Dünya xalqları öz nadir sənət incilərini
Yüklə 1,77 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
114 Abad
olub, azad
olub mülki-İran, Azərbaycan! Bu-
Bisütun-inqilabda Şirin-vətən üçün Fərhad
Külüng vurmuş öz başına, zaman-zaman, Azərbaycan! Vətən eşqi
məktəbində can
verməyi öyrənmişik, Ustadımız deyib
heçdir vətənsiz
can, Azərbaycan! Qurtarmaqçün zalimlərin əlindən Rey
şümşadını, Öz şümşadın başdan-başa olub al qan, Azərbaycan! Yarəb, nədir bir bu qədər ürəkləri qan etməyin, Qolubağlı qalacaqdır nə vaxtacan Azərbaycan?! İgidlərin İran üçün şəhid olub, əvəzində Dərd almısan, qəm almısan sən İrandan, Azərbaycan! Övladların nə vaxtadək tərki-vətən olacaqdır? 115 Əl-ələ ver, üsyan elə, bir də oyan, Azərbaycan! Bəsdir fəraq odlarından kül ələndi başımıza, Dur ayağa! Ya azad ol, ya tamam yan, Azərbaycan! Şəhriyarın ürəyi də səninkitək yaralıdır, Azadlıqdır mənə məlhəm, sənə dərman, Azərbaycan! Bu misralardakı təbiilik, doğmalıq, vətən məhəbbətidir ki, Fikrət Sadığı özünə çəkib və bu gözəlliklə, bu axıcıllıqla, sənətkarlıqla Şəhriyarın duyğularında öz istəyi ilə səsləşən motivləri ustalıqla dilimizə tərcümə edib, o taylı bu taylı Azərbaycan şairlərinin fikirlərindən, arzularındlan bir-birini xəbərdar edib.
Cilid-cilid vətən
mövzusunda yazılmış
kitablara bərabərdir Şəhriyarın bu şeri Fikrət Sadığın tərcüməsində. F. Sadığın özünün Vətən mövzunda yazılan şerlərində də bir saflıq duyulur. Doğma Şamaxının qoynunda böyüyən şair yurdunun başına dolanır, çünki "nanəli" bulağına, "Qız qalası" dağına mehrini lap uşaqlıqdan salıb. Xaqanilər, Nəsimilər, Sabirlər Vətəninin dağı, daşı, çəməni "şer dolu xəzinə"dir. Şamaxı onun üçün isti ana qucağı, bulaqları cənnət, arzuları şirin, "ilk bahar sularından" qüvvət aldığı ana yurddur. Şair üçün Vətənin hər guşəsi könül 116 açandır. Lahıcın "nağıl körpülü", "dolay-dolay", "düyüm-düyüm" yolları ilə addımlayan şair yolu düşdüyü kəndin Yollar kənarına köbə yerinə Gözəllik hörülə harda görülüb? -deyir və məftun olduğu bu yerlərin qədim qalaları
şairin xəyallarını çəkib uzaqlara
aparır."Ç iyni güyümlü" bir gözəlin dağ cığırıyla gəlişinin, yalçın qayaların bir-birinə bənzərsizliyinin, Girdman dərəsinin sanki əllə düzülmüş qayalarının şairdə yaratdığı heyrətin, təəccübün arxasında bir məhəbbət, bir sevgi yaşayır. Bu vətənə, torpağa, onun füsunkar təbiətinə bəslənən məhəbbətdir: Bu yerlər
yurdumun dilbər
guşəsi. Bir də haçaq bura yolum düşəsi. Öpdüm Girdmanın dodaqlarından- Bir az da kövrəldi könlüm şüşəsi. ("Yolum bir kəndə düşdü") Şair gəzdiyi hər kənddə, eldə, obada bir gözəllik duyur. Bu duyumda çaya fərəhlə baxan, dağları nağıl bilən, küləyi fikirlərini dağıdan, gördüklərini ürəyində "xatirətək" saxlayan şairin lirik, kövrək hissləri yaşayır:"bura gəldim könlüm, gözüm açıldı",-deyir. Bu misralarda ana təbiətə sonsuz məhəbbət var. 117 Yer məfhumu şair üçün geniş məfhumdur. O, yer oğludur, o nə Marsdan, nə də başqa planetdən gəlməmişdir. O, bir ovuc şirvan torpağında doğulub, o torpaqda "ayaqlarım ilk dəfə orda dəyibdir yerə",- deyir. Doğulduğu planet ona
əzizdir, dünyanın
bütün kəhkəşanlarından Yer ona daha çox doğmadır. "Əgər Marsa uçarsa", orda insan görərsə yenə Yeroğlu olmasıyla fəxr edəcəyini bildirir, çünki "Yerdir, doğma Vətəni!"-şairin və torpaq, yurd sevgisi şairin damarında axan qanındadır: Yaşayana yurd-yuva, ölənə yataq olan,
Dünyanın sevincinə, dərdinə ortaq olan,
İnsanlıq gülsün deyə gülüşündən əl çəkən,
Qızılından əl çəkən, gümüşündən əl çəkən,
Torpaq deyilmi məgər? Torpaq özü insana o qədər mehribanlıq, doğmalıq yaratdığından insan da onu belə sevə bilir.
Torpaq bütün çalarlarıyla vəsf olunur. O torpaq ki, insan yolunda nəyə desən hazırdır. O, nələrə qadir deyil. Qucağında çayları, dənizləri gəzdirir, insana od verir, işıq verir, sinəsində gül bitirir, qədimini qoruyub
saxlayır, ölüsünü əzizləyir, köksündə yatızdırır, yaşayanına yurd - 118 yuva verir, insanın sevinci, səadəti naminə yatırından, varından əl çəkir, dərdinə, sevincinə ortaq olur, qoynunda neçə fəslin şıltaqlığına dözür; birinə bar verir, birinə qar, birinə gül-çiçək, yaşıl çəmən-bütün bu qismətinə düşən insan üçün qoruyub saxlayan, insanla sevinən, insanla bir ağlayandır bu torpaq. O göylərin göndərdiyi də bu torpağındır. İldırımlı yağışlar gecələr, gündüzlər-bütün təbiət, həyat onundur, ancaq onun. Şair bu torpağın övladı kimi onun qədr- qiymətini bilir. Ana torpağı "gəlin qoruyaq"-deyir. Onun üstündə elə bil nanə yarpağı kimi əsir. Sevgisini "anadır, ana torpaq" ifadələrində ümumiləşdirir. Şair tarixən yadelli işğalçıların talanlarından torpağı qorumaq üçün çəkilən sədləri, qalaları gəzdikgə hər qala daşında bir vətən məhəbbəti, sevgisi duyur. Əsrlərin istisinə, soyuğuna sinə gərmiş qala divarların məğrur görkəminə baxır, insan əməyinin daşa dönmüş abidəsinə -məğrur qala
divarlarına Bakını
qoruyan -balasını "qoruyan bir ana kimi" müraciət edir. Hər saralmış daşını "min varaqlı bir dastan" saydığı bu qədim
Qala divarları əsrlərdən-əsrlərə, nəsillərdən-nəsillərə keçərək, qorunub saxlanacaq, xalqımızın ağrılı-acılı günlərinin şahidi kimi əbədi qalacaq, qorunacaq abidə kimi qiymətləndirilir, tərənnüm edilir. 119 Şer, sənət diyarı Şirvan şairin yaradıcılığında dönə-dönə qayıtdığı, lakin bənzərsiz yaratdığı bir aləmidir. Bu mövzuda yazılmış şerlərdə şair qoynunda göz açdığı, ayaq açıb yeridiyi, ilk ana laylasını eşitdiyi , cığırına, yoluna iz saldığı Şirvanın tarixi keçmişini, qəhrəmanlıq dolu həyatını, Xaqani, Nəsimi
kimi böyük
sənətkarların vətəni olduğunu tərənnüm edir, "Zəlzələlər, istilalar vüqarını sındıra bilməyən, baharını soldurmaqda gücsüz olan, zülmlərə sinə gərib əbədi yaşadığını, "əbədiyyət ocağı"na çevrildiyini vəsf
edir. Gülüstan qalasının yazılmamış bir qəhrəmanlıq dastanı olduğuyla fəxr etməklə yanaşı, bulaqlarının, şən nəğməli bülbüllərinin, toy libaslı güllərinin, pıçıldaşan yarpaqlarının, kölgə dolu qüzeylərinin, günəş dolu güneylərinin, sürülü yayalaqlarının da vurğunudur. Şair bütöv Şirvanın ürəyindən keçənləri misralara çevirir. Çünki: Qədim Şirvan yollarının Pozulmamış izləri var. Burda dilsiz qalaların, Tunc ürəkli qayaların, Deyilməmiş sözləri var. Şair doğma Şirvanını Vətəninin digər dilbər guşələrindən təcrid edib tərənnüm etmir. Onu Muğanın, Qarabağın qardaşı, onun bir bucağı sanır və onları bir-birindən ayırmadan, bir-birinin
120 yaraşığı kimi tərənnüm edir. Qoca Şirvanı vüqarlı "Şah dağından uca Şirvan" kimi əzizləyir. Şair bu misralarla bütün yurduna, onun hər qarışına olan sevgisini üsmumiləşdirir: Vətəninin ölü çölü də, Əl boyda daşı da Vətənimdir! Şair
üçün ulularımızdan-metelərdən, oğuzlardan, xaqanlardan, qazanlardan, babəklərdən üzü bəri qorunan torpaq, Vətən- millətin dünənki, bugünkü, gələcəkdəki övladlarınındır. Torpağın hər qarışı- qumlu səhrası, kollu-koslu çölləri, yaşıl ormanları, hər qarışı vətəndir, gələcək nəsillərindir. O yer ki, vətənindir, O nə sənin, nə mənimdir. Ana yurd, doğma torpaq, Babamdan qalıb mənə, Nəvəmə çatacaq! Nəvəsinə çatması üçün də bu torpaqların keşiyini çəkməyə borclu olduğunu bildirən şair torpağı tapdanan oğulun gözü tökülməzmi?-deyə soruşur. Onu oğulluq, vətəndaşlıq borcunu şərəflə yerinə yetirməkdə borclu olduğunu unutmamağa çağırır. F. Sadıq xalqının saflığına inanır. Onun nəzərində bu xalq əsilli-nəcabətli xalqdır. Onun keçmişində, kökündə paxıllıq olmayıb. Bu xalqa o paxıllıq, o yalan, o nəfsiitilik "gəlmədi". Şərəfli 121 keçmişinə, tarixinə güvənir şair. Onun nəzərində bu Anayurdun elə zamanı, vaxtı olub ki: Kişilik gündəlik işi, Mərdlik adi yerişi. Düzlük onun bayrağı olub. Yerdə qalanları "gəlmə" olduğunu, lakin bunu kimin gətirdiyi şairi qüssələndirir. Bədii suallarla onu daha təsirli, düşündürücü bir şəkildə sorur: Kim gətirdi bunları bəs? Bir kimsə görmədi, Bir kimsə bilmədi. Vətənin hər bir oğlunu- əsgəri vəzifəsini şərəflçə yerinə yetirməyi, nə qədər ki, əlində silah, başında "gülah", sinəndə vətən həsrəti, qəzəbi var, "qaytar Qarabağı, qaytar, yoxsa sonra gec olar" -deyir. Nə qədər ki, Xocalı yarası qanlıdır, göynərtisi içimizdə, qəzəbi sinəmizdədir, nə qədər ki, Meşəli dağların barı-bərəkəti daşınıb, talanıb, qırılıb məhv edilir, yaramızı isti- isti sarımağı məsləhət bilən şair sabahdan narahatdır, bu günün işini sabaha qoymamağa, ləngiməməyə, ləngiməklə itirməyə doğru
getdiyimizi qapaz kimi başımıza vurur; ağrıtmaq, göynətmək, dirçəltmək, ruhdan düşmüş millətin keçmişini yadına salıb, "ot kökü üstündə bitər"- kəlamındakı həqiqətə fikrimizi yönəltmək, öyüd götürmək, öyünə
biləcəyi keçmişindən yaralanmaq, qabiliyyət, döyüş bacarığı olan bir millət kimi öz şərəfini, ayaqlar altına düşmüş 122 ləyaqətini qaldırmaq, bu məmləkətin əldən getmiş torpaqlarından qaçqın düşüb
boz düzənliklərdə qurd-quşa yem
olanların qəbirstanlıqlarının sayının artıdığını, vətənsizliyin dözülməzliyini beyninə
həkk etmək, qəflət yuxusundan qalxıb real qismət və payının- əlindən itirdiyi varidatını, şərəfini geri qaytarmalı olduğunu anlatmağa çalışır: Qaytar Qarabağı, qaytar! Yoxsa sonra gec olar. -sərtliklə deyilmiş bu misralar bir general əmrinə bənzəyir. Vətənin ağsaqqal qocasının, müdrik
möminin sözlərindəki həqiqət bu
verir. Ləngimək ölümə bərabərdir, daha çox itirmə, itirdiklərimizin bizim ola bilməyəcəyinə gətirib çıxaracağından qorxu, təlaş, həyəcan, qəzəb var bu misralarda. Əllərindən adi ov silahlarını da alıb camaatı əli yalın qoyan, düşmənini isə hərbi
tank, sursat verib
silahlandıran,onun dəyirmanına bilə-bilə "su tökənlərin" bu gün də mövcud olduğundan qorxur şair. Bütün bunları Azərbaycanın bu gününü yaşamaq taleyinə düşən vətəndaşının yadına salır, bu unutqanlığın başlarına gətirdiyi müsibətləri yadına salır, yatmışları oyatmağa çalışır. F. Sadıq sözünü üzə deyir, düşmənindən belə çəkinmir bu düzlükdə. Düşməninə, onun havadarlarına nifrətini adıyla bildirir. Erməni 123 faşistlərini silahlandırıb Azərbaycanın milli- azadlıq
duyğularını boğmağa
çalışan, Azərbaycanı diz çökdürmək istəyən, onun zəngin xammalına yenidən sahib olmaq istəyən rus imperialistlərini qamçılayır, onlara olan qəzəbini, kinini misralara çevirir. Azad, müstəqil, suveren bir dövlət kimi tanınan, dünya xəritəsində artıq öz yeri olan, qanı-canı bahasına azadlığını əldə edən, bu gün onu yadların həris baxışlarından, tələlərindən qorumaq üçün əzmlə mübarizə aparan Azərbaycan Demokratik Respublikasına daha dişi batmayan düşmənlərinin öz çirkin əməllərindən əl çəkməyə çağırır, onsuz da artıq heç bir şey edə bilməyəcəyindən şövqlə danışır: Daha əlin bala batmır, Sərhədlərə əlin çatmır. Kim içibsə azadlığın Şərbətindən bircə gilə, O bir gilə olur ümman. Bircə gün də azad olan, Öz canından keçər, amma Keçməz bir də torpağından. Gələcəyə ümidlə baxan nikbin şair gec-tez Qarabağ torpaqlarının da öz gücümüzlə erməni murdarlarından təmizləyəcəyimizi, Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərinə sülh-əmin amanlıq bəxş edəcəyimizi, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin olunacağını inamla bildirir.
124 F.Sadıq şerlərində bəzən qüssəli, bəzən qəzəbli, bəzən dərdli, bəzən hirsli, bəzən nəsihətli kəlmələr, ifadələr işlətməkdə haqlıdır. O, artıq zülmlərə dözməyən, ona baş əyməyən zümrələrdəndir. O, artıq Azərbaycanın əsrlərlə başına gətirilən müsibətləri alın yazısı, millətin faciəsi kimi qəbul etməkdən yorulub, onun sinəsi bu haqsızlıqlara tab gətirə bilməz. Ona görə də zaman-zaman şerlərində dünyaya səpələnmiş millətinin taleyindən söhbət açır, kərkük türkmanı, azərbaycan türkü, Şirvanda Kərkük, Kərkükdə Şirvan məsələlərinə tarixi aspektdən yanaşanda da parçalanmış, dağılmış, sürgünlərə məruz
qalmış millətinin bölünməsini ürək
ağrısıyla bildirir. F.Sadıq
yaradıcılığında dövlətçilik, birlik prinsiplərini poetik
bir dillə
təbliğ edir.
Azərbaycan-Türk dünyasının keçmişi və
narahatdır. Sabahına xoş ümidlərlə baxmaq üçün bu gün düşünməli olduğumuzu unutmamağa çağırır. "Tanrı türkü qorusun!" kəlamı şeri üçün başlıq götürülsə də şairin narahat dünyasından xəbər verir. O yazır: "Eramızdan yüzillərlə əvvəllərdən türk dövlətlərinin bayraqlarında Aypara çəkilib. Bütöv Ayın lap dörddə biri. Türklər o qədər təvazö sahibi olublar ki, bütöv Ayı bayraqlarına çəkməyiblər. Ç ox olublar: tayfa- tayfa, qəbilə-qəbilə, dövlət-dövlət və para-para.
125 Bundan da elə Aypara doğur. Nə Oğuz, nə Mete, nə Atilla, nə Ç ingizxan, nə Osman, nə Atatürk bayraqlarına bütöv Ay çəkməyiblər. Bütöv Ay - bütün türklərin birləşməsindən sonra çəkiləcək bayrağımıza. Hələ ki, Ayparalar yaşadır bizi. Bəzi qüdrətli dövlətlərə paxıllığım tutur. Məsələn, Yaponiya. Onların bayrağında bütöv günəş var. Yəqin orda millət də, dövlət də bütövdür. Bizim kimi dağınıq deyil. Bizi Ayparalar zəfərdən- zəfərə, yüzillikdən yüzilliyə aparır. Gün o gün olsun ki, türklər minillik arzularına çatsınlar. Onda Ayparamız bədirlənmiş Ay olar! İnşallah!" "Tanrısından güc alıb", oxu-yayı, qılıncı, qolunun
qüvvəsiylə yeri-göyü fəth edən,
göylərdən bac alan türk övladının adı gələndə sarısını udan düşimən onun cəngavərliyini, qorxmazlığını, mərdliyini görüb. Şairin narahat ürəyinin səsidir: "Türk özünü qorumur, tanrı Türkü qorusun" misraları. Dünyanın hər yerinə səpələnmiş türk dünyasını birliyə çağıran şair gördüyü həqiqətlərə göz yuma bilmir. Türk övladını yumşaqcasına məzəmmət edir, bir ata nəvazişilə, baba qayğısıyla. Böyük Atilladan böyük
Sabirə qədər
adlı-sanlı, mötəbər
şəxsiyyətləri olan bu millətin bəzi üzüdönük övladlarının damarından yarı qan, yarı su axdığını, üzü dönüklüyünü, unutqanlığını üzünə vurur, tənqid edir, onların yadına qalaq-qalaq 126 dərdlərini, Zəngəzuru, Gorusu, Göyçəni, Dağlıq Qarabağı, Aran Qarabağı, müdhiş faciələrimizi salır. Batmış qulaqlarını açmağa, korraşmış yaddaşını oyatmağa, kor gözlərini açmağa çalışır.
"Hələ qisası qalır Zəngəzurun"- deyərək nalə çəkir, qəzəb dolu bir səslə hayqırır, bəlkə də heyfindən içi od tutub yanır, sinəsində bir baca açıb, bu torpaq dərdi, bu vətən dərdi, şair Fikrət Sadığın. Yoxsa "Türk özünü qorumur, Tanrı Türkü qorusun"- misrasında bu qədər misraaltı mənalarla dolu səsi duyulmazdı: Dili, dini bir olan əqidəcə bir gərək. Bu millət bir olunca bizlərə səbir gərək. İyirmi yüz il azmış, bəlkə iyirmi bir gərək? Gəlsin, Türkün açılan yarasını sarısın,- Türk özünü qorumur. Tanrı türkü qorusun! Hər bəndin sonunda "Türk özünü qorumur, Tanrı türkü qorusun" kəlməsinin mətnaltı mənası başdan-başa oyanışa çağırışdır. Dili bir, dini bir millətlərinin, həmvətənlərinin məhəlləyə, tayfaya bölünərək bir-birisini suçlandıran, qurdu içindən də özünü yeyən millətin gələcəyindən narahat olur, cəsarətlə onları ittiham edir, belələrinə nə 127 desə
şair haqlıdır, çünki vətəndaş şairin
vətəndən qeyri bir varı, ümid çırağı ola bilməz. O çırağı söndürənlərin yeri isə dar ağacıdır: Bölünüb məhlə-məhlə, tayfa-tayfa, kəndbəkənd. Bu ona atır kəmənd, o buna atır kəmənd.
Qurdu öz içindədir, ovur içini bənd- bənd.
Bu xislətdə, bu dərddə millət necə yarısın?
Türk özünü qorumur, tanrı türkü qorusun!
Şair göstərir ki, Azərbaycan övladı bu gün əlini qoynuna qoyub durmamalı, silah götürüb cəbhə açmalı, düşmənə sinəsini səngər
etməlidir. Şair xalqımızın Azərbaycan türkü, kərkük türkü adıyla iki yerə paralanmasını ürək ağrısıyla qələmə alır. Şirvanda kərküklərin, kərkükdə Boyatların yaşamasını, bir millətin övladlarının yarısının türkman, yarısının azəri adlandırılmasının, addəyişmələrin, bu müəmmalı sirlərin arxasında böyük bir həqiqətin gizləndiyini duyur və bildirir ki, Əmması budur ki, biz elə birik. Hələ birliyimizi bilə bilmirik. Bizi parça-parça bölüblər belə,
128 Kiməsə xoş gəlmir bu boyda birlik. 20 Yanvar faciəsinin dəhşətlərini yaşayan xalqının o qanlı günlərdə çəkdiyi müsibətləri, öz şəhid övladlarının nə kimi cəsarətə, birliyə malik olduqlarını, azadlıqsevər millətiylə fəxr etdiyni gizlətmir, azadlığın candan da şirin olduğunu bildirir. 1990-cı il 20 Yanvar hadisəsini səkkiz ildən sonra yenidən xatırlayan, yenidən onun günahkarlarını lənətləyən şair qəhrəman xalqını vəsf edir, başımıza gətirilən bütün müsibətlərin səbəbkarı: Böyük Pyotrdan üzü bəri bütün çarlar, hökmdarlar, şahənşahlar, şahlardır. -deyir və onlar artıq gözünü açıb, bu xalqın bir də kimsənin əsarəti altına keçməcəyini bildirir: Qoy bilsin tarix. Eşitsin dünya. Qafqaza can atan hər kəs, Türk oğlu ölər, Amma əyilməz! "Kipr" şerlərində də şair ona doğma, tanış olan türkə torpaqlarının gözəlliyindən, təbii sərvətlərindən, insanlara bəxş edən mənəvi gözəlliklərdən fəxrlə, ürəkdolusu söhbət açır. Bu yerləri, onun payızını tərənnüm edir. Tanrının 129 onlara bəxş etdiyi bu torpağı, onun bol- bərəkətlini, nemətini Ulu tanrıdan türk üçün qoruyub-saxlamağı da diləyir. Ç ünki bu yerləri gəzərkən, dənizin qoynundakı sıra dağlara tamaşa edərkən: Elə bildim Astaradan köçüb gəlib bura dağlar. Gördüm hər yan mənə doğma, mənə tanış, Gülü gülüm, eli elim, Dili dilim, dindir, danış-deyir. F.Sadıq qələmə
aldığı bir
mövzunun içərisində mənaca dərin mövzulara da yer ayırır. "Ağ dənizdə gəzinti" şerində dənizin qoynunda ətrafı
seyr edərkən, türk ellərinin birliyi
nəticəsində doğmalarının əldə etdiyi nailiyyətlərə sevinməklə, bərabər, gəmi-dəniz-insan haqqında lirik duyğularını verməklə yanaşı, gördüyü yerləri, dünyanın möcüzələrlə dolu qucağını gəzməyi, ölkələr səyahət etməyi məsləhət görür. Görüb- götürmək, çox şey öyrənmək, dünyanı fəth etmək üçün insan övladına çox yaşamaqdansa, çox gəzib çox şey öyrənməyi daha üstün tutmağa çağırır, türk dünyanı gəzsə onda bilər ki, kim olub, nələri olub və ona görə də məsləhət görür ki: Ömür boyunca öyrən. Seyrə çıx, ölkələr gəz. Atalar gözəl deyib; 130 Ç ox gəzən çox şey bilər, Ç ox yaşayan çox bilməz. ("Ağ dənizdə gəzinti") Şair üçün türkün binə saldığı, iz qoyub getdiyi hər bir qarış torpaq ona doğmadır, əzizdir. O, bu xarakterinə görə ululuarına bənzəyir. "Vətənin əl boyda daşı" əsərində biz bunu aydın görürük. Özünü Metenin min il əvvəl Günbatana atdığı dəmir uclu qayım oxuna, "müqəddəs Ağqovağın min il əvvəl xəzəl olmuş yarpağı"na, "Altıngöldən min il əvvəl su içmiş bir yağışın damlası"na bənzədir və Dağlıq Altay ellərini, özünün ulu köçərilərinin, cəsur ovçuların, hunların yurd yeri olduğunu söyləyir. Gəzdiyi Altay ellərinin özünə doğmalığınıın, özününkülərinə bənzərliyni görür, keçmişini bir
görür, onların məişətindəki, dünyagörüşündəki, təfəkküründəki eynilikdən doğan doğmalığı duyur, hiss edir. Fikrət Sadıq xalqının milli tarixini dərindən bilən sənətkardır. O yazdığı misralarında min ildən sonra da əvvəlki doğmalarının, ulularının tarixini yada salır: "Dağlıq Altay
köçərilərin, cəsur ovçuların, hunların yurd yeridir. Qədim altaylı alaçıqda yaşayıb. Altay başdan-başa ev olub ona. Gəzəri olub, köçəri olub. Ç ox görüb, çox götürüb. Yazılarını "Biçiktu" qayasına, Orxon daşlarına yazıb. Dağlarını, çaylarını, ocaqlarını və ən adi qaratikanını belə nağıla
bələyib, əfsanələşdirib.Yüzlərcə dastanı hələ dildə-ağızda |