Таълими методикаси book · December 022 citations reads 2,437 author
Yüklə 56 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
7.4.1. O‘lkashunoslik ekskursiyalari O‘lkashunoslik ekskursiyasining maqsadi maktab atrofida (ma’muriy rayon doirasida) yaqin joyning tabiiy xususiyati va aholining xo‘jalik faoliyatini o‘rganish va tadqiq qilishdan iboratdir. O‘lkashunoslik ekskursiyalari mazmuni, tabiatni chuqurroq o‘rganish, sinfdan tashqari vaqtda o‘tkazilishi va ixtiyoriyligi bilan o‘quv ekskursiyalaridan farq qiladi. O‘lkashunoslik ekskursiyalari o‘z rayoni tabiatini har tomonlama o‘rganish maqsadida ham, yoki uning biror elementini o‘rganish maqsadida ham uyushtirilishi mumkin. Ta’lim ishlarida o‘quv ekskursiya materillaridan qanday foydalanilgan bo‘lsa, o‘lkashunoslik ekskursiya 165 materiallaridan ham shunday foydalaniladi. Bu ekskursiya vaqti to‘plangan materiallar asosida maktab o‘lkashunoslik muzeyini tashkil etish mumkin. 7.5. O‘qituvchining darsga tayyorgarligi. Geografiya darslarining asosiy maqsadi o‘quvchilarda yangi geografik tasavvur va tushunchalar, ko‘nikma va malakalarni shakllantirishdan iborat. Geografiya o‘qituvchisining eng asosiy vazifasi darsning maqsadini to‘g‘ri aniqlashdan iborat. Buning uchun o‘qituvchi, avvalo, quyidagilarga doimo e’tibor qilishi lozim: 1. Darsda o‘quvchilar qanday bilimlar, tushunchalar, qonuniyatlar g‘oyalarini egallashlari; 2. Ilgari o‘quvchilar egallagan qanday ko‘nikma va malakalar bu darsda takomillashuvi hamda qanday ko‘nikmalar birinchi marta berilishi lozimligi; 3. Dars davomida o‘quvchilarni tarbiyalay oladigan qanday ishlar bajarilishi lozimligi; 4. Darsning maqsadiga pedagogika nazariyasi, ilg‘or o‘quvchilar va o‘zining shaxsiy tajribasiga asoslangan ijodiy yakun deb qarash mumkinligi: Darsning maqsadiga ko‘ra, uning mazmuni belgilanadi. Demak, dars maqsadi qanchalik puxta belgilansa, mazmun shunchalik samarador bo‘ladi. Quyida 5 - sinfda «Atmosfera haqida tushuncha» mavzusida dars maqsadi qanday bo‘lishi kerakligini keltiramiz: 1. Atmosfera va uning tuzilishi haqida tushuncha hosil qilish, atmosferaning ahamiyati, uni o‘rganish, atmosferani qo‘riqlash haqida bilim berish; 2. Darslikdagi rasmlarni bilim manbasi sifatida qo‘llab, o‘quvchilarda zarur ko‘nikmalar hosil qilish; 3. Atmosferani qo‘riqlash inson sog‘lig‘i uchun katta ahamiyatga egaligini ko‘rsatib, o‘quvchilarga ekologik tarbiya berish. Dars mazmuni belgilaydigan asosiy hujjat geografiya dasturidir. Unda har bir kurs bo‘yicha o‘quvchilar qanday bilimlar va ko‘nikmalar egallashi lozimligi aniq ko‘rsatilgan. Dars mazmuni darslikda berilgan ma’lumotlarga ham bog‘liq. Imkoni boricha, darslikdagi ma’lumotlardan tashqari yangi ma’lumot ham berilishi kerak. O‘qituvchi darslik va dastur asosida darsga tayyorlanishda uni diqqat bilan ko‘zdan kechirishi, qanday Blis so‘rov darsda o‘rganiladi, qaysilari uyga vazifa qilib berilishini aniqlab olishi kerak. Dars mazmunidan kelib chiqqan holda uning vazifalari belgilanadi. Dars vazifalari o‘quvchilarga aniq yetkazilishi lozim. Ular darsda nimalarni egallashlarini tasavvur qila olsagina, ko‘zlangan maqsadga erishishi mumkin. Dars vazifalari o‘quvchilarga qisqa va aniq holda berilishi kerak. 166 Darsning maqsadi va o‘quv materiallari mazmuni, o‘quvchilarning tayyorgarligi (mavjud tayanch bilim va ko‘nikmalar, o‘quvchilarning bilish qobilyatilari) zarur ta’lim metodlari va vositalarini tanlashni taqozo etadi. Agar o‘quvchilarda tayanch bilim va ko‘nikmalar bo‘lmasa, tasvirli tushuntirish yoki muammoli bayon metodini qo‘llash yaxshi natija beradi. Qachonki, o‘quvchilarda oldingi o‘rganilgan kurslardan nazariy bilim va ko‘nikmalar bo‘lsa, birinchi o‘rinda reproduktiv va qisman izlanuvchan muammoli metodlarni tanlash mumkin. Agar o‘quv materiali ijodiy va muammoli topshiriqlarni shakllantirishni talab etsa, bunday paytda ta’limning tadqiqot metodini qo‘llagan ma’qul. Ta’lim metodlarini tanlash har bir dars uchun o‘ziga xos xarakterga ega. Har darsda bir necha xilma-xil metodlar qo‘llaniladi. Geografiya o‘qituvchisi o‘z imkoniyatidan kelib chiqqan holda, metod tanlaydi. Demak, ta’lim metodlari va vositalarini belgilash darsning maqsadi va mazmuniga, o‘quvchilarning bilim darajalariga, ularning o‘zlashtirish qobiliyatlariga, shuningdek, o‘quv qurollarining mavjudligiga bog‘liq. Eng muhimi, tanlab olingan ta’lim vositalari va metodlari bilimlarni to‘g‘ri, ilmiy asosda o‘zlashtirilishini ta’minlashi kerak. Geografiya darslarida fanlararo aloqalar o‘rnatish, ekologik-iqtisodiy tarbiya yo‘nalishlarini amalga oshirish dars samaradorligini yuqori pog‘onaga ko‘tarishda katta ahamiyatga ega bo‘ladi. Yüklə 56 Kb. Dostları ilə paylaş:
|