Dünya xalqları öz nadir sənət incilərini
Yüklə 1,77 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- DÜNYA-KAİNAT-İNSAN HAQQINDA DÜŞÜNCƏLƏR
|
17 mən o qonorarla evlənmişəm. Ona görə də həmişə hər yerdə deyirəm ki, məni Sabir evləndirib". Onun övladları ömrünün bəzəyi oldu. İlkin, Orxan, Günəl və dünyalar qədər sevdiyi Aysel ona bütün
ömrü boyu
çəkdiyi əziyyətləri unutdurmağa çalışdılar. Böyük oğlu İlkin Bakıda orta məktəbi bitirb Kalininqrad vilyaətindəki Sovetsk şəhərində kino texnikuma daxil olub. Orada faciəli surətdə həlak olub. İki övladı qalıb. Ortancıl oğlu Orxan Bakıda orta məktəbi bitirib, Moskvadakı Qorki adına Ədəbiyyat institutuna daxil olub və oranı bitirib. Bakıda C. Cabbarlı adına Kinostudiyada işləyib. İndi də orada işləyir. Bir neçə kitabın müəllifidir. "Upuzun bir nağıl", "Səhər", "Üçüncü günün adamı" və s. son illərdə ANS kanalında "Zorxana" verilişinin yaradıcısıdır. Üçüncü övladı Günəl ADU-nun dil-ədəbiyyat faültəsini bitirib. Hazırda "Günay" şirkətində işləyir. Bir qızı var. Qızı Aysel də 135 nömrəli məktəbi sonra isə Azərbaycan Dövlət incəsənət Universititetinin sənətşünaslıq fakültəsini bitirib. Azərbaycan Dövlət
İncəsənət gimnaziyasında kinomatoqrafiya üzrə
müəllimə işləyir
və Universitetin dissertantıdır. Bir oğlu var. 18 Fikrətmüəllim övladlarına ad seçəndə də diqqətli oldu. Onlara türk adları qoydu. Ona görə də bir zaman incidildi, "niyə uşaqlarına türk adı qoyursan" dedilər. O da "bəs nə adı qoyum, bunlar türk balalarıdır"-deyə cavab verdi, öz əqidəsindən, soyundan, kökündən dönmədi. Və o bu gün də bu əqidəylə yaşayır. "Cığır" (1963), "Ömrün bir günü" (1965), "Dəniz
küçəmizə gəlir"
(1968), "Sevgi
yağışı"(1970), "İşığın yaşı" (1974), "Ağ cığır" (1979), "Yerdən göyə ümid" (1981), "Məndən soruşsalar" (1985), "Dünya öz işindədir" (1989), "Seçilmiş əsərləri" (1991), "İşlə ev arasında" (1997), "Gözlədiyim ömür", "Taleyin acığına" (2003) kitablarının müəllifidir. Uşaqlar üçün bir-brindən mənalı əsərlər yazmışdır. O, "Cırtdan hara getmişdi" (1970), "Bala kirpi" (1972), "Göydə nə var" (1978), "Göydən alma düşmədi" (1982), "Gəlin dənizi yuyaq" (1988), "Şerli əlifba" (1988), "Bir parça vətən" (1998) kitabları ilə uşaq ədəbiyatını daha da zənginləşdirmişdir. Şair Səyavuş Məmmədzadə yazır:" Kim bilir, bəlkə də Şamaxıdan Bakıya gələn bu gənci tale Mehdi Hüseyn kimi görkəmli, xeyirxah, nəcib bir şəxsiyyətlə üzləşdirməsəydi, o indiki kamillik səviyyəsinə gəlib çatmayacaqdı. Xatirəsi önündə ehtiramla baş əydiyimiz Mehdi müəllim Fikrətlə yanaşı çoxlarına, o cümlədən, mənə də sənət 19 yolunda himayədarlıq edib. Beləcə illər keçdi, zaman dolandı. İndi Fikrət artıq yarım əsrlik sənət təcrübəsinə və müxtəlif dillərdə çap olunmuş onlarla
kitaba malik
söz sərraflarımızdan biridir. Moskvadan Yuri Medvediyev, Estoniyadan Li Seppel, Budapeştdən Anna Bede kimi sənət dostları həm də onun əsərlərini müxtəlif dillərə tərcümə etməklə məşğul
olurlar. Onun
sözlərinə bəstələnmiş "Bu çayın çınqılı" mahnısı, yaxud fars dilindən tərcümə etdiyi Şəhriyarın məşhur "Azərbaycan" şeri əlli
milyonluq dünya
azərbaycanlıları ilə yanaşı, həm də ümumtürk dünyasının əvəzsiz mənəvi
sərvətinə çevrilmişdir". Sonrakı illərdə
şair bütün
ömrünü yaradıcılığına bağlamış otuzdan çox kitab nəşr etdirmişdir. O nəsr sahəsində də qələmini sınamış "Xırdaca gəlin", "Daş balkon", "İlk məhəbbət haqqında daha bir hekayə, "Sinif-sinif oyunu" və s. hekayələrini yazmışdır. Fikrət Sadıq qələmini publisistika sahəsində də sınamış uğurlu nəticələr əldə etmişdir. Belə ki, onun yazıdığı bu ədəbi-bədii publisist yazıları ədəbiyyatımızın düzgun inkişafı məsələlərilə, bir çox sənətkarların ədəbi-bədii yaradığıcılığı haqqında dəyərli fikirlərlə zəngindir. "Məmməd Arazdan yeddi söz", "Müşfiqin işığında yol getmək olar", "Adını de, səni tanıyım", 20 "Ümmandan damla", "Rəsul Rza", "Vətənə qayıt", "Balaş Azəroğlu", "Xəlil Rza kimdir?", "Söz haqqında söz", "Təbiəti qoruyun" kimi çoxlu sayda publisist yazıların müəllifidir. Uşaqlar üçün bir-birindən gözəl məzmunlu əsərləri vardır. "Yumaq top" Bakıda Kukla teatrında, "Bir parça vətən"-Bakıda, Gənc Tamaşaçılar teatrında, "Oğul"-Şamaxıda, "Biri vardı, biri yoxdu"-(Alp Ağuz) Lənkəranda tamaşaya qoyulmuşdur. "İçəri şəhər", "Naxçıvan-50", "Süleyman Rüstəm" sənədli filmlərinin "Cırtdanın yeni sərgüzəştləri" cizgi filminin senarilərini yazmışdır. Şairin əsərləri dünyanın bir çox dillərinə də tərcümə edilmişdir. "Raneniye doma" (1970), "Veçernaya pesnya" (1974), "Semisvetni klubok" (1981), "Nadecda ot zemli do neba" (1995), "Belaya tropa" (1995), Ukrayna, rus, belarus, eston, litva, qazax, özbək, macar və digər dillərdə tərcümə olunmuş şerlərin müəllifidir. Hazırda Azərbaycan yazıçılar Birliyində şer üzrə baş məsləhətçidir. Fikrət Sadıq Rəsul Rza məktəbinin layiqli davamçısı və özündən sonra gələn qələm sahiblərinə bu şəffaf yolun bənzərsizliyini aşılamış qələm sahibidir. Onun gənc yazarlara həmişə qayğı
göstərdiyini hörmətli şairimiz Ramiq Muxtarın bu sözləri ilə ümumiləşdirərdim:" … mən ona görə xoşbəxtəm ki, Fikrət Sadıqla birgə Rəsul Rza məktəbinin 21 yetirməsi olmuş, onun ümmanlar qədər əngin və zəngin olan
sənətindən yaradıcı
şəkildə bəhrələnmişəm.". Tümen, Perm, Novosibirsk və Altay vilayətlərində keçirilən ədəbiyyat günlərində iştirak etmişdir. Özbəkistan, Macarıstan, İran, Türkiyə
və Şimali
Kipr respublikalarında ədəbiyyatımızı təbliğ etmişdir. 1963-cü ildən Yazıçılar Birliyinin üzvidir. Yazıçıların VII-VIII qurultaylarında təftiş
komissiyasının sədri, 1X qurultayda idarə
heyətinin üzvü, X qurultayda idarə heyətinin üzvü, qəbul komissiyasının və Şirvan filialının sədri seçilmişdir. Ədəbiyyatımızın inkişafında xidmətləri yüksək qiymətləndirilmiş, Azərbaycan Respublikasının "Əməkdar mədəniyyət işçisi", "Əməkdə igidliyə görə" medalı ilə təltif edilmiş, "Dünya öz işindədir" kitabına görə Dövlət mükafatına layiq görülmüşdür. Rəsul Rza və Məmməd Araz Ədəbi mükafatlarının laureatıdır. Sənət, ədəbiyyat onun
həyatıdır. Yazıçını yaşadan onun kitablarıdır". Otuzdan çox kitabın müəllifi Fikrət Sadığın həyatı, yaradıcılığı hələ oxunmamış kitablar içərisindədir. Yazılacaq. Oxunacaq, əldən-ələ gəzəcək. O hörmətli şairimiz Adil Cəmillə müsahibələrindən birində deyir:" kitab nəşr olunmayanda elə bilirəm yazıçı- oxucu "körpüsü" qırılır". "Yetim Abbas" nəsr əsəri 22 üzərində işləyən şairin bu əsəri də tezliklə oxucuların ən sevimli əsərlərindən biri olacaq. O əsər ki, insani duyğular üzərində köklənir həmişə, hər zaman insan qəlbinə yaxın olduğundan öz müasirliyini itirmir. DÜNYA-KAİNAT-İNSAN HAQQINDA DÜŞÜNCƏLƏR Milli ədəbiyyatımızın ən fəal qolu olan poeziyada insan və zaman, şəxsiyyət və cəmiyyət
münasibətləri həmişə
xüsusi bir
həssaslıqla tərənnüm olunmuşdur. 60-cı illərdən başlayaraq təsvir-tərənnümlə yanaşı, fəlsəfi duyğular, tarixin yaxın keçmişinin qaranlıq səhifələri də poeziyada əsas predmetlərdən idi. Əsrin ikinci
yarısından başlayaraq bəşər sivilizasiyası elmi-texniki tərəqqi dövrünə daxil oldu, ilk süni peyk buraxıldı, ilk insan kosmosun ənginliklərini fəth etdi. Bəşəriyyətin maddi və mənəvi firavanlığı üçün zəmin yarandı və bu yeni elmi-texniki yeniliklər, onun qurucuları insan və onun mənəvi aləminin tədqiqi poeziyanın aparıcı
23 mövzularından biri oldu. "İnsan və zaman, insan və təbiət, insan və ETİ problemləri dünyaya ənənəvi baxışı təzələməyi, zamanın ümumi mənzərəsində müşahidə
olunan keyfiyyət dəyişmələrinin yeni
poetik formalarda əks etdirməyi bədii bir tələbat kimi ortaya atdı. Daha doğrusu, poeziya həyatın dərin qatlarına enməli, onun inqilabi məzmununun əhatəli inikasını verməli idi. Yaranmış şərait şerdən daha çox icadçılıq, ixtiraçılıq və düşündürücülük tələb edirdi". Dünyanın taleyi üçün narahatçılıq keçirən və bu həyəcanları, narahatlıqları insanı, dünyanı, təbiəti qorumaq motivləri üzərində kökləyən şairlər 60-cı illərin yeni poetik nəslindən olan ötən onilliklərin layiqli davamçıları, eləcə də poeziyamıza son onilliklərdə gəlmiş Əli Kərim, Cabir Novruz, Söhrab Tahir, Məmməd Araz, Famil
Mehdi, Tofiq Bayram, Qabil, B. Vahabzadə, Fikrət
Sadıq, Fikrət
Qoca yaradıcılığında daha da çiçəklənmə dövrü kimi qiymətləndirmək olar. Fikrət Sadıq bu şairlər içərisində öz dəsti-xətti olan istedadlı qələm ustasıdır. Bəkir Nəbiyev "Poeziya-1971" -də Tofiq Bayram, Məmməd Araz, Fikrət Sadıq, Fikrət Qoca, Cabir Novruz və digərlərinin yaradıcılığına, tərcümeyi-halına münasibətində bildirirdi ki,
"Onların hərəsi qəlbini, duyğu və dlüşüncələr 24 aləmini öz yolu ilə zənginləşdirmişdir. Ç ünki dünyaya başqasının nəzərləri ilə deyil, məhz öz gözləri ilə baxmağı bacarmışlar. Əlbəttə, onların həyatda konturlarını yaxşı seçə bilmədikləri, bəzən hətta yanlış gördükləri məqamlar da olmamış deyil. Lakin zaman keçdikcə bu baxış büllurlaşmış, sərrastlaşmış, hər şairin öz
kamilləşdirməyə imkan vermişdir. Buna görə də onların ən yaxşı əsərləri təkcə həmin şairlərin anket məlumatında üzə çıxan tərcümeyi-halını deyil, eyni zamanda poetik görümünü təmin etmiş mənəvi
tərcümeyi- halının
da zənginliyindən xəbər verir". İctimai prosesləri hərəkətə gətirən tükənməz enerci mənbəyi kimi təsvir edilən, artıq tarixin inkişaf mexanizminə çevrilən insanın mənəvi aləmi poetikanın fraqmentlərində özünü tapır. Bu dövrdə ədəbiyyata gələn onlarla istedadlı şairlər kimi Fikrət Sadıq da insanın hələ kifayət qədər açılmamış mənəvi
aləmi, sirli,
soraqlı, düşündürücü assasiasiyaları ilə qələmiylə üz-üzə oturur. Dünyanın bütün canlılarından seçilən, köksü altında bir dünyaya sığmayan sevinc, qəm gəzdirən, işıqlı əməlləri, arzuları ilə insanlıq zirvəsini fəth edən insanın həyatının müxtəlif məqamları və bu məqamlardakı ruhi vəziyyəti təsvir olunur. 25 Bədii
yaradıcılığa məsuliyyətlə yanaşan S.Vurğun Azərbaycan poeziyasının qarşısına qoyduğu vəzifələrdən bəhs edərkən yazırdı ki, "Əsrimiz böyük mənalar əsridir. Belə bir əsrin ədəbiyyatı da mənalar ədəbiyyatı olmalıdır. Xalqımızın əsl gözəlliyi də onun həyat və mübarizəsindən doğan proqressiv mənalardır. Biz xalqımızın yüksək şüurunu, tarixə və istiqbala olan nikbin
baxışlarını, onun
inqilabi dünyagörüşünü bədii sözlə kəşf etməliyik". Hələ sosializm dövründə deyilmiş bu sözlərdə böyük
sənətkarlarımızın müasirliyə doğru yönəldidmiş fikirlərində ədəbiyyatın, şerin, sənətin qarşısına zamanın qoyduğu tələblərin düzgün həlli yoları axtarılırdı. Azərbaycan sovet ədəbiyyatı, sovet poeziyası sirr deyil ki, geniş yaradıcılıq imkanlarına yiyələnmək üçün daima inkişafda olmuş, onların sosialist poeziyasını inkişaf etdirmək nailiyyətlərindən yararlanmaqla bərabər, bu dövrdə ədəbiyyata gələn sənət adamları, şairləri öz poetik fərdiyyətlərini də qoruyub
saxlamaqla, daima
yaradıcılıq axtarışlarında idilər. Dar, məhdud bir çərçivədən qurtulmaq, öz qəlbinin, istəyinin imkanlarını ədəbiyyata, poeziyaya gətirmək üçün Hüseyn Arif, Bəxtiyar Vahabzadə, Söhrab Tahir, Balaş Azəroğlu, Mədinə Gülgün, Fikrət Sadıq, Fikrət Qoca, Əli Kərim, Əlağa Kürçaylı və digər qələm sahibləri gəlirdi-şairlər ordusu yetişirdi. Bu gün 26 40-cılara, 50-cilərə, 60-cılara, 80-cilərə bölüb, Azərbaycan ədəbiyyatını qollara ayırıb,
ədəbiyyatımızı saf-çürük etmək devizi altında şil- küt edənlərin əksinə olaraq, onları bir-birindən ayırmadan, öz fərdi yaradıcılıq imkanlarını, sənətkarlıq qabiliyyətlərini əsas tutmaqla, bütöv Azərbaycan ədəbiyyatı zəminində təhlilini aparmağı hər şeydən üstün tutan bir şəxs kimi onların yaradıcılığına nəzər saldıqda fərəhlə deyə bilərəm ki, Azərbaycan poeziyası hansı dövrdə, tarixin hansı mərhələlərində, pillələrində yaranmasından asılı
olmayaraq, dünya
ədəbiyyatına əvəzsiz sənət inciləri -Nizami, Füzuli kimi qələm ustadlarını bəxş edən bir ədəbiyyat kimi fərəhlə öyülməyə layiqdir. Hələ
Yazıçıların İkinci
Ümümittifaq qurultayında Səməd Vurğun "Sovet poeziyası haqqında" əlavə məruzəsində dediyi fikirlər özü bir daha sübut edirdi ki, kommunist recimində Azərbaycan poeziyası etibarlı əllərdə
idi. Azərbaycan poeziyasına "yüksək ideyalar, fəlsəfi mühakimələrlə aşılanmış əsərlər lazımdır, bunsuz hər hansı bir poeziyanın varlığını ümumiyyətlə təsəvvür etmək mümkün deyildir". Poeziyanın vəzifəsi
cəmiyyətin, insanın
həyatında ədəbiyyatın, xüsusilə poeziyanın qoyduğu problemlər, onların həlli yolları şairi yaratdığı əsərə qarşı daha tələbkar olmağa yönəldir. II Dünya müharibəsi, dünyada baş 27 verən ictimai-siyasi hadisələr Azərbaycan sovet poeziyasının da mövzusunu genişləndirdi. Poeziyadakı yenilik hissləri müharibədən sonrakı dövrlərdə yetişən şairlərimizin yaradıcılığında qüvvətli şəkildə təzahür edir: "Onların poetik fərdiyyətlərinin yetkinləşməsinin məhz bu dövrə təsadüf etməsi həmin şairlərin bütün sonrakı fikri- bədii inkişaflarına müsbət təsir göstərdi, onların poetik düşüncələrini əsrin ən böyük problemləri və həyəcanları üzərində cəmləndirdi". F.Sadıq
yaradıcılığında dünya
mövzusu özünəməxsus çalarları ilə seçilir. Bu mövzuya həsr edilmiş
əsərlərin ideya-məzmun xüsusiyyətləri də fərqlidir. Yaşadığı dünyaya şair şerlərində belə bir tərif verir: "dünya qonduğumuz budaqdır." Deməli, biz qonağıq, dünya böyükdür, genişdir, ölçüsüz, biçimsizdir, sonsuzdur. Dünya şairin gözündə nəhəng bir ağacdır. O, ağacın bir budağına da qonan insandır. İnsan da quş kimi köçəridir, gedəridir, olumlu-ölümlü bu dünyada insana da bir baxt yazılıb; gəlmək-getmək baxtı, dünyaın tutub durmamaq baxtı, yaz, payız, qış görkəmli, fəsillərin taleyinə bənzəyən bir baxt. F.Sadığın şerlərində bir-birinə bənzəməyən əsərlərində böyük reallıqları ilə təsvir olunan dünya dərd, qayğı, əzab dolu bir məfhumdur. Bu dünyanın tarixində Cənub qütbünün
buzlaşmasından əvvəlki
dövrü, Xirosima, Naqasaki faciəsi, Troya müharibələri, səlib
28 yürüşləri, I, II Dünya müharibələri, Xatın kəndi faciəsi, Osvensim dərdləri, Qarabağ faciəst, Xocalı soyqırımı, Böyük Vətən müharibəsi dəhşətləri var. Fikrət Sadıq belə faciələrə biganə deyildir. Əsl Yer oğlu kimi yaşadığı dünyanın dəhşətlərini oxucunun gözü önündə canlandırır. "Xatın kəndi abidəsi", "Növbə daşları", "Bir qarış ot", "Klod İzerli", "İnanıram da, inanmıram da" və digər şerlərində dünyanı fəlakət, ölüm kabusuna
çevirən müharibələr, məhvinə yönəldilmiş atom, hidrogen bombalarının icadı pislənilir. 11 Dünya müharibəsi dövründə Xirosima, Naqasaki şəhərlərinə atom bombası atmış Klod İzerlinin çəkdiyi vicdan əzabıları, törətdiyi faciələrdən ağlını itirməsi, ailəsinin onu dəli adlandıraraq atıb getməsi çox düşündürücü bir şəkildə söylənilir. Şair insan oğlunun öz əməllərində diqqətli olmağa, ad-san, var-dövlət naminə insan qatili olmamağa çağırır. Əsrin ən böyük günahı, müsibətlər müsibəti, faciələr faciəsi, müharibənin ən qanlı səhifəsi olan Xirosima - ötən hərbin "qaladığı nəhəng" yanar ocağa bənzədilir. Amma: Bu ocaqda odun deyil, İnsan yanıb qalaq-qalaq. Bir bombayla böyük bir insan qırğını, fəlakətlər fəlakəti törədən Klod İzerli ilk əvvəl öz əməlinə görə "sağ ol" qazansa da, az keçmədən
29 insanlığa qarşı törədilən bu faciədən bütünlüklə xəbərdar olan həmyerliləri tərəfindən "cani" kimi lənətləndi. Dünən onu cinayətə sürükləyənlər, insan əlləriylə qurulub tikilən şəhərləri yerlə yeksan
etdirənlər, istehsal etdiklər
zəhərli silarhlarla milyonlarla insaların həyatına son qoyanlar, müharibə törədənlər, onun məkrli siyasətindən varlananlar, ölkələri "viranəyə döndərənlər" üçün artıq bu gün Klod İzerli heç kim olmalıydı. Zaman keçdikcə törətdiyi faciənin ağırlığını duyan Klod İzerli dəlixana divarları arasında qaldı. Vətəni atan insanı ailəsi də atdı. Heç kimsəyə gərək olmayan İzerli əməllərinin nəticəsini görürdü. Gözəl şəhərləri viranəyə döndərib bundan varlananlar üçün də artıq Klod İzerli heç bir şey idi. Hətta utanmadan onun əzab dolu həyatından kino çəkmək istədikdə Klod rədd edir. Şair onun bütün əzablarını bu "rədd cavab"ında ümumiləşdirir. İnsan övladının çəkdiyi peşimançılıq hissləriylə əsrin ən böyük günahı, hərbin ən böyük faciəsi Xirosimanı qarşı-qarşıya qoyur. Xirosimanın o dəhşətli faciəsindən bəhs edən film çəkilməsini istəyənlərə Klod elə qışqırdı ki, Bu səs keçib okeandan, Gəzdi bir-bir ölkələri: -Yox, yox, razı deyliəm mən! Yox, yox, hətta kinoda da, Yandırmayın o şəhəri.
30 Yandırmayın yandırdığım Qocaları, körpələri. Müharibə həmişə kinlə-nifrətlə qarşılanıb. Hansı dövrdə yaşamasından asılı olmayaraq insanpərvər görüşün sahibləri həmişə müharibəyə nifrət etmişlər. Müharibəyə nifrət sərhəd tanımır. Dünyanın ən böyük sənətkarları həmişə müharibəyə, onu alqışlayanlara -insanlıq simasını itirmişlərə ntfrətlərini əsərlərində əks etdirmişlər. Böyük türk şairi Tofiq Fikrət yazırdı: Lənət sənə, lənət sənə ey hərbi- müqəddəs! Sınsın bütün əqvamı edən böylə müləvvəs! Sınsın səni təqdis ilə alqışlayan əllər! Şanınla, cihadınla gəbər, ey ulu sərdar! Ey nəsli-bəşər düşməni, ey heykəli- idbar! Bu "nəsli-bəşər" düşməni insandır. O insan ki, həm özününkünə düşməndir, həm də onun üçün düşünəndir. Şair buna görə də insanlara üz tutur. İndi qoca dünyanın "Qırmızı kitab"ı varsa, bu kitaba nəsli kəsilmiş, məhv olmuş ən nadir təbiət incilərinin adı salınırsa, onlar artıq məhv olmaq, tamamiylə kökü kəsilmək təhlükəsi altındadırsa, insan niyə düşünməsin? Bunu duyan, əməlindən peşiman olmağa başlayan 31 insanların varlığı onun ürəyində ümid işığını közərdir: İnnən belə dünyanı Qoruyacaq insanlar. İspaniyada Polomares yaxınlığında hidrogen bombalı bir
amerikan təyyarəsinin qəzaya uğraması nəticəsində torpağa dəyən zərbə şairin şerində əsas mövzudur. O dəhşətli, zəhərli bomba düşdüyü ərazini cismən də məhv edir. Ölümə məhkum edilmiş torpağın "ölümü"nü şair sakit qarşılıya bilmir. Ölüm deyilən bir dəhşətli varlığın canlı aləmdən kənarda mövcudluğunu görüb dəhşətə gəlir. "Adam"ı ölən, "quş"u ölən, "ağac"ı ölən görmüş şair torpağın da ölüb "taunlu xəstə kimi ayrıca dəfn edil"ə biləcəyinə heyrət, təəccüb, təəssüf, dəhşət hissiylə yanaşır. "Canına xatirələr, nəğmələr hopmuş" bir parça torpağın, bir topa bənövşəliyin "tabut kimi" götürülüb aparılmasını, ayrıca dəfn edilməsini şair insan əməlinin nəticəsi kimi təəssüf hissiylə, peşimançılıqla qarşılayır. Ədəbiyyatşünas alim Təhsin Mütəllimov "Bir axşam" şerində olan bədii məziyyətlər, müasir oxucu, əsər, yazıçı-şair fəaliyyətinə verdiyi qiymətdə haqlı olaraq yazır ki, Şair "Bir axşam" şerində İspaniya yaxınlığında hidrogen bombalı bir amerikan təyyarəsinini qəzaya uğraması nəticəsində ispan kəndlilərinin başına gəlmiş müsibətləri qəzəbli dillə nağıl edir. Müasir
|