3
1- Laboratoriya ishi.
DONNI NAMLIGINI
ANIQLASH
Ishdan maqsad:
Donni
namligini aniqlash.
chiqindilarini aniqlash.
Donning
Kerakli asboblar:
qisqich, quritish shkafi, byuks
Reaktivlar:
Yo‘q
1. NAMLIKNI MASSA ULUSHINI ANIQLASH.
Namlikni massa ulushi ГОСT 135865-85 bo‘yicha aniqlanadi. Bu metod belgilangan
parametrlarda: (harorat, quritish davomiyligi) issiq xavoli shkafda quritilgan
maydalangan don massasini kamayishini o‘lchashga asoslangan..
Don namligi 18%
dan oshmasa, o‘rtacha namunadan 30 gr ajratib olinadi,
maydalanib tiqinli bankaga solinadi.
Oldindan tortib ikkita byuksga 5 gr atrofida maydalangan
don solinadi va uning
og‘irligi 0,01 g aniqlikda o‘lchanadi. Byuks 40 min 130 ºC gacha qizdirilgan quritish
shkafiga qo‘yiladi. Vaqtni xisoblash quritish shkafining signal chirog‘i o‘chgandan
so‘ng boshlanadi.
Belgilangan vaqtdan so‘ng byuks shkafdan olinadi va og‘zi yopiladi, 15-20 min
eksikatorda sovutiladi va tortiladi. Quritishgacha va quritishdan
keyingi byuksning
og‘irligi farqi bo‘yicha 5 gr namunaning namligining yo‘qotilishi aniqlanadi.
Dondagi namlikni massa ulushi W quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi.
W = 100* (M - M
1
) / M
bu erda: M – maydalangan don namunasining quritishgacha bo‘lgan massasi, g;
M
1
– maydalangan don namunasining quritishdan keyingi massasi, g; Evropa
pivochilik konvensiyasi (EVS) don namligini 105 ºC da xaroratda 3 soat mobaynida
quritib aniqlashni tavsiya etadi. Bu metodda byuksning quritishdan oldingi va
keyingi
og‘irligi 0,0001 gr. aniqlikda o‘lchanadi.
Namligi 18% dan yuqori bo‘lgan donlar uchun oldindan quritib olish metodi
qo‘llaniladi. Bunda 20 gr. don namunasi Petri chashkasiga
solinadi va bir qancha vaqt
(0,5-2 soat) quritib olinadi. Sovutilgandan so‘ng don tortiladi, so‘ngra maydalanadi. 5
gr. namuna olinib, yuqorida ko‘rsatilgan usul bo‘yicha uning namligi aniqlanadi.
namlik (%) ni aniqlash formulasi: