Iqtisodiy muvozanatlilikning mohiyati va unga erishish yo\'lla (2)
Xulosa. Foydalanilgan adabiyotlar. Ilovalar.
Kirish Muvozanatli tahlil iqtisodiyot nazariyasining muhimtadqiq qilish usuli hisoblanadi. Bu usul orqali makroiqtisodiy korsatkichlarni, ya’ni milliy daromad. iste’mol va jamgarma. investitsiyalar. ishsizlik va bandlik kabilami tahlil qilishda foydalaniladi. Milliy iqtisodiyot miqyosida jamiyatning daromadlari va xarajatlari oitasidagi muvozanat asosiy orin tutib, bu yalpi taklif (yaratilgan milliy daromad) va yalpi talab (foydalanilgan milliy daromad) ortasidagi muvozanatning oziga xos namoyon bolishidir.
Bu bobda dastlab iqtisodiy muvozanat tushunchasini va ishlab chiqarish muvozanati darajasini aniqlashga turlicha yondashuvlarni qarab chiqamiz. Tahlilni ijtimoiy takror ishlab chiqarish mutanosibliklari tizimi va ularning darajasi hamda tarmoqlararo balansni bayon qilish bilan davomettiramiz. Tahlilning oxirgi qismi makroiqtisodiy muvozanatga erishishning bozor mexanizmlarini yoritib berishga qaratiladi.
Iqtisodiyot barqaror rivojlanishi uchun uning turli tomonlari ortasida ma’lummuvozanat bolishini taqozo qiladi. Iqtisodiy muvozanat deb iqtisodiy jarayonlar, hodisalarning ikki yoki bir necha tomonining bir-biriga teng kelgan holatiga aytiladi. Shuning uchun hambutun iqtisodiyotning muvozanati togrisida gap borganda eng awalo, yalpi talab va yalpi taklif ortasidagi tenglik e’tiborga olinadi.Makroiqtisodiyotda iqtisodiy muvozanatning shakllanish jarayoni, uni ta’minlash ancha murakkab va ziddiyatli. Chunki u oz ichiga xususiy va umumiy tavsifdagi bir qator muvozanatlar tizimini oladi.
Iqtisodiy muvozanatlik, iqtisodiyotning ozgaruvchanligi va rivojlanishi uchun zarur bolgan muhimtizimdir. Bu, iqtisodiyotning barcha taraflari ortasida samarali hamkorlikni ta’minlash, resurslarni samarali tarzda ishlatish, innovatsiyalar va yangiliklarni qabul qilish, sifatli mahsulotlar ishlab chiqarish, xizmatlar korsatish va boshqa koplab maqsadlarni oz ichiga oladi.
Iqtisodiy muvozanatlikni erishish yollari quyidagilardir:
1. Innovatsiyalar va yangiliklarni qabul qilish: Yangiliklarni qabul qilish va innovatsiyalar yaratish, iqtisodiyotni rivojlantirishning muhimyollaridan biridir. Bu, yangi mahsulotlar va xizmatlar ishlab chiqarish, yangi texnologiyalar va usullar qollash, yangi tijorat modellari yaratish va boshqa innovatsion yondashuvlar orqali amalga oshiriladi.
2. Resurslarni samarali tarzda ishlatish: Resurslarni samarali tarzda ishlatish, iqtisodiy muvozanatlikni oshirishning muhimyollaridan biridir. Bu, energiya, suv, transport, kommunikatsiya va boshqa resurslarni samarali tarzda ishlatish orqali amalga oshiriladi.
3. Hamkorlik va tashkilotlararo ishlash: Iqtisodiy muvozanatlikni oshirish uchun, tashkilotlararo ishlash va hamkorlik muhimdir. Bu, boshqa kompaniyalar bilan ishbirligi qilish, xizmatlar va mahsulotlar almashish, tijorat markazlari yaratish va boshqa koplab tashkilotlararo faoliyatlar orqali amalga oshiriladi.
4. Sifatli mahsulotlar ishlab chiqarish: Sifatli mahsulotlar ishlab chiqarish, iqtisodiy muvozanatlikni oshirishning muhimyollaridan biridir. Bu, sifatli mahsulotlar ishlab chiqarish, xaridorlarga yaxshi xizmat korsatish va boshqa koplab sifatli mahsulotlar ishlab chiqarish orqali amalga oshiriladi.
5. Xizmatlar korsatish: Xizmatlar korsatish, iqtisodiy muvozanatlikni oshirishning muhimyollaridan biridir. Bu, xizmatlar sohasida innovatsiyalar yaratish, xizmatlar sifatini oshirish, xizmatlar korsatishning samarali usullarini qollash va boshqa koplab xizmatlar sohasida faoliyatlar orqali amalga oshiriladi.