Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi kollegiyasının 20 fevral 2011-ci il tarixli



Yüklə 4,8 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə3/10
tarix25.01.2017
ölçüsü4,8 Mb.
#6506
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10

Ağrısızlaşdırma üsulu 

Prosedur/ 

Manipulyasiya 

Ümumi 

tədbirlər 

Saxaroza/ 

qlükoza 

Boş əmzik Yerli 

anestetik 

Başqa 

Mədəyə zond yeridilməsi 

 

 

 



 

 

Sidik kisəsinin 



kateterizasiyası 

 



 



 

 

 



Dabandan qan 

götürülməsi 

 



 

 



 Döşlə əmizdirmə 

Ə/d inyeksiyalar, 

vaksinasiya 

 



 



 

30-60 dəq. 

əvvəl krem və 

ya gel 


Döşlə əmizdirmə 

Periferik vena və ya 

arteriyanın punksiya və 

kateterizasiyası, mərkəzi 

venanın periferik 

kateterizasiyası (PCVC) 

 



 

 



30-60 dəq. 

əvvəl krem və 

ya gel 

Prosedurdan 1 saat əvvəl 



parasetamol və ya 

aşağıdakı dərmanlardan 

biri: ketamin, morfin, 

fentanil, tramadol. Əgər 

lazım olarsa, əlavə -  

diazepam və ya 

midazolam 

Mərkəzi venanın 

kateterizasiyası 

 

 



 

 

Dərmanlardan biri: 



ketamin, morfin, fentanil, 

tramadol. Əgər lazım 

olarsa, əlavə - diazepam 

və ya midazolam 

Göbək venası və ya 

arteriyasının 

kateterizasiyası 

 



 



 

 

Əgər lazım olarsa, əlavə - 



diazepam və ya 

midazolam 

Əmgəyin punksiyası 

 



 



 

30-60 dəq. 

əvvəl krem və 

ya gel. 


Prosedurdan 1 saat əvvəl 

parasetamol və ya 

aşağıdakı dərmanlardan 

biri: ketamin, morfin, 

fentanil, tramadol. Əgər 

lazım olarsa, əlavə - 

diazepam və ya 

midazolam 

Sidik kisəsinin qasıqüstü 

punksiyası 

 



 

 



30-60 dəq. 

əvvəl krem və 

ya gel. 

Prosedurdan 1 saat əvvəl 

parasetamol və ya 

aşağıdakı dərmanlardan 

biri: ketamin, morfin, 

fentanil, tramadol. Əgər 

lazım olarsa, əlavə - 

diazepam və ya 

midazolam 

Tamponada zamanı 

perikardın punksiyası 

 

 



 

 

Bu dərmanlardan biri: 



ketamin, mofrin, 

fentanil, tramadol. Əgər 

lazım olarsa, əlavə - 

diazepam və ya 

midazolam 

Onurğa beyni punksiyası 

 



 

 



Krem, gel və 

ya 30-60 dəq. 

əvvəl dərialtı 

lidokain 

Prosedurdan 1 saat əvvəl 

parasetamol. Dərialtı 

lidokain. Əgər lazım 

olarsa, əlavə - diazepam 

və ya midazolam 


 

 

 



 

 

 



Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S

əhiyy


ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi

yy

ə v



ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 16

Plevra boşluğunun 

drenajı və punksiyası 

 

 



 

 

Bu dərmanlardan biri: 



ketamin, morfin, 

fentanil, tramadol. Əgər 

lazım olarsa, əlavə - 

diazepam və ya 

midazolam 

Тraxeotomiya 

 

 

 



 

Bu dərmanlardan biri: 

ketamin, morfin, 

fentanil, tramadol. Əgər 

lazım olarsa, əlavə - 

diazepam və ya 

midazolam 

Cərrahi əməliyyatdan 

sonrakı vəziyyət 

 

 



 

 

Bu dərmanlardan biri: 



ketamin, morfin, 

fentanil, tramadol. Əgər 

lazım olarsa, əlavə - 

diazepam və ya 

midazolam 

 

 

Ədəbiyyat 

1.  Best Practice Clinical Guideline. Assessment and Management of Neonatal Pain. 2007 Australian and 

New Zeland Neonatal Network. 

2.  Codipietro L., Ceccarelli M., Ponzone A. Breastfeeding or Oral Sucrose Solution in Term Neonates 

Receiving Heel Lance: A Randomized, Controlled Trial Pediatrics 2008;122;e716-e721. 

3.  Consensus statement for prevention and management of pain in the newborn Acta Pediatr Adolesc Med. 

2001; 155:173-180. 

4.  Cuthriell A. M. Midazolam: Use in the Pediatric Intensive Care: Use in Children; Pediatr 

Pharm. 2000;6(1). 

5.  Johnston C. C., Filion F. et al. How much sucrose is too much? Pediatrics 2007;119;226. 

6.  Good practice in postoperative and procedural pain. Association of Pediatric Anaesthetists of Great 

Britain and Ireland (APA) 2008. 

7.  Guidelines for procedural pain in newborn Acta Paediatrica. 2009;98, 932-939/ 

8.  Neonatal Pain (Acute Procedural) North Trent Neonatal Network. 2009. 

9.  Prevention and management of pain in the neonate: an update Pediatrics 2006;118 (5), 2231-2241. 

10. Procedural sedation: adult, pediatric and neonatal. Clinical protocol. Swedish medical center. Swedish 

Health Services 2007. 


 

 

 



 

 

 



Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S

əhiyy


ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi

yy

ə v



ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 17

Y

Y

E

E

N

N

İ

İ

D

D

O

O

Ğ

Ğ

U

U

L

L

M

M

U

U

Ş

Ş

 

 

U

U

Ş

Ş

A

A

Ğ

Ğ

I

I

N

N

 

 

B

B

Ə

Ə

D

D

Ə

Ə

N

N

 

 

T

T

E

E

M

M

P

P

E

E

R

R

A

A

T

T

U

U

R

R

U

U

N

N

U

U

N

N

 

 

Ö

Ö

L

L

Ç

Ç

Ü

Ü

L

L

M

M

Ə

Ə

S

S

İ

İ

 

 

Prosedur tibb bacısı və ya həkim tərəfindən aparılır. 



Birdəfəlik ölçülmə 

MƏQSƏD 

 

yenidoğulmuş uşağın bədən temperaturunun təyini 



VƏSAİT 

 



civəli termometr 

 



elektron termometr 

 



infraqırmızı elektron termometr 

 



pambıq kürəciklər 

 



steril tibbi vazelin 

 



antiseptik məhlul (70%-li etil spirti və ya 2%-li xlorheksidin) 

Hər uşaq üçün fərdi termometr olması daha yaxşıdır. 



PROSEDUR 

A.  Periferik temperaturun ölçülməsi 

Civəli termometrlə temperaturun ölçülməsi 

 

əlləri yumalı və antiseptiklə işləməli (“Əllərin işlənməsi” protokoluna bax) 



 

termometri 70%-li spirtlə işləməli 

 

termometri göstərici 34°-yə düşənə qədər silkələməli 



 

termometrin civəli ucunu qoltuqaltı çuxurun ortasında yerləşdirib uşağın qolunu bədəninə doğru 

yüngülcə sıxmalı 

 

termometri 4 dəqiqədən az olmayaraq saxlamalı 



 

termometri çıxarıb göstəricilərini oxumalı və qeyd etməli 



Elektron termometrlə temperaturun ölçülməsi  

 

əlləri yumalı və antiseptiklə işləməli (“Əllərin işlənməsi” protokoluna bax) 



 

termometrin ucundan qoruyucu qapağı çıxarmalı 

 

termometri işə salmalı və hazır olması haqqında səs siqnalı gələnə qədər gözləməli 



 

termometrin ucunu qoltuqaltı çuxurun ortasında yerləşdirməli 

 

ölçülmənin qurtarması haqqında səs siqnalını gözləməli 



 

termometri çıxarıb göstəricilərini oxumalı və qeyd etməli 



B.  Mərkəzi temperaturun ölçülməsi 

Civəli termometrlə düz bağırsaqda ölçülməsi 

 

əlləri yumalı və antiseptiklə işləməli (“Əllərin işlənməsi” protokoluna bax); 



 

termometri 70%-li spirtlə işləməli; 

 

termometri göstərici 34°-yə düşənə qədər silkələməli; 



 

termometrin ucuna vazelin sürtməli; 

 

uşağı kürəyi və ya böyrü üstə uzandırmalı; 



 

termometrin ucunu ehtiyatla düz bağırsağa 2-3 sm dərinliyinə yeritməli; 

 

termometri 3 dəqiqədən az olmayaraq saxlamalı; 



 

termometri çıxarıb göstəricilərini oxumalı və qeyd etməli. 



Elektron termometrlə düz bağırsaqda ölçülməsi 

 

əlləri yumalı və antiseptiklə işləməli (“Əllərin işlənməsi” protokoluna bax) 



 

termometrin ucundan qoruyucu qapağı çıxarmalı 

 

termometrin ucunu 70%-li spirtlə işləməli 



 

termometri işə salmalı və hazır olması haqqında səs siqnalı gələnə qədər gözləməli 

 

termometrin ucuna vazelin sürtməli 



 

uşağı kürəyi və ya böyrü üstə uzandırmalı 

 

termometrin ucunu ehtiyatla düz bağırsağa 2-3 sm dərinlikdə yeritməli 



 

ölçülmənin qurtarması haqqında səs siqnalını gözləməli 

 

termometri çıxarıb göstəricilərini oxumalı və qeyd etməli 



 

 

 



 

 

 



Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S

əhiyy


ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi

yy

ə v



ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 18

Elektron termometrlə ağız boşluğunda da ölçülməsi 

 

əlləri yumalı və antiseptiklə işləməli (“Əllərin işlənməsi” protokoluna bax) 



 

termometrin ucundan qoruyucu qapağı çıxarmalı 

 

termometrin ucunu 70%-li spirtlə işləməli 



 

termometri işə salmalı və hazır olması haqqında səs siqnalı gələnə qədər gözləməli 

 

termometri uşağın ağız boşluğuna salıb alt çənəni yuxarı damağa doğru yüngülcə sıxmalı 



 

ölçülmənin qurtarması haqqında səs siqnalını gözləməli 

 

termometri çıxarıb göstəricilərini oxumalı və qeyd etməli 



İnfraqırmızı elektron termometrlə qulaq keçəcəyində ölçülməsi 

 

əlləri yumalı və antiseptiklə işləməli (“Əllərin işlənməsi” protokoluna bax) 



 

termometrin ucundan qoruyucu qapağı çıxarmalı 

 

termometrin ucuna fərdi ucluq geydirməli 



 

termometri işə salmalı 

 

termometrin ucluğunu ehtiyatla uşağın qulaq keçəcəyinə yeritməli 



 

düyməni basmalı və ölçməyə başlamalı 

 

ölçülmənin qurtarması haqqında səs siqnalını gözləməli 



 

termometri çıxarıb göstəricilərini oxumalı və qeyd etməli 

 

istifadə olunmuş ucluğu çıxarmalı 



FƏSADLAR VƏ SƏHVLƏR 

Mexaniki səhvlər 

 

düz bağırsaqda 



 

ağız boşluğunda 



 

qulaq keçəcəyində 



Ölçmədə səhvlər 

 



ölçmə vaxtının kifayət qədər olmaması 

 



termometrin düzgün yerləşdirilməməsi 

 



termometrin düz işləməməsi 

Fasiləsiz temperatur monitorinqi 

MƏQSƏD 

 

уenidoğulmuş uşağın bədən temperaturuna fasiləsiz nəzarət 



 

yenidoğulmuş  uşağın lazımi bədən temperaturunu saxlamaq üçün tibbi avadanlığın iş rejiminin 

avtomatik tənzimlənməsi – servokontrol 

VƏSAİT 

 



tibbi avadanlığın elektron datçiki 

 



datçiki təsbit etmək üçün vasitələr 

 



pambıq kürəciklər 

 



steril tibbi vazelin 

 



antiseptik məhlul (70%-li etil spirti və ya 2%-li xlorheksidin) 

PROSEDUR 

A.  Periferik temperaturun ölçülməsi 

 

əlləri yumalı və antiseptik məhlulla işləməli (“Əllərin işlənməsi” protokoluna bax); 



 

termometrin datçikini 70%-li spirtlə işləməli; 

 

datçiki qarnın dərisində qaraciyər nahiyəsində təsbit etməli;  



 

monitorun göstəricilərinə nəzarət etməli. 



B.  Mərkəzi temperaturun ölçülməsi 

 

əlləri yumalı və antiseptik məhlulla işləməli (“Əllərin işlənməsi” protokoluna bax); 



 

termometrin datçikini 70%-li spirtlə işləməli; 

 

termometrin datçikinə vazelin sürtməli; 



 

uşağı kürəyi və ya böyrü üstə uzandırmalı; 

 

termometrin datçikini ehtiyatla düz bağırsağa 2-3 sm dərinliyinə yeritməli; 



 

datçikin məftillərini dəridə təsbit etməli;  

 

monitorun göstəricilərinə nəzarət etməli. 



 

 

 

 



 

 

 



Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S

əhiyy


ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi

yy

ə v



ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 19

C.  Servokontrol ilə temperaturun ölçülməsi 

 

əvvəlcədən inkubator və ya şüalandırıcı istilik mənbəyini əl ilə tənzimlənməli



 

əlləri yumalı və antiseptik məhlulla işləməli ( “Əllərin işlənməsi” protokoluna bax); 

 

termometrin datçikini 70%-li spirtlə işləməli; 



 

datçiki qarnın dərisində qaraciyər nahiyəsində  təsbit etməli (dərinin zədələnmiş nahiyələrində  təsbit 

etməməli); 

 

 inkubator və ya şüalandırıcı istilik mənbəyində servokontrol rejimini seçməli; 



 

yenidoğulmuşun dərisinin arzuolunan temperaturunu göstərməli; 

 

monitorda yenidoğulmuşun bədən və tibbi avadanlığın temperatur göstəricilərinə nəzarət etməli; 



FƏSADLAR VƏ SƏHVLƏR 

Mexaniki zədələnmələr: 

 

düz bağırsağın 



 

datçikin təsbit olunduğu yerdə dərinin 



 

servokontrol zamanı düzgün temperatur verilməməsi nəticəsində hipo-  və ya hipertermiya 



Ölçmədə səhvlər: 

 



datçikin qeyri-düzgün vəziyyəti və təsbiti 

 



avadanlığın nasazlığı 

 

 

Ədəbiyyat 

1.  Dodman N: Newborn temperature control. Neonatal Network 5:19,1987. 

2.  Gray P.H., Flenady V.J., Cot-nursing versus incubator care for preterm infants. (Cochrane Review). 

Cochrane Library, Issue 2, 2003. Oxford update Software Ltd. 

3.  Haddock B, Vincent P, Merrow D: Axillary and rectal temperatures of full-term neonates: Are they 

different. Neonatal Network 5:36,1986. 

4.  Mayfield SR, Bhatia J, Nakamura KT,et al: Temperature measurements in term and preterm neonates. J 

Pediatr 104:271, 1984. 

5.  Shields-Poe D, Pinelli J. Variables associated with parental stress in neonatal intensive care units. 

Neonatal Network 1997; 16:29-37.  

6.  Stratton D: Aural temperature of newborn infant. Arch Dis Child 52:865,1977. 

7.  Sutter TWK, Phan D, Pierchala CE, Rishel W. Weaning of premature infants from the incubator to the 

open crib. J Perinatol 1988;8: 193-198.  


 

 

 



 

 

 



Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S

əhiyy


ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi

yy

ə v



ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 20

Q

Q

A

A

Z

Z

Ç

Ç

I

I

X

X

A

A

R

R

I

I

C

C

I

I

 

 

B

B

O

O

R

R

U

U

N

N

U

U

N

N

 

 

Y

Y

E

E

R

R

İ

İ

D

D

İ

İ

L

L

M

M

Ə

Ə

S

S

İ

İ

 

 

V

V

Ə

Ə

 

 

T

T

Ə

Ə

M

M

İ

İ

Z

Z

L

L

Ə

Ə

Y

Y

İ

İ

C

C

İ

İ

 

 

İ

İ

M

M

A

A

L

L

Ə

Ə

 

 

Prosedur tibb bacısı və ya həkim tərəfindən aparılır. 



MƏQSƏD 

 

bağırsaqların toplanmış qazlardan azad edilməsi 



 

bağırsaqların boşaldılması 



VƏSAİT 

 



qazçıxarıcı boru 

 



baloncuq və ya 10-20 ml-lik steril şpris 

 



təmiz əlcəklər 

 



0,9%-li NaCl məhlulu 

PROSEDUR 

 

Prosedurdan əvvəl uşağı ağrısızlaşdırmalı (“Yenidoğulmuş uşağın ağrısızlaşdırılması” protokoluna bax) 



 

Əlləri yumalı və antiseptik məhlulla işləməli (“Əllərin işlənməsi” protokoluna bax) 

 

Uşağı kürəyi və ya sol böyrü üstə uzatmalı 



 

Təmiz əlcəklər geyməli 

 

Qazçıxarıcı borunun ucunu vazelin yağı ilə yağlamalı, ehtiyatla düz bağırsağa təxminən 2 sm dərinlikdə 



yeritməli 

 

Qarını 3-5 dəqiqə müddətində saat əqrəbi istiqamətində yüngül fırladıcı hərəkətlərlə sığallamalı 



 

Qaz və /və ya nəcis çıxarsa qazçıxarıcı borunu kənarlaşdırmalı 

 

Gözlənilən effekt alınmırsa təmizləyici imalə etməli 



 

Baloncuq (əvvəlcədən havası  çıxarılmış) və ya şprisi 0,9%-li NaCl-un ilıq məhlulu ilə doldurmalı 

(məhlulun  həcmi 10 ml/kq, temperaturu 35-37°) 

 

Baloncuq və ya şprisi qazçıxarıcı boruya birləşdirməli və yavaş-yavaş məhlulu yeritməli 



 

1-2 dəqiqə sonra qazçıxarıcı borunu düz bağırsaqdan çıxarmalı 

 

Nəcisin miqdarını və xarakterini qiymətləndirməli 



 

Aparılan prosedur haqqında doğuş (xəstəlik) tarixində qeyd aparmalı. 



ƏKS GÖSTƏRIŞLƏR 

Xoralı – nekrotik enterokolit ( təmizləyici imaləyə) 



FƏSADLAR 

 

qanaxma 



 

düz bağırsağın perforasiyası 



 

 

Ədəbiyyat 

1. 


Managing newborn problems. A guide for doctors, nurses and midwifes. WHO, 2003. 

2. 


Royal College of Nursing. Digital rectal examination and manual removal of faeces: the role of the 

nurse. 3rd editionю.2003. 

3. 

Royal College of Nursing. Digital rectal examination: Guidance for nurse working with children and 



young people. 2003. 

 

 

 



 

 

 



Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S

əhiyy


ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi

yy

ə v



ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 21


Yüklə 4,8 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin