Az ə rbaycan Respublikasının ayrı-seçkiliy



Yüklə 144,08 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/45
tarix14.04.2017
ölçüsü144,08 Kb.
#13984
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   45

 
2.2. Birba
ş
a ayrı-seçkilik 
Birba
ş
a ayrı-seçkilik ist
ə
r A
İ
HK-da, ist
ə
rs
ə
 d
ə
 A
İ
 qanunvericiliyind
ə
 ox
ş
ar t
ə
rzd
ə
 xarakteriz
ə
 
olunur.  “
İ
rqi  b
ə
rab
ə
rliy
ə
  dair”  Direktivin  2(2)-ci  madd
ə
si  b
ə
yan  edir  ki,  birba
ş
a  ayrı-seçkilik  “bir 
şə
xsl
ə
  ba
ş
qası  il
ə
  müqayis
ə
d
ə
  v
ə
  ya  müqayis
ə
  olunan 
şə
raitd
ə
  keçmi
ş
d
ə
,  hazırda  v
ə
  ya 
g
ə
l
ə
c
ə
kd
ə
  irqi  v
ə
  ya  etnik 
ə
lam
ə
tl
ə
r
ə
  gör
ə
  nisb
ə
t
ə
n  qeyri-münasib  t
ə
rzd
ə
  r
ə
ftaretm
ə
 
dem
ə
kdir.
15
  A
İ
HM  t
ə
r
ə
find
ə
n  istifad
ə
  olunan  ifad
ə
y
ə
 
ə
sas
ə
n  birba
ş
a  ayrı-seçkilik  zamanı  “eyni 
                                                            
14
 M
ə
s
ə
l
ə
n, Hooqendiykin Niderland Krallı
ğ
ına qar
ş
ı A
İ
HM-d
ə
ki 58641/00 saylı, 6 yanvar 2005-ci il tarixli i
ş
in
ə
 baxın. 
15
  Eyni  zamanda,,  “M
əşğ
ulluq  sah
ə
sind
ə
  b
ə
rab
ə
rliy
ə
  dair”  Direktivin  2(2)(a),  “Gender  b
ə
rab
ə
rliyin
ə
  dair”  (yenid
ə

baxılmı
ş
)  Direktivin  2(1)(a)  v
ə
  “Mallar  v
ə
  xidm
ə
tl
ə
r sah
ə
sind
ə
  gender b
ə
rab
ə
rliyin
ə
 dair” Direktivin  2(a)  madd
ə
l
ə
rin
ə
 
baxın. 

17 
 
v
ə
 ya müvafiq olaraq ox
ş
ar v
ə
ziyy
ə
td
ə
 olan 
şə
xsl
ə
rl
ə
 r
ə
ftarda f
ə
rq” mütl
ə
q mövcud olmalıdır v
ə
 
bu f
ə
rq “mü
ə
yy
ə
n edil
ə

ə
lam
ə
tl
ə
rd
ə
n ir
ə
li g
ə
lm
ə
lidir.”
16
 
 
Birba
ş
a ayrı-seçkilik o zaman ba
ş
 verir ki, 

 
şə
xs ox
ş
ar v
ə
ziyy
ə
td
ə
 olan 
şə
xsl
ə
rl
ə
 müqayis
ə
d
ə
   

  qeyri-münasib r
ə
ftara m
ə
ruz qalır, qalmı
ş
dır v
ə
 ya qalacaq v
ə
  

  buna  s
ə
b
ə
b  onun  “müdafi
ə
  olunan 
ə
saslar”  kateqoriyasına  aid  olan  konkret 
ə
lam
ə
t
ə
  malik 
olmasıdır. 
 
2.2.1. Qeyri-münasib r
ə
ftar 
Birba
ş
a  ayrı-seçkiliyin 
ə
sasını  konkret 
şə
xsin  dig
ə
rl
ə
ril
ə
  müqayis
ə
d
ə
  f
ə
rqli  r
ə
ftara  m
ə
ruz 
qalması  t
əş
kil  edir.  Bununla 
ə
laq
ə
dar  olaraq,  birba
ş
a  ayrı-seçkiliyin  ilk 
ə
lam
ə
ti  qeyri-münasib 
r
ə
ftara dair faktın mövcud olmasından ibar
ə
tdir. Ad
ə
t
ə
n statistik m
ə
lumatların t
ə
qdim edilm
ə
sini 
t
ə
l
ə
b ed
ə
n dolayı ayrı-seçkilik halları il
ə
 müqayis
ə
d
ə
 bu faktı nisb
ə
t
ə
n asanlıqla mü
ə
yy
ə
n etm
ə

olar (bu bar
ə
d
ə
 a
ş
a
ğ
ıda m
ə
lumat verilir). Bizim B
ə
l
ə
dçid
ə
 t
ə
svir edil
ə
n b
ə
zi i
ş
l
ə
rd
ə
n götürülmü
ş
 
faktları nümun
ə
 kimi burada sadalamaq olar: restorana v
ə
 ya ma
ğ
azaya buraxılmama; nisb
ə
t
ə

az  t
ə
qaüd  v
ə
  ya 
ə
m
ə
k  haqqı  alma; 
ş
ifahi  t
ə
hqir
ə
  v
ə
  ya  zorakılı
ğ
a  m
ə
ruz  qalma;  yoxlama 
m
ə
nt
ə
q
ə
sind
ə
n  keçm
ə
k  üçün  icaz
ə
nin  verilm
ə
m
ə
si;  dig
ə
rl
ə
ril
ə
  müqayis
ə
d
ə
  tez  v
ə
  ya  gec 
t
ə
qaüd
ə
  çıxma;  konkret  pe
şə
  il
ə
  m
əşğ
ul  olmaq  imkanından  m
ə
hrum  edilm
ə
;  varislik 
hüququndan istifad
ə
 etm
ə
k imkanından m
ə
hrum edilm
ə

ə
sas t
ə
hsil sistemind
ə
n t
ə
crid olunma; 
deportasiyaya  m
ə
ruz  qalma;  dini  atributlar  g
ə
zdirm
ə
k  imkanından  m
ə
hrum  edilm
ə
;  sosial 
t
ə
minat  müavin
ə
tl
ə
ri  il
ə
  ba
ğ
lı  müraci
ə
t
ə
  r
ə
dd  cavabı  alma  v
ə
  ya  bu  cür  müavin
ə
tl
ə
rin 
öd
ə
nilm
ə
sinin dayandırılması. 
 
2.2.2. Müqayis
ə
 vasit
ə
si 
Qeyri-münasib  r
ə
ftar  o  zaman  ayrı-seçkilik  kimi  q
ə
bul  oluna  bil
ə
r  ki,  bu  cür  r
ə
ftar  eyni 
v
ə
ziyy
ə
td
ə
 olan 
şə
xsl
ə
 ba
ğ
lı r
ə
ftarla müqayis
ə
d
ə
 h
ə
qiq
ə
t
ə
n d
ə
 qeyri-münasibdir. 
Ə
g
ə

ş
ikay
ə
tçi 
il
ə
  eyni  v
ə
zif
ə
l
ə
ri  icra  etm
ə
k  üçün  h
ə
min  i
şə
götür
ə
n  t
ə
r
ə
find
ə
n  i
ş
l
ə
  t
ə
min  edilmi
ş
  ba
ş
qa  bir 
şə
xsin 
ə
m
ə
k  haqqının  yüks
ə
k  olması  faktı  mövcud  deyildirs
ə

ə
m
ə
k  haqqının  “az”  olması 
bar
ə
d
ə
 
ş
ikay
ə
t  ayrı-seçkilik  faktına  aid  iddia  hesab  edil
ə
  bilm
ə
z.  Dem
ə
li,  “müqayis
ə
  vasit
ə
si” 
t
ə
l
ə
b olunur: ba
ş
qa sözl
ə
, eyni i
ş
 
şə
raitind
ə
 olan 
şə
xsl
ə
r arasında maddi f
ə
rq “müdafi
ə
 olunan 
ə
sas”  kimi  q
ə
bul  olunur.  Bu  B
ə
l
ə
dçid
ə
  n
ə
z
ə
rd
ə
n  keçiril
ə
n  i
ş
l
ə
r  göst
ə
rir  ki,  ad
ə
t
ə
n  müqayis
ə
 
ə
sasında faktın sübuta yetirilm
ə
si m
ə
s
ə
l
ə
si böyük mübahis
ə
l
ə
r do
ğ
urmur v
ə
 b
ə
z
ə
n ist
ə
r proses 
t
ə
r
ə
fl
ə
ri, ist
ə
rs
ə
 d
ə
 m
ə
hk
ə
m
ə
 müqayis
ə
 vasit
ə
sini h
ə
rt
ə
r
ə
fli müzakir
ə
y
ə
 çıxarmır. Konkret i
ş
l
ə
r
ə
 
ə
saslanan  v
ə
  a
ş
a
ğ
ıda  verilmi
ş
  b
ə
zi  misallar  müqayis
ə
 
ə
sasında  faktın  sübuta  yetirilm
ə
si 
m
ə
s
ə
l
ə
sinin yalnız q
ə
rar q
ə
bul ed
ə
n orqan t
ə
r
ə
find
ə
n qaldırıldı
ğ
ını göst
ə
rir. 
 
Misal:  Müst
ə
qimin  i
ş
in
ə
 
ə
sas
ə
n,  M
ə
rake
ş
  v
ə
t
ə
nda
ş
ı  bir  neç
ə
  cinay
ə
t  tör
ə
tdiyin
ə
  gör
ə
 
m
ə
hkum edilmi
ş
di v
ə
 bunun n
ə
tic
ə
si olaraq deportasiya edilm
ə
li idi.
17
 M
ə
rake
ş
 v
ə
t
ə
nda
ş
ı iddia 
edirdi ki, onun deportasiya edilm
ə
si haqqında q
ə
rar ona qar
ş
ı diskriminativ r
ə
ftardan ir
ə
li g
ə
lir. 
O,  v
ə
t
ə
nda
ş
lıq  z
ə
minind
ə
  ayrı-seçkiliyin  ba
ş
  verdiyini  iddia  edirdi  v
ə
  eyni  cinay
ə
tl
ə
rin 
tör
ə
dilm
ə
sin
ə
  gör
ə
  Belçika  v
ə
t
ə
nda
ş
larının  deportasiya  olunmadı
ğ
ını 
ə
sas  g
ə
tirirdi.  A
İ
HM 
iddiaçının Belçika v
ə
t
ə
nda
ş
ları il
ə
 eyni v
ə
ziyy
ə
td
ə
 olmadı
ğ
ını mü
ə
yy
ə
n etmi
ş
di, çünki A
İ
HK-ya 
ə
sas
ə
n  dövl
ə
t  v
ə
t
ə
nda
ş
larını  öz 
ə
razil
ə
rind
ə
n  çıxara  bilm
ə
z.  Dem
ə
li,  onun  deportasiyası  heç 
bir  diskriminativ  r
ə
ftarla 
ə
laq
ə
dar  deyil.  Eyni  zamanda,    A
İ
HM  iddiaçının  Belçika  v
ə
t
ə
nda
ş
ı 
olmayan, lakin A
İ
-y
ə
 üzv olan dig
ə
r dövl
ə
tl
ə
rin v
ə
t
ə
nda
ş
ları olan v
ə
 A
İ
-nin h
ə
r
ə
k
ə
t azadlı
ğ
ı il
ə
 
                                                            
16
 Karsonun v
ə
 ba
ş
qalarının Böyük Britaniyaya qar
ş
ı A
İ
HM-d
ə
ki, 42184/05 saylı, 16 mart 2010-cu il tarixli i
ş
inin 61-ci 
paraqrafı.  Eyni  zamanda,  D.H.-in  v
ə
  ba
ş
qalarının  Çex  Respublikasına  qar
ş
ı  A
İ
HM-d
ə
ki  [GC]  57325/00  saylı,  13 
noyabr 2007-ci il tarixli i
ş
inin 175-ci, Burdenin Böyük Britaniyaya qar
ş
ı A
İ
HM-d
ə
ki [GC] 13378/05 saylı, 29 aprel 2008-
ci il tarixli i
ş
inin 60-cı paraqrafları. 
17
 Müst
ə
qimin Belçika Krallı
ğ
ına qar
ş
ı A
İ
HM-d
ə
ki 12313/86 saylı, 18 fevral 1991-ci il tarixli i
ş
i. 

18 
 
ba
ğ
lı  qanunvericiliyin
ə
 
ə
sas
ə
n  deportasiya  olunmayan 
şə
xsl
ə
rl
ə
  müqayis
ə
  edil
ə
n  v
ə
ziyy
ə
td
ə
 
olması  il
ə
  razıla
ş

ş
  v
ə
  bununla  da  v
ə
t
ə
nda
ş
lıq 
ə
sasında  r
ə
ftar  zamanı  f
ə
rq  mü
ə
yy
ə

edilmi
ş
di. 
 
Misal:  Allonbinin  i
ş
in
ə
 
ə
sas
ə
n,  kollecd
ə
  mühazir
ə
çi  i
ş
l
ə
mi
ş
  qadın  iddiaçının  müqavil
ə
si 
h
ə
min  kollec  t
ə
r
ə
find
ə
n  uzadılmamı
ş
dır.
18
  Bundan  sonra  o,  mühazir
ə
çil
ə
ri  t
ə
hsil 

ə
ssis
ə
l
ə
rind
ə
  i
şə
  düz
ə
ld
ə

ş
irk
ə
t
ə
  müraci
ə
t  etmi
ş
dir.  Bu 
ş
irk
ə
t  iddiaçını  onun 
ə
vv
ə
ll
ə

i
ş
l
ə
diyi  kollec
ə
  keçmi
ş
  v
ə
zif
ə
l
ə
rini  icra  etm
ə
k  üçün  gönd
ə
rmi
ş
dir. 
İ
ddiaçı  kollecd
ə
  i
ş
l
ə
y
ə
n  ki
ş

mühazir
ə
çil
ə
rin  daha  yüks
ə

ə
m
ə
k  haqqı  aldı
ğ
ını 
ə
sas  g
ə
tir
ə
r
ə
k  cinsi  z
ə
mind
ə
  ayrı-seçkiliyin 
ba
ş
 verdiyini iddia edirdi. A
Ə
M kollec t
ə
r
ə
find
ə
n i
şə
 götürülmü
ş
 ki
ş
i mühazir
ə
çil
ə
rin müqayis
ə
 
edilm
ə
y
ə
n  v
ə
ziyy
ə
td
ə
  oldu
ğ
unu  mü
ə
yy
ə
n  etmi
ş
dir.  Bunu  onunla 
ə
saslandırmı
ş
dır  ki,  kollec 
birba
ş
a  i
şə
  götürdüyü  ki
ş
i  m
ə
ruz
ə
çil
ə
rd
ə
n  f
ə
rqli  olaraq  k
ə
nar 
ş
irk
ə
t  t
ə
r
ə
find
ə
n  kollec
ə
 
gönd
ə
ril
ə
r
ə
k  i
şə
  götürülmü
ş
  iddiaçının 
ə
m
ə
k  haqqının  miqdarının  mü
ə
yy
ə
nl
əş
dirilm
ə
sin
ə
 
m
ə
suliyy
ə
t da
ş
ımırdı. Dem
ə
li, onlar kifay
ə
t q
ə
d
ə
r ox
ş
ar v
ə
ziyy
ə
td
ə
 deyil. 
 
Misal:  Lüçzakın  i
ş
in
ə
 
ə
sas
ə
n,  Pol
ş
ada  ya
ş
ayan  v
ə
  fermer  t
ə
s
ə
rrüfatı  il
ə
  m
əşğ
ul  olan  bir 
fransız  fermer  konkret  olaraq  Pol
ş
a  fermerl
ə
rinin  d
ə
st
ə
kl
ə
nm
ə
si  üçün  Pol
ş
ada  yaradılmı
ş
  v
ə
 
ba
ş
qa ölk
ə
l
ə
rin v
ə
t
ə
nda
ş
larına 
ş
amil olunmayan güz
əş
tli sosial t
ə
minat sistemind
ə
n faydalana 
bilm
ə
m
ə
si  il
ə
  ba
ğ
lı 
ş
ikay
ə
t  etmi
ş
dir.
19
  A
İ
HM,  iddiaçının  güz
əş
tli  sistemd
ə
n  faydalanan  Pol
ş

fermerl
ə
ril
ə
  müqayis
ə
  edil
ə
n  bir  v
ə
ziyy
ə
td
ə
  olması  il
ə
  razıla
ş

ş
dır,  çünki  o,  bu  ölk
ə
d
ə
  daimi 
ya
ş
ayırdı,  ölk
ə
  v
ə
t
ə
nda
ş
ları  kimi  vergil
ə
r  öd
ə
m
ə
kl
ə
  sosial  t
ə
minat  sistemin
ə
  maddi  töhf
ə
l
ə

verirdi v
ə
 bununla da ümumi sosial t
ə
minat sisteminin bir hiss
ə
si hesab olunurdu. 
 
Misal:  Riçardsın  i
ş
ind
ə
  iddiaçı 
ə
m
ə
liyyat  n
ə
tic
ə
sind
ə
  cinsini  d
ə
yi
şə
r
ə
k  qadın  olmu
ş
dur. 
Onun  60  ya
ş
ı  tamam  olduqda  o,  pensiya  üçün  müraci
ə
t  etmi
ş
di,  çünki  Böyük  Britaniyada 
qadınlar  m
ə
hz  bu  ya
ş
da  t
ə
qaüd
ə
  çıxırlar.  Dövl
ə
t  ona  pensiya  verm
ə
kd
ə
n  imtina  etmi
ş
dir  v
ə
 
bunu onunla 
ə
saslandırmı
ş
dır ki, ox
ş
ar v
ə
ziyy
ə
td
ə
 olan 
şə
xsl
ə
rl
ə
 müqayis
ə
d
ə
 iddiaçı il
ə
 qeyri-
münasib 
şə
kild
ə
  r
ə
ftar  olunmamı
ş
dır.  Dövl
ə
t  bunu  onunla 
ə
saslandırırdı  ki,  burada  müqayis
ə
 
vasit
ə
si kimi ki
ş
il
ə
r götürülm
ə
lidir, çünki iddiaçı öz h
ə
yatını ki
ş
i cinsind
ə
  ya
ş
amı
ş
dır. A
Ə
M  is
ə
 

ə
yy
ə
n  etmi
ş
dir  ki,  milli  qanunvericiliy
ə
 
ə
sas
ə
n, 
şə
xs
ə
  öz  cinsini  d
ə
yi
ş
m
ə
k  icaz
ə
si 
verildiyind
ə
n  düzgün  müqayis
ə
  vasit
ə
si  kimi  qadınlar  götürülm
ə
lidir.  M
ə
hz  bu  s
ə
b
ə
bd
ə
n  d
ə
 
dig
ə
r qadınlarla müqayis
ə
d
ə
 iddiaçı il
ə
 qeyri-münasib 
şə
kild
ə
 r
ə
ftar olunaraq, ona daha yüks
ə

pensiya ya
ş
ı t
ə
tbiq edilmi
ş
dir.
20
 
 
Misal:  Bördenin  Böyük  Britaniyaya  qar
ş
ı  i
ş
in
ə
 
ə
sas
ə
n  2  bacı  31  il 
ə
rzind
ə
  birg
ə
 
ya
ş
amı
ş
dır.
21
 Onlar birlikd
ə
 mü
ə
yy
ə

ə
mlak 
ə
ld
ə
  etmi
ş
dil
ə
r v
ə
 t
ə
r
ə
fl
ə
rin h
ə
r biri öz arzusu il
ə
 
öz  payını  ba
ş
qasına  ba
ğ
ı
ş
lamı
ş
dı. 
İ
ddiaçılar 
ş
ikay
ə
t  edirdil
ə
r  ki, 
ə
mlakın  d
ə
y
ə
ri  mü
ə
yy
ə
n  bir 
h
ə
ddi  keçdiyind
ə
n  t
ə
r
ə
fl
ə
rd
ə
n  birinin  ölümünd
ə
n  sonra  dig
ə
r  t
ə
r
ə
f  varislik  vergisi  öd
ə
m
ə
li 
olacaq.  Onlar  bunu  mülkiyy
ə
t  hüququna  diskriminativ  müdaxil
ə
  hesab  ed
ə
r
ə
k  m
ə
hk
ə
m
ə
y
ə
 
iddia 
ə
riz
ə
sil
ə
  müraci
ə
t  etmi
ş
dil
ə
r,  çünki  qanuna  gör
ə
  r
ə
smi  v
ə
  ya  v
ə
t
ə
nda
ş
  nikahında  olan 
şə
xsl
ə
r  varislik  vergisind
ə
n  azaddır.  Lakin  A
İ
HM  mü
ə
yy
ə
n  etmi
ş
dir  ki,  do
ğ
ma  bacı  olan  bu 
iddiaçılar  özl
ə
rini  r
ə
smi  nikahda,  v
ə
t
ə
nda
ş
  nikahında  olan  v
ə
  birg
ə
  ya
ş
ayan  cütlükl
ə
rl
ə
 
müqayis
ə
  ed
ə
  bilm
ə
zl
ə
r.  Nikah  v
ə
  birg
ə
  ya
ş
ama  t
ə
r
ə
fl
ə
r  arasında  mü
ə
yy
ə
n  hüquq  v
ə
  v
ə
zif
ə
 
bölgüsü aparmaqla xüsusi münasib
ə
tl
ə
rin s
ə
rb
ə
st v
ə
 dü
ş
ünülmü
ş
 
şə
kild
ə
 qurulmasını n
ə
z
ə
rd
ə
 
tutur. 
İ
ddiaçılar  arasındakı  münasib
ə
tl
ə
r  is
ə
  ilk  önc
ə
  birba
ş
a  qan  qohumlu
ğ
u  üz
ə
rind
ə
 
                                                            
18
 Allonbinin Akrinqton v
ə
 Rossendal Kollecin
ə
 qar
ş
ı A
Ə
M-d
ə
ki C-256/01 [2004] ECR I-873 saylı, 13 yanvar 2004-cü 
il tarixli i
ş
i. 
19
  Lüçzakın  Pol
ş
a  Respublikasına  qar
ş
ı  A
İ
HM-d
ə
ki  77782/01  saylı,  27  noyabr  2007-ci  il  tarixli  i
ş
i;  eyni  zamanda, 
Qayqusuzun Avstriya Respublikasına qar
ş
ı A
İ
HM-d
ə
ki 17371/90 saylı, 16 sentyabr 1996-cı il tarixli i
ş
in
ə
 d
ə
 baxın. 
20
 Riçardsın 
Ə
m
ə
k v
ə
 Pensiya üzr
ə
 Dövl
ə
t katibin
ə
 qar
ş
ı A
Ə
M-d
ə
ki C-423/04 [2006] ECR I-3585 saylı, 27 aprel 2006-
cı il tarixli i
ş
i. 
21
 Bördenin Böyük Britaniyaya qar
ş
ı A
İ
HM-d
ə
ki [GC] 13378/05 saylı, 29 aprel 2008-ci il tarixli i
ş
i. 

19 
 
quruldu
ğ
undan yuxarıda qeyd olunan münasib
ə
tl
ə
rd
ə
n köklü 
şə
kild
ə
 f
ə
rql
ə
nir. 
 
Misal: Karsonun v
ə
 ba
ş
qalarının Böyük Britaniyaya qar
ş
ı i
ş
ind
ə
 iddiaçılar 
ş
ikay
ə
t edirdil
ə
r ki, 
Böyük  Britaniya  hökum
ə
ti  bu  ölk
ə
d
ə
  v
ə
  bu  ölk
ə
d
ə
n  xaricd
ə
  ya
ş
ayan  v
ə
  pensiyada  olan 
v
ə
t
ə
nda
ş
ları  üçün  pensiyalara  f
ə
rqli  artım 
ş
kalaları  t
ə
tbiq  edir.
22
  Böyük  Britaniya 
qanunvericiliyin
ə
 
ə
sas
ə
n pensiyalara artım yalnız bu ölk
ə
nin v
ə
t
ə
nda
ş
ı olan, burada ya
ş
ayan, 
h
ə
mçinin  Böyük  Britaniya  il
ə
  qar
ş
ılıqlı  sosial  t
ə
minat  haqqında  razıla
ş
ması  olan  dövl
ə
tl
ə
rd
ə
 
ya
ş
ayan pensiyaçılara 
ş
amil olunur. Böyük Britaniya  v
ə
t
ə
nda
ş
ları olan v
ə
 Böyük Britaniya il
ə
 
bu cür razıla
ş
ması olmayan dövl
ə
tl
ə
rd
ə
 ya
ş
ayan iddiaçılar hesab edirdil
ə
r ki, onlar ya
ş
adıqları 
yer
ə
 gör
ə
 ayrı-seçkiliy
ə
 m
ə
ruz qalırlar.  A
İ
HM iddiaçıların Böyük Britaniyada ya
ş
ayan v
ə
 yaxud 
Böyük Britaniya il
ə
 qar
ş
ılıqlı müqavil
ə
si olan dövl
ə
tl
ə
rd
ə
 ya
ş
ayan Böyük Britaniya v
ə
t
ə
nda
ş
ları 
il
ə
  eyni  v
ə
ziyy
ə
td
ə
  olmaları  m
ə
s
ə
l
ə
sil
ə
  razıla
ş
mamı
ş
dır.    A
İ
HM  mü
ə
yy
ə
n  etmi
ş
dir  ki, 
sözüged
ə
n  müxt
ə
lif  qruplara  aid  v
ə
t
ə
nda
ş
ların  hamısı  sosial  t
ə
minat  sisteml
ə
rin
ə
  öd
ə
ni
ş
l
ə

etm
ə
kl
ə
 dövl
ə
t g
ə
lirl
ə
rinin artmasına maddi töfh
ə
l
ə
r vers
ə
l
ə
r d
ə
, bu öd
ə
ni
ş
l
ə
r pensiya fondunu 
t
əş
kil  etmirdi  v
ə
  ümumi  g
ə
lirin  bir  hiss
ə
si  kimi  dövl
ə
t  x
ə
rcl
ə
rin
ə
  aid  müxt
ə
lif  aspektl
ə
rin 
maliyy
ə
l
əş
dirilm
ə
si  üçün  istifad
ə
  olunurdu.  Bundan  ba
ş
qa,  hökum
ə
tin  pensiyaya  artım  etm
ə
si 
Böyük Britaniyada ya
ş
ayı
ş
 s
ə
viyy
ə
si v
ə
 x
ə
rcl
ə
rinin artmasından ir
ə
li g
ə
lir. Bu is
ə
 o dem
ə
kdir ki, 
iddiaçılar dig
ə
r qruplarla müqayis
ə
 edilm
ə
z v
ə
ziyy
ə
td
ə
 oldu
ğ
undan onlarla diskriminativ 
şə
kild
ə
 
r
ə
ftar olunmamı
ş
dır. 
 
Misal:  Ladunanın  i
ş
ind
ə
23
  iddiaçı  m
ə
hkum  olunmu
ş
  m
ə
hbuslarla  müqayis
ə
d
ə
  h
ə
bsd
ə
 
saxlanılan t
ə
qsirl
ə
ndiril
ə

şə
xsl
ə
r
ə
 ba
ş
 ç
ə
kilm
ə
 baxımından f
ə
rqli hüquqlara malik olmaları il
ə
 
ə
laq
ə
dar 
ş
ikay
ə
t edirdi: h
ə
bsd
ə
 saxlanılan t
ə
qsirl
ə
ndiril
ə

şə
xsl
ə
r
ə
 ba
ş
 ç
ə
km
ə
k üçün ayda 30 
d
ə
qiq
ə
  vaxt  verildiyi  halda,  m
ə
hkum  olunmu
ş
  m
ə
hbuslara  ba
ş
  ç
ə
km
ə
k  üçün  ayda  2  saat 
verilirdi.  Bundan  ba
ş
qa,  m
ə
hkum  olunmu
ş
  m
ə
hbuslara  kiml
ə
rin  v
ə
  hansı  tezlikl
ə
  ba
ş
 
ç
ə
km
ə
sin
ə
  saxlanıldıqları  h
ə
bsxananın  t
ə
hlük
ə
sizlik  s
ə
viyy
ə
sind
ə
n  asılı  olaraq  icaz
ə
  verilirdi. 
M
ə
hkum  olunmu
ş
  m
ə
hbuslardan  f
ə
rqli  olaraq  h
ə
bsd
ə
  saxlanılan  t
ə
qsirl
ə
ndiril
ə

şə
xsl
ə
r
ə
  is
ə
 
onların saxlanmasının s
ə
b
ə
bl
ə
rind
ə
n v
ə
 t
ə
hlük
ə
sizlik m
ə
s
ə
l
ə
l
ə
rind
ə
n asılı olmayaraq eyni rejim 
t
ə
tbiq edilirdi. 
Ş
ikay
ə
t predmeti olan m
ə
s
ə
l
ə
l
ə
r bütün m
ə
hbuslara aid edils
ə
 d
ə
,  A
İ
HM bel
ə
 bir 
q
ə
na
ə
t
ə
  g
ə
lmi
ş
dir  ki,  h
ə
bsd
ə
  saxlanılan  t
ə
qsirl
ə
ndiril
ə

şə
xs  olan  iddiaçı  m
ə
hkum  olunmu
ş
 
m
ə
hbuslardan  ibar
ə
t  müqayis
ə
  edil
ə
n  qrupla  nisb
ə
t
ə
n  ox
ş
ar  v
ə
ziyy
ə
td
ə
dir.  Lakin,  bu  iki  qrup 
arasında  f
ə
rqli  r
ə
ftarın  obyektiv  v
ə
  m
ə
ntiqli 
şə
kild
ə
 
ə
saslandırılması  mövcud  deyildi.  Qayda-
qanunun,  ba
ş
qalarının  t
ə
hlük
ə
sizliyinin  v
ə
 
ə
mlakın  mühafiz
ə
sinin  t
ə
min  edilm
ə
si  z
ə
rur
ə
ti 
m
ə
hkum  olunmu
ş
  m
ə
hbuslarla  müqayis
ə
d
ə
  h
ə
bsd
ə
  saxlanılan  t
ə
qsirl
ə
ndiril
ə

şə
xsl
ə
rin 
hüquqlarının 
ə
h
ə
miyy
ə
tli d
ə
r
ə
c
ə
d
ə
 m
ə
hdudla
ş
dırılmasını 
ə
saslandıra bilm
ə
zdi. Bu cür t
ə
crüb
ə
 
İş
g
ə
nc
ə
l
ə
r  v
ə
  Dig
ə
r  Q
ə
ddar,  Qeyri-insani  v
ə
  Alçaldıcı  R
ə
ftar 
Ə
leyhin
ə
  Komit
ə
  t
ə
r
ə
find
ə
n  d
ə
 
t
ə
nqid  at
əş
in
ə
  tutulmu
ş
dur.  Bundan  ba
ş
qa,  ümumiyy
ə
tl
ə
  bütün  m
ə
hbusların  görü
ş
  almaq 
hüququnun  konkret 
şə
kild
ə
  m
ə
hdudla
ş
dırılması  mü
ə
yy
ə
n  d
ə
r
ə
c
ə
d
ə
  t
ə
hlük
ə
sizlik  s
ə
b
ə
bl
ə
ri  v
ə
 
ya  qanunla  n
ə
z
ə
rd
ə
  tutulmu
ş
  istintaq  sirrl
ə
rinin  müdafi
ə
  edilm
ə
sil
ə
 
ə
saslandırılsa  da,  buna 
dig
ə
r vasit
ə
l
ə
rl
ə
, yalnız  h
ə
bsd
ə
 saxlanılan t
ə
qsirl
ə
ndiril
ə

şə
xsl
ə
r
ə
 m
ə
nfi t
ə
sir göst
ə
rm
ə
m
ə
kl
ə
 
nail  olmaq  mümkündür.  Burada  qeyd  etm
ə
k  lazımdır  ki,  “Mülki  v
ə
  siyasi  hüquqlar  haqqında” 
Beyn
ə
lxalq  Pakt  v
ə
  1987-ci  il  tarixli  Avropa  Penetensiar  Qaydaları  kimi  beyn
ə
lxalq  s
ə
n
ə
dl
ə

h
ə
bsd
ə
  saxlanılan  t
ə
qsirl
ə
ndiril
ə

şə
xs
ə
  günahsız  hesab  edil
ə
  bil
ə
c
ə

şə
xs  kimi  hörm
ə
tl
ə
 
yana
ş
ma
ğ
ın  z
ə
rur
ə
tini vur
ğ
ulayır. 2006-cı il tarixli Avropa Penetensiar Qaydaları, 
ə
g
ə
r xüsusi 
s
ə
b
ə
bl
ə
r
ə
  gör
ə
  bunun 
ə
ksi  n
ə
z
ə
rd
ə
  tutulmayıbsa,  h
ə
bsd
ə
  saxlanılan  t
ə
qsirl
ə
ndiril
ə

şə
xsl
ə
r
ə
 
ba
ş
  ç
ə
kilm
ə
si  hüququna  malik  olmaqla,  m
ə
hkum  olunmu
ş
  m
ə
hbuslar  üçün  mü
ə
yy
ə
n  edilmi
ş
 
qaydada ail
ə
 üzvl
ə
ri v
ə
 dig
ə

şə
xsl
ə
rl
ə
 görü
ş
m
ə
y
ə
 icaz
ə
nin verilm
ə
sini n
ə
z
ə
rd
ə
 tutur. Bununla 
ə
laq
ə
dar  olaraq,    A
İ
HM  iddiaçıya  ba
ş
  ç
ə
km
ə
kl
ə
  ba
ğ
lı  t
ə
tbiq  edilmi
ş
  m
ə
hdudiyy
ə
tl
ə
rin 
t
ə
nasübsüz oldu
ğ
unu mü
ə
yy
ə
n etmi
ş
dir. 
                                                            
22
 Karsonun v
ə
 ba
ş
qalarının Böyük Britaniyaya qar
ş
ı A
İ
HM-d
ə
ki [GC] 42184/05 saylı, 16 mart 2010-cu il tarixli i
ş
i. 
23
 Ladunanın Slovakiya Respublikasına qar
ş
ı  A
İ
HM-d
ə
ki 31827/02 saylı, 13 dekabr 2011-ci il tarixli i
ş
i.  

20 
 
 
Misal:  Yaroslav  Vavrjinyakın  i
ş
ini
24
  istiqam
ə
tl
ə
ndirmi
ş
  Almaniya  Federativ  Respublikası 
(AFR)  m
ə
hk
ə
m
ə
si  A
Ə
M-d
ə
n  “A
İ
-nin  F
ə
aliyy
ə
ti  haqqında”  Müqavil
ə
nin  s
ə
rb
ə
st  h
ə
r
ə
k
ə
t  etm
ə
 
azadlı
ğ
ına  v
ə
  ayrı-seçkiliy
ə
  m
ə
ruz  qalmama  prinsipin
ə
  aid  normalarının  müqayis
ə
  olunan 
müavin
ə
t A
İ
-y
ə
 üzv olan dig
ə
r dövl
ə
td
ə
 mütl
ə
q öd
ə
nildiyi v
ə
 yaxud qaldırılmı
ş
 v
ə
sat
ə

ə
sasında 
öd
ə
nil
ə
c
ə
yi t
ə
qdird
ə
 u
ş
aq pulunun bu dövl
ə
td
ə
 verilm
ə
sini istisna ed
ə
n milli hüquqi normaların 
t
ə
tbiqin
ə
  icaz
ə
  verib  verm
ə
diyini  mü
ə
yy
ə
n  etm
ə
yi  xahi
ş
  edirdi.  Bu  i
ş
  AFR-d
ə
  muzdlu 
ə
m
ə

f
ə
aliyy
ə
til
ə
 m
əşğ
ul olmu
ş
 Pol
ş
a v
ə
t
ə
nda
ş
ı il
ə
 
ə
laq
ə
dar idi. 2006-cı ild
ə
 AFR ondan müdd
ə
tsiz 
g
ə
lir  vergisinin  ümumi  m
ə
bl
əğ
inin  öd
ə
nilm
ə
sini  t
ə
l
ə
b  etdikd
ə
  sözüged
ə

şə
xs  öz  qızı  üçün 
u
ş
aq  pulu  (€  154)  almaq  m
ə
qs
ə
dil
ə
  müraci
ə
t  etmi
ş
dir.  Onun  müraci
ə
tin
ə
  r
ə
dd  cavabı 
verilmi
ş
dir, çünki h
ə
min müdd
ə
td
ə
 onun h
ə
yat yolda
ş
ı Pol
ş
ada tibbi sı
ğ
orta il
ə
 
ə
hat
ə
 olundu
ğ

zaman ayda € 12 u
ş
aq pulu da alırdı.  
 
M
ə
hk
ə
m
ə
  bu  i
şə
  baxdı
ğ
ı  zaman  vur
ğ
ulamı
ş
dır  ki, 
ə
g
ə
r  söhb
ə
t  ba
ş
qa  dövl
ə
td
ə
  veril
ə
n  v
ə
 
müqayis
ə
  olunan  müavin
ə
tin  m
ə
bl
əğ
in
ə
  uy
ğ
un  g
ə
l
ə
n  müavin
ə
t  m
ə
bl
əğ
inin  ixtisara 
salınmasından  deyil,  ümumiyy
ə
tl
ə
  müavin
ə
tin  istisna  edilm
ə
sind
ə
n  gedirs
ə
,  yuxarıda  qeyd 
olunan  Müqavil
ə
d
ə
 
ə
ks  olunmu
ş
  i
ş
çil
ə
rin  s
ə
rb
ə
st  h
ə
r
ə
k
ə
t  etm
ə
sin
ə
  aid  normaları  milli 
qanunvericiliyin müvafiq normalarının t
ə
tbiqinin qar
ş
ısını alan kimi 
şə
rh olunmalıdır. Müqayis
ə
 
edil
ə
n  müavin
ə
tin 
ə
laq
ə
dar  dövl
ə
td
ə
  ümumiyy
ə
tl
ə
  verilm
ə
sini  qada
ğ
an  ed
ə
n  hüquqi  norma 
yalnız  öz  v
ə
t
ə
nl
ə
rind
ə
  i
ş
l
ə
y
ə

şə
xsl
ə
rl
ə
  müqayis
ə
d
ə
  çoxsaylı  i
ş
çi  miqrantlara  h
ə
qiq
ə
t
ə
n  d
ə
 
m
ə
nfi  t
ə
sir  göst
ə
r
ə
n  uy
ğ
unsuzlu
ğ
un 
ə
sasını  t
əş
kil  edir.  N
ə
z
ə
r
ə
  alsaq  ki,  proses  üzr
ə
  iddiaçı 
t
ə
r
ə
fd
ə
n  müdd
ə
tsiz  g
ə
lir  vergisinin  öd
ə
nilm
ə
si  d
ə
  t
ə
l
ə
b  olunub,  bel
ə
  bir  uy
ğ
unsuzluq  çox  az 
ə
saslandırılan hesab olunmu
ş
dur.
Yüklə 144,08 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   45




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin