Kirish kimyoviy elementlar er po’stida sof xolatda deyarlik uchramaydi, ular doimiy tarkibga EGA bo’lgan kimyoviy birikmalar xosil qiladi



Yüklə 1,51 Mb.
səhifə8/65
tarix16.06.2023
ölçüsü1,51 Mb.
#131378
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   65
амалиёт

Minerallarning magnitlik xususiyati. Magnitlik xususiyatiga ega bo'lgan minerallar soni juda oz. Paramagnitlik xususiyati kuchsiz bo'lgan mine­rallarni (masalan - pirrotin) magnit o'ziga osonlikcha tortadi. Jumladan, faqat magnitdan iborat minerallar ham bor, ya'ni ular ferromagnitli bo'lib temir qirindilari, mix va boshqa temir buyumlarni o'ziga tortadi. Masalan: magnetit, nikelli temir, ferroplatinaning ba'zi turlari ana shunday xususiyatga ega. Shuningdek, magnitdan qochuvchi (sof-tug'ma vismut) diamagnit minerallar ham bor. Mineralning magnitlik xususiyati erkin aylanadigan magnit strelkasi yordamida tekshiriladi. Agar magnitli xususiyat kuchli bo`lsa, bu mineral kompas tepasida aylantirilganda, kompas srtelkasi ham shu mineral ketidan aylanadi. Magnit strelkasi yordamida bilib bo’lmaydigan kuchsiz magnitlik xususiyatiga ega bo’lgan minerallarning soni ancha ko’p . Minerallarning boshqa xususiyatlariga radiofaolligi, xlorid kislotasining ta'siridagi reaktsiyasi, (qaynash), ta'mi, xidi kiradi. Bu xususiyatlar xam minerallarni aniqlashda diagnostik belgi sifatida o’rganuvchiga yordam beradi.
Минералларнинг синиши. Синиш – минералнинг парчаланишида ҳосил бўладиган юзалар кўринишидир. У айниқса номукаммал ва ўта номукаммал уланишга эга бўлган минералларни ўрганишда жуда муҳим. Минералларнинг синиш юзаси кўриниши ҳам муҳим диагностик белгилар қаторига киради.
Чиғаноқсимон синиши. У баъзи минералларнинг синишида чиғаноқни эслатувчи характерли қавариқ ёки ботиқ концентрик-томонли юза вужудга келиши мумкин. Чиғаноқсимон синишнинг энг мураккаб тури чўнтак соатлари қопқоғи юзасидаги гравировкани эслатувчи характерли қийшиқ-тўрли кўринишни вужудга келтирувчи икки хил чиғаноқсимон синишнинг комбинацияси ҳисобланади. Бундай синиш баъзан кварцда учрайди.
Нотекис синиш. Кўп минераллар ҳеч бир характерли хусусиятларга эга бўлмаган нетекис юзалар бўйлаб синади. Нотекис синишли кўпчилик минераллар уланишга эга бўлмайди (23-расм). Соф металлар, мис, темир ва бошқа минералларда илгаксимон синиши кузатилади; соф кумуш эса қирқилган синишга эга.
Текис синиш. 1 - 2 йўналишларда мукаммал уланишга эга бўлган минераллар текис синишга эга; агар мукаммал уланиши йўналишлар сони 2, 3 ва ундан кўп бўлса, синиш поғонасимон бўлиши мумкин (24-расм).
Зирапчасимон синиши. Ингичка-устунсимон ёки толали агрегатлардан таркиб топган минераллар ингичка-чўзинчоқ шаклда парчаланади. Бундай синиши пайрахасимон ёки игнасимон синиш деб ҳам аталади. Бундай минераллар бир йўналишда мўлжалланган зирапчалар билан қопланган характерли юзага эга бўлади.
Тупроқсимон синиши. Жуда майда донали, масалан, каолинит ёки лимонитлардан таркиб топган минерал агрегатлар тупроқсимон синишга эга бўлиши мумкин. Улар хира, ғадир-будур юзага эга. Йирик донали агрегатлар учун донали синиш одатий ҳисобланади.

Yüklə 1,51 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   65




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin