Stiven Kinq Yaşıl Mil

www.vivo-book.com 

 

616 

– Əla, – deyə mən cavab verdim və elə həmin andaca hər  yerə 

burnunu soxan Bred Dolan haqqında düĢündüm. Həmin vaxta qədər o, 

artıq getmiĢ olacaqdı.  

Eleyn  əlini  uzadıb  mənim  çiynimi  yüngülcə  sıxandan  sonra 

otaqdan  çıxdı.  Mən  bir  anlıq  yerimdə  dayanıb  masaya  baxdım  və 

birdən  anladım  ki,  Eleynin  səhər  gətirdiyi  qəhvəaltıdan  baĢqa,  onun 

üzərində  heç  nə  yoxdu.  Onun  üstündə  daim  səpələnmiĢ  olan 

vərəqlərim də, nəhayət ki, yox olmuĢdu. Mən isə bu iĢi bitirdiyimə heç 

cür inana bilmirdim... və sizin də gördüyünüz kimi, bütün bunlar Con 

Koffinin  edamı  haqqındakı  hissəni  bitirəndən  və  vərəqləri  Eleynə 

verəndən  sonra,  mən  hələ  də  yazını  bitirməmiĢdim.  Hətta  elə  həmin 

vaxt, mənim içimdə hansısa bir hissəm bunun səbəbini bilirmiĢ.  

Alabama.  

Mən qızardılmıĢ çörəyin sonuncu soyumuĢ tikəsini məcməyidən 

götürdüm  və  aĢağıya  enərək  kroket  meydançasına  getdim.  Orada 

günəĢin  Ģüalarının  altında  oturub  altı-yeddi  cütlüyə  və  dörd  nəfərdən 

ibarət asta, amma əllərindəki toxmaqları havada yellədən Ģən bir qrupa 

tamaĢa edirdim. Mənim bütün fikrim öz qoca düĢüncələrimlə məĢğul 

ikən,  günəĢ  də  öz  ilıq  Ģüaları  ilə  mənim  qartımıĢ  sümüklərimi 

qızdırırdı.  

Təxminən  saat  üçə  on  beĢ  dəqiqə  qalmıĢ,  günorta  saat  üçdən 

axĢam  saat  on  birədək  olan  növbənin  iĢçiləri  öz  maĢınlarını 

dayanacaqda  saxlayaraq  binaya  tərəf  axıĢmağa  baĢlamıĢdı,  saat  üçdə 

www.vivo-book.com 

 

617 

isə gündüz növbəsinin iĢçiləri çıxıb getdilər. ĠĢçilərin əksəriyyəti iĢdən 

qruplar  halında  gedirdilər,  amma  mən  gördüm  ki,  Bred  Dolan 

təkbaĢına addımlayaraq uzaqlaĢırdı. Bu bir növ xoĢbəxt bir niĢanə idi: 

bəlkə  də  bütün  dünya  hələ  cəhənnəmə  vasil  olmamıĢdı.  HəmiĢə 

üstündə gəzdirdiyi lətifə kitablarından birinin ucu onun arxa cibindən 

bayıra  çıxırdı.  Dayanacaq  yerinə  gedən  cığır  kroket  meydançasının 

yanından keçdiyinə görə, o, keçərkən məni gördü, amma o, nə mənə əl 

yellədi, nə də həmiĢəki kimi qaĢqabağını çatdı. Mənə də elə bu lazım 

idi.  O,  bamperinə  –  “Mən  Allahı  görmüĢəm  və  onun  adı  Tritondur” 

yazılmıĢ  köhnə  “ġevrole”sinə  mindi  və  maĢının  arxasından 

mühərrikdən  axanyağın  nazik  izini  buraxaraq  öz  evinə  ya  da  burada 

olmadığı vaxt yollandığı yerlərdən birinə getdi.  

Təxminən  saat  dördə,  Eleyn  vəd  etdiyi  kimi  mənə  qoĢuldu. 

Gözlərindən  bəlli  olurdu  ki,  o,  yenə  ağlayıb.  O,  qollarını  boynuma 

dolayaraq məni bərk-bərk qucaqladı.  

– Zavallı Con Koffi, – o dedi, – və zavallı Pol Eckum.  

Mən Cenisin səsini eĢitdim. 

– Zavallı Pol. Mənim zavallı insanım.  

Eleyn  yenə  ağlamağa  baĢladı.  Mən  onu  sakitləĢdirdim  və  biz 

axĢam  günəĢinin  altında  kroket  meydançasında  bir  qədər  dayandıq. 

Bizim kölgələrimiz elə bil rəqs edirdi, bəlkə də o vaxtlar radioda qulaq 

asdığımız xəyali bal zalında.  

www.vivo-book.com 

 

618 

Nəhayət  ki,  o  özünü  ələ  aldı  və  məndən  kənara  çəkildi.  Öz 

koftasının cibindən burun dəsmalını tapdı və gözlərindən axan yaĢları 

onunla sildi.  

– Rəisin arvadına nə olmuĢdu, Pol? Melliyə nə olmuĢdu? 

– O, dövrünün möcüzəsi hesab edilmiĢdi, ən azından, Ġndianola 

xəstəxanasının  həkimləri  tərəfindən,  –  mən  dedim.  Mən  onun 

qolundan  tutdum  və  biz  iĢçilərin  dayanacaq  yerindən  uzaqlaĢaraq 

meĢəliyə tərəf uzanan cığırla getməyə baĢladıq. Biz Corciya Paynz ilə 

Cavanların dünyasını bir-birindən ayıran divarın yanındakı saraya tərəf 

addımlayırdıq.  –  On  ya  da  on  bir  il  sonra,  o,  beynindəki  ĢiĢdən  yox, 

infarktdan vəfat etdi. Həmin vaxt, məncə, onun qırx üç yaĢı vardı. Hal 

isə,  deyəsən,  Perl  Harbor  hücumu  zamanı,  bəlkə  də  elə  hücum  günü, 

iflicdən  öldü.  Dəqiq  yadımda  deyil,  bircə  onu  bilirəm  ki,  Melinda 

ərindən iki il sonra vəfat edib. Bu da taleyin bir oyunu idi.  

– Bəs Cenis? 

– Bu gün onun  haqqında danıĢmaq üçün hazır deyiləm, – mən 

cavab verdim. – Bu barədə baĢqa bir vaxt danıĢaram.  

– Söz verirsənmi? 

–  Hə,  söz  verirəm.  –  Amma  mən  bu  sözümə  əməl  etmədim. 

Cığırla  meĢəyə  getdiyimiz  həmin  gündən  (onun  ĢiĢkin  və  əyilmiĢ 

barmaqlarını incitməkdən qorxmasaydım, mən onun əlindən tutardım) 

təxminən üç ay sonra, Eleyn Konnelli öz yatağında səssizcə vəfat etdi. 

Melinda  Murs  kimi,  o  da  infarktdan  vəfat  etmiĢdi.  Onu  yatağında 

www.vivo-book.com 

 

619 

ölmüĢ  tapan  sanitarın  dediyinə  görə,  Eleynin  üzündə  sakit  bir  ifadə 

vardı, elə bil ölüm qəfil gəlmiĢ və ona elə də çox ağrı-acı verməmiĢdi. 

Mən ümid edirəm ki, o, haqlı idi. Mən Eleyni sevirdim. Və indi onun 

üçün  çox  darıxıram.  Onu,  Cenisi,  Brutusu,  elə  bütün  uĢaqları  çox 

sevirdim.  

Biz  cığırın  üstündəki  ikinci  saraya,  düz  divarın  yanında  olana 

çatdıq. Virciniya Ģam ağaclarının ağuĢuna sığınmıĢ bu sarayın çökmüĢ 

damı və əyilmiĢ pəncərələrinə kölgələr öz naxıĢlarını vurmuĢdu. Mən 

saraya tərəf getdim. Eleyn həyəcanla baxaraq bir qədər geridə qaldı.  

– Qorxmalı bir Ģey yoxdur, – mən dedim. – Həqiqətən, qorxma, 

gəl. 

Sarayın  qapısında  qıfıl  yox  idi  –  daha  doğrusu  nə  vaxtsa 

olmuĢdu,  amma  onu  kimsə  qoparıb  atmıĢdı  –  ona  görə  də  qapını 

bağlamaq  üçün  qatlanmıĢ  karton  parçasından  istifadə  edirdim.  Mən 

karton  parçasını  çəkib  dəlikdən  çıxardım  və  saraya  daxil  oldum. 

Qapını  mümkün  olduğu  qədər  aralı  qoymağa  çalıĢdım,  çünki  içəri 

qaranlıq idi.  

–    Pol,  bu  nədir?  ...  Ay!  Ay!  –  Ġkinci  “Ay”  qıĢqırığa  daha  çox 

oxĢayırdı.  

Həmin yerdə bir tərəfə çəkilmiĢ masa vardı. Masanın üstündə isə 

əl fənəri və qəhvəyi rəngli kağız torba vardı. Çirkli döĢəmədə evlərdə 

spirtsiz içkilər və konfet maĢınlarını dolduran agentdən aldığın “Hav-

a-Tampa” siqar qutusu vardı. Mən bu qutunu gətirməsini ondan xüsusi 

www.vivo-book.com 

 

620 

olaraq  xahiĢ  etmiĢdim,  onun  iĢlədiyi  Ģirkət  tütün  məmulatları  da 

satdığından, belə bir qutunu tapması heç də çətin olmamıĢdı. Mən bu 

qutu üçün ona pul təklif etdim, çünki mən Kold Mountində iĢləyərkən, 

belə  qutuların  qiyməti  vardı,  amma  o  mənim  bu  təklifimə,  sadəcə, 

güldü. 

Qutunun kənarından muncuq kimi parıldayan bir cüt göz baxırdı.  

– Mister Cinqlz – deyə mən astadan pıçıldadım. – Bura gəl. Bura 

gəl görüm, səni qoca oğlan. Bura gəl və bu xanımla tanıĢ ol.  

Mən çömbələrək oturdum – bu mənə ağrı-acı versə də, bir təhər 

dözdüm – və əlimi ona tərəf uzatdım. Əvvəlcə, elə düĢündüm ki, o bu 

dəfə qutunun kənarından aĢaraq çölə çıxa bilməyəcək, amma sonuncu 

cəhdində özünü sərt bir Ģəkildə irəli ataraq qutudan çıxdı və böyrü üstə 

döĢəməyə  düĢdü.  Mister  Cinqlz  yenidən  ayağa  qalxdı  və  mənim 

yanıma gəldi. O qaçarkən  arxa ayaqlarından biri açıq-aĢkar axsayırdı; 

bir  vaxtlar  Persinin  ona  vurduğu  bu  zədə  Mister  Cinqlzın  ahıl 

yaĢlarında  geri  qayıtmıĢdı.  Onun  ahıl  yaĢlarında.  Onun  təpəsi  və 

quyruğunun  ucundan  baĢqa,  bütün  bədənindəki  tüklər  çallaĢmıĢdı.  O 

mənim  ovcumun  içinə  hoppandı.  Mən  onu  yerdən  qaldırdım.  O, 

qulaqlarını  arxaya  qısaraq  və  canlı  gözlərini  məndən  çəkmədən 

boynunu  irəli  uzadıb  nəfəsimin  qoxusunu  iynəyirdi.  Mən  əlimi 

heyrətdən  gözləri  bərəlmiĢ  və  dodaqları  aralanmıĢ  Eleynə  tərəf 

uzatdım.  

www.vivo-book.com 

 

621 

– Bu ola bilməz, – o dedi və nəzərlərini siçandan çəkərək mənə 

baxdı. – Aman Tanrım, Pol, bu ola bilməz... ola bilməz! 

– Əvvəlcə, bax, – mən dedim, – sonra danıĢarsan. 

Masanın  üstündəki  kağız  torbanın  içindən  makaranı  çıxardım, 

onun öz əlimlə rəngləmiĢdim, amma mum karandaĢlar ilə yox, 1932-ci 

ildə yuxumuza belə girməyən markerlər ilə. Bununla belə, nəticə eyni 

alınmıĢdı.  Bu  da  Delin  makarası  kimi  al-əlvan  alınmıĢdı,  bəlkə  də 

onunkundan  daha  əlvan  idi.  “Messieurs  et  mesdames!”  (Xanımlar  və 

cənablar!),  –  deyə  düĢündüm.  “Bienvenue  au  cirque  du  mousie!” 

(Siçan sirkimizə xoĢ gəlmisiniz!) 

Mən  yenə  yerə  çömbəldim  və  Mister  Cinqlz  mənim  əlimdən 

yerə  endi.  O,  qoca  olsa  da,  əvvəllər  olduğu  kimi  həvəsli  idi.  Mən 

makaranı torbadan çıxardığım andan bəri  gözlərini  bir an olsun belə, 

ondan  çəkmirdi.  Mən  makaranı  sarayın  taxta  döĢəməsinin  nahamar 

səthi  ilə  diyirlətdim  və  siçan  dərhal  makaranın  arxasınca  götürüldü. 

Əlbəttə,  o,  əvvəlki  kimi  sürətli  deyildi,  onun  axsamağına  baxanda 

adamın  ürəyi  ağrıyırdı,  amma  o,  nə  üçün  sürətli  və  çevik  olmalıydı 

axı?  Dediyim  kimi  o,  artıq  qocalmıĢdı,  lap  siçanların  Mafusaili 

(Adəmdən bu yana ən uzun ömür – 969 il yaĢadığı güman edilən adam 

– tərcüməçidən) olmuĢdu. Onun indi, ən azı, altmıĢ dörd yaĢı vardı.  

Mister  Cinqlz  uzaq  divara  çırpılaraq  geri  qayıdan  makaranı 

haqladı və onun ətrafında bir dövrə vurandan sonra, böyrü üstə uzandı. 

Eleyn  ona  tərəf  getmək  istəyəndə,  mən  onun  qolundan  tutaraq 

www.vivo-book.com 

 

622 

saxladım.  Bir  neçə  saniyə  sonra  Mister  Cinqlz  yenidən  ayağa 

qalxmıĢdı. O, çox ləng, lap çox ləng hərəkət edərək makarını burnu ilə 

itələyərək bizə tərəf diyirlətməyə baĢladı. Mən onu ilk dəfə tapanda, o, 

mətbəxə  gedən  pilləkənlərin  üstündə  uzanmıĢdı,  elə  bil  uzun  bir  yol 

gələrək çox  yorulmuĢdu. O vaxt o hələ, uzun illər bundan öncə  YaĢıl 

Mildə  olduğu  kimi,  makaranı  ön  pəncələri  ilə  diyirlədə  bilirdi.  Ġndi 

bunu  etmək  üçün  onun  gücü  qalmamıĢdı,  onun  bədənin  arxa  hissəsi 

daha  onun  sözünə  qulaq  asmırdı.  Amma  burnu,  həmiĢə  olduğu  kimi, 

öz iĢini yaxĢı bilirdi. Makaranı düzgün istiqamətləndirmək üçün o, gah 

makaranın  bir  tərəfindən,  gah  da  o  biri  tərəfindən  itələməli  olurdu. 

Siçan mənim yanıma çatanda, mən onu bir əlimə – o, quĢ lələyi kimi 

yüngül idi – makaranı isə o biri əlimə aldım. O, parlaq qara gözlərini 

bir an belə makaradan çəkmirdi.  

– Daha etmə, lazım deyil, Pol, – Eleyn, səsi qırıla-qırıla dedi. – 

Mən buna baxa bilmirəm.  

Mən onun hansı  hisləri  keçirdiyini  yaxĢı  baĢa düĢürdüm, amma 

onun  bu  xahiĢinin  yanlıĢ  olduğunu  düĢünürdüm,  çünki  makaranı 

qovmaq  və  onu  geri  diyirlətmək  Mister  Cinqlzın  çox xoĢuma  gəlirdi; 

bütün  bu  illərdən  sonra,  o.  hələ  də  bunu  eyni  Ģövqlə  edirdi.  KaĢ  biz 

hamımız öz arzu və istəklərimizə onun kimi sadiq olaydıq.  

–  Torbada  nanəli  konfetlər  də  var,  –  mən  dedim.  “Kanada 

Mints”.  Məncə,  o,  hələ  də  bu  konfetləri  sevir,  çünki  mən  bu 

konfetlərdən birini ona uzadan da, siçan onları iynəməkdən yorulmur. 

www.vivo-book.com 

 

623 

Amma onun həzm  sistemi  artıq  onları  həzm  edəcək vəziyyətdə  deyil. 

Konfet əvəzinə, mən ona qızardılmıĢ çörək gətirirəm.  

Mən  yenə  çömbələrək  solarium  otağından  özümlə  gətirdiyim 

qızardılmıĢ çörəkdən balaca bir tikə qopardım və döĢəməyə qoydum. 

Mister  Cinqlz,  əvvəlcə,  onu  iynədi,  sonra  isə  tikəni  pəncələri  ilə 

götürüb  yeməyə  baĢladı.  Bu  zaman  onun  quyruğu  səliqə  ilə 

ayaqlarının  ətrafına  dolanmıĢdı.  Yeməyini  bitirəndən  sonra  o,  baĢını 

qaldırıb intizarla yuxarı baxdı.  

– Bəzən biz qocalar sizi öz iĢtahamızla təəccübləndirə bilərik, – 

mən  Eleynə  dedim  və  qızardılmıĢ  çörəyi  ona  uzatdım.  –  Ġndi  sən  ver 

görək nə olur.  

O da balaca bir tikə qoparıb döĢəməyə atdı. Mister Cinqlz tikəyə 

yaxınlaĢdı,  onu  iynədi  və  sonra  Eleynə  baxdı...  və  nəhayət,  tikəni 

götürüb yeməyə baĢladı.  

–  Görürsənmi?  –  mən  dedim.  –  O  səni  müvəqqəti  adam 

olmadığını bilir. 

– O buraya haradan gəlib çıxıb, Pol?  

–  Heç  bir  anlayıĢım  yoxdur.  Bir  dəfə  səhər  tezdən  gəzintiyə 

çıxanda,  o,  sadəcə  mətbəxin  pilləkənlərində  uzanmıĢdı.  Baxan  kimi 

onun  kim  olduğunu  anlamıĢdım,  amma  buna  tam  əmin  olmaq  üçün 

camaĢırxanadakı  səbətlərin  birindən  makaranı  götürdüm.  Sonra  da 

onun  üçün  bir  siqar  qutusu  tapdım  və  onun  içini  tapa  bildiyin  ən 

yumĢaq Ģeylər ilə döĢədim. Məncə, o da lap bizim kimidir, Elli, çünki 

www.vivo-book.com 

 

624 

əksər  günlərdə  onun  da  bütün  bədən  ağrı-acı  verən  yara  kimidir. 

Bununla belə, o, həyat eĢqini itirməyib. O, hələ də öz makarasını sevir 

və  hələ  də  öz  blok  yoldaĢının  onun  yanına  gəlməsinə  sevinir.  Mən 

altmıĢ  ildir  ki,  Con  Koffinin  hekayəsini  içimdə  saxlayırdım,  hətta 

altmıĢdan  da  artıq  il  ərzində,  indi  isə  onu  danıĢdım.  Onu  görəndə, 

düĢündüm ki, o, məhz bunun üçün mənim yanıma gəlib. Yanıma gəlib 

ki,  məni  bu  hekayəni  danıĢdırmağa  tələsdirsin,  nə  qədər  ki  gec  deyil, 

nə  qədər  ki  hələ  vaxt  var,  mənə  bu  hekayəni  söylətsin.  Çünki,  onun 

kimi mən də, demək olar ki, köç etməyə hazıram.  

– Hara köç etməyə?  

–  Həəə,  sən  də  bunu  bilirsən,  –  deyə  cavab  verdim  və  biz  bir 

müddət susaraq Mister Cinqlza tamaĢa etdik. Sonra mən qeyri-ixtiyari 

yenə  makaranı  yerə  atdım,  baxmayaraq  ki,  Eleyn  məndən  bunu 

etməməyi xahiĢ etmiĢdi. Bunu bəlkə də ona görə etdim ki, onun üçün 

makaranı  qovmaq  bir  növ  qoca  adamların  sekslə  məĢğul  olmalarına 

bənzəyirdi:  bəlkə  də  qocaldığınız  vaxt  sizin  üçün  istisna  ediləcəyinə 

əmin olan siz cavanlar buna baxmaq istəməzdiniz, amma bununla belə, 

qocalar da sekslə məĢğul olmaq istəyirlər.  

Mister Cinqlz yenə də makaranın arxasınca qaçdı. Onun ağrı-acı 

çəkdiyi hiss olunsa da, bunu böyük həvəslə etdiyi də aĢkar görünürdü 

(ən azından mənim üçün). 

– Jelatin ĢüĢəli pəncərələr, – deyə Eleyn ona baxaraq pıçıldadı.  

www.vivo-book.com 

 

625 

–  Jelatin  ĢüĢəli  pəncərələr,  –  deyə  mən  gülümsəyərək  onunla 

razılaĢdım. 

– Con Koffi ona da sənə toxunduğu kimi toxunmuĢdu? O səni, 

sadəcə,  sağaltmayıbmıĢ,  həm  də  səni  daha...  necə  deyim,  yəni  daha 

dayanıqlımı edibmiĢ? 

– Hə, məncə, bunu ifadə etmək üçün çox dəqiq bir söz tapdın. 

–  BaĢqalarını,  içini  termitlər  yemiĢ  ağaclar  kimi  yerə  yıxan 

Ģeylərə  qarĢı  səni  dayanıqlı  edibmiĢ.  Səni...  və  onu.  Mister  Cinqlzı. 

Mister Cinqlzı öz ovcuna alıb o biri əli ilə onun üstünü bağlayarkən.  

– Düz deyirsən. Con Koffi vasitəsilə bizə təsir edən qüvvənin nə 

olduğunu  bilmirəm  –  mən  məhz  belə  düĢünürəm  –  amma  bilirəm  ki, 

indi  o  da,  nəhayət,  bitmək  üzrədir.  Sonunda,  termitlər  bizim 

qabıqlarımızı dələrək özlərinə yol aça biliblər. Bunu etmək üçün onlar 

adi hallarda olduğundan bir qədər daha uzun müddət əlləĢməli olsalar 

da, nəticədə, onlar lazım olana yetiĢə biliblər. Mən, bəlkə də, daha bir 

neçə  il  hələ  yaĢadım,  çünki  insanlar  onsuz  da  siçanlardan  çox 

yaĢayırlar və məncə, Mister Cinqlzın vaxtı artıq tamam olmaq üzrədir.  

O,  yenə  makaraya  çatdı,  onun  ətrafında  axsaya-axsaya  dolandı 

və  ağır-ağır  nəfəs  alaraq  böyrü  üstə  döĢəməyə  sərildi  (biz  tüklərinin 

dalğavari  Ģəkildə  qalxıb-enməsindən  onun  necə  nəfəs  aldığını  görə 

bilirdik), sonra isə yenidən ayağa qalxdı və burnu ilə makaranı böyük 

Ģövqlə  geriyə,  bizə  tərəf  itələməyə  baĢladı.  Onun  tükləri  çallaĢmıĢdı, 

www.vivo-book.com 

 

626 

yeriĢi də sabit deyildi, amma onun muncuq gözləri həmiĢəki kimi par-

par parıldayırdı.  

–  Sən  düĢünürsən  ki,  o  sənin  yazdığın  hekayəni  yazmağını 

istəyirdi? – deyə Eleyn soruĢdu. – Eləmi düĢünürsən, Pol? 

–  Mister  Cinqlz  yox,  –  deyə  cavab  verdim,  –  o  yox,  onu 

indiyədək yaĢadan qüvvə... 

– Bir baxın burada kimlər var... Hə... Polli! Və Eleyn Konnolli! 

–  deyə  açıq  qapıdan  kiminsə  dediyini  eĢitdik.  Bu  səsdə  istehzalı  bir 

dəhĢət vardı. – Sağ və salamat! Deyin görüm siz ikiniz burada nə iĢlə 

məĢğulsunuz?  

Mən  geri  çevrilərək  qapıda  Bred  Dolanı  görəndə  qətiyyən 

təəccüblənmədim.  Onun  üzündə  öz  qurbanını  məharətlə  aldadıb  tora 

salmıĢ  bir  adama  xas  təbəssüm  vardı.  Növbə  bitəndən  sonra  o  öz 

maĢınını nə qədər uzağa sürmüĢdü? Yəqin “Rənqler” barından o yana 

getməyibmiĢ və  yəqin bura qayıtmazdan öncə, bir ya da iki parç pivə 

içib və bəlkə də bir az rəqs edib.  

– Buradan gedin, – Eleyn soyuq və sərt bir səslə dedi. – Elə bu 

dəqiqə buradan gedin. 

– Mənə buradan gedib getməyəcəyimi sən deyə bilməzsən, qoca 

qırıĢlı  qancıq,  –  Bred  hələ  də  gülümsəyərək  dedi.  –  Bəlkə  də  orada, 

təpənin  üstündə  sən  mənə  bu  sözləri  deyə  bilərsən,  amma  biz  indi  o 

təpənin üstündə deyilik. Siz, ümumiyyətlə, bura gələ bilməzsiniz. Bura 

bizim  ərazimizin  sərhədlərindən  kənardadır.  Hə,  Polli,  nədi  özünüz 

www.vivo-book.com 

 

627 

üçün  eĢq  macəraları  yaĢayacağınız  balaca  yuvamı  tapmısınız?  Sənin 

burada  eĢq  yuvanmı  var,  Polli?  Qocalar  üçün  bir  növ  pleyboy 

koması... – Sarayın içində bizdən baĢqa kimin olduğunu görəndə, onun 

gözləri heyrətindən bərəldi. – Lənət Ģeytana, bu nədi belə?  

Mən  onun  göstərdiyi  Ģeyə  baxmaq  üçün  geri  çevrilmədim. 

Birincisi,  orada  nə  olduğunu  mən  çox  gözəl  bilirdim,  inkincisi  isə 

keçmiĢ qəfildən indiki  zamanla qoĢalaĢaraq qəribə və qorxunc bir üç 

ölçülü reallıq yaratmıĢdı. Qapıda duran adam Bred Dolan deyildi, indi 

o,  artıq  Persi  Uetmor  idi.  Mənə  elə  gəldi  ki,  bir  an  sonra  o,  içəri 

Ģığıyaraq  ayağı  ilə  Mister  Cinqlzı  tapdalayacaqdı  (indi  siçanın  qaçıb 

canını qurtarmaq Ģansı yox idi). Üstəlik Con Koffi də yox idi ki, onu 

yenidən  həyata  qaytarsın.  Alabamadakı  həmin  yağıĢlı  gündə  də  Con 

Koffinin peyda olmasını mən belə can-dildən arzulamıĢdım. 

Mən  ayağa  qalxdım  –  bu  dəfə  nə  oynaqlarımda,  nə  də 

əzələlərimdə ağrı hiss etdim – və Dolanın üstünə Ģığıdım.  

– Ona toxunma, – deyə bağırdım. – ona toxunma, Persi, yoxsa, 

Allaha and içirəm ki, mən... 

– Sən kimə Persi deyirsən? – o dedi və məni elə bərk geri itələdi 

ki, az qala yerə yıxılacaqdım. Eleyn mənim qolumdan yapıĢdı və bunu 

edərkən onun da  ağrılar  hiss etməsinə  baxmayaraq məni  yıxılmaqdan 

saxladı. – Bu birinci dəfə deyil ki, sən belə eləyirsən. Bəsdi Ģalvarını 

batırdın.  Ona  toxunmaq  fikrim  yoxdur.  O  məni  maraqlandırmır.  O 

gəmirici onsuz da canını tapĢırıb.  

www.vivo-book.com 

 

628 

Mən Mister Cinqlzın nəfəsini dərmək üçün, həmiĢə olduğu kimi, 

sadəcə,  böyrü  üstə  uzandığını  zənn  edərək  geri  çevrildim.  Bəli  o, 

böyrü  üstə  uzanmıĢdı,  amma  onun  tükləri  daha  əvvəlki  kimi  qalxıb-

enmirdi.  Mən  özümü  onun  tüklərinin  hərəkətini  yenə  görəcəyinə 

inandırmağa  çalıĢdığım  an,  Eleynin  hıçqıraraq  ağladığını  eĢitdim. 

Eleyn çətinliklə əyilərək siçanı yerdən götürdü. Bu siçan, onu ilk dəfə 

YaĢıl  Mildə  gördüyüm  zaman,  heç  bir  qorxusuz-hürküsüz,  öz  tay-

tuĢlarının...  ya  da  dostlarının  yanına  gələn  bir  adam  kimi,  növbətçi 

masasına  yaxınlaĢmıĢdı.  Onun  boĢ,  cansız  bədəni  Eleynin  ovcunda 

büzüĢərək uzanmıĢdı. Gözləri donuq və tutqun idi. Siçan ölmüĢdü.  

Dolan  diĢ  həkiminin  nə  olduğunu  bilməyən  diĢlərini  ağardaraq 

xoĢagəlməz bir tərzdə gülümsədi.  

–  Ay  səni,  bir  bunlara  baxın!  –  o  dedi.  –  Deyəsən,  biz  indicə 

ailənin sevimli bir üzvünü itirdik, hə? Bəlkə kağız güllərlə bəzədilmiĢ 

bir dəfn mərasimi də düzəldək və... 

– Kəs səsiniĠ! – deyə Eleyn onun üstünə elə bərkdən və hökmlə 

qıĢqırdı  ki,  Bred  bir  addım  geri  çəkildi  və  onun  üzündəki  təbəssüm 

silinərək harasa  yox oldu. – Rədd ol buradan! Buradan rədd olub get, 

yoxsa sən burada bir gün belə iĢləyə bilməyəcəksən! Bir gün nədi, bir 

saat belə iĢləyə bilməyəcəksən! Mən buna and içirəm! 

– Sən növbələrdə durub bir tikə çörək belə ala bilməyəcəksən, – 

mən dedim, amma bunu elə astadan dedim ki, onların heç biri mənim 

dediklərimi  eĢitmədi.  Mən  gözlərimi  dünyada  ən  kiçik  ayı  dərisindən 

www.vivo-book.com 

 

629 

palaz  kimi  Eleynin  ovcunda  uzanmıĢ  Mister  Cinqlzdan  çəkə 

bilmirdim. 

Bred  bir  anlıq  Eleynin  yalandan  hədə-qorxu  gəldiyini  deyərək 

yenidən onun üstünə düĢmək haqqında düĢündü – əslində, o haqlıydı, 

bu  saray  Corciya  Paynzın  ərazisindən  kənarda  yerləĢirdi  və  qocalar 

evinin sakinlərinin buraya gəlməsinə icazə verilmirdi, hətta mən belə, 

bunu  bilirdim  –  amma  sonra  fikrini  dəyiĢdi.  O  da  daxilən  Persi  kimi 

qorxaq  bir  adam  idi.  Bir  də,  Eleynin  nəvəsinin  vəzifəli  adam  olduğu 

haqqında  söylədiyi  iddianı  Ģübhəsiz  ki,  yoxlamıĢ  və  onun  yalan 

olmadığına  əmin  olmuĢdu.  Hər  Ģeydən  öncə,  o  öz  marağını  təmin 

etmiĢ,  bilmək  yanğısını  söndürmüĢdü.  Bir  də  ki,  onun  belə  can-

fəĢanlıqla  öyrənməyə  çalıĢdığı  sirr  də  onun  gözlədiyi  dərəcədə 

əhəmiyyətli  çıxmamıĢdı.  Belə  məlum  olmuĢdu  ki,  sarayda,  sadəcə, 

ixtiyar  qocanın  bəslədiyi  siçan  yaĢayırmıĢ.  Ġndi  isə  o  da  ölmüĢdü, 

yəqin əlvan rəngli makaranı qovarkən, ürəktutmasından ölmüĢdü.  

– BaĢa düĢmürəm ki, niyə belə özünüzdən çıxmısınız, – o dedi. 

Elə hər ikiniz də, özünüzə elə əl qatmısınız ki, elə bil ölən ya it ya da 

ona bənzər bir Ģeydi.  

– Rədd ol, – Eleyn diĢlərini qıcardaraq dedi. – Rədd ol buradan, 

cahil axmaq. Sənin kiçik beynin iyrəncdir və səhv səmtdə iĢləyir. 

Onun  üzü  qızardı  və  hələ  məktəbdə  oxuyarkən  üzünə  çıxmıĢ 

sızanaqların  yerində  qırmızı  ləkələr  əmələ  gəldi.  Bu  ləkələr  həddən 

artıq çox idi.