Mehman Ağayev, Sultan Əliyev ÄÈÀËÈÇ Bakı – 2010
Yüklə 9,15 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Hemodializin dozasının təyinin sadə üsulu.
- Kəskin azdializ sindromu
- Zülal kvotasının hesablanması.
- 4. 4. Böyrəklərin qalıq funksiyasının təyini
- Kliniki təcrübə göstərir ki, qalıq böyrək funksiyası olan xəstələr daha çox yaşayırlar
- Hemodializ Hesablama
- 4.5. Dializ üçün cihazlar
- Dializ
- Dializ membranların biouyğunluğu.
- Dializ üçün su.
- Dializ Dializ məhlulu
- Hemodializ üçün sistem (“süni böyrək” cihazı).
- Hemodializ
- Dializ Fəsil 5 Dializ üçün damar yolu X
- 5.1. Venoz damar yolu Müvəqqəti damar yolu.
- Dializ üçün damar yolu
- Kateterlərin tipi və növü.
- Punksiyanın yeri.
- Punksiyanın aparılması
|
Dializ
Səkil 4.5. PCR-i təyin etmək üçün nomoqramma (Daugirdas və Depner). Həftədə üçdəfəlik dializin birinci günü dializdən qabaq sidik cövhərinin səviyyəsinə və Kt/V göstəricisinə görə PCR (nPNA), g/kg/gün tapılır Hemodializin dozasının təyinin sadə üsulu. Böyrəklərin qalıq funksiyası olmayan, həftədə 3 dəfə hemodializ alan xəstə üçün Kt/V = 1 düsturu aşağıdakı formanı alacaqdır: B x T = 14 x W, B – dializatorda qanın cərəyan sürəti, ml/dəq.; T – dializ seansının davamiyyəti, saat; W – xəstənin çəkisi, kq. Həftə ərzində lazımi dializ saatları ilə təmin olunmamış xəstələrdə azdializ sindromu yaranır.
– həcm – natrium asılı hipertenziya; – ağciyərin təkrar ödemi;
121 Fəsil 4. Hemodializ – dializ assiti; – uremik perikarditin residivi; – anoreksiya; – ağır anemiya; – hiperfosfatemiya. Uzun müddət davamedən azdializ sindromu: – periferik polineyropatiya; – ağır hiperparatireoz; – malnutrition sindromu; – ürəyin sol mədəciyinin ağır genişlənməsi ilə nəticələnir.
hesab olunur: • Damar yolu: qan cərəyanı ≥300 ml/dəq. • Dializat: bikarbonat buferi, steril, apirogen, dializatın debiti ≥500 ml/dəq. • Dializator: biouyğun membrana, sahəsi ≥1,2 m 2 .
• Həftəlik hemodializ vaxtı ≥12 saat. Adekvat hemodializin kriteriyaları: • Quru çəkiyə qədər bədəndəki artıq suyu çıxartmaq. • Qeyri-üzvi fosfat zərdabda ≤1,6 mmol/l. • Dializönü kalium zərdabda 4,5–5,5 mmol/l. • Bikarbonat ≥24 mmol/l. • Sidik covhəri ≤35 mmol/l, gündəlik zülal qəbulu 1-1,2 q/kq/ gün olduqda. • Albumin ≥40 q/l. • Dializönü AT ≤150/100 mm c.süt., hipotenziv dərmanlarsız. • Hb 105 – 110 q/l EPO ilə, yaxud onsuz. • Ümumi bud sinirinin keçiricilik sürəti ≥45 m/s.
dozasının hesablanması ilə yanaşı xəstənin gündəlik qəbul edəcəyi zülal kvotası da hesablanır. Hemodializ zamanı qandakı sidik
122 Dializ cövhərinin səviyyəsi bir prosedura zamanı 45-50% azalır. Əgər xəstədə hiperkatabolizm yoxdursa sidik cövhərinin qandakı orta həftəlik səviyyəsi göstəricilərini (mq%) 75 rəqəminə bölürük. Standart PH zamanı Kt/V=1,0–1,1 olduqda zülal kvotası 1,0 q zulal/kq/gün olur. HD daha effektiv rejimlərində Kt/V = 1,2 -1,4 olduqda zülal kvotası da 1,2 q/kq/gün və daha çox artırıla bilər (şəkil 4.6).
Səkil 4.6. PH alan XBÇ xəstələrində KT/V koeffi sientinin və gündəlik zülal kvotasının yüksəkliyinin təyini nomoqramması
4. 4.
ТХBÇ zamanı sidik cövhəri və kreatinin klirensinə görə təqribi hesablana bilər. Sidik cövhəri kanalcıqdan reabsorbsiya olunduğu üçün YFS göstəricisini azaldır, əksinə, kreatinini artırır, çünki o kanalcıqlardan sekresiya olunur. Kliniki təcrübə göstərir ki, qalıq böyrək funksiyası olan xəstələr daha çox yaşayırlar, ona görə onu qorumaq çox vacibdir (nefrotoksik dərmanlardan imtina, dializ zamanı hipertenziyalardan qaçmaq).
123 Fəsil 4. Hemodializ Hesablama: Bunun üçün dializarası dövrdə gündəlik sidiyin miqdarı təyin olunur, V=480ml/24saat=0,33 ml/dəq. Qan zərdabında dializdən əvvəl sidik cövhərinin səviyyəsi (SUN) təyin olunur, alınmış nəticənin 90% 24 saat ərzində sidik cövhərinin orta səviyyəsini göstərir. Tutaq ki, SUN=56 mq/dl olduqda onun 90% - 50 mq/dl olacaqdır. Yığılmış sidikdə sidik cövhərinin səviyyəsi 200 mq/dl olmuşdur. Hesablama aparılır: (ml/dəq) = ml/dəq=5,3 ml/dəq olur Dializ_üçün_cihazlar'>4.5. Dializ üçün cihazlar Dializatorun forması silindr və ya qutu şəklində olur. Dializatorun 4 dəliyi olur və onun ikisi qan, ikisi dializat ilə birləşir. Qan və dializ məhlulunun hərəkət etdiyi sahələr yarımkeçirici membran ilə ayrılır. Membran ya içi boş lifl ər, ya da plastinkalar şəklində olur. İçi boş lifl ər həmçinin kapilyar dializator da adlanır. Qan silin- drik konteynerin başında olan kameraya daxil olur, oradan dəstə şəklində olan minlərlə kiçik kapilyarlara paylanır, sonra dializatorun digər ucunda yenidən bir yerə yığılan qan xəstənin bədəninə qayıdır. Kapilyarların ətrafında əks istiqamətdə dializ məhlulu axır (şəkil 4.7). Yastıparalel (plastinka) formalı dializatorda qan bir-birinə ya xın sıxılmış membran plastinkalar arasında axır, dializ məhlulu mem- branın əks tərəfi ndə olan boşluqdan, qanın əks istiqamətində axır. Hazirda çox ölkələrdə yastıparalel dializatorlar, demək olar ki, çox az istifadə olunur. 124 Dializ Şəkil 4.7. Yastıparalel (plastin formalı) və içi boş lifl i (kapilyar) dializatorları Membranlar. Hazırda 4 tip membranlardan istifadə olunur: – sellüloza (kuprofan); – əvəzolunmuş sellüloza – sellüloza polimerinin səthində olan hidroksil qruplarının əksəri asetat ilə əvəz olunur; – yarımsintetik materiallar sintetik materialin hazırlanması za- manı durulaşdırılmış sellüza əlavə olunmaqla onun biouyğunluğu artırılmışdır; – sintetik materiallar – poliakrilnitril (PAN), polisulfon, polikar- bo nat, poliamid və polimetilmetakrilat (PMMA) aiddir. Kuprofana nisbətən PAN membranlar suya görə böyük keçiriciliyə malikdirlər, komplimenti az aktivləşdirir, orta molekulları və B-2-MG daha effektiv çıxarır, bəzən isə hiperkoaqulyasiya və
125 Fəsil 4. Hemodializ İL-1 sekresiyasının güclənməsinə səbəb olur. PAN membranların istifadəsi zamanı kallikrein-kinin sisteminin aktivləşməsi nəticəsində anafi laktoid reaksiyanın baş verməsi, bəzən hətta şok da müşahidə oluna bilər. Sellülyoz və sintetik membranların müqayisəli xarakteristikası cədvəl 4.2 təqdim olunur. Cədvəl 4.2 Sellülyoza və sintetik dializ membranlarının müqayisəli xarakteristikası Göstəricilər Sellülyoz membranlar Sintetik membranlar İlkin istifadə (fi rst-use) sindromu A və B ++ + Anafi laktoid şok - + Endotoksik şok - + Hiperkatabolizm ++ + Kəskin infeksiyalar ++ + KBÇ zamanı renoprotektiv effekt - + Dializ amiloidozu ++ ++ Böyrəklərin qazanılmış kistoz xəstəliyi + + Eliminasiya: B-2-MG ASL və ÇASL fosfatlar
- - + + + ++ Qeyri-selektiv - +
Qanın ekstrakorporeal konturun biomaterialları və dializ məhlulu ilə kontaktı zamanı patoloji reaksiyaların baş verməməsinə biouyğunluq deyilir. Dializ membranlarına erkən və gec biouyğunluq pozğunluqları baş verir. 126 Dializ Biouyğunsuzluğun erkən əlamətləri: • qızdırma; • sindializ leykopeniya; • yeni dializator sindromu, A tipi (anafi laktoid reaksiya); • yeni dializator sindromu, tip B; • kallikrein-kinin sisteminin aktivləşməsi nəticəsində ana- fi laktoid reaksiya; • dializatorun, damar yolunun trombozu; • hemorragik sindrom ilə trombositopeniya; • endotoksinemiya, əks fi ltrasiya nəticəsində yüksək ke çi- ricilikli dializatorların istifadəsi zamanı.
• azdializ sindromu; • hiperkatabolizm; • uremik immun qıtlığı; • dializ amiloidozu; • dializ kaxeksiyası sindromu; • polimerlərin hissəciklərinin akkumulyasiyası nəticəsində pozğunluqlar. Biouyğunluğa dializ membranının tipi, dializ məhlulunun tərkibi, xəstənin individual xüsusiyyətləri (əsas xəstəlik, allerqoloji anamnez, hemodializ ilə müalicə müddəti, yaş) təsir göstərir. Beləliklə, hazırda biouyğunluq haqqında olan tədqiqatlar əsasən üç problemə həsr olunmuşdur: • leykositlərin kinetikası və funksiyası; • komplimentin aktivləşməsi; • B-2-MG və amiloidoz. Alınan, nəticələr arasındakı bütün ziddiyyətlərə baxmayaraq biouyğunluğun dializin əsas göstəriciləri olan xəstələnmə, yaşama və ölümə təsir etdiyi sübut olunmuşdur. Adətən dializatorlar haqqında olan informasiyalarda K UF , sidik
cövhəri, kreatinin, vitamin B 12 və fosfatların, bəzən B-2-MG kli- 127 Fəsil 4. Hemodializ rensi, membranın səthinin sahəsi, dializatorun doldurulma həcmi, lifl ərin uzunluğu və qalınlığı dializatorla bir yerdə olan istifadə üçün rəhbərlikdə qeyd olunur. Sterilizasiya üsulu – ən müntəzəm üsul kimi etilen-oksiddən istifadə olunur. Bu üsul çox az halda, amma ağır allergik reaksiya olan anafi laktik şoka səbəb olduğu üçün hazırda γ - şüalanma və avtoklavda (buxarla) sterilizasiya aparılır. Dializ_üçün_su.'>Dializ üçün su. Bir HD prosedurasına təxminən 120 l su lazım olur. Kiçik molekul kütləsi olan bütün maddələr birbaşa xəstənin qan dövranına keçdiyi üçün suyun tərkibinə xüsusi ciddi tələbat irəli sürülür. Çünki suda olan bəzi qarışıqlar xəstənin həyati üçün böyük təhlükə yarada bilər. Belə maddələrdən Al sümüyü zədələyir, Cu və Cl hemolitik anemiya, xloramin, fl or hətta ölümcül nəticələr verə bilər. Su əvvəl yumşaldılır (kalsium və maqneziumun çox hissəsi çıxa- rılır), sonra kömürdən buraxılır (xlor, xloramin təmizlənir) və sonra əks osmos cihazından keçirilir və 90% qarışıqlardan təmizlənir. Sonra su deionatorda – ion mübadilə qətranından keçirilir, ya əks osmosa alternativ kimi, ya da onunla birlikdə istifadə olunur. Baxmayaraq ki, dializ membranı mikroorqanizmləri keçirmirlər, dializat steril ola bilər. Bakteriya titri 1 ml 100 koloniyadan artıq olmamalıdır. Bu sutəmizləmə sisteminin periodik xüsusi dezinfeksiyaedici məhlullarla dezinfeksiya edilməsi və bakterial fi ltrlərin qoyulması ilə əldə olunur. Bəzən bikarbonat məhlulu pirogen reaksiyaya səbəb ola bilər, çünki o bakteriyalarla, ya endotoksinlərlə çirklənə bilər. Bəzi yüksəkkeçiricilikli membranlar bakteriya və endotoksinləri qan dövranına keçirə bilər. Sübut olunmuşdur ki, dializ məhlulunun bakterial çirklənməsi qan monositlərini stimulyasiya edərək interleykin-1 (İL-1) əmələ gəlməsinə sövq edir. Bəzən, hətta dializ məhlulu konturuna əlavə ultrafi ltrlər qoyulur, bu da bakteriya və endotoksin yolunda baryer rolunu oynayır. 128 Dializ Dializ məhlulu. Bikarbonat dializ məhlulunun standart tərkibi cədvəldə verilir (cədvəl 4.3).
Komponentlər Qatılığı, mekv/l Natrium
135 – 145 Kalium
0 – 4,0 Kalsium
2,5 – 3,5 Maqnezium 0,5 – 0,75 Xlor
98 – 124 Asetat
2 – 4 Bikarbonat 30 – 40 Dekstroza 11 P
, mm c.süt. 40 – 110 pH 7,1 – 7,3 Bu tərkib situasiyadan asılı olaraq dəyişilə bilər. Kalsium, maqnezium və bikarbonatın yüksək konsentrasiyası nəticəsində kalsium karbonat və maqnezium karbonatın çökməsi (presipitasiyası) baş verir. Bunun baş verməməsi üçün məhlul iki komponentdə hazırlanır: bikarbonat (A), turşu (B). Axırıncı kiçik miqdarda süd, sirkə ya limon turşusu və natrium, xlor, kalium, dekstroza, kalsium, maqneziumdan ibarət olur. Cihaz təmiz su, A və B məhlullarını qarışdırır və son nəticədə pH 7,0-7,4 olan məhlul alınır, kalsium və maqnezium həll olmuş vəziyyətdə qalır. Hazırda quru (toz) konsentratlardan dializönü (eks-tempore) məhlul hazırlamağı da tövsiyə edirlər.
hemodializ cihazı qan üçün nasosdan, dializ məhlulunu xüsusi proporsiya ilə durulaşdırmaq üçün sistemdən və xəstənin təh lü- kəsizliyini təmin edən monitorlardan ibarətdir. 129 Fəsil 4. Hemodializ Qan nasosu qanı dializatora qovur və ordan da xəstənin bədəninə qaytarır, 350–500 ml/dəq qan dövranı yarada bilir.
Dializ məhlulunun hazır- lanmasının iki sistemi vardır. Mərkəzi sistemdə bütün dializ məhlulu mərkəzi cihazda maye konsentratı su ilə qarışdırmaqla hazırlanır və bütün çarpayıyanı konsollara verilir. İndividual sistemdə hər dializ cihazı özünün xüsusi məhlulunu hazırlayır. Mərkəzi sistemin üstünlüyü ucuz olması və az əmək tələb etməsidir. İndividual sistem isə hər xəstə üçün lazım olan tərkibdə dializ məhlulu hazırlayır. Hər iki sistemdə dializ məhlulu 35–37°C qızdırılaraq dializatora verilir. Qızdırılmış suda mənfi təzyiq yaratmaqla deqazasiya aparılır. Ultrafi ltrasiyanı təmin etmək üçün dializatora qədər dializat borusuna sıxac və dializatordan sonra nasos qoyulur. Belə quruluş dializat sistemində mənfi təzyiq yaradır və bunun hesabına ultra- fi ltrasiya aparmağa imkan verir. Dezinfeksiya. Hər proseduradan sonra cihaz yuyulur. Dezin- feksiya üçün isti hidrogen peroksid məhlulu istifadə olunur, amma əvvəl sirkə ya limon turşusu məhlulu ilə yuyulur ki, karbonat çöküntüləri və borulardakı pərdə təmizlənsin. Başqa dezinfektantlar da istifadə oluna bilər. Nəzarət sistemi. Təhlükəsizliyin nəzarət sistemi dializ aparılması üçün aparatların əsas tərkib hissəsidir (şəkil 4.8). – Təzyiq monitoru arterial və venoz borulara qoyulur; – venoz boruda hava detektoru və sıxac; – dializ məhlulun keçiriciliyi; – dializ məhlulun temperaturu, t 42°C-dən yuxarı qalxması hemo- li zə səbəb olur; – yan keçən qapaq; – qanın dializata axması detektoru və sıxac; – dializatın çıxışında təzyiq transmembran (TMT) ölçməyə imkan verir;
– heparin nasosu. 130 Dializ Səkil 4.8. Hemodializ zamanı xəstənin təhlükəsizliyinə nəzarət edən monitorların yerləşdirilməsi
– bikarbonatın tənzim olunması; – Na konsentrasiyasının dəyişdirilməsi; – UF-a nəzarət olunması; – UF-un proqramlaşdırılması; – sidik cövhərinin dializatda nəzarəti (online Kt/V monitoru); – qanın temperaturunun nəzarəti modulu; – damar yolunda resirkulyasiyanın və qan dövranının ölçülməsi; – Het monitoru;
131 Fəsil 4. Hemodializ – klirensin online monitoru; – təkiynəli dializ. Beləliklə, müasir dializ aparatlarında xəstələrin vəziyyətinin nəzarət sisteminin və təhlükəsizliyinin təmin olunmasının daim təkmilləşdirilməsi HD proseduralarını daha cəlbedici edir. 132 Dializ Fəsil 5 Dializ üçün damar yolu X BÇ xəstələri üçün damar yolu müvəqqəti və daimi ola bilər. Müvəqqəti damar yolu bir neçə saatdan (bir dializ üçün) bir neçə aya qədər (AV fi stulanın “yetişməsinə” qədər) davam edə bilər. Müvəqqəti yol dəridən hər hansı mərkəzi venaya (vidaci, bud, bəzən körpücükaltı) kateter qoymaqla alınır. Daimi damar yolu xəstələri aylar ya illərlə süni böyrək cihazına qoşmağa imkan verir. Damar yolu ideal halda uzun müddətli xəstənin cihaza qoşulma- sını təmin etməli, ağırlaşmalar verməməlidir. Xəstənin damarlarından yaradılmış AV fi stula bu tələbatı ödəyir, 5 illik və daha çox müddətdə fəaliyyət göstərir. Süni damar yolları (AV protezlər) düz, əyri, həlqəyəbənzər borular olub dəri altında arteriya ilə vena arasında anastomoz yaradılaraq yerləşdirilir. Xüsusi göstərişə görə daimi kateter kimi, manjet ikidəlikli əyilən silikon kateter və ya iki ədəd birdəlikli manjet kateterlərdən də istifadə olunur. NKF-K DOQİ tövsiyələrinə görə damar yolu kimi, AV fi stula və ya protezi əvvəldən formalaşdırmaqla mərkəzi venoz damarların kateterizasiyasından minimum az istifadə etmək lazımdır. 5.1. Venoz damar yolu Müvəqqəti damar yolu. Venoz kateterlər kəskin damar yolu yaratmaq üçün istifadə olunur: – KBÇ xəstələri üçün; – dərman zəhərlənmələrində (hemosorbsiya və ya hemodializ aparmaq üçün); – XBÇ zamanı (təcili dializ lazım olduqda); – proqram hemodializdə olan xəstələrə (mövcud damar yolunun problemləri yarandıqda); – PD alan xəstələrdə peritonit baş verdikdə; 133 Fəsil 5. Dializ üçün damar yolu – böyrək transplantantının resipientləri; – böyrəyin kəskin ayrılması sindromu zamanı müvəqqəti HD lazım olduqda.
Daimi damar yolu. AV fi stulaya alternativ olaraq manjetli kateter damara daimi yerləşdirilir. Buraya kiçik uşaqlar, damarları zədələnmiş şəkərli diabeti olan xəstələr, piylənmə, bədənində damar yolu yaratmağın mümkün olduğu damarların istifadə edilməsi zərurətinin yaranması aiddir. Xüsusi göstəriş kimi adekvat qan dövranı olmayan kardiomiopatiya ilə olan xəstələrdə, hər gün dializ tələb olunan hallarda da daimi kateter istifadə olunur. Amma manjet kataterləri 60% 6 ay, 40% 1 il fəaliyyət göstərə bilirlər. Manjet kateterində qan cərəyanı 300 ml/dəq ilə məhdudlaşdığı üçün bədəncə böyük xəstələrdə təmizlənmə dərəcəsi az olur (URR və ya Kt/V). Kateterlərin tipi və növü. İkidəlikli venoz kateterlər iki modifi kasiyada olurlar: “double-D” konfi qurasiyalı köndələn kəsiyi olan və iki koaksial silindrik yolu olan kateterlər. Kateter damarda bir neçə həftədən çox qaldıqda infeksiyalaşa bildiyi üçün dakron manjetli kateterlər yaradıldı. Bu həm kateterin hərəkətinin, həm də infeksiyanın qarşısını alır. Son illər silikon, manjetli kateter cütlüyünə üstünlük verilir.
punksiya yerləri seçilir (cədvəl 5.1). Adətən, kateter daxili vidaci ve- naya, yaxud bud venasına qoyulur. Körpücükaltı venanın punksiyası imkan daxilində az aparılır, çünki bu zaman 40% halda tromboz və başqa ağırlaşmalar (pnevmotoraks, hemotoraks, körpücükaltı arteriyasının perforasiyası, çiyin sinir kələfi nin zədələnməsi) mü- şa hidə edilir. Vidaci venaya qoyulan kateterin əsas catışmazlığı onun boyunun hərəkətli olması ilə əlaqədar çətin fi ksasiyası olsa da bunu körpücüyün üstündən tunel yaradaraq kateterin ucunu döş qəfəsinin ön divarına çıxartmaqla aradan qaldırmaq olar. Bir həftə müddətində kateterin istifadəsi nəzərdə tutulursa, onda bud venasının kateterizasiyası yaxşı variant sayılmalıdır. 134 Dializ Cədvəl 5.1 Kateterin qoyulmasında müxtəlif yerlərin üstünlüyü və çatışmazlığı Yer
Üstünlük Çatışmazlıq Bud venası Punksiya asandır; risk azdır Xəstənin immobilizasiyası; infeksiyanın böyük riski, böyük resirkulyasiya, əgər kateter 18 sm uzunluğunda olmasa
Körpücükaltı vena
Xəstə üçün rahatdır; uzun müddət istifadə oluna bilər Venada böyük stenoz faizi və punksiya zamanı ağırlaşmalar Daxili vidaci vena Uzun müddət istifadə olunur; aşağı risk Punksiya çətindir Punksiyanın aparılması Ultrasəsin nəzarəti ilə punksiya. Portativ US cihazın nəzarəti ilə daimi kateterin qoyulması damarın anatomik yerləşməsini təyin edir, proseduranı dəqiq, ağırlaşmadan aparmağa imkan verir. Belə ki, birinci cəhddən vidaci venanın punksiyası 36%-dən 83%-ə qalxmış, yuxu arteriyasının zədələnməsi 8%-dən 0-a enmişdir. Kateter aseptik şəraitdə qoyulur: həkim steril cərrahi xalat və əlcək geyir. Əməliyyat sahəsi xlorheksidinin 2%-li sulu məhlulu ilə işlənir (povidon-yodindən yaxşıdır). İki mənfəzli kateter qoyduqda vena heparinli fi zioloji məhlul ilə dolu 10 ml şprisə birləşdirilmiş 16 diametrli iynə ilə punksiya edilir. Təkmənfəzli kateter 18 diametrli iynə ilə punksiya edilir. İynəni yeritdikdə yüngül aspirasiya edilir. Tünd qanın xaric olması iynənin venada olmasını göstərir. Venaya düşdükdən sonra iynədən bələdçi – sim venaya salınir və maneəsiz 10–15 yeridilir. Əgər sim maneəyə rast gəlsə, o çıxarılır və vena yenidən punksiya edilir. Bələdçi – sim yeridildikdən sonra iynə çıxarılır. Skalpel ilə simin yanında dəri bir qədər genişləndirilir.
135 Fəsil 5. Dializ üçün damar yolu Bəzən kanal dilatator ilə genişləndirilir. Sərt kateterlər (poliuretan, polietilen, politetrafl yuopoetilena) bələdçi – simin üzərindən vena ya yeridilir. Kateteri venaya yeritdikdə simin ucunun xaricdə qalma- sına nəzarət olunmalıdır. Hava emboliyasından qaçmaq üçün simi çıxartdıqda kateteri sıxmaq lazım gəlir. Kateter heparinləşmiş fi zio- loji məhlulla (1000 v/ml) doldurulur. Kateterin portu dəriyə 1–2 ti kiş lə bərkidilir, steril sarğı qoyulur. Əgər R-loji nəzarət kateterin düz gün yerləşdiyini göstərirsə həmin kateter istifadə oluna bilər. R– müayinədə kateterin ucu 2–3 qabırğaarası sahədə olmalı, kateterin arterial ucu yuxarı boş venanın ortasında olmalıdır, yoxsa dializ zamanı kateter vena divarına yapışıb qanın alınmasına problem yarada bilər.
Yüklə 9,15 Mb. Dostları ilə paylaş:
|