O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi s. A. Usmanov



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə36/122
tarix28.11.2023
ölçüsü5,01 Kb.
#169279
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   122
Usmanov darslik

1. Bosh muhandis
- texnik rahbar, kichik korxonalarda esa, avtomobillarning 
texnik holatiga, ularning yo‘l va ekologik xavfsizligiga, shu jumladan, shartnoma 
asosida xizmat ko‘rsatishga ma‘sul mutaxassis (master, texnik menejer) shaxs sifatida 
muhandis texnika xizmatini boshqaradi.
 
2. Avtomobillarga TXK va ta`mirlash ishlab chiqarishini tezkor boshqarish
hisob va tahlil qilish guruhi (markaziy bo‟lim). 
3. Texnikaviy bo‟lim
- nostandart jihozlar, moslamalar, uskunalarni loyihalaydi, 
texnik me‘yorlar va yo‘riqnomalar tuzadi, xodimlar malakasini oshirish va kadrlarni 
tayyorlash bo‘yicha texnik o‘qish, texnika xavfsizligi va mehnat xavfsizligi 
tadbirlarini o‘tkazadi va ishlab chiqadi. Ishlab chiqarishdagi shikastlanishlar 
sabablarini o‘rganadi va ularni bartaraf qilish bo‘yicha choralar qabul qiladi, 
texnologik xaritalarni ishlab chiqadi, texnologik jihozlarni tanlash va buyurtma 
berishni amalga oshiradi, ishlab chiqarish texnik bazasini qayta qurish va texnik 
qayta jihozlash bo‘yicha rejaviy echimlarni ishlab chiqadi. 
4. Bosh mexanik bo‟limi (guruh)
- sanitar, texnik, xo‘jalik va energetik 
qurilmalar, inshootlar, binolar holatini texnik soz ushlab turishni, hamda nostandart 
jihozlar tayyorlash, asbob-uskunalar, texnologik jihozlarni o‘rnatish, xizmat 
ko‘rsatish, ta`mirlash va ulardan to‘g‘ri foydalanish nazoratini amalga oshiradi.
5. Moddiy-texnik ta`minot bo‟limi (guruh)
- ATKning moddiy-texnik 
ta`minotni amalga oshiradi, ombor xo‘jaligi ishlarini samarali tashkil etish va 
ta`minlash bo‘yicha buyurtmalar tuzadi. 
6. Texnik nazorat bo‟limi,
harakatdagi tarkib nosozliklarining kelib chiqish 
sabablari tahlilini o‘tkazadi, harakatdagi tarkib yo‘lga chiqishida va ishdan qaytishida 
texnik holatini, hamma ishlab chiqarish bo‘limlari tomonidan bajarilayotgan 
ishlarning to‘liqligini va sifatini nazorat qiladi. 
7. Ishlab chiqarishni tayyorlash majmuasi
- materiallar, ehtiyot qismlar 
aylanma jamg‘armasini va ta`mirlash jamg‘armasini butlaydi, zahiralarni saqlaydi va 
muvofiqlashtiradi, agregat, uzel va detallarni ishchi postlarga etkazadi va yuvadi
ishchilarni asboblar bilan ta`minlaydi, hamda kutish, ta`mirlash va TXK 


97 
mintaqalariga avtomobillarni ko‘chiradi. Bundan tashqari majmua quyidagilarni 
bajarishi mumkin: 
- butlash ustaxonasi ishlab chiqarish dispetcheri - vazifasiga ko‘ra, butlash 
ustaxonasining xodimlari (chilangar-butlovchilar) talabnomalarni rasmiylashtirish va 
ta`mirlash ishlarini bajarish uchun zarur ehtiyot qismlarini ombordan olish va ularni 
ishchi postlarga etkazish hamda avtomobildan echilgan nosoz agregat, uzel va 
detallarni ta`mirlash joylariga etkazishni ta`minlaydi; 
- oraliq omborida agregatlar, uzellar, va detallarning (shu jumladan, 
ta`mirlanganlarini ham) cheklangan majmuasini saqlashni va ularni ma‘lum 
miqdordagi zahirasini ushlab turishni ta`minlaydi;
- yuvish–saralash ustaxonasi ta`mirlash jamg‘armasini saqlaydi va qabul qiladi, 
agregatlarni qismlarga ajratadi, detal va uzellarni yuvadi, ularni TU (ta`mirlash 
ustaxonalari) majmuasiga ta`mirlashga jo‘natishdan oldin saralaydi (defektlash) va 
butlaydi; 
- asbob-uskunalarni tarqatish omborxonasi asboblarni ta`mirlash, tarqatish va 
saqlashni ta`minlaydi; 
- transport ustaxonasi haydovchi-ko‘chiruvchilari avtomobillarni ko‘chirishni, 
ularni ta`mirlashni kutish mintaqasiga (TKM) saqlashga topshirishni, hamda o‘ta 
og‘ir agregatlar, uzellar va detallarni transportda tashishni amalga oshiradi. 
Muayyan ATK uchun MTX tashkiliy-ishlab chiqarish tuzilmasini tayyorlashda 
ishlab chiqarish jarayoniga nisbatan ham tashqi, ham ichki omillar hisobga olinadi, 
shunga bog‘liq ravishda MTX bo‘limlarining keltirilgan ro‘yxati kombinatsiyalanishi 
va boshqa ko‘rinishga o‘tishi mumkin.
Asosiy 
ichki omillarga
, ijrochilarni va bo‘limlarni ixtisoslashtirish imkonini 
yoki ularning bir necha ishlab chiqarish vazifalarini birga olib borish zaruratini 
belgilovchi ishlab chiqarish xodimlari soni, ularda hududiy tarqoqlikning borligi, 
ishlab chiqarish mintaqalari joylashuvining harakteri va ishlab chiqarish texnik 
bazasining taraqqiyot darajasi, ishlab chiqarishning ish tartiboti (rejim) va 
harakatdagi tarkibining ekspluatatsiyasi jadalligi, texnologik jihatdan qo‘shiladigan 


98 
guruhlar borligi bo‘yicha harakat tarkibi parkining tuzilmasi va katta kichikligi kirishi 
mumkin. 
Mazkur ATK MTX tashkiliy ishlab chiqarish tarkibini shakllantirishga ta‘sir 
etuvchi asosiy 
tashqi omillarga
, hududda servis xizmati bozorining rivojlanish 
darajasi bilan aniqlanadigan omillarni qo‘shish mumkin. Ushbu omillarga
 
avtomobillar ishlash qobiliyatini saqlab turish tizimi samaradorligini oshirishni 
ta`minlovchi 
hududiy 
bosqichdagi 
ishlab 
chiqarishni
 
markazlashtirish, 
konsentratsiyalash, ixtisoslashtirish va koopersiyalash 
kiradi. 
Ishlab chiqarishni markazlashtirish
deganda turli avtomobil transporti 
korxonalari harakat tarkibi bo‘yicha belgilangan ishlarni avtomobil transporti 
korxonalaridan bittasining ishlab chiqarish bo‘linmasida yoki maxsus tashkil qilingan 
markazlashgan ixtisoslashgan ishlab chiqarishda (MIICH) bajarish tushuniladi.

Ishlab chiqarishni markazlashtirish 
ishlab chiqarishni konsentratsiyalash
 
darajasini oshirish, ya‘ni bo‘linmaning ishlab chiqarish dasturini kengaytirish 
imkonini beradi. O‘z navbatida 
ishlab chiqarishni ixtisoslashtirishga
imkon yaratadi. 
Ammo ixtisoslashtirish 
koopersiyali ishlab chiqarishni
rejalashtirishni talab 
qiladi, ya‘ni 
ma‟lum ishlarni bajarishni koopersiyalash yoki turli avtomobil 
transporti korxonalari bazasining bir qancha ishlab chiqarish bo‟linmalarida turli 
mahsulotlarni ishlab chiqarish va natijada xizmat yoki mahsulot almashinuvini 
koopersiyali aloqalar orqali amalga oshirishdir. 
Rivojlangan ishlab chiqarish bazasiga ega bo‘lgan va tegishli sertifikat va 
litsenziyalari bo‘lgan ATK xo‘jalik mustaqilligini olishlari munosabati bilan kichik 
korxonalar va shaxsiy egalikdagi avtotransport vositalariga shartnoma asosida xizmat 
ko‘rsatish va ta`mirlashda qatnashmoqdalar. Shunday qilib, ATK o‘zi uchun ishlab 
chiqarish quvvatlarini va xodimlarni yanada to‘liq band qilish va qo‘shimcha 
daromad olish masalasini o‘zi hal qilmoqda. 
 


99 

Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   122




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin