Айэцн Щясяноьлу е р м я н и с и н д р о м у



Yüklə 3,3 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə12/34
tarix25.03.2017
ölçüsü3,3 Mb.
#12654
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   34

СОЙГЫРЫМ ДАВАМ ЕДИР

Ясир вя иткин дцшмцш, эиров эютцрцлмцш Дювлят

Комиссийасынын материалларындан

1988-ъи илдян башлайараг Ермянистан Республикасынын щяр -

би  тя ъа вцзц  нятиъясиндя  Азярбайъан  Республикасынын  Даьлыг

Га ра  баь яразиси вя онун ятрафындакы 7, бцтцнлцкдя ися 14 ин -

зи бати району ишьал едил мишдир.

Даьлыг Гарабаь: ишьал тарихи 1988-1993-ъц илляр, яразиси 4400 км

2

.



(Шуша, Ханкянди, Хоъалы, Ясэяран, Хоъавянд, Аьдяря, Щадрут)

Лачын району: – ишьал тарихи - 18.05.1992-ъи ил, яразиси 1875 км

2

;



Кялбяъяр району: – шьал тарихи - 2.04.1993, яразиси -1936 км

2

,



Аьдам району: – ишьал тарихи - 23.07.1993, яразиси - 1154 км

2,

Ъябрайыл району: – ишьал тарихи - 23.08.1993, яразиси -1050 км

2



Фцзули району: – ишьал тарихи - 23.08.1993, яразиси -1112 км



2;

Губадлы району: – ишьал тарихи - 31.08.1993, яразиси - 826 км

2



Зянэилан району: – ишьал тарихи - 30.10.1993, яразиси - 707 км

2



Беляликля, Ермянистан Республикасынын щярби тяъавцзц няти -

ъя синдя  Азярбайъан  яразиляринин  20  фаизи ишьал  едилмиш,  20



мин  дян чох инсан гятля йетирилмиш, 50 миндян артыг адам йа -

ра  лан мыш вя шикяст олмушдур. Бир милйондан артыг инсан 15 иля

йа хындыр  ки,  гачгын-мяъбури  кючкцн  шяраитиндя  йаша йараг  Ер   -

мя   нистанын азярбайъанлылара гаршы етник тямизлямя вя сой    гырым

си  йасятинин гурбаны олмуш, елементар инсан щаг ларындан мящ -

рум  едил миш дир.  Бирляшмиш  Миллятляр  Тяшкилатынын  Тящлц кя сиз лик

Шу  ра сынын 1993-ъц илдя гябул едилмиш 822, 853, 874, 884 сай -

лы гят на мяляриндя Азярбайъан Республикасынын ярази бц тюв лц -

йц нцн танынмасына вя ишьал олунмуш Азярбайъан яра зиля ринин

гейд-шяртсиз азад едилмяси тялябляриня бах ма йараг, Ер мя    нис -

тан Республикасы бу эцн дя ишьалчылыг сийасятини да вам етдирир.

139

Ермяни синдрому

Сойгырым


ГАЙДАСЫЗ МЦЩАРИБЯНИН ГУРБАНЛАРЫ

Ясир вя эировлар

Ермянистанын Азярбайъан Республикасына щярби тяъавцзц

1988-ъи  илдян  Азярбайъан  яразисиндя  «Дашнаксцтйун»  вя

«АСА ЛА» вя диэяр террорчу ермяни тякилатларынын тяхрибатлар тю -

рят мяси  иля  башлады.  Илк  юнъя  азярбайъанлылар  ермянилярин  цч-

беш  ня фярлик  групларла  Азярбайъанда  мал-гараны  оьур ламасы,

талан чылыг  етмяси,  адамлары  щцъум  едяряк  дюймяси  фактына

садяъя  бир  нечя  гулдурун  ямяли  кими  бахырдылар.  Лакин  фактлар

чо хал дыгъа,  ганлы  щадисялярин  сайы  артдыгъа  азярбайъанлыларын

да сябри тцкянмяйя башлады. 1988-ъи илдя Аьдам сакини олан

Яли вя Бях тийар адлы ики азяр байъанлы эянъин вящшиъясиня юлдц -

рцлмяси сакинлярин гя зябини ъошдурду. Щятта рус журналистляри дя

бу гейри-ади щадися барядя щейрятля йазырдылар. Азярбай ъанлылар

ер мя нилярин  цзяриня  йерийяркян  аьсачлы  Азярбайъан  гадыны

мей  дана  чыхыр  вя  башындан  юрпяйини  ачараг  гязяблянмиш

эянъ  лярин айаг лары алтына атыр. Бцтцн дцнйаны щейрятя эятирян бир

ан:  сарсылмыш  кцтля  эери  чякилир,  азярбайъалылар  мин  иллярля  го -

рунуб эялмиш яняняйя щюрмят яламяти олараг, намус вя шяряф

сайылан гадын юрпяйини тапдамырлар.

Лакин  яфсус!  Сонралар  бу  юрпяк  чох  тапданды,  ана-баъы,

дуз-чюряк, намус, виъдан-щеч бир бяшяри дяйяр танымайан ер -

мяниляр тяряфиндян! Ермянилярин гаршысыны ися щеч ким ала бил мя -

ди; ня дцнйайа де мократийа дярси кечян дювлятляр, ня бей нял -

халг ганун лар, ня дя бу ганунларын йериня йетирилмясиня няза -

рят етмяли олан бей нялхалг тяшкилатлар. Ермянистандан азяр бай -

ъанлыларын кцтляви шя килдя говулмасы Даьлыг Гарабаьда да ейни

ссе нари иля баш верди, лакин тяъавцзкар тяряф йеня дя ъясазсыз

гал ды ки, бу да тяъавцз вя ъинайятин, террорун яразидя ачыг-аш -

кар шякилдя эениш мигйас алараг сепаратист режимин бейнялхалг

га нунлара мейдан охумасына сябяб олду. Мц на ги шя тя ъавц -

зя, тяъа вцз ися гар шысыалынмаз ъинайяткарлыьа эя тириб чыхарды. 

140


Сойгырым

Ермяни синдрому

Ермянистан-Азярбайъан мцнагишясинин Азярбайъанын эя -

ля  ъя йи   ня  вурдуьу  дящшятли  зярбяляри  заман  кечдикъя  юзц н дя

даща чох якс едиляъяк проблем тякъя торпагларымызын иш ьалы иля

шящяр ляри ми зин, тарихи абидяляримизин даьыдылараг талан едил  мя си,

ин сан ларын  кцт  ляви  шякилдя  гятля  йетирилмяси  иля  битмир,  щям  дя

иткин, ясир вя эи ров проб леми иля даща да дяринляшир, са ьалмаз бир

йарайа чеврилир.

Ермя нистан Рес публикасынын Азярбайъана щярби тяъа вц зц

заманы динъ ящали кцт ляви шякилдя ясир вя эиров эю тцрцляряк со -

йуг  ган лыгла  гятля  йетирилмиш,  Ермянистанда  вя  ишьал  олунмуш

Даь  лыг Га рабаь яразисиндя ясир вя эиров сах ланылмыш вя тян  даш -

лары мыз  ер мя   ниляр  тяряфиндян  ушаьа,  гадына,  ъа вана,  го ъайа

фярг го  йул  мадан мяняви-психоложи язаблара, дящ шятли ишэянъя -

ля ря  мя руз  галмышлар.  Ясир  вя  эировлугдан  гайытмыш  шяхслярин

дин ди рилмяси вя тиб би -експерт мцайиняси заманы ермяниляр тя ря -

фин дян онларын гяс дян дюйцляряк ялил едилмяси фактлары цзя чыха -

рыл  мышдыр  ки,  бу  факт  лар  ер мяни  тяряфинин  бейнялхалг  ганунлар

гаршы сында мя су лий йятини тяс диг едир.

Ермянистан Республикасы тяряфиндян Азярбайъан Рес пуб -

ликасына  гаршы  щярби  тяъавцзц  нятиъясиндя  иткин  дцшмцш

вятяндашларымызын ахтарылмасы, ясир вя эировларын азад едил  мя си,

бу  исти гамятдя  дювлят  органларынын  фяалиййятинин  мяр кяз  ляш -

дирилмяси  мяг  сяди  иля  1993-ъц  ил  йанвар  айынын  13-дя  Азяр -

байъан Рес  пуб ликасы Ясир вя иткин дцшмцш, эиров эю тцрцл мцш

вя тяндаш ларла ялагядар Дюв  лят Комиссийасы вя онун Ишчи гру пу

йара дыл мышдыр.  Республика  Президент инин  гярары  иля  2001  вя

2004-ъц  ил лярдя  Дювлят  Комиссийасынын  йени  тяркиби  мцяй йян

едилмиш,  Ясас намяси  гябул  олунмушдур.  Дювлят  Комиссийасы

вя  онун  Ишчи  групунун  фяалиййяти  бей нял  халг  щцгуг  норма ла -

рына, хцсусиля мц щарибя гурбанла ры нын мц дафиясиня даир 1949-

ъу ил 12 август та рихли Ъеневря Кон вен си йаларына ясасланыр.

Дювлят Комиссийасынын 2006-ъц илин август айына олан мя -

лумата  эюря,  1988-2006-ъи  иллярдя  ермяни  ясирлийиндян  1388

ня  фяр азад едилмишдир. Ер мя ни ясир вя эировлуьунда мяруз гал -

141


Ермяни синдрому

Сойгырым

дыг лары мяняви-физики иш эян ъя ля рдян онларла вятян да шы мызын ясир -

лик дян  азад  едил дикдян  сонра  вяфат  етмиш,  йцзлярля  вя тянда -

шымыз ясирликдя цз ляш дик ляри ермяни вящшиликляри нятиъя син дя мя -

няви-физики ъя щят дян ши кяст олмушлар. 

Ясир вя иткин дцшмцш, эиров эютцрцлмцш вятяндашларла яла -

гядар  Дювлят  Комиссийасында  мювъуд  материаллар  яса сында

ща зырланмыш,  Азярбайъан-Ермянистан  мцнагишяси  за маны  эи -

ров эю   тцрцлмцш, мяняви, психоложи вя физики тяз йиглярля цзляш миш,

гят       ля йетирилмиш Азярбайъан вятяндаш лары иля баьлы фактларын бир

гис   мини - амма эц нащсыз инсанлара гар шы тюря дилмиш вящшилик ля -

рин  амансызлыьыны,  Ер мя нистан  Рес публи касынын  сцлщ  вя  бя шя -

риййят  ялей щиня  тюрятдийи  ъинайятлярин  миг йасыны  дярк  етмяйя

йетярли олан фактлары тягдим едирик:

Ясир вя эировлармыза гаршы тюрядилмиш ермяни

вящшиликляри фактларын дили иля

1994-ъц илдя Русийа Федерасийасында няшр олунан «Мос -



ковски Комсомолес» гязетинин 29 нойабр тарихли нюм рясин -

дяки  «Нефтйа ной  синдром»  мягалясиндя  ермяни  тя ряф ин дя

дю йцш   мцш бир рус ясэяринин дедикляри верилмишди: «Ясирляр вар.

Ла кин  ар тыг  йашама ьа  йарарлы  дейилляр.  Гышда  онлары  сящяр ляр

айаг йа лын гарын-бузун цзя риня чыхарырлар. Тяпяляриндян со йуг

су  тюкцр,  баш  ларында  шцшя  сындырыр,  сонра  тязядян  камерайа

са лырлар.  Ясл  ишэянъяляри  дя  бун дан  сонра  башлайыр.  Бар маг -

ларыны га пы ара сы на гойуб гырыр, чыьыр дыгъа резин дяйянякля дю -

йцр ляр. Чох у язаб лара табламайараг дяли олуб юлцр. Биз нюв бяти

кянди  эю тцряндя  бир  ермянинин  дири  ушаьы  неъя  айаг ларын дан

йапышыб  ики  бюлдц йцнц  эюрмцшям.  Бядя нинин  бир  парчасы  иля

анасынын си фятиня, ба шына о гядяр дюйдц ки, ба ласынын ал ганына

буланмыш га дын дяли олуб эцлмяйя башлады».

142


Сойгырым

Ермяни синдрому

Ъязаларыны алмалыдырлар

Якс щалда бяшяриййят даща дящшятли тящлцкя иля

цз-цзя гала биляр

Мцщарибя инсанлыьын гяддар дцшмянидир, йашамаг ешгиня

гаршы  чеврилмиш  ян  дящшятли  силащдыр.  Мцщарибянин  бяшяриййятя

вур  дуьу зийан тякъя физики вя мадди дяйярлярля юлчцлмцр, щям

дя мин илляр бойу йарадылараг горуна-горуна, ъилалана-ъилалана

бу   эцня  эялиб  чатан  йцксяк  мяняви  дяйяр ляря  вурулмуш  зи -

йанла юл чцлцр ки, бу да даща дящшятли, даща тящлцкялидир. 

Щярби  мцнагишяляр  заманы  бейнялхалг  принсипляри  диктя

едян бир чох нормалар мювъуддур ки, бу нормалара она го шул -

муш дюв лятляр тяряфиндян ямял едилмяси зяруридир. 

Мцнагишя  зонасында  ясир  вя  эиров  эютцрцлмцш  шяхслярин

щц гуглары 1949-ъу ил 12 август тарихли Ъеневря Конвен си йалары

тя  ряфиндян горунур.

«Мцщарибя  заманы  мцлки  ящалинин  горунмасы  щаг -



гында» Ъеневря Конвенсийасынын 3-ъц маддясиндя дейилир:

«Дюйцш ямялиййатларында билаваситя иштирак етмяйян шяхс -

ляр ля,  о  ъцмлядян  дюйцш  силащыны  йеря  гоймуш  силащлы  гцв вя -

лярин цзв ляри иля, щабеля, хястялянмя, йараланма, ту тул ма вя йа

щяр щансы диэяр сябяб цзцндян сыра дан чыхмыш шяхс лярля он -

ларын иргиня, ъинсиня, мяншяйиня, ямлак вя зий йятиня вя йа ди эяр

охшар мейарлара эю ря щеч бир айры-сеч килик гойулмадан, бцтцн

щал ларда инсанпярвярликля ряф тар олун малыдыр.

Бу мягсядля гейд олунан шяхсляря гаршы ашаьыда са да ла -

нан бцтцн щярякятляр гадаьан едилир вя щяр заман, щяр йер дя

га даьан едиляъякдир:

а) щяйата вя йа шяхсиййятя гясд етмяк, о ъцмлядян щяр

щан сы шяраитдя юлдцрмяк, шикяст етмяк, гяддаръа сына ряфтар ет -

мяк вя йа ишэянъя вермяк;

б) эировлар эютцрмяк;

ъ) инсан ляйагятиня тохунмаг, о ъцмлядян тящги рамиз вя

йа алчалдыъы тярздя ряфтар етмяк;

143


Ермяни синдрому

Сойгырым

Конвен сийанын сюзцэедян маддяси, щямчинин, йаралылар вя

хястялярин дюйцш зонасындан топланмасы, онлара гайьы эюс тя -

рил мясини тяляб едир. 

Лакин Ермянистан Рес пуб ли касы Азярбайъан вятяндаш ла ры -

на гаршы мцнасибятдя Ъеневря Кон венсийаларынын бу вя диэяр

тя ляблярини кобуд сурятдя по зур, Азяр байъана гаршы щярби тя-

ъавцз нятиъясиндя ясир вя эиров эю тцрцлмцш вятяндашларымызын

щц гугларыны мцнтязям олараг тап дайыр, щеч бир бейнялхалг нор -

майа сыьмайан ямялляри иля юзцнцн ъинайяткар вя тяъа вцз кар

хислятини ачыг-айдын эюстярир.

Дювлят  Комиссийасына  ясир  вя  эировлугдан  гайытмыш  шях с -

ляр дян дахил олан мялуматлар, еляъя дя ялдя едилмиш диэяр факт -

лар сц бут едир ки, ермяниляр тяряфиндян ясир вя эиров эю тц рцлмцш

Азяр      байъан  вя тяндашлары  яксяр  щалларда  кцтляви  шякилдя  гят ля

йе   тирил миш, мцх тялиф иш эянъяляр вериляряк гясдян ялил едилмиш, он -

лара  мяняви-психоложи  язаб лар  ве рилмиш,  щей сий  йятляри  алчал дыл -

мыш,  бцтцн  бу  ишэянъяляр  нятиъясиндя  бир  чохлары  ясирликдя  вя

йа худ гайтарыландан сонра вя фат етмишляр.

Ермянилярин щярби ясирлярля амансыз давранмалары иля йа на-

шы, щярби ямялиййатларда иштирак етмяйян динъ ящалини эи ров эю -

тц ря ряк онларла вящшиъясиня ряфтар едилмяси, ушаг, га дын вя го -

ъа лара  фярг  гойулмадан  дюйцлцб  тящгир  едилмяси,  ишэян ъяляр

верилмяси, билярякдян шикяст едилмяси вя диэяр гейри-инса ни щал -

лар ла баьлы чохсайлы фактлар вардыр.



Нцбар Кярим гызы Зейналова - 1900-ъц ил тявяллцдлц, Шу -

ша районунун ишьалы заманы оьлу Нийаз Балай оь лу Зейналовун

эюз ляри гаршысында ермяниляр тяряфиндян юз евин дя дири-дири йан -

дырылмышдыр.



Сяриййя  Мцслцм  гызы  Зейналова  -1910-ъц  ил  тявяллцдлц,

Шу   шанын ишьалы заманы ермяниляр тяряфиндян эиров эютцрц ляряк

Ни   йаз Зейналовун эюзляри гаршысында дири-дири йанды рыл мышдыр.

Шащмурад Щцсейналы оьлу Щцсейнов–1928-ъи илдя ана -

дан  олмушдур.  Хаъявянд  районунун  Гарадаьлы  кянди  иш ьал

еди ляркян  ер мяниляр  Рафиг  Яластан  оьлу  Гулийевин  вя  ди эяр

144


Сойгырым

Ермяни синдрому

кянд сакин ляринин эюзляри гаршысында цстцндян КАМАЗ машыны

иля ке чяряк ону гятля йетирмишляр.



Мювсцм Ябдцлрящим оьлу Ящмядов - 1910-ъу илдя Шу -

ша да анадан олмушдур. Гушчулар кяндинин Ермянистан Силащлы

гцввяляри тяряфиндян ишьалы заманы дири-ди ри йандырыл мышдыр.

Сярвиназ Мцхтяд гызы Ящмядова – 1900-ъу ил тявяллцдлц.

Хо ъалы шящяринин ишьалы заманы оьлу Мящяммяд Илйасовла бир ликдя

юз евиндя дири-дири йандырылмышдыр. Мурад Илйас оьлу Ос ма нов вя

Шуша Гямбяр гызы Илйасова бу дящ шятли щадисянин ша щид ля ридир.



Шура Вяли оьлу Ибращимов - 1923-ъц илдя анадан ол муш -

дур. Аьдам шящяри ишьал олунаркян эиров эютцрцлмцш дцр. Хан -

кян  диндя  эиров  сахландыьы  мцддятдя  ишэянъя  иля  гятля  йе ти рил -

миш  дир.  Бу  барядя  Мющлят  Мащмудов,  Байрам  Рцстямов,

Вла  ди мир Ше велйов шащидлик едирляр.

Бащадур Микайыл оьлу Сялимов – 1928-ъи ил тявяллцдлц. Хо -

ъалынын ишьалы заманы эиров эютцрцляряк дири-дири йанды рыл мышдыр.



Йагуб Аллащверди оьлу Гулийев–1935-ъи илдя анадан ол -

мушдур. Хоъалы шящяринин ишьалы заманы атасы 1906-ъы ил тявял -

лцд лц  Гулийев  Аллащверди  Гулу  оьлу  вя  ямиси  оьлу  Гулийев

Зя  кя рий йя, онун оьланлары Якбяр вя Талещ Гулийевляр ермя ни -

ляр  тя ря финдян  эцллялянмишляр.  Йаралы  вязиййятдя  эиров  эю тц рцл -

мцш Йа губ Гу лийевя щеч бир тибби йардым эюстярил мя  миш, як си -

ня Яс эя ран районунда сахлан дыьы мцддятдя ермяни щярб чиляри

тяря фин дян дяфялярля дюйцл мцшдцр. 



Совет  Нясир  оьлу Кяримов–1928-ъи  илдя  анадан  олмуш -

дур.  Кялбяъяр  районунун  ишьалы  заманы  гызы  Мещрибанла  бир -

ликдя эи ров эютцрцлмцш, щяйат йолдашы-1927-ъи ил тявяллцдлц Кя -

ри мова Гя  мяри, оьлу Кяримов Ябцлфяти йериндяъя эцл лялямишляр.



Шяриф Гасым оьлу Йусифов  -1925-ъи илдя Губадлы ра йонун -

да анадан олуб. 1993-ъц илдя Губадлы району ишьал едиляр кян

ер мя  ниляр 1903-ъц ил тявяллцдлц гардашы Яли Гасым оьлу Йу си -

фову йе рин дяъя эцллялямиш, юзцнц ися эиров эютцрмцшляр. Ш.Йу -

сифов йол бойу кцтляви шякилдя гятля йетирилмиш азярбай ъан лы ларын

ме йит лярини эюрмцшдцр.

145


Сойгырым

Сойгырым

Йусиф Ширин оьлу Наьыйев- 1928-ъи ил тявяллцдлц. Хоъа лынын

ишьалы заманы эиров эютцрцляряк Ясэяран Полиш Шюбясиня апа -

рыл мышдыр. Бурада оьлу Язизов Вилайятин эюзляри гаршысында аьыр

иш  эян  ъя ляря мяруз галмыш, дюйцля-дюйцля юлдцрцлмцшдцр. 



Яли  Ябдцл  оьлу  Абишов-1918-ъи  илдя  анадан  олмушдур.

Хо  ъалы шящяри ишьал едиляркян эиров эютцрцлмцшдцр. Эиров сах -

ла нылдыьы мцддятдя ишэянъя иля юлдцрцлмцшдцр.

Дмитри Ноколайевич Будко - 1927-ъи илдя анадан олмуш -

дур. Хоъалы шящяри ишьал едиляркян дири-дири йандырылмышдыр.



Йеэаня  Дадаш  гызы Мядятова-1920-ъи  илдя  анадан  ол -

муш  дур.  Шу шанын  ишьалы  заманы  ермяниляр  тяряфиндян  дири-дири

йан  ды рыл мышдыр.

Ъялил  Щцмбятяли  оьлу  Щцмбятов–  1934-ъц  илдя  анадан

ол мушдур. Хоъалы сойгырымы заманы аиляси иля бирликдя эиров эютц -

рцлмцшдцр.  Эюзляри  гаршысында  ермяниляр  оьлу  Муьаны,  эялини

Сц да  бяни, гызы Симузяри вя щяйат йолдашы Фирузяни гятля йети рил -

миш, еля Ъялил кишинин юзцня онлары дяфн етдирмишляр. Ермяни эи -

ров луьунда сахландыьы 48 эцн ярзиндя мцтямади ишэянъяляря

мя  руз  галмышдыр:  арматурла  вя  автоматын  гундаьы  иля  дю йцл -

мцш, гол лары мисмарла дешик-дешик едилмишдир.



Мямиш  Мяммядщясян  оьлу Мямишов–1912-ъи  ил  тя вял -

лцд лц. Хоъавянд району ишьал олунаркян эиров эютцрцлмцшдцр.

Ба хым  сызлыг вя аълыг нятиъясиндя эировлугда вяфат етмишдир. 

Мящиш  Нясиб  оьлу  Абдуллайев–1920-ъи  илдя  Лачын  ра йо -

нун да  анадан  олмушдур.  1990-ъы  илдя  Ясэяран  районундан

эи  ров эютцрцл  мцш, Ханкяндиндя сахландыьы мцддятдя аьыр иш -

эян ъя ляря мяруз гал мыш, цстцня бурахылмыш тялим эюрмцш итляр

бя дянини ъыр маг-ъырмаг етмишляр. 

Балыш Няби оьлу Рзайев -1921-ъи ил тявяллцдц. 1993-ъц ил

ийул айынын 23-дя Аьдам районунун ишьалы заманы эиров эю тц -

рцл    мцшдцр.  Ханкянди  щярби  щиссясиндя  эиров  сахландыьы  мцд -

дят  дя  иш эян  ъяляря  мяруз  галмыш,  резин  дяйяняк  вя  кцт  алят -

лярля дюйцл мцш, аьыр физики ишлярдя гул кими ишлядилмишдир.

146


Сойгырым

Ермяни синдрому

Эировлугда бир эюзц шикяст едилмиш

Бабяк Илйасов 

Ясирликдя 72 ъцр ишэянъя иля гятля

йетирилмиш Фярщад Атакишийев

Ясирликдян табитда гайтарылан

Ябдцлязим Мяммядов

Эировлугдан гайтарыларкян

147


Ермяни синдрому

Сойгырым

Эировлугдан бу вязиййятдя гайытдылар

Щяким Едик Степанйан тя ря фин дян айа -

ьы нын дамары гырылмагла шикяст едилмиш

Бях тийар Гулийев

Ишэянъялярдян рущи хястяйя чеврилмиш

Ислам Щаъыйев

Эировлуьун дящшятлярини йашамыш

Азярбайъан гадыны

148


Сойгырым

Ермяни синдрому

Эировлугдан бу вязиййятдя гайытдылар

149


Ермяни синдрому

Сойгырым

Будаг Яли оьлу Алышанов - 1930-ъу ил тявяллцдлц. Ермя нис -

тан  силащлы  бирляшмяляри  тяряфиндян  Кялбяъяр  районунун  ишьалы

за маны  эи ров  эютцрцлмцшдцр.  Ханкяндиндя  эиров  сахландыьы

исти ха нанын ря иси Ар кади вя гараж мцдири Рубик адлы ермяниляр тя -

ряфин дян тахта вя аьаъ парчалары иля мцтямади дюйцлмцш, гышын

шах  та  сын да чайа эириб суйун ичиндя дурмаьа мяъбур ет мишляр.

Ар ка ди нин Вагиф адлы ясири тцфянэин гундаьы иля дюйцб юлдцр мя -

синин, Кар лен ад лы ясирин арматур вя дяйянякля дюйц ля ряк юл дц -

рц л мя синин, Щя  мид адлы яси рин эцл лялянмясинин шащиди олмуш дур. 

Айдын Мещди оьлу Аббасов -1931-ъи ил тявяллцдлц. 1992-

ъи  илдя  Хоъавянд  районунун  Гарадаьлы  кянди  ишьал  едиляркян

ер мя ниляр  тяряфиндян  эиров  эютцрцлмцшдцр.  Ханкяндиндя  сах -

лан  ды ьы мцд дятдя ади кялбятинля бцтцн дишляри чыхарылмышдыр. Ифа -

дя синя яса  сян, ермяни нязарятчиляри онун айаг бармаг ларынын

ара сына гай   нар дямир гойуб бармагларыны сыхмыш вя бу вя зий -

йятдя сах ламагла она язаб вермишляр. Ермяниляр ону вя цзц -

нц  тцк  бас мыш  диэяр  ясир  вя  эировлары  бир-биринин  саггалыны  ялля

йол ма ьа мяъ  бур етмишляр. 

Ъамал  Язим  оьлу Щцсейнов–1934-ъц  илдя  Фцзули  райо-

нунда доьулмушдур. 1993-ъц илин августунда ермяни щяр б  чи -

ляри тя ряфиндян эиров эютцрцлмцшдцр. Шуша щябсханасында сах       -

ландыьы мцд дятдя адыны хатырламадыьы ермяни нязарятчиси одун

парчасы иля ону дюйяряк голларыны сындырмышдыр. 

Мяммяд Ъцмшцд оьлу Мяммядов-1932-ъи ил  тявяллцд -

лц.  Хо ъа лы  шящяринин  ишьалы  заманы  эиров  эютцрцлмцш,  ер мяни

щярб чиляри  тяряфиндян  вящшиъясиня  дюйцлмцш,  ишэян ъя ля ря  мя -

руз гал мыш  дыр. Дюйцлмяляр нятиъясиндя мцхтялиф зядяляр алмыш,

ики га быр  ьа сы сынмышдыр.

Шямил Ялы оьлу Мяммядов -1934-ъц ил тявяллцдлц. Ер мя -

нилярин  Хоъавянд  районунун  Гарадаьлы  кяндиня  щцъуму  за -

ма ны  117  щямкяндлиси  иля  бирликдя  эиров  эютцрцлмцшдцр.   Хан -

кян ди щябс ханасына апарыларкян ясир вя эировлар йолда ма шын -

дан дц шц  рцл мцш, онларын палтарлары, палто вя папаглары, жакет вя

пен ъяк  ляри  сойундурулмуш,  сянядляри,  гызыл  яшйалары,  пуллары

150

Сойгырым

Ермяни синдрому


ялля рин дян  алын мышдыр.  Сонра  ушаглы-бюйцклц  щамыны  ялляри  бо -

йун ларынын  ар ха сын да  дюйя-дюйя  пийада  Ханкянди  щябсха на -

сына эятирмиш ляр. Щябс ха нанын щяйятиндя цзцгойлу щалда га рын

цзяриндя  узан   маьы  ямр  етмиш,  сящяр  саат  сяккиздян  ахшам

саат она гядяр бу вязий йятдя сахланмышлар. Ясирликдя сахлан -

дыг лары  мцддятдя  мцтямади  дюйцлмя ляр  вя  тящгирляря  мяруз

гал дыг ларыны  де йян  Ш.Абдуллайев  эцн  ярзиндя  онлара  100  гр.

гуру, кющня чю  ряк, бир парч су верил ди йини билдирмишдир.



Нийаз Балай оьлу Зейналов -1928-ъи илдя Шуша ра йо нун -

да анадан олмушдур. 1992-ъи ил февралын 11-дя Гушчулар кян ди

иш ьал олунаркян 92 йашлы анасы евдян чыха билмя дийиндян онун -

ла гал мыш  дыр. Ермяниляр Нийаз Зейналовун анасыны дири-дири йан -

дыр мыш, юзцнц ися эиров эютцряряк вящшиъясиня дюймцш, ял-айа -

ьындан тута раг ода атмаг истямишляр. Сонра ермяни щярб чиляри

фи    кирлярини  дяйи шяряк  ону  Ханкяндиня  апармыш,  беш мяртябяли

евин  зирзямиси ня  сал мыш лар.  Бурада  о,  ъаван  щярби  ясирин  ба -

шынын ер  мяниляр тяря фин дян кясилмясинин шащиди олмушдур.

Щясян  Сейидаьа  оьлу  Щясянов  -  1932-ъи  илдя  Хоъалыда

ана   дан олмушдур. Хоъалы шящяри ишьал едиляркян эиров эютцрцл -

мцшдцр. Папаьыны, кцркцнц, чякмялярини, 1200 манат пулуну

ялин   дян  алмыш,  юзцнц  ися  сойуг  зирзямидя  сахламышлар.  Вова

ад  лы ермяни тя ря финдян сяккиз диши чыхарылмышдыр. Мцтямади дю-

йцлмяляр ня тиъясиндя ики йердян голу гырылмыш, саь эюзц ися аьыр

зяр бялярин тясириндян эюрмя габилиййятини итирмишдир.


Yüklə 3,3 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   34




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin