madd
ə
6(1) “qanunamüvafiq
ə
m
ə
k siyas
ə
tinin,
ə
m
ə
k bazarının v
ə
pe
şə
t
ə
hsilinin
m
ə
qs
ə
dl
ə
rin
ə
” uy
ğ
un olaraq ya
ş
a gör
ə
ayrı-seçkiliy
ə
icaz
ə
verir, o
şə
rtl
ə
ki, bu müt
ə
nasiblik
meyarları il
ə
üst-üst
ə
dü
ş
ür. Bu Direktivd
ə
f
ə
rqli r
ə
ftarın imkan daxilind
ə
ə
saslandırılmasına aid
çox az sayda s
ə
b
ə
b göst
ə
rilir: Madd
ə
6(1)(b) “m
əşğ
ulluq sah
ə
sind
ə
ya
ş
la ba
ğ
lı minimal
şə
rtl
ə
rin, pe
şə
t
ə
crüb
ə
sinin v
ə
ya
ə
m
ə
k stajının n
ə
z
ə
r
ə
alınmasına” icaz
ə
verir. Lakin bu siyahı
müf
ə
ss
ə
l hesab edil
ə
bilm
ə
z v
ə
konkret i
ş
l
ə
r
ə
sasında artırıla bil
ə
r.
6(2)-ci madd
ə
müt
ə
nasiblik meyarlarının t
ə
min edilm
ə
sini n
ə
z
ə
r
ə
almadan öz
ə
l t
ə
minat
sisteml
ə
rin
ə
müraci
ə
t etm
ə
v
ə
bu sisteml
ə
rd
ə
n faydalanma il
ə
ə
laq
ə
dar ya
ş
a gör
ə
ayrı-seçkiliy
ə
icaz
ə
verir.
Misal: Palacios de la Vilya i
ş
in
ə
ə
sas
ə
n, m
ə
cburi pensiya ya
ş
ı kontekstind
ə
6-cı madd
ə
nin
t
ə
tbiqi m
ə
s
ə
l
ə
l
ə
rin
ə
baxılması xahi
ş
olunduqda A
Ə
M ilk d
ə
f
ə
olaraq sözüged
ə
n madd
ə
nin
ə
hat
ə
dair
ə
sini n
ə
z
ə
rd
ə
n keçirm
ə
k imkanını
ə
ld
ə
etmi
ş
dir.
86
A
Ə
M m
ə
cburi pensiya ya
ş
ına aid
m
ə
s
ə
l
ə
l
ə
rin 6-cı madd
ə
il
ə
ə
hat
ə
olundu
ğ
unu mü
ə
yy
ə
nl
əş
dirdikd
ə
n sonra bu m
ə
s
ə
l
ə
l
ə
rin
obyektiv
şə
kild
ə
ə
saslandırılması aspektl
ə
rin
ə
diqq
ə
t yetirmi
ş
dir. A
Ə
M a
ş
a
ğ
ıda sadalananları
84
Finlandiyanın Vaasa
İ
nzibati M
ə
hk
ə
m
ə
si (Vaasan Hallinto-oikeus), i
ş
No04/0253/3.
İş
in ingilis dilind
ə
ki xülas
ə
sil
ə
FRA-nın informasiya portalında tanı
ş
olmaq mümkündür:
İş
No187-1.
85
İ
ddia
ə
riz
ə
sin
ə
ə
sas
ə
n “Amikus MSF Sektion, R”-in Ticar
ə
t v
ə
S
ə
naye üzr
ə
Dövl
ə
t katibin
ə
qar
ş
ı Böyük
Britaniyanın Ali M
ə
hk
ə
m
ə
sind
ə
[2004] EWHC 860 (Admin) saylı, 26 aprel 2004-cü il tarixli i
ş
i.
İş
in ingilis dilind
ə
ki
xülas
ə
sil
ə
FRA-nın informasiya portalında tanı
ş
olmaq mümkündür:
İş
No187-1.
86
de la Vilyanın Kortefiel Servisios SA-ya qar
ş
ı A
Ə
M-d
ə
ki C-411/05 [2007] ECR I-8531 saylı, 16 oktyabr 2007-ci il
tarixli i
ş
i.
42
xüsusi
ə
h
ə
miyy
ə
t k
ə
sb ed
ə
n amill
ə
r kimi q
ə
bul etmi
ş
dir:
•
bu madd
ə
d
ə
ilk olaraq
ə
ks olunmu
ş
t
ə
dbir yüks
ə
k i
ş
sizlikl
ə
mü
ş
ahid
ə
olunan iqtisadi
v
ə
ziyy
ə
ti n
ə
z
ə
r
ə
almaqla
ə
m
ə
k bazarında münasib imkanların yaradılmasını n
ə
z
ə
rd
ə
tuturdu.
•
keçid xarakteri da
ş
ıyan t
ə
dbirin n
ə
sill
ə
r arasında daha yax
ş
ı i
ş
bölgüsünün aparılmasını
t
ə
min etm
ə
k m
ə
q
ə
dil
ə
h
ə
mkarlar ittifaqları v
ə
i
şə
götür
ə
nl
ə
rin t
əş
kilatları arasında
mara
ğ
ın yaradılması üçün h
ə
yata keçirildiyin
ə
aid faktlar mövcuddur.
•
14/2005 saylı Qanun, h
ə
mkarlar ittifaqları il
ə
i
şə
götür
ə
nl
ə
rin t
əş
kilatları arasındakı
ə
m
ə
kda
ş
lıq n
ə
tic
ə
sind
ə
ə
rs
ə
y
ə
g
ə
tirilmi
ş
dir v
ə
o zamanlar birm
ə
nalı
şə
kild
ə
t
ə
l
ə
b edirdi
ki, sözüged
ə
n t
ə
dbir “m
əşğ
ulluq siyas
ə
tin
ə
uy
ğ
un g
ə
l
ə
n v
ə
kollektiv müqavil
ə
il
ə
t
ə
sbit
olunmu
ş
m
ə
qs
ə
dl
ə
rl
ə
ə
laq
ə
l
ə
ndirilsin.”
•
yuxarıda qeyd olunan kollektiv müqavil
ə
d
ə
öz
ə
ksini tapmı
ş
m
ə
cburi pensiya bar
ə
d
ə
müdd
ə
a “m
əşğ
ullu
ğ
un t
ə
min edilm
ə
sin
ə
dair maraqları” m
ə
z
ə
rd
ə
tuturdu.
A
Ə
M bu amill
ə
ri n
ə
z
ə
rd
ə
n keçirdikd
ə
n sonra bel
ə
bir n
ə
tic
ə
y
ə
g
ə
lmi
ş
dir ki, “müvafiq
kontekstd
ə
keçid xarakteri da
ş
ıyan t
ə
dbirin
ə
sas m
ə
qs
ə
di konkret olaraq i
ş
sizlik s
ə
viyy
ə
sini
n
ə
z
ə
r
ə
almaqla yerli
ə
m
ə
k bazarını t
ə
nziml
ə
m
ə
kd
ə
n ibar
ə
t idi.” A
Ə
M bu n
ə
tic
ə
ni
ə
sas
götür
ə
r
ə
k, kollektiv müqavil
ə
nin qanunauy
ğ
un m
ə
qs
ə
dl
ə
r
ə
xidm
ə
t etm
ə
si bar
ə
d
ə
q
ə
rar q
ə
bul
etmi
ş
dir. A
Ə
M qanunauy
ğ
un m
ə
qs
ə
d
ə
ə
m
ə
l olundu
ğ
una
ə
min olduqdan sonra bu m
ə
qs
ə
d
ə
nail olmaq üçün h
ə
yata keçirilmi
ş
müvafiq t
ə
dbirin n
ə
d
ə
r
ə
c
ə
d
ə
“münasib v
ə
z
ə
ruri” oldu
ğ
unu
mü
ə
yy
ə
nl
əş
dirm
ə
li idi. A
Ə
M bir daha n
ə
z
ə
r
ə
çatdırmı
ş
dır ki, üzv dövl
ə
tl
ə
r sosial siyas
ə
t v
ə
m
əşğ
ulluq siyas
ə
ti sah
ə
sind
ə
geni
ş
ixtiyar sahibi oldu
ğ
undan bunu bel
ə
bir cüml
ə
il
ə
ifad
ə
etmi
ş
dir: “s
ə
ciyy
ə
vi müdd
ə
alar üzv dövl
ə
tl
ə
rd
ə
ki v
ə
ziyy
ə
td
ə
n asılı olaraq d
ə
yi
şə
bil
ə
r.”
Ə
sas
m
ə
s
ə
l
ə
i
ş
çil
ə
r t
ə
r
ə
find
ə
n “m
ə
ntiq
ə
uy
ğ
un” ya
ş
a gör
ə
pensiyaya çıxmaq imkanının
ə
ld
ə
edilm
ə
sind
ə
n ibar
ə
tdir. Diqq
ə
ti c
ə
lb ed
ə
n ba
ş
qa bir
ə
sas m
ə
qam ondan ibar
ə
tdir ki, qeyd
olunan s
ə
ciyy
ə
vi müdd
ə
alar h
ə
mkarlar ittifaqları il
ə
i
şə
götür
ə
nl
ə
rin t
əş
kilatları arasında
imzalanmı
ş
kollektiv müqavil
ə
ə
sasında mü
ə
yy
ə
nl
əş
dirilirdi v
ə
bütün proses
ə
bir çeviklik
ə
lav
ə
edirdi, çünki pensiyaya çıxmaq bar
ə
d
ə
q
ə
rara icaz
ə
verm
ə
zd
ə
n
ə
vv
ə
l
ə
laq
ə
dar
ə
m
ə
k bazarının
t
ə
l
ə
bl
ə
ri v
ə
sözüged
ə
n i
şə
aid t
ə
klifl
ə
r n
ə
z
ə
r
ə
alınırdı. Bunun
ə
sasında A
Ə
M c
ə
nab Palasiosa
m
ə
nfi t
ə
sir göst
ə
rmi
ş
keçid xarakterli t
ə
dbirin, h
ə
mçinin kollektiv müqavil
ə
nin obyektiv
şə
kild
ə
ə
saslandırıldı
ğ
ını v
ə
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
A
İ
qanunvericliyin
ə
uy
ğ
un oldu
ğ
unu mü
ə
yy
ə
n etmi
ş
dir.
A
Ə
M t
ə
r
ə
find
ə
n t
ə
tbiq edilmi
ş
yana
ş
ma ayrı-seçkiliyin müdafi
ə
si il
ə
ba
ğ
lı yuxarıda müzakir
ə
edilmi
ş
ə
sasları r
ə
hb
ə
r tutaraq, 6-cı madd
ə
nin obyektiv
ə
saslandırma il
ə
eyni t
ə
rzd
ə
n
ə
z
ə
r
ə
alınmasından ibar
ə
t idi.
Misal: MakKallo
ş
un Böyük Britaniyayada baxılmı
ş
i
ş
in
ə
ə
sas
ə
n, m
ə
hk
ə
m
ə
d
ə
n ya
ş
v
ə
staj
m
ə
s
ə
l
ə
l
ə
rini n
ə
z
ə
r
ə
alaraq ixtisara gör
ə
öd
ə
nil
ə
n mövcud müavin
ə
t sistemin
ə
hüquqi qiym
ə
tin
verilm
ə
si xahi
ş
olunmu
ş
dur.
87
Aydın m
ə
s
ə
l
ə
dir ki, prinsip etibarı il
ə
nisb
ə
t
ə
n cavan i
ş
çi hey
ə
tl
ə
müqayis
ə
d
ə
daha çox i
ş
stajı olan ya
ş
lı i
ş
çil
ə
rin payına daha böyük m
ə
bl
əğ
dü
ş
ürdü. Böyük
Britaniyanın Apellyasiya M
ə
hk
ə
m
ə
si, ya
ş
lı i
ş
çil
ə
rin sadiqliyin
ə
gör
ə
mükafatlandırılması,
ə
m
ə
k
bazarındakı h
ə
ssas v
ə
ziyy
ə
tl
ə
rin
ə
gör
ə
daha böyük m
ə
bl
əğ
l
ə
t
ə
min edilm
ə
si v
ə
eyni zamanda,
g
ə
nc kadrlar üçün i
ş
yerl
ə
rinin bo
ş
alması üçün ya
ş
lı
ə
m
ə
kda
ş
ların pensiyaya çıxmasının
stimulla
ş
dırılması m
ə
qs
ə
dil
ə
bir vasit
ə
kimi bu sistemin obyektiv
şə
kild
ə
ə
saslandırılmasının
mümkünlüyü il
ə
razıla
ş
ırdı. Lakin obyektiv
ə
saslandırma m
ə
s
ə
l
ə
sin
ə
nec
ə
yana
ş
maqla ba
ğ
lı
87
MakKallo
ş
un “Imperial Chemical Industries plc”
ş
irk
ə
tin
ə
qar
ş
ı Böyük Britaniyanın M
əşğ
ulluq M
ə
s
ə
l
ə
l
ə
rin
ə
dair
Apellyasiya M
ə
hk
ə
m
ə
sind
ə
ki [2008] IRLR 846 saylı, 22 iyul 2008-ci il tarixli i
ş
i.
43
istiqam
ə
t verilmi
ş
dir v
ə
bildirilmi
ş
dir ki, obyektiv
ə
saslandırma il
ə
ə
laq
ə
dar olaraq hansısa
q
ə
rara g
ə
lm
ə
zd
ə
n
ə
vv
ə
l müt
ə
nasibliyin t
ə
min edilm
ə
si üçün müf
ə
ss
ə
l t
ə
hlilin aparılması t
ə
l
ə
b
olunur.
Misal: Hütterin i
ş
in
ə
ə
sas
ə
n, A
Ə
M-d
ə
n
ə
m
ə
k haqqının mü
ə
yy
ə
nl
əş
dirilm
ə
si üçün 18 ya
ş
tamam olanad
ə
k toplanmı
ş
i
ş
stajının n
ə
z
ə
r
ə
alınmamasını n
ə
z
ə
rd
ə
tutan Avstriya
qanunvericiliyil
ə
ba
ğ
lı r
ə
y verilm
ə
si xahi
ş
olunmu
ş
dur. C
ə
nab Hütter v
ə
onun xanım h
ə
mkarı
Grats, Texnologiya Universitetind
ə
ş
agird kimi usta yanında çalı
ş
ırdılar v
ə
ş
agirdlik müdd
ə
ti
ba
ş
a çatdıqdan sonra onlara 3 aylıq müqavil
ə
t
ə
klif olunmu
ş
dur. Sözüged
ə
n qanunvericiliy
ə
ə
sas
ə
n, 18 ya
ş
ı yenic
ə
tamam olmu
ş
c
ə
nab Hütterin
ə
m
ə
k haqqı 6,5 aylıq i
ş
stajına
ə
sas
ə
n
mü
ə
yy
ə
n edildiyi halda, ondan 22 ay böyük h
ə
mkarının
ə
m
ə
k haqqı müvafiq olaraq 28,5 aylıq
staja
ə
sas
ə
n mü
ə
yy
ə
nl
əş
dirilmi
ş
dir. Bunun n
ə
tic
ə
sind
ə
, bu
şə
xsl
ə
rin aylıq
ə
m
ə
k haqqında f
ə
rq
yaranmı
ş
dı, baxmayaraq ki, onların 2-si d
ə
b
ə
rab
ə
r s
ə
viyy
ə
li t
ə
crüb
ə
y
ə
malik idil
ə
r.
C
ə
nab Hütter
ş
ikay
ə
t ed
ə
r
ə
k bel
ə
bir hüquqi normanın 18 ya
ş
ı tamam olduqdan sonra i
ş
stajını toplama
ğ
a ba
ş
lamı
ş
şə
xl
ə
r üçün daha münasib oldu
ğ
unu bildirmi
ş
dir. A
Ə
M sözüged
ə
n
qanunvericiliyin
ə
sas m
ə
qs
ə
dinin qanunauy
ğ
un hesab olundu
ğ
unu q
ə
bul etmi
ş
dir: (1) tam orta
t
ə
hsilli
şə
xsl
ə
rin pe
şə
t
ə
hsili almı
ş
şə
xsl
ə
rl
ə
müqayis
ə
d
ə
qeyri-münasib v
ə
ziyy
ə
t
ə
dü
ş
m
ə
m
ə
si;
v
ə
(2) usta yanında
ş
agird kimi çalı
ş
ma
ğ
ın bahalı olmasının qar
ş
ısının alınması v
ə
bununla da
bu cür pe
şə
t
ə
limi keçmi
ş
g
ə
ncl
ə
rin
ə
m
ə
k bazarına inteqrasiyasının t
ə
min edilm
ə
si. A
Ə
M
qanunauy
ğ
un m
ə
qs
ə
din müt
ə
nasib v
ə
z
ə
ruri oldu
ğ
unu müzakir
ə
edib qiym
ə
tl
ə
ndir
ə
r
ə
k üzv
dövl
ə
tin geni
ş
ixtiyar ç
ə
rçiv
ə
l
ə
rin
ə
malik oldu
ğ
unu bildirmi
ş
dir v
ə
obyektiv
ə
saslandırmanın
müvafiq qaydada aparılmadı
ğ
ını mü
ə
yy
ə
n etmi
ş
dir, çünki qanun g
ə
ncl
ə
r
ə
qeyri-müt
ə
nasib t
ə
sir
göst
ə
rirdi (xüsus
ə
n d
ə
ə
g
ə
r onların i
ş
stajı eyni idis
ə
v
ə
konkret olaraq iddiaçının timsalında
ya
ş
öd
ə
nil
ə
c
ə
k
ə
m
ə
k haqqına m
ə
nfi t
ə
sir göst
ə
rirdis
ə
).
Dostları ilə paylaş: |