Spirt ishlab chiqarish texnologiyasi
Yüklə 363,65 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
4-Laboratoriya ishi
KRAXMALNI TO‘LIQ QANDLANISH DARAJASINI ANIQLASH Ishdan maqsad: Solod tarkibidagi kraxmal, oqsil moddalarini parchalab sharbatni shira tortirish. Kerakli asboblar: Laboratoriya tegirmoni suv xammomi 600,800 ml kimyoviy stakan, termometrlar, shisha tayoqcha, texnik tarozi, shisha plastina Reaktivlar: 0,1 n J (yod) aralashmashmasi, distillangan suv. NAZARIY QISM Spirt ishlab chiqarishda solodning sifati muxim rol o‘ynaydi, shuning uchun xar doim ishlatilayotgan solodning sifat ko‘rsatkichini bilish kerak. Bu sifatli spirt olishga kafolat beradi. Solod sifatining asosiy ko‘rsatkichlariga; ekstraktiv moddalarining chiqimi, shira torttirishning davomiyligi, filtrlanish sifati, sharbat rangi, kislotaliyligi, solod namligi va unlanish darajasi kiradi. Agarda solod berilgan tip bo‘yicha yuqorida 8 keltirilgan sifat kґrsatkichlar talabiga javob bersa, fakat shu analiz (taxlil) bilan chegaralanadi. Ma’lum bir tipning talablariga solod bir necha ko‘rsatkichlari bilan javob bermasa qo‘shimcha taxlillar o‘tkaziladi. Masalan: agarda shira torttirish vaqi uzoq davom etsa, amilolitik aktivlik aniqlanadi yoki amilazaning aktivligi aloxida-aloxida aniqlanadi. Sharbat tiniq bo‘lmasa, u xolda eruvchan azot va uning fraksiyalari aniqlanadi. Shira torttirishning davomiyligini aniqlash kraxmalni yod bilan intensiv ko‘k rang berish xususiyatiga asoslangan. Kraxmalni fermentativ gidrolizi natijasida eritmada redutsirlangan qandlar va dekstrinlar yig‘iladi. Amilodekstrinlar o‘z xossalari bilan karxmalga yao‘in bo‘lib, yod qo‘ng‘ir qizil rang beradi. Axrodekstrinlar, maltodekstrinlar yod bilan birga rang bermaydi. Shira torttirishni davomiyligini 70 0 C da zamesni butunlay shira torttirish uchun ketgan vaіt bilan ifodalanadi va min. lardan o‘chanadi. Ish tartibi: Texnik tarozida 50 gramm aniqlanayotgan, maydalangan solodni 0,01 gramm aniqlikkacha tortib olamiz va uni oldindan og‘irligi o‘lchangan kimyoviy stakanga solamiz. Unga 200 ml 47 °C gacha isitilgan, distillangan suv solamiz. Stakanni 45 °C gacha isitilgan suv xammomiga joylashtiramiz. Shu temperaturada aralashma 30 min davomida aralashtirib turiladi. So‘ng zatorning temperaturasi xar bir minutda 1°C ga intensiv qizdirilib, 70 °C gacha ko‘tariladi. 70 °C ga etgandan so‘ng intensiv qizdirish tavsiya etilmaydi. Sababi bu xaroratda fermentlarning aktivligi susayadi. Zamesdagi temperatura 70 °C ga ko‘tarilgan vaqtda xar 5 minut davomida shisha tayoqcha bilan zatordan 1 tomchi olib, uni yod eritmasi tomchisi bilan yonma-yon shisha plastinkaga tomizamiz. Plastinkani biroz qiyalatib, xar ikki tomchini bir-biri bilan aralashtiramiz va rangi o‘zgarishini kuzatamiz. Yodni rangi umuman o‘zgarmay qolganda, shira torttirish jarayoni tugaganligini bildiradi. Shira tortish jarayoni tugaganligini bildiradi. Shira tortish jarayoni tugaganligiga ishonch xosil qilish uchun shisha plastinkaga 1 tomchi distillangan suvga 1 tomchi yod eritmasi tomizish kerak. Qand torttirishni davomiyligi och rangdagi solod uchun 10-20 min, to‘q rangdagi solod uchun 30-35 min. ni tashkil etadi. SHira torttirish jarayonida sharbatning rangi aniq sariq rang bo‘lmasa, agar sharbatning rangi xira kulrang va jigarrang bo‘lsa, u xolda zatorni maxsus usulda tayyorlash kerak. NAZORAT SAVOLLARI: Solodni sifat ko‘rsatkichlariga nimalar kiradi? Shira tortish davomiyligi deganda nimani tushunasiz? Solodni suvli aralashmasi nima uchun 47 °C da 30 min ushlanadi? Fermentlarning inteksiv aktivligi necha °C davom etadi? |