Айэцн Щясяноьлу е р м я н и с и н д р о м у


БИЛЯРЯКДЯН ШИКЯСТ ЕДИЛЯНЛЯР



Yüklə 3,3 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə19/34
tarix25.03.2017
ölçüsü3,3 Mb.
#12654
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   34

БИЛЯРЯКДЯН ШИКЯСТ ЕДИЛЯНЛЯР

220


Билярякдян шикяст едилянляр

Ермяни синдрому

Ермяниляр  ясир  вя  эиров  дцшмцш  вя тяндашларымызы  кцтляви

шя кил дя  гятля  йетирмиш,  саь  га ланлары  автомат  гун да ьы,  ар   ма -

тур, резин дяйяняк, бел, дямир пар часы вя саир алятлярля дюй    мцш,

он ларын гулаьыны кясмиш, голларыны, габырьаларыны сын  дыр мыш, мцх -

тяллиф  органларыны  зядя ля миш,  бцтцн  ва ситя лярля  гясдян  ши кяст

етмяйя чалышмышлар. Няти ъя дя бу шяхслярин бир гисми ал ды ьы иш -

эянъяляр нятиъясиндя вяфат ет миш, бюйцк бир гисми ися щя ля дя

мцн тязим  тибби  мцалиъя  кечмяйя  мяъ бур  олмуш,  якся рий йя ти

ялил олмушдур. 

1963-ъц  ил  тявяллцдлц Султанов  Фаиг  Щясянаьа  оьлу Ер -

мянис танда  ясир  сахландыьы  дюврдя  верилмиш  ишэянъялярдян

кяс  кин рущи-ясяб хястялийиня тутулмушдур вя щазырда щяким ня -

за ря тиндядир.

1973-ъц ил тявяллцдлц Бейляган район Талыбханлы кянд са ки -

ни Гарайев Намиг Ъаваншир оьлу ишьал алтында олан Мысмына

кян   диндя  сахланыларкян  онунла  бирликдя  сах ланылан  ясир  Ис ма -

йылов Яляддин Мяммядхан оьлунун ер мяни нязарятчиляри тя ря-

финдян амансызъасына дюйцлмясиня ма не олмаьа чалышаркян

Ар  тур вя Араик (лягяби «Зайатс») адлы ер мя ниляр тяряфиндян га-

быр ьалары сындырылмыш вя мисмарлы тахта иля ба  шына зярбяляр ву рул -

мушдур. Бунун нятиъясиндя о, баш-бейин зя дяси (травма) ал-

мыш, гаршыг вя мцряккяб типли епиферититин тут масы вя веэетатив

дамар позунтулары хястялийиня дцчар олмушдур, анлагсыздыр. 

Щярби ясир Дашдямиров Новруз Мящяммяд оьлу мцтя -

мади  дюйцлмя,  бядян иня  гыздырылмыш  ъисмлярля  даь  басыл ма сы

вя дяфялярля эеъя гаранлыгда цстцня илан атылмасы нятиъя синдя

рущи хястяйя чеврилмишдир. 

1993-1994-ъц иллярдя Ханкяндиндя вя Щадрутда ясир сах -

ла нылмыш  1966-ъы  ил  тявяллцдлц Щцсейнов  Шащбаз  Йусиф  оь лу

айа ьындан йаралы вязиййятдя ясир эютцрцлмцшдцр. Ясирликдя ня -

ин ки она тибби йардым эюстярилмямиш, щятта о, мцхтялиф ха ра к тер ли

физики вя мяняви ишэянъяляря мяруз галмышдыр. Айаьындакы эцл -

221

Ермяни синдрому

Билярякдян шикяст едилянляр


ля йа ра сы нятиъясиндя ямяля эялмиш сыныг бахымсызлыг вя мцн -

тя зям  дюйцлмяляр  нятиъясиндя  15  см.  эюдякликдя  кобуд  фор -

мада  битишмиш  вя  йарада  чцрцмя  эетмишдир.  Бейнялхалг  Гыр -

мызы  Хач  Комитясинин  васитячилийи  иля  1994-ъц  илин  апрел  айынын

28-дя азад едилян Шащ бузун саь айаьынын мцалиъяси мцмкцн

ол ма дыьын дан дизиндян кя силмишдир. 



Аллащвердийев Мцлкядар Иса оьлуну гышын шахтасында со-

йун  дурараг сойуг суйа салмыш, гайышла дюймцшляр. Ял бар  ма -

ьына бычагла хач шякли чякмиш, тяпикля вуруб гарныны йырт мышлар,

башыны йармыш, бурнуну гырмышлар.



Мцршцдов  Сядряддин  Аслан  оьлуну  ермяниляр  шцшя  гы -

рыглары удмаьа мяъ   бур етмишляр. 

1973-ъц  ил  тявяллцдлц Бабайев  Телман  Аьяммяд  оьлу

Ер   мя   нистанда ясир сахланылдыьы дюврдя аълыг вя бахымсызлыг ня -

тиъясиндя аьыр вя рям хястялийиня тутулмушдур. 

Аьайаров  Йунис  Бещбуд  оьлу  эировлугда  оларкян  эуйа

со йуг дяймяйя гаршы эировлара намялум тяркибли ийняляр ву рул -

ма сы нын шащиди олмушдур. Сонрадан щямин ий ня вуру лан шяхс -

ляр вяфат етмишляр.

1942-ъи ил тявяллцдлц Аббасов Гядим Мяммядвяли оьлу -

на эировлугда галдыьы 46 эцн ярзиндя мцтямади ишэянъяляр ве -

рил  ди йиндян айаьынын бири ифлиъ олмуш, щярякятдян галмышдыр.

1992-1993-ъц иллярдя Ермянистанын Гафан районунда ясир -

ликдя  сахланылмыш  Ялийев  Бай  рам  Рящим  оьлунун дишляри  вя

чяняси сындырылмыш, тибби йардым эюстярилмядийиндян чя ня си яйри

битишмишдир.  Сержант  Артур  адлы  ермяни  тяряфиндян  дяфялярля  ар -

ма  турла дюйц  лцб ба шы йарылмышдыр. Арам сыз вурулан зярбялярдян

бейин функсийасы позулмуш, мцн тя зям цряк кеч мя хястялийиня

тутулмушдур.  Б.Ялийев  онун ла  бирликдя  сахла ны лан  Мящяр рям

адлы шяхсин ишэянъя вя дю йцл мяляр нятиъя синдя бюй ря йинин зя -

дяля няряк вяфат етмясинин ша щиди олмушдур. 

1933-ъц ил тявяллцдлц Ислам Аташ оьлу Щаъыйев эировлугда

олдуьу мцддятдя мцнтязям дюйцлмяляр вя аьыр зяр бяляр ня -

тиъясиндя бюйрякляри функсийасыны итирдийиндян юзцнц ида ря едя

222

Билярякдян шикяст едилянляр

Ермяни синдрому


билмирмиш. Еля бу сябябдян ермяниляр ону дюшя мяни йа  ла ма -

ьа мяъбур едирмишляр. Алдыьы мяняви вя физики иш эян ъя лярдян Ис -

лам Щаъыйев рущи хястяйя чеврилмишдир.

Яли  Рясул  оьлу  Аббасов  -1930-ъу  ил  тявяллцдлц.  Аьдам

ра йону Ермянистан силащлы гцввяляри тяряфиндян ишьал едиляркян

щяйат йолдашы, 1937-ъи ил тявяллцдлц Аббасова Нина иля бирликдя

эиров  эютцрцлмцшдцр.  Эировлугда  щяр  эцн  вящшиъясиня  дюйцл -

мцш,  бядяни  йанар  сигаретля  дамьаланмышдыр.  Цзляшдийи  физики

вя  мяня   ви  ишэянъялярин  нятиъясиндя  эировлугдан  азад  олун -

дуг дан сонра вя фат етмишдир.

1994-1996-ъы  иллярдя  ермяни  ясирлийиндя  олмуш  Мирзяйев



Ид рис Усуб яли оьлу билдирир: «Мяним башыма шампан шцшясини

гы ры ла   на дяк  вурдулар.  Мян  щушуму  итирдим  вя  цч  эцн  юзцмя

эя ля бил мя  дим. Сонра башым шишди, ирин вермяйя башлады вя гу -

лаг  ларымдан  ган  эялди.  О  эцндян  бяри  башым  аьрыйыр  вя  йад -

дашым зяифлямишдир. Ща зырда ЫЫ груп ялилям».

1994-1995-ъи  иллярдя  ермяни  ясирлийиндя  олмуш  Рцстямов



Адил  Бахшы  оьлу кечмиш  Щадрут  районунун  Тагосир  вя  Туь

кян д    ляриндя  сахландыьы  заман  арматурла,  бел  сапы  иля,  дяйя-

няк ля,  тяпик  вя  с.  дюйцлмяляр  нятиъясиндя  чяняси  сындырылмыш,

аьыр бейин зя дя си алмышдыр. 



Шыхялийев  Шямси  Ъанящмяд  оьлу  эировлугда  эюрдцкляри

щаг гын да  беля  данышыр: «Ясир  вя  эировларын  щамысынын  бядяни,

цз-эю зц ганчырла долу иди. Биринин голуну, диэяринин габыр ьа ла -

рыны,  йа  айаг ларыны  сындырмыш,  бядянляриня  гыздырылмыш  дямирля

хач чяк миш диляр. Ясир вя эировларын вязиййяти еля иди ки, щеч аьыз -

лары  ачыл мыр ды.  Щяр  ах шам  щамымызы  вящшиъясиня  дюйцб  тящгир

едир, юлцм ъцл щала салыб йары юлц-йарыдири щалда камерайа атыр ды -

лар. Бу гядяр вахтда йу йун мадыьымыздан щамымызын бя дяниня

йара, бит-сиркя дцшмцшдц». 

Хоъалы  шящяринин  ишьалы  заманы  эиров  эютцрцлмцш  Щаъыйев



Гянащят Мящяммядяли оьлу билдирир: «Мяни Хоъалынын ишьалын -

дан тяхминян 8-10 эцн сонра дяйишмяк ады иля Ханкяндиндяки

ав  топарка  апаранда  дящшятли  мянзярянин  шащиди  олдум.  Бир

223


Ермяни синдрому

Билярякдян шикяст едилянляр

азяр  байъанлы гадынын гарныны кясиб пишийи ора салмыш вя тик миш -

диляр. Мян ора  дан кечяркян щямин гадынын гарнындан пишик сяси

эя лирди. Бир гыз уша ьынын ялиндян тутмушдулар, ушаг «Ана!» де йя

гыш гырырды. 

1992-ъи  илин  ийулунда  йаралы  щалда  7  няфярля  бирликдя  ясир

эютцрцлмцш Рящимов Ариф Мювлам оьлу дейир: «Бизим палтар -

ларымызы сойундурараг Чартаз кяндиня апардылар. Орада сахлан -

дыьымыз 3-4 эцн мцддятиндя амансыз ишэянъяляр вер диляр. Ики ер -

мя ни кялбятиня охшар бир алятля цст гызыл дишлярими бир-бир чы харды.

Мя ним ля сахланылан лянкяранлы ясэярин аьзына тор паг долду ра -

раг эюзц мцзцн габаьында башыны кясдиляр. 1993-ъц илин февралын

23-дя  ики  ясиримизи  дяйишдирян  заман  мяъ   бур  едирдиляр  ки,  бир-

биринин гулагларыны кяссинляр. Он лар разы ол ма дыга юзляри ясирлярин

гулагларыны кясиб ялляриня веряряк дя йиш дирдиляр». 

1992-ъи  илдя  Аьдяря  району  яразисиндя  эиров  эютцрцлмцш

Худатов  Новруз  Гаракиши  оьлунун  дедикляриндян:  «Щярб -

чиляр бы  чаг ла синямин саь тяряфиня хач шякли чякдиляр, автомат

си лащла  сол  го лумун  йухары  нащийясиня  атяш  ачдылар.  Автомат

гундаьы иля ба шыма бир нечя йердян эцълц зярбяляр йетирдиляр».

Фцзули  район  сакини Мяммядов  Сядряддин  Нясиб  оьлу

1993-ъц илдя эиров эютцрцб 14 няфяр эировла бирликдя Хоъавянд

райо ну на апарылмышдыр. Автомат гундаьы вя башга кцт алятлярля

гаранлыг дц шя нядяк эировлары дюймцш, гызыл дишлярини кялбятинля

чыхар мыш лар.  С.Мяммядовун  башымы  6  йердян  вуруб  йармыш,

сол голуну лом ла вуруб сындырмышлар. Елдянизин вя Юмярин бя -

дяниня гыз дырылмыш дямирля хач чякилдийинин, Щорадиз сакини олан

йашлы  Мир залы  кишинин  лцт  сойундуруб  гарын  цстцндя  сахлан ды -

ьындан донуб юлмя    синин шащиди олмушдур. ЫЫ груп ялилдир. 

Мям мядов Рафиг Севиндик оьлу 1994-ъц илдя эиров эютц -

рцлцб. Ханкянди алайынын яразисиндя эиров сахланыларкян голуну

цч  йердян  сындырмыш,  габырьаларынын  арасыны  дямир  арматурла

дешиб  бядя нинин  ичиндя  ойнатмышлар.  4-5  айдан  сонра  Щад -

рутун  Едилли  кян диня  апарараг  эюзцнцн  алтындакы  сцмцйц  тя -

пикля  вурараг  сын дыр мыш,  айагларынын  алтына  дямир  сохмушлар.

224

Ясирликдя гятля йетирилянляр

Ермяни синдрому


Башынын орта щиссясини паслы дямирля вуруб дешмишляр. 

Мяммядов  Новруз  Гурбан  оьлу Кялбяъяр  районуну

ишьал еди ляркян эиров эютцрцлцб. Дямир алятля вуруб цч габыр ьа -

сыны гыр мышлар. Шахталы щавада бычаг тийяси иля башыны дешик-дешик

ет  миш, сонра сойуг суйун алтында йудуртмушлар.



Сяфяров  Забил  Камран  оьлу 1993-ъц  илдя  ясир  эютцрцл -

мцш  дцр.  Аьдяря  районунун  Дронбон  кяндиндя  сахланылдыьы

ал ты  ай  ярзиндя  эеъяляр  вящшиъясиня  дюйцлмцш,  эцндцзляр  ися

су иля долу щовуза атылмышдыр. Шуша щябсханасында бел вя зян -

ъирля мцнтязям олараг дюйцлян, 10 эцн ярзиндя йарыйа гядяр

су  иля  долу  камерада  сахланылан  Забил  щябс ха нанын  ряиси  Ар -

мен адлы ермянинин бир ясиримизин бядянини гайнар шишля йан дыр -

ма сынын  вя  Бяхтийар  адлы  ясирин  гулаьынын  кясилмясинин  шащиди

олмушдур. Онун билдирдийиня эюря, Фцзули район сакини олан Щя -

сян  адлы  бир  ясир  ишлядилмяйя  апарыларкян  байылмыш,  Сего  адлы

баш лейтенант рцтбяли ермяни ону вящшиъясиня дюйдйцндян бир

ай йатагдан галха билмямишдир. 

Кечмиш  эиров  Ъяфяров  Щидайят  Ящмяд  оьлу Кялбяъярин

Отаглы кяндинин Дикйурд йайлаьында кянд сакинляриня мяхсус

75 баш ирибуйнузлу мал-гараны отараркян ермяниляр тяряфиндян

эиров эютцрцляряк Ермянистанын Иъеван Район Полис Шюбясиня

апарылмыш,  бурада  сах ланылдыьы  мцддятдя  щяр  эцн  дюйцлмцш,

бе тон  дюшямяйя  дуз  тю кяряк  ону  йаламаьа  мяъбур  едил -

мишдир. Дяфялярля цстцня зящярли илан лар атараг ону горхутмуш,

резин  дя йяняк  вя  арматурла  дюй мцшдцр.  Ишэянъяляр  Щидайяти

рущи хяс тя вязиййятиня сал мыш дыр. 

1991-ъи  илдя  ясир  эютцрцлмцш,  Щадрут  району  яразисиндя

сах  ланылмыш  Ибращимов  Илгар  Аслан  оьлу дейир:«Йоьун  аьаъ

пар ча сы  иля  Мещманын  щямишя  диз  гапагларына,  бюйрякляриня

дящ  шятли  зяр бяляр  вурурдулар.  Гядяшов  Мащирин  ися  бюйряк ля -

риня о гядяр йум руг вя тяпикля вурмушдулар ки, ясирликдян га -

йыдандан сон ра вяфат етди».

ЯСИР-ЭИРОВЛУГДА ГЯТЛЯ ЙЕТИРИЛ

ЯНЛЯР

225


Ермяни синдрому

Ясирликдя гятля йетирилянляр

Хоъавянд району Гарадаьлы кянд сакини Щягигят Йусиф гызы

Щцсейнова ермянилярин 1992-ъи илин февралында 10 няфяр щям -

кяндлисини дири-дири йандырмаларынын шащиди олмушдур.

Ермяни  эировлуьундан  1994-ъц  илдя  азад  едилмиш  Ящмя -

дов лар аилясинин шящадятиня эюря, 17 август 1993-ъц ил тарихдя

ер мяниляр Фцзули району Гаъар кяндинин 25-дяк динъ сакинини

он ларын эюзляри гаршысында эцллялямишляр.

Ермяни эировлуьунда олмуш Щясян Мяъид оьлу Щцсейнов

1993-ъц илдя Щорадиз-Фцзули йолунда 40-дяк динъ ящалинин ер -

мяниляр тяряфиндян юлдцрцлдцйцнц билдирир.

16 феврал 1994-ъц илдя Ермянистан Республикасы Хариъи Ишляр

Назирлийи эуйа гачмаьа ъящд едяркян атышма заманы 8 няфяр

азярбайъанлы  щярби  ясирин  юлдцрцлдцйцнц  бяйан  етмишдир.  Ба -

кыда  мейитляр  цзяриндя  кечирилян  мящкямя  тибби  експертизасы

за маны  Бейнялхалг  Щцгуг  вя  Сосиал  Тябабят  Академийасы

Ряйасят Ще йятинин вя Бюйцк Британийанын «Щякимляр инсан щц -

гуглары уь рун да» тяшкилатынын цзвц, профессор Дерек Паундер

азяр бай ъанлы  щярби  ясирлярин  ейни  силащдан  (тапанча)  эиъэащ

на щи й я синя йахын мясафядян ачылан атяш нятиъясиндя гятля йе -

тирилдийини  бил дирмишдир. Бу  фактла  да  ермянилярин  ясирляри  эуйа

«гач маьа ъящд едяркян» юлдцрцл дцйц барядя дедикляринин йа -

лан олдуьуну тясдиг етмишдир.

61 йашлы кечмиш эиров Будаг Яли оьлу Алышанов ермяни ясир -

лийиндя  5  няфяр  азярбайъанлынын  Дранбон  кяндиндя  (Даьлыг

Га рабаь)  аьыр  физики  ишлярдя  гул  кими  истифадя  едиляряк  юлдцрцл -

мя синин шащиди олмушдур.

Ясирликдян азад едилмиш Исрайыл Сариф оьлу Исмайылов тясдиг

едир  ки,  ермяниляр  эиров  эютцрдцкляри  3  няфяр азярбайъанлынын

ба шыны ермяни гябри цстцндя кясмишляр.

18  май  1992-ъи  ил  тарихдя  Лачын  районунун  ишьалы  заманы

аиляляри иля бирликдя эиров эютцрцлмцш 1977-ъи ил тявяллцдлц Талещ

Мядят  оьлу  Ибишовун  билдирдийиня  эюря,  ермяниляр  онун  атасы



Мя дят Явяз оьлу Ибишову вя баъысы, 1967-ъи ил тявяллцдлц Йе -

эаня Мядят гызы Ибишованы вящшиъясиня юлдцрмцшляр.

226


Ясирликдя гятля йетирилянляр

Ермяни синдрому

1973-ъц ил тявяллцдлц Илщам Нясиров 1992-ъи ил ийулун 27-дя

йаралы  вязиййятдя  ясир  эютцрцлмцшдцр.  Яввял  Ханкяндиндя,

сонра  Йереванда  сахланылмышдыр.  1992-1993-ъц  иллярдя  Едик

Ара  келйан  (Йереван  шящяри,  Давуд  Сасунтс  кцчяси,  ев  22,

мян  зил  10,  телефон  нюмряси  24-77-14)  адлы  ермянинин  евиндя

сах ланмышдыр. Ясирликдя узун мцд дят аъ-сусуз галдыьындан 23

но  йабр  1993-ъц  ил  тарихдя  Йе реван  щярби  щоспиталында  кяскин

кахексийа  диагнозундан  вяфат  етмишдир.  Йереван  Гарнизону

щос  питалынын  ряиси  С.Г.Аракелйан  тяряфиндян  имзаланмыш  24.

11.1993-ъц ил тарихли сяняддя дя И.Нясировун 18.11.1993-ъц ил

тарихдя  кяскин  кахексийа  диагнозу  иля  щоспитала  эятирилдийи  вя

23.11.1993-ъц ил тарихдя орада юлдцйц гейд едилмишдир. 

Йардымлы району сакини Щейдяр Щейдяров 24.12.1994-ъц ил

тарихдя  Шуша  щябсха насында  ермяниляр  тяряфиндян  верилмиш

мцн тязям ишэянъяляр нятиъясиндя юлмцшдцр. Бу барядя кеч -

миш ясир ляр Щябиб Ялийев, Явяз Мухтаров, Ябулфят Гасымов вя

ди эярляри шащидлик едир. 

Ясирликдян  азад  едилмиш  Абузяр  Манафовун,  Щясян  Щц -

сейно вун  вя  Айдын  Мящяррямовун  ифадясиня  эюря,  14  феврал

1994-ъц ил тарихдя Шуша щябсханасында сахландыьы заман Кол -

йа,  Сла вик  вя  Гор  адлы  нязарятчиляр  яслян  Бейляган  райо нун -

дан олан Илгар Янвяр оьлу Гурбанову мцнтязям ишэянъяляр

ве ряряк юлдцрмцшляр.

1962-ъы  ил  тявяллцдлц  Шямкир  район  сакини  Фикрят  Щясян



оьлу Щцсейнов мцнтязям дюйцлмяляр вя ишэянъяляр няти ъя -

синдя 28 ийун 1993-ъц ил тарихдя ермяни ясирлийиндя вяфат ет миш -

дир. Ясир ликдян азад едилмиш, щазырда Загатала районунун Га -

ла кян диндя йашайан Бяхтийар Ибращим оьлу Таьыйев вя Эо ран -

бой районунун Тапгарагойунлу кяндиндя йа ша йан Мят ляб Ши -

рас  лан оьлу Аллащвердийев бу фактын шащидляридир. Бакыда ке чирил -

миш  мящкямя-тибби  експертизасы  заманы  Фикрят  Щясян  оьлу

Щц  с ейновун  мейидиндя  габырьаларын  бир  нечя  хятт  цзря  чох -

сайлы сыныглары ашкар едилмишдир.

М.Аллащвердийевин ифадясиня ясасян, Ф.Щцсейнову Армен

227

Ермяни синдрому

Ясирликдя гятля йетирилянляр


адлы нязарятчи гятля йетирмишдир. 

Ясирликдян  азад  едилмиш  Зющраб  Надир  оьлу  Щейдяров  21

май 1993-ъц ил тарихдя Шуша щябсханасында, 1973-ъц ил тя вял -

лцд лц  Защид  Нясибулла  оьлу  Ямруллайевин ермяни  ня зарят -

чиляри тя ряфиндян боьулараг гятля йетирилдийини билдирмишдир. 

Эировлугдан азад едилмиш Машаллащ Бяндялийев билдирмиш -

дир ки, 1992-ъи илин майында Ханкяндиндя гаражда сахланыларкян

га  ра жын сащиби Меро вя Саркисйан Вазген адлы ермяни  адыны бил -

мядийи бир лал эиров эянъя яввял мцхтялиф дяряъяли ишэян ъяляр

вермиш, сонра ися онун башыны кясмишляр.

Кялбяъяр  районунун  ишьалы  заманы  Башлыбел  кяндинин  15

няфяр  динъ  сакини  ермяниляр  тяряфиндян  йериндяъя  гятля  йе -

тирилмишдир. Бунларын арасында Мящяммяд Ямралыйев, Сур хай



Ямра лы йев,  Чинэиз  Ямралыйев,  Айэцн  Ямралыйева,  Бцсат

Ящмя до ва  вя  Чичяк  Щясянова  да  олмушдур.  Бу  барядя

Хасай  Мя щяммяд  оьлу  Ямралыйев  вя  Биннят  Абдуляли  оь лу

Ящмядов шащидлик едирляр. 

Имарят  Мямишованын  ифадясиня  эюря, о  Кялбяъяр  райо ну -

нун  ишьалы  заманы  ики  азйашлы  ушаьы  иля  эиров  эютцрцлмцшдцр.

Има рят  Мямишованын  эюзляри  гаршысында  ермяниляр 8  мцлки



шях  си,  о  ъцм   лядян,  онун  сяккиз  йашлы  оьлу  Талещи  эцллялямиш

вя мейит ляри йандырмышлар. Бундан сонра ермяниляр онун юзц -

нц, 10 йашлы оьлу Йадиэары, диэяр гадын, ушаг вя гоъалары Хан -

кян диня апарараг дящшятли ишэянъяляря мяруз гоймушлар.

Демяк олар ки, бцтцн ясир вя эировлар тясдиг едирляр ки, щяр

ил апрелин 24-дя- ермянилярин “сойгырым” адландырдыглары эцн ясир

вя  эировлардан  киминся  башы  кясилир,  галанларса  вящшиъясиня

дюйцлцр вя тящгир едилирди.

228

Ермяни синдрому


«Ураган»а верилян юлцм ямри

1993-ъц илин апрел айынын 1-дя Ермянистан силащлы бирляшмя -

ля  ри нин Азярбайъанын Кялбяъяр районуна эенишмигйаслы щц ъу -

му заманы Ермянистанын Варденис районундакы гярар эащ ра -

дио стан сийасындан  («ГСМ-7»)  Кялбяъяр  дюйцш  бюл эясиндяки

баш  ра ди о стансийайа  («Ураган»)  бюлэядяки  бцтцн  сяййар  ра -

диостан си йалара чатдырмаг цчцн тяъили ямр верилмишдир. Ер мяни

щярби  бир ляшмяляри  командирляринин  ефирдяки  бу  радиоданышыьын

мят ни Азяр байъан Респубилкасы Милли Тящлцкясизлик Назир ли йи нин

ради о якскяшфиййат хидмяти тяряфин дян 1993-ъц илин апрел айы нын

6-7-дя лентя алынмышдыр. Ямрдя  ясир вя эи ров эютцрцлмцш Азяр -

бай   ъан  вятяндашларыны,  о  ъцмлядян  гоъа ла ры,  гадынлары  вя

ушаг    лары  тя ъили  мящв  едиб  басдырмаг  тяляб  олунурду.  Тяля сик -

лийя ся бяб о иди ки,  щя  мин вахт дюйцш бюлэясиня бей нялхалг нц -

ма  йяндя ще й я ти, о ъцмлядян жур налист лярдян ибарят груп эя ля -

ъяк ди. Ермяниляр азяр байъанлылара гаршы тюрят дик ляри вящши лик ля -

рин онлардан эиз лятмяк истяйирдиляр вя буна да наил олдулар. Ща -

зырда  Азярбайъан Республикасы  Милли  Тящлц кя сизлик  На зирли йин -

дя, Ясир вя иткин дцш  мцш, эи ров эютцрцлмцш вя тян даш ларла яла -

гя дар Дювлят Ко мис си йасында сахланылан щямин лент, ясир ликдя

олан  Азярбайъан  вя тян дашларынын  ермяниляр  тяряфиндян, щям

дя  мящз  Ермянистан  рящбярляринин  эюстяриши  иля  неъя  аман -

сызлыгла гятля йети рил дийиня даир тякзиб едил мяз дялилдир. Бу факт бир

даща  тясдиг  едир  ки,  Даьлыг  Гарабаьда  баш  верян  бцтцн  ща -

дисяляр Ермянистан тяряфиндян щазырланыр, идаря олунур вя щя йа -

та кечирилир.

Дювлят  Комиссийасынын  сон  мялуматына  эю ря,  451  ня фяр

Азярбайъан  вятяндашы  ермяни  ясирлийиндя  гят ля  йети рил миш дир.

Он ларын бюйцк бир гисми эцлляляняряк вя дю йцляряк юл дц  рцл  мцш,

кичик бир гисми ися аълыгдан, сойугдан вя бахым сыз лыг дан вяфат

етмишдир. 

229


Ермяни синдрому

Ясирликдян мяктублар

Салам, ата-ана. Мян Новрузов Лачын Ермянистанын Едилли

кян    диндяйям. Сизя гурбан олум, эялин мяни гуртарын! Йал ва ры -

рам.  Ана,  буну  йазан  Лачындыр.  Неъя  олурса  олсун,  гуртарын

бу   ра дан!! Мян йашамаг истяйирям!   

(Новрузов Лачын Ящмяд оьлунун 10.02.1994-ъц ил тарихдя

Бей нялхалг Гырымызы Хач Комитясинин нцмайяндяляринядян ев -

ляриня - доьма Губа районуна эюндярдийи бу мяктубда ясир -

лик дя  йашадыьы  дящшятлярин  аъысыны  дуймамаг  мцмкцн  дейил.

Мяк  туб аиляйя чатыр, Лачын ися щеч вахт чата билмяйяъяк. Чцн -

ки Новрузов Лачын ясирликдя гятля йетирилмишдир)

«Мян  инди  Ханкяндиндяйям.  Горхмайын,  йахшы  олар,  ал -

лащын кюмяйи иля…»

(Фярщад  Рящман  оьлу  Атакишийевин  ермяни  ясирлийиндян

йаз дыьы  мяктуб  русийалы  журналисляр  аилясиня  чат дырылыб.  Юзц  ися

1992-ъи ил йанвар айынын 25-дя голлары, айаглары, га бырьасы сын -

дырылмагла, гарнына гыздырылмыш шиш сохулмагла вя ди эяр аман -

сыз ишэянъялярля вящшиъясиня гятля йетирилиб. Фяр щадын эе ри алын -

мыш  мейидиндя  бир-бирини  тякрарламайан  72  нюв  иш эян ъя  изи

ашкар олунмушдур).



Мяндян  ниэаран  олмайын.  Мяни  ахтарыб  елямяйин.  Мяни

йах   шы сахлайырлар… 

(Щейдяров  Идрис  Щейдяр  оьлунун  17.04.1994-ъц  ил  тарихдя

йа з дыьы,  БГХК  тяряфиндян  аилясиня  чатдырылмыш  мяктубдан.

Ясир    ликдя гятля йетирилмишдир).



Салам, ата-ана вя гардашларым! Сиз еля билмяйин ки, мян

юл  мцшям. Мян щялялик саь вя саламатам. Бир хябяр олмаса,

мя   ни бурада юлдц ряъякляр. Ата-ана вя гардашларым, мяним та -

ле йим  сизин  яли низдядир.  Сиз  аллащ,  кюмяк  един.  Оьлунуз  Илгар.

13.01.92.  (Ермяни тяряфи Азайев Илгар Аьасялим оьлу барядя

мялу матлары эизлядир)

230

Ермяни синдрому


231

Ермяни синдрому

Дини щисслярин тящгир едилмяси

232

Ясирликдя гятля йетирилянляр

Ермяни синдрому


Yüklə 3,3 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   34




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin