M Ə cbur I Ə m ə k V
Yüklə 3,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- N ROLU M ə cburi ə m ə y ə
|
M Ə CBUR İ Ə M Ə Y Ə QAR Ş I M İ LL İ STRATEG İ YALARDA Ə M Ə K MÜF Ə TT İŞ L Ə R İ N İ N ROLU M ə cburi ə m ə y ə qar ş ı qlobal siyas ə tl ə rd ə n milli siyas ə tl ə r ə Getdikc ə beyn ə lxalq ictimaiyy ə t daha çox q ə bul edir ki, m ə cburi
ə m ə k keçmi ş in m ə s ə l ə si deyildir v ə
onun müasir manifestl ə ri t
ə cili t
ə dbirl
ə r görülm
ə sini z
ə ruri edir. Qanunun t ə tbiqi bu problemin h ə llinin ə sas t
ə rkib hiss ə sidir v
ə qanunpozucuların c ə zalandırılmaması m ə cburi
ə m ə k praktikalarının davam etm ə sinin
ə n vacib s ə b
bl ə rind ə n biridir. Eyni zamanda getdikc ə artan
konsensus ondan ibar ə tdir ki, m ə cburi
ə m ə y ə v ə insan alverin ə qar
ş ı h
ə r ə kat qar ş ılıqlı ə laq
ə si olan
yana ş ma t ə l ə b edir v ə bu yana ş ma qanunların ciddi t ə tbiqi v
ə z
ə r ə rç ə k ə nl ə r ə yardım t ə dbirl
ə rini
ehtiva etm ə lidir. Buna gör ə d
ə m
ə cburi
ə m ə y ə qar ş ı siyas
ə t bu üç ünsürd ə n ibar
ə t olmalıdır: istintaq, qabaqlama v ə qoruma. Daha vacib olan amil is ə odur ki, bu siyas ə t problemin ə traflı t
ə hlili
v ə müvafiq u ğ ur göst
ə ricil
ə ri v
ə lazımi dövl ə t v
ə saitl
ə rinin c
ə lb olunması da daxil olmaqla, onun aradan qaldırılmasına dair aydın bir baxı ş ın ə sasında yaradılmalıdır. Siyas ə
ş masına bu cür bir inteqr ə olunmu
ş yana
ş ma v
ə onun icrası ümumilikd ə milli
ə m ə yin idar ə edilm ə si sistemind ə
ks olunmalıdır. B Ə T-in 150 saylı 1978-ci il Ə m ə yin İ dar ə edim
ə sin
ə dair Konvensiyası bu cür milli ə m
yin idar ə edilm ə si sistemi, onun rolu, funksiyaları v ə
əş kilin
ə dair t
ə klifl
ə r verir. Bu normativ ç ə rçiv
ə
ə sasında B Ə T m ə cburi
ə m ə k qurbanlarının ə n çox rast g ə lindiyi qeyri-formal iqtisadiyyatda i ş l ə y ə n i ş çil
ə ri mü
ə yy ə n etm ə k üçün ə m ə yin idar
ə edilm
ə si strategiyasını i ş l
yib hazırlamı ş dır. Ə n vacibi budur ki, ə m
yin idar ə edilm ə si
sisteminin ə sas funksiyalarından biri sosial t ə r ə fda ş larla m ə sl ə h ə tl əş m ə l ə r ə sasında
ə m ə k müf
ə tti
ş l ə rinin icra etm ə li olduqları qanun layih ə l ə ri hazırlamaqdır. Qanun v ə siyas ə t arasında ah ə
ə min etm
ə k m
ə qs ə dil ə m ə cburi
ə m ə k v ə insan alveri il ə ba
ğ lı olan dig ə r nazirlikl ə rl ə ə m ə kda
ş lı ğ ı t ə bli ğ etm
ə k vacibdir. 2007-ci ild ə B Ə T dünyanın müxt ə lif ölk
ə l ə rinin t ə qdim etdiyi 28 M ə cburi
Ə m ə k v ə
İ nsan Alverin ə
ş ı Milli F ə aliyy
ə t Planlarını (MFP) qiym ə tl
ndirmi ş dir. Ə sas tapıntılar ondan ibar ə tdir ki, ə ks ə r MFP-ın aydın strategiyası, yet ə rli resursları v ə aydın indikatorları yoxdur. Insan alverin ə qar
ş ı MFP
ə sas
ə n hüquq mühafiz ə yana
ş masını ehtiva edir v ə burada
ə m ə yin idar ə olunması v ə
ə m ə k müf ə tti ş l ə rin ə m ə hdud rol verilmi ş dir; halbuki, bu tendensiyalar yava ş -yava
ş d
ə yi ş m ə kd ə dir, çünki getdikc ə
ş a dü
ş ülür ki, t ə kc
, cinay ə t qanunvericiliyini t ə tbiq etm
ə kl ə bu problemi h ə ll etm ə k olmaz. Sad ə c ə bir neç ə MFP lazımi q ə d ə r dövl ə t v ə saiti hesabına maliyy ə l
mi ş dir v ə u ğ urlu icrası üçün yet
ə ə rin
ə malikdir. Bir çox ölk ə l
rd ə bu m ə s ə l ə beyn ə lxalq t
əş kilatlar v ə
ə r ə fli donor t əş kilatlar t ə r ə find ə n günd ə md ə saxlanılır. 11
12
ş a ğ ıdakı hadis ə l ə r qlobal v ə regional s ə viyy ə d ə m ə cburi ə m ə k v ə insan alverin ə qar ş ı mübariz ə d ə ə ld ə olunmu ş ə sas u ğ urlar kimi q ə bul oluna bil ə r: •
1998-ci ild ə Beyn ə lxalq
Ə m ə k Konfransı i ş yerind ə
ə sas prinsipl ə r v ə
azadlıqlara dair Deklarasiyanı v ə onun davamını q ə bul etdi. Bu prosess n ə tic ə sind
ə dig
ə r ə m ə k standardları il ə birg
ə m ə cburi ə m ə yin
l əğ vi B Ə T-in v
ə onu formala ş dıran üzvl ə rin
ə sas prioritetin ə çevrildi. N ə tic ə d ə bu m ə s ə l ə BMT-in Qlobal Ümumil əş dirilmi ş Prinsipl ə ri,
ikit ə r ə fli ticar ə t müqavil ə l ə ri v ə ayrı-ayrı ş irk
ə t v
ə s
ə naye
t əş kilatlarının korporativ sosial m ə suliyy
ə t (KSM) siyas ə tl
rinin bir hiss
ə sin
ə çevrildi. 2005-ci ild ə B
Ə T-in
İ dar
ə Orqanı M ə cburi
Ə m ə y ə
qar ş ı dörd illik F ə aliyy
ə t Planını q ə bul etdi. •
2000-ci ild ə BMT-in Narkotikl ə r v
ə Cinay
ə t Agentliyin ə (UNODC) üzv ölk ə l ə ə t
qar ş ı Konvensiyanı v ə Palermo Protokolu da daxil olmaqla onun fakultativ protokolunu q ə bul etdil ə r. O
zamandan etibar ə n insan alverin ə qar
ş ı mübariz ə beyn
ə lxalq diqq ə ti
daha çox özün ə c ə lb etdi. H ə l
d ə bir çox yana ş maların cinay ə t
ə tbiqin
ə (xüsusil ə , fahi
şə lik m
ə qs ə dil ə edil ə n insan
alverin ə qar ş ı) üstünlük verm ə sin
ə baxmayaraq, ə m
k bazarı m ə s ə l ə l ə rini özünd ə
ə ks etdir
ə n insan hüquqlarına ə saslanan yana ş ma da getdikc ə artan diqq ə t görm
ə kd ə dir. •
2006-cı ild ə Q ə rbi Afrika Ölk ə l
rinin İ qtisadi Birliyi (ECOWAS) v ə
M ə rk ə zi Afrika Ölk ə l ə rinin
İ qtisadi Birliyi (ECCAS) “ İ nsanların, xüsusil ə Qadınlar v ə U
ş aqların Alverin ə dair Abuja Müqavil ə sini”
q ə bul etdi. Bu ECOWAS-ın 2001-ci il tarixli İ nsanların Alverin ə qar
ş ı İ lkin F ə aliyy ə t Planının davamı idi. •
ə C ə nub- Şə rqi Asiya Ölk ə l ə rinin Assosasiyasına (ASEAN) Üzv Ölk
ə l ə r insanların, xüsusil ə qadınlar v ə u
ş aqların alverin ə qar
ş ı Deklarasiya q ə bul etdil ə r. Onlar insanların alverinin qar ş ısının
alınması v ə ona qar ş ı mübariz ə , el
ə c ə d ə z ə r ə rç ə k ə nl ə rin hüquqlarının qorunması üçün geni ş regional yana ş ma v
ə f
ə aliyy
ə t ə ciddi ehtiyac oldu ğ unu qeyd edirl ə r.
•
2005-ci ild ə Amerikalıların dördüncü Sammiti F ə aliyy
ə t Planını q ə bul
etdi v ə “müvafiq ölçül ə ri v
ə siyas
ə tl ə ri gücl ə ndirm ə kl ə m ə cburi ə m ə yi 2010-cu il ə d
k aradan qaldırmaq v ə bu h ə d ə f ə çatmaq üçün lazımi i ş l ə r görm
ə y ə n ölk ə l ə r ə yardım etm ə k” m ə qs ə di qoydu. O eyni zamanda milli f ə aliyy
ə t planlarını yaratmaq üçün üzvl ə ri
h ə v ə sl ə ndirdi. •
Avropada insan alverin ə qar ş ı f
ə aliyy
ə t Avropa Birliyi, Avropa Ş urası
v ə Avropada T ə hlük
ə sizlik v
ə
Ə m ə kda ş lıq T
əş kilatının (AT Ə T) birg
ə
s ə yi il
ə aparılmı ş dır. 2003-cü ild ə AT
Ə T özünün İ nsan Alverin ə qar
ş ı F ə aliyy
ə t Planını q ə bul etdi. 2005-ci ild ə Avropa Birliyinin Ş urası
insanların alverin ə qar ş ı mübariz ə v
qar ş ısının alınmasında ə n yax
ş ı t ə crüb
ə l ə r, standardlar v ə prosedurlara dair planı (AB F ə aliyy
ə t Planı) t ə
Ş urasının İ nsanların Alverin ə qar ş ı F ə aliyy ə t ə dair Konvensiyası on üzv Ölk ə nin onu ratifikasiya etm ə si il ə qüvv
ə y ə mindi.
Avropada insan alverin ə qar ş ı siyas ə tl ə rin uy ğ unla ş dırılması. Avropada m ə cburi ə m ə k ə sas ə n insan alverinin n ə tic ə sind ə yaranır. İ nsan alverin ə dair Avropa yana ş ması ilkin olaraq bel ə f ə rziyy ə il ə s ə ciyy ə l ə nirdi ki, insan alveri ə sas ə n fahi şə likl ə ba ğ lıdır v ə buna gör ə d ə qanunun t ə tbiqi lazımdır. Bu cür yana ş ma Palermo Protokolunun q ə bulu il ə t ə dric ə n d ə yi ş di. 2002-ci ild ə AB-in Ş urası insan alverin ə qar ş ı mübariz ə y ə dair özünün Ç ə rçiv ə S ə n ə dini q ə bul etdi v ə bununla da üzv Ölk ə l ə rin qar ş ısında öz müvafiq qanunlarını beyn ə lxalq standardlara uy ğ unla ş dırmaq t ə l ə bi qoydu. 2004-cü ild ə AB-in Ə dal ə t v ə Yüklə 3,27 Mb. Dostları ilə paylaş:
|