FəLSƏFƏ, onun predmeti VƏ CƏMİYYƏTİn məNƏVİ İNKİŞafinda rolu

a) qədim dövr fəlsəfəsi, 
buna quldarlıq cəmiyyətində fəlsəfi fikrin inkişaf 
mərhələsi də demək olar. Bu mərhələ e.a.
III-I m
inillikləri əhatə edir və eramızm I
-
II əsrlərinə qədər davam edir; 
b) feodalizmin ilkin inkişafı dövrü fəlsəfəsi. 
Bu mərhələ eramızın II
-VIII
 
əsrlərini əhatə edir, xüsusilə xristianlıq, islam kimi dünya dinlərinin meydana 
çıxması və dövlət dininə çevrilməsi ilə səciyyəvidir; 
v) orta
əsrlərin klassik fəlsəfəsi. 
Bu mərhəlanin şərti olaraq IX
-
XIV əsrləri 
əhatə etdiyini qeyd etmək olar. Bu mərhələ dinin ictimai şüur sistemində hakim 
mövqeyə keçməsi ilə, fəlsəfı fikirdə dini
-
mistik və idealist istiqamətin güclənməsi 
ilə səciyyəvidir; 
q) intibah və yeni dövr fəlsəfasi. 
Bu
 
mərhələ XIV
-
XVIl əsrləri əhatə edir: 
kapitalist münasibətlərinin meydana gəlməsi və qərarlaşması, elmi və iclimai
-
fəlsəfi fikirdə intibah, oyanma baş verməsi ilə, dünyanın yeni heliose
ntrik 
mənzərəsinin yaradılması ilə, Antik fəlsəfə və elmi fikrin dirçəldilməsi, yeni fəlsəfi 
cərəyanların meydana çıxması və s. ilə səciyyəvidiv; 
d) maarifçilik və inqilabi
-
demokratizm fəlsəfi fikrin, klassik alman 
fəlsəfəsinin, 
marksist 
fəlsəfi
 
konsepsiy
anın əmələ gəlməsi və
 
inkişafı mərhələsi.
 
Bu marhələ XVIII
-
XIX əsrləri əhatə edir; 
e) nəhayət, XX əsr fəlsəfənin 
mərhələsi. Bu mərhələ klassik və marksist 
fəlsəfəyə tənqidi münasibətin güclənməsi, müasir çoxsaylı fəlsəfi cərəyanların, 
qeyri-
klassik fəlsəfənin meydana çıxması, fəlsəfənin daha çox intellektləşməsi və s. 
ilə səciyyəvidir.
2.
Eramızdan əvvəl IV minilliyin sonu və III minilliyin əvvələrində qədim