O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi s. A. Usmanov

Birinchi bobga doir ikkinchi masalaning topshiriq variantlari
1.5-jadvalga binoan masalalarni echish yo‘llarini aniqlang va maqsadlar 
daraxtini qo‘ring. 
1.5-jadval 

---

72 
―Maqsadlar daraxti‖ni qurish 
Variantlar 
Masala 
1 
ATKda tashuvlar hajmini oshirish 
2 
Servis xizmat markazidagi xizmatlar hajmini oshirish 
3 
Servis xizmat markazidagi xizmatlar sonini oshirish 
4 
Avtomobillarga TXK o‘tkazishga xarajatlarni kamaytirish 
5 
Avtomobillarni JT o‘tkazishga xarajatlarni kamaytirish 
6 
ATK ni qayta qurishga xarajatlarni kamaytirish 
Birinchi bobga doir test topshiriqlari
1.
Yuqori raqobat sharoitlarida ishni tez va sifatli bajarish bu..... 
A) avtomobillarga TXK va ta`mirlash tizimining asosiy vazifasi; 
B) xizmat ko‟rsatishning asosiy maqsadi; 
C) xizmatlar sifati; 
D) sifatni kafolatlash. 
2. Mijozlarga xizmat ko‘rsatish sifati va madaniyati hamda avtomobilga TXK va 
ta`mirlash sifati bu.... 
A) avtomobillarga TXK va ta`mirlash tizimining asosiy vazifasi; 
B) xizmat ko‟rsatishning asosiy maqsadi; 
C) xizmatlar sifati; 
D) sifatni kafolatlash. 
3. «Avtomobil transporti to‘g‘risida»gi qonun qachon tasdiqlangan? 
A) 1997 yil 25-aprelda;
B) 2001 yil 4-iyunda;
C) 1998 yil 29-avgustda;
D) 1998 yil 11-iyunda. 

---

73 
4. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining № PQ-2158-sonli qaroriga asosan 
Davlatning integratsiyalovchi roli nechta nimtizimli munosabatlarda namoyon 
bo‘ladi? 
A) 2 ta;
B) 3 ta;
C) 4 ta;
D) 5 ta. 
5. ―... texnik tizimlarni boshqarish bo‘yicha ilmiy asoslangan uslub va 
me‘yorlarni ishlab chiqish va ularni amalda samarali qo‘llash bo‘yicha mutaxassislik 
malakalarini shakllantirish‖, ushbu fanning ... 
A) yo‟nalishlardian biri;
B) talablaridan biri;
C) vazifalaridan biri;
D) maqsadlaridan biri. 
6. Boshqaruvdagi eng jiddiy xatolar soni nechta? 
A) 5 ta;
B) 4 ta;
C) 3 ta;
D) 2 ta. 
7. Boshqaruvdagi eng jiddiy xatolardan biri ―Rahbarlar diqqatining bugungi kun 
muammolariga qaratilishi, istiqboldagi muammolarni tan olmaslik‖ nechanchi 
tartibda turadi? 
A) 2 chi;
B) 3 chi;
C) 4 chi;
D) 5 chi. 
8. ―... bo‘lajak mutaxassilarda har qanday tassarufdagi avtotransport va servis 
korxonalari muhandis-texnik va boshqa xizmatlarning nafaqat muhandisi, balki 
menejeri sifatida samarali faoliyat ko‘rsatish imkonini beruvchi bilimlar, ko‘nikma va 
malakalarni shakllantirish‖ ushbu fanning... 

---

74 
A) talablaridan biri;
B) yo‟nalishlaridan biri;
C) vazifalaridan biri;
D) maqsadlaridan biri. 
9. Butun transport tizimining ko‘rsatkichlarida (100%) mehnat resurslarining 
necha foizi avtomobil transportining hissasiga to‘g‘ri keladi? 
A) 60%;
B) 70%;
C) 85%;
D) 96%. 
10. Megapolislarda atrof muhitni ifloslantiruvchi barcha manbalar ichida 
avtomobil transporti hissasi necha foizga to‘g‘ri keladi? 
A) 60%;
B) 70%;
C) 85%;
D) 96%. 
11. Korxonani diversifikatsiyalash deganda nimani tushunasiz? 
A) bozorda faoliyat doirasini o‟zgartirish va kengaytirish;
B) korxonani qayta bo‟lish va kichiklashtirish;
C) korxonaning me‟yoriy-texnologik ta`minotini yaxshilash;
D) mutaxassislar va ishlab chiqarish xodimlarining malakasini oshirish. 
12. Yuqori qadrsizlanish sharoitlarida ishlash qanday natijalarga olib keladi? 
A) iqtisodiy ko‟rsatkichlarning yomonlashishi, daromadning, ish haqining 
qisqarishiga olib keladi;
B) xarajatlarning o‟sishi (soliqlarga, jihozlarga, texnik holatni saqlab turishga) 
ga olib keladi;
C) vertikal boshqaruv tuzilmasining buzilishi, axborot va me‟yoriy-texnologik 
ta`minotning yomonlashuviga olib keladi;
D) 
aylanma 
mablag‟larning 
etishmasligi, 
sarmoya 
imkoniyatlarining 
qisqarishiga olib keladi. 

---

75 
13. Tizim deb nimaga aytiladi? 
A) o‟zaro ta‟sirda bo‟lgan va ma‟lum yaxlitlikni tashkil qiluvchi elementlar 
to‟plamiga;
B) korxonaning turli tuman ichki funksiyalari yoki faoliyati turlarining o‟zaro 
aloqasiga;
C) axborotni ifodalash uchun xizmat qiluvchi (telegramma matni, xatlar, xat 
boshi, shtrix-kod va hakazo) belgilarning tartiblangan to‟plamiga;
D) qo‟yilgan maqsadga erishishni ta`minlovchi, tugallangan tadbirlar 
majmuasiga. 
14. Murakkab tizimlarni, birinchi navbatda iqtisodiy ob‘ektlarni boshqaruv 
tizimlarini tashkil qilish, qurish usuli nima deb ataladi? 
A) devirsifikatsiya;
B) iteratsiya;
C) ierarxiya;
D) defitsit. 
15. Korxonaning turli tuman ichki funksiyalari yoki faoliyati turlarining o‘zaro 
aloqasi nima deyiladi? 
A) tizim;
B) tuzilma;
C) dastur;
D) xabar. 
16. Tizimning ma‘lum tadbirlar yordamida erishiladigan va qabul qilingan 
qarorlar natijasi hisoblangan kelgusi bo‘lajak holati nima deyiladi? 
A) harakat;
B) maqsad;
C) qaror;
D) boshqaruv. 
17. Tizimning holatini o‘zgartiruvchi ko‘plab muqobil variantlardan bitta yoki 
bir nechtasini belgilangan mezonlar asosida tanlash nima deyiladi? 
A) harakat;

---

76 
B) maqsad;
C) qaror;
D) boshqaruv. 
18. Nima tizimning bo‘lajak holatini aniqlaydi ya‘ni mavjud vaqt, resurs va 
boshqa cheklanishlarda maqsad me‘yorlarining bajarilish darajasini aniqlaydi? 
A) maqsad funksiyasi;
B) maqsad ko‟rsatkichlari;
C) maqsad me‟yorlari;
D) maqsadlar daraxti. 
19. Ma‘lum tartibdagi, maqsadlar va tizimlarning o‘zaro bo‘ysinishini 
ifodalovchi va ichki o‘zaro aloqalarini ko‘rsatuvchi maqsadlar tartibi nima deb 
ataladi? 
A) maqsad funksiyasi;
B) maqsad ko‟rsatkichlari;
C) maqsad me‟yorlari;
D) maqsadlar daraxti. 
20. Boshqariladigan tizimni dastlabki holatdan belgilangan yoki optimal holatga 
o‘tkazuvchi axborotni ma‘lum maqsadga yo‘naltirilgan harakatga aylantirish jarayoni 
nima deyiladi? 
A) harakat;
B) maqsad;
C) dastur;
D) boshqaruv. 
21. Axborotni ifodalash uchun xizmat qiluvchi (telegramma matni, xatlar, xat 
boshi, shtrix-kod va hakazo) belgilarning tartiblangan to‘plami nima deb ataladi? 
A) tizim;
B) tuzilma;
C) dastur;
D) xabar. 

---

77 
22. Qo‘yilgan maqsadga erishishni ta`minlovchi, tugallangan tadbirlar majmuasi 
nima deb ataladi? 
A) tizim;
B) tuzilma;
C) dastur;
D) xabar. 
23. Iste`molchi tomonidan, unga taklif etilayotgan