O‘lchash masalasi: Nominal qiymati 500 mg qiymatli E
2
aniqlik sinfidagi tarozi
toshining massa qiymatini aniqlash.
O‘lchash usuli: Massa komporatorini qo‘llab, E
1
aniqlik sinfidagi namuna toshi
bilan solishtirish.
O‘lchashlarning matematik modeli: To‘plamdagi tarozi toshlari massasi
quyidagi formula yordamida xisoblanadi:
m k =m e +δm e + Δ
m+δm s +δV bu erda:
m e – namunaviy tarozi toshining massasi (kalibrovkalash sertifikatidan
olinadi);
δm e – oxirgi kalibrovkalash jarayonidanidan buyoy o‘zgargan massa qiymati;
Δ
m -kalibrovkalanayotgan va namuna tarozi toshlari orasida kuzatilayotgan farq qiymati; δm
s
– yuklama ekssentrisitetiga va magnit effektiga kiritiladigan tuzatishlar
qiymati;
δV – xavoni itarib chiqarish kuchi uchun tuzatish qiymati.
Kuzatuvlar: Sikllar soni AVVA -
n =5.
Namuna (A) va kalibrovkalanayotgan (V) tarozi toshlari massasi orasidagi farq
almashtirish usuli bilan AVVA sxema bo‘yicha amalga oshiriladi. Natijalar 1 –
jadvalda berilgan.
O‘rtachani standart noaniqliligi ya’ni A tipi bo‘yicha standart noaniqlilikni
baxolashda
∆m kattalikni ko‘rib chiqish mumkin bo‘ladi, bu kattalik uchun bir
xil o‘lchash sharoitida 5ta mustaqil kuzatuvlar natijalari olingan.
∆m kattalik
bahosi
)
5
,...,
2
,
1
(
=
i m i 5ta kuzatuv qiymatlarining o‘rta arifmetigi bo‘ladi,
145
=
=
+
+
+
+
=
=
n i i m n m 1
0098
,
0
5
0097
,
0
0098
,
0
0099
,
0
0104
,
0
0093
,
0
1
mg
