Vrach bakteriolog:
Yo‗llanma va olingan ashyoni izohlang. Tekshirish o‗tkazish rejasini tuzing va muddatini
belgilang. YAkuniy natijani yozma ravishda bering.
Davolovchi shifokor:
Laboratoriyadan olingan javobni izohlang. Dastlabki tashhisingiz tasdiqlangandan so‗ng
etiotrop davo belgilang. Kasallikning oldini olish maqsadida qanday ishlarni olib borasiz?
3. YUqumli kasalliklar shifoxonasiga og‗ir gastroenterit, ich ketish, suvsizlanish, tana
haroratining pasayishi va boshqa belgilari bor bemor tushdi. Bemor 2 kun oldin Hindistondan
xizmat safaridan qaytgan.
Davolovchi shifokor:
Kasallik alomatlari bo‗yicha qaysi kasallikka shubha tug‗ildi. Sizning hatti-harakatingiz.
Dastlabki tashhisni tasdiqlash maqsadida bakteriologik laboratoriyada tekshirish uchun
bemordan biologik ashyo oling. Yo‗llanma to‗ldirib, biologik ashyoni yuborish qoidalarini
izohlang.
Vrach bakteriolog:
SHifokor yo‗llanmasini izohlang. Tekshirish rejasini tuzing va muddatini belgilang.
Mumkin bo‗lgan javoblarni tuzing. YAkuniy javobni asoslab bering.
Davolovchi shifokor:
Vaboga shubha tug‗ilganda bakteriologik laboratoriyadan javob olguncha qanday tez
chora-tadbirlar qo‗llaysiz? Laboratoriyadan olingan javobni izohlang va qo‗ygan tashhisingiz
tasdiqlangandan so‗ng etiotrop davo qo‗llang. Kasallikning tarqalishini oldini olish uchun
qanday ishlarni olib borasiz?
4. YUqumli kasalliklar shifoxonasiga ichak sohasida o‗tkir og‗riq (tenezmlar), tez-tez
―soxta chaqiriqlar‖ bo‗lishi, ich ketishi bilan bemor tushdi. Bemor yashagan joyda dizenteriya
kasalligi hodisasi bo‗lgan.
Davolovchi shifokor:
Simptomlari va epidemiologik holati bo‗yicha qaysi kasallikka shubha tug‗ildi. Dastlabki
tashhisni tasdiqlash uchun bemordan qanday biologik ashyo olib, jo‗natasiz. Bakteriologik
laboratoriyaga yo‗llanma to‗ldiring va uni asoslab bering.
Vrach bakteriolog:
Yo‗llanmani izohlang. Tekshirish rejasini tuzing va muddatini belgilang. Mumkin bo‗lgan
javoblarni tuzing. YAkuniy natijani izohlang.
Davolovchi shifokor:
Bakteriologik
laboratoriyadan
olingan
javobni
izohlang.
Sizning
tashhisingiz
tasdiqlangandan so‗ng, etiotrop davo qo‗llang, uni asoslab bering. Kasallikning tarqalishini
oldini olish uchun qanday tadbirlar olib borasiz.
5. Yuqumli kasalliklar shifoxonasiga yuqori harorat (38
0
S), qusish, terida toshmalar, qorin
sohasida qattiq og‗riq bilan bemor tushdi. U yashaydigan yotoqxonada qorin tifi kasalligining
hodisasi bo‗lgan.
Davolovchi shifokor:
Simptomlari va epidemiologik holatiga qarab dastlabki tashhis qo‗ying. Sizning hatti-
harakatingiz, bakteriologik laboratoriyaga jo‗natish uchun biologik ashyo oling. Yo‗llanma
yozing va uni asoslab bering.
189
Vrach bakteriolog:
Davolovchi shifokor yo‗llanmasini asoslang. Tekshirish o‗tkazish rejasini tuzing va
muddatini belgilang (qo‗zg‗atuvchining turini aniqlang). Tekshirishning natijasini yakuniy
javobda ko‗rsating va uni izohlang.
Davolovchi shifokor:
Bakteriologik laboratoriyadan olingan javobni izohlang. Qorin tifi tashhisi tasdiqlanib,
qo‗zg‗atuvchining turi aniqlangach, etiotrop davo qo‗llang, uni asoslang. Kasallikning
tarqalishini oldini olish uchun qanday maxsus va umumiy profilaktika choralarini ko‗rasiz?
6. Teri va tanosil kasalliklari shifoxonasiga jinsiy organida noma‘lum yara, limfa
tugunlarining kattalashuvi, subfebril harorat, suyaklarda (tunda) og‗riq bo‗lishi, uyqusizlik
belgilari bilan bemor tushdi. Bundan 3 hafta oldin bemor notanish jinsiy hamroh bilan jinsiy
aloqada bo‗lgan.
Davolovchi shifokor:
Kasallik simptomlari va bemor anamneziga asoslanib, dastlabki tashhis qo‗ying. Sizning
hatti-harakatingiz. Bemordan qanday biologik ashyo olasiz? Bakteriologik laboratoriyaga
yo‗llanma yozing va uni asoslab bering.
Vrach bakteriolog:
Yo‗llanmani izohlang. Tekshirish o‗tkazish rejasini tuzing va muddatini belgilang.
Mumkin bo‗lgan javoblarni tuzing. YAkuniy javobni asoslab bering.
Davolovchi shifokor:
Bakteriologik laboratoriyadan javob
olingungacha qanday choralarni ko‗rasiz?
Laboratoriyadan tasdiqlangan javob olingandan keyin etiotrop davo qo‗llang, uni asoslang.
Profilaktik chora-tadbirlarni belgilab bering.
7. Bolalar poliklinikasiga 12 yashar bola tomog‗ida og‗riq, yuqori harorat bilan murojaat
etdi. Bolaning 4 kun oldin ota-onasi bilan qarindoshlarinikida mehmonda bo‗lgani va ularning
bolalarida xuddi shunday simptomlar bo‗lgani aniqlagan.
Uchastka shifokori:
Anamnezi va klinik belgilariga binoan bolada qanday kasallik kelib chiqqaniga shubha
bor? Buday vaziyatda bemorga nisbatan va infeksiyaning mabaini aniqlash, turar joy, maktabda
epidemiyaga qarshi qanday chora-tadbirlarni olib borasiz?
Davolovchi shifokor:
Yo‗llanma bilan bemor shifoxonaga tushganda dastlabki tashhisni tasdiqlash uchun
bemordan qanday biologik ashyo olib, qaysi laboratoriyaga jo‗natasiz? Yo‗llanma to‗ldirib,
ashyoni olish qoidasini izohlang.
Vrach bakteriolog:
Yo‗llanma va olingan biologik ashyoni izohlang. Bakteriologik tekshirish o‗tkazish rejasini
tuzing va uning muddatini belgilang. YAkuniy tashhisni yozma ravishda bering.
Uchastka shifokori:
Kasalliklan sog‗aygan bola uyga qaytgandan so‗ng turar joyda va uchastkangizda shu
kasallikning oldini olish borasida qanday ishlarni olib borasiz?
8. Bolalar bog‗chasiga qatnaydigan 4 yashar bolada xurujli yo‗tal alomatlari paydo bo‗ldi.
Bundan 8 kun oldin bolani yuqori nafas yo‗llarida kataral holat kuzatilsada, u bolalar
bog‗chasiga qatnashda davom etgan. Bu vaqtda bog‗cha hamshirasi mehnat ta‘tilida bo‗lgan,
tabiyachilar esa bolaning kasalligiga etarlicha ahamiyat bermagan. Tekshirishda shu guruhda
yo‗talib turgan yana uch bola aniqlangan.
Uchastka shifokori:
Simptomlari va epidemik holatiga qarab dastlabki tashhis qo‗ying. Tashhisni aniqlash
uchun qanday tadbirlar ko‗rilishi lozim? Bog‗chada kasallik manbaini aniqlash, oldini olish
bo‗yicha qanday choralar ko‗riladi?
190
Vrach bakteriolog:
Uchastka shifokori yo‗llanmasini izohlang. Tekshirish rejasini tuzing va mumkin bo‗lgan
tadbirlarni tuzing. YAkuniy natijani izohlang.
Davolovchi shifokor:
Bakteriologik laboratoridan olingan javobni asoslang. Dastlabki tashhis tasdiqlangandan
so‗ng, etiotrop davo tayinlang va bolalar kasallikdan sog‗ayganda shifoxonadan chiqarish
qoidasini izohlang.
9. SHifoxonaga go‗sht do‗konida ishlaydigan qassob yuqori harorat, tayanch harakat
organlari, periferik nerv tizimi hamda tanosil a‘zolarining zararlanishi bilan murojaat etdi. Ishchi
kasallik sababini o‗zining kasbi bilan bog‗lamoqda.
Davolovchi shifokor:
Sizning hatti-harakatigiz va dastlabki tashhis. Bakteriologik laboratoriyada tekshirish
uchun qanday ashyo olasiz? Yo‗llanma to‗ldirib, uni asoslang.
Vrach bakteriolog:
Yo‗llanma va olingan ashyoni izohlang hamda tekshirish o‗tkazish rejasini tuzing.
Mumkin bo‗lgan javoblarni yozing, yakuniy tashhisni davolovchi shifokorga yozma ravishda
bering.
Davolovchi shifokor:
Bakteriologik usulda dastlabki tashhis tasdiqlanganidan so‗ng, etiotrop davo qo‗llang va
bemor to‗liq tuzalgach shifoxonadan chiqarish qoidasini tushuntirib bering.
Uchastka shifokori:
Kasallikdan sog‗ayib uyga qaytgan shaxsga nisbatan turar joyda profilaktik maqsadda
qanday ishlarni olib borasiz?
10. 54 yoshli ayolning qo‗lida karbunkul paydo bo‗lgani tufayli og‗ir ahvolda shifoxonaga
yotqizilgan. Bemor uyida yolg‗iz yashaydi va qishloq xo‗jaligi hayvonlarini boqmaydi.
Anamnezidan ma‘lum bo‗lishicha ayol uyida paypoq, sharf, qo‗lqop va boshqalarni to‗qish
uchun bozorda turli shaxslardan jun xarid qilgan.
Davolovchi shifokor:
Simptomlari va epidemik vaziyat bo‗yicha bemorda kuydirgi bo‗lishi mumkinmi? Sizning
hatti-harakatigiz, bakteriologik laboratoriyada tekshirish uchun biologik ashyo olish qoidasini
tushuntirib bering. Yo‗llanma yozing va asoslang.
Vrach bakteriolog:
Yo‗llanmani izohlang va tekshirish rejasini tuzing, muddatni belgilang. YAkuniy natijani
izohlang.
Davolovchi shifokor:
Bakteriologik laboratoriyadan olingan javobni izohlang va tashhis tasdiqlangandan so‗ng
etiotrop davo tayinlang. Kasallikdan batamom sog‗ayganda shifoxonadan chiqarish koidasini
xamda kasallik tarqalishini oldini olish uchun qanday maxsus va umumiy choralar ko‗riladi.
11. Talabalar 10 oktyabrda Qo‗shko‗pir tumaniga paxta yig‗im-terimiga borishdi. 31
oktyabrda 4 nafar talabada bosh og‗rig‗i, haroratning yuqori bo‗lishi, ishtaha yo‗qligi, yorug‗
nur, shovqin yoqmasligi belgilari kuzatildi. Anamnezdan shu narsa ma‘lum bo‗ldiki, talabalar
yotoqda quduq suvidan ichishgan.
Uchastka shifokori:
Anamnezi bo‗yicha bemorda qanday kasallik paydo bo‗lgan va bunday vaziyatda
bemorlarga hamda yotoqda yashayotgan talabalarga nisbatan Sizning hatti-harakatingiz.
Davolovchi shifokor:
QVP shifokori yo‗llanmasida ko‗rsatilgan dastlabki tashhis bilan talabalar shifoxonaga
tushishdi. Bemorlarga oxirgi tashhis qo‗yish uchun ulardan qanday biologik ashyo olib, qaerga
jo‗natasiz?
Vrach bakteriolog:
Yo‗llanmani izohlang. Tekshirish o‗tkazish rejasini tuzing va muddatini belgilang.
Mumkin bo‗lgan javoblarni tuzing. YAkuniy javobni asoslab bering.
191
Davolovchi shifokor:
Bakteriologik usulda bemorlar tashhisi tasdiqlanganidan so‗ng etiotrop davo qo‗llang va
uni asoslang. Bemorlarni kasallikdan sog‗ayganlaridan so‗ng shifoxonadan chiqarish tartibini
tushuntirib bering.
Uchastka shifokori:
Kasallikdan tuzalib turar joyiga qaytgan talabalarga nisbatan profilaktik maqsadda qanday
ishlar olib boriladi?
12. 45 yoshli bemor uzoq muddatli safardan qattiq bosh og‗rig‗i, tanasida razeolyoz-
petexial toshmalar bo‗lishi hamda alahsirash kuzatilgan holda uyga qaytdi. Og‗riq azobidan
shikoyat qilib QVP ga murojaat qilgan. Anamnezi bo‗yicha bemorda epidemik toshmali tifga
shubha tug‗ildi.
Uchastka shifokori:
Anamnezi bo‗yicha bemorda epidemik toshmali tifga shubha tug‗ilgan vaziyatda Sizning
hatti-harakatingiz.
Davolovchi shifokor:
Dastlabki tashhisni tasdiqlash maqsadida bakteriologik laboratoriyaga tekshirish uchun
qanday biologik ashyo olasiz? Yo‗llanma to‗lg‗azing va uni asoslang.
Vrach bakteriolog:
Olingan biologik ashyo va yo‗llanmani izohlang. Tekshirish o‗tkazish rejasini tuzing va
muddatini belgilang. YAkuniy javobni yozma ravishda bering.
Davolovchi shifokor:
Tashhisi ma‘lum bo‗lgan bemorda davolash ishlarini olib borish tartibini tushuntirib
bering. Davo choralari tugagach, uni shifoxonadan chiqarib yuborishda nimalarga e‘tibor
beriladi?
Uchastka shifokori:
Epidemik toshmali tifdan sog‗aygan shaxsga nisbatan ko‗riladigan chora-tadbirlar va
kasallikning bundan keyin uchramasligi bo‗yicha qanday ishlar amalga oshiriladi?
13. Bolalar poliklinikasiga 25 oktyabr kuni 10 yoshli maktab o‗quvchisi quruq yo‗tal,
tumov, yuqori harorat, ko‗z qizarishi, lunjida toshmalar bo‗lishi bilan murojaat etdi.
Anamnezidan o‗quvchi 15 oktyabrda mehmonda bo‗lgani va u erda xuddi shu belgilari mavjud 7
yoshli qarindoshi bilan o‗ynagani ma‘lum bo‗ldi.
Uchastka shifokori:
Anamnez bo‗yicha bemorda qanday kasallik kelib chiqqaniga shubha tug‗ildi.
Bakteriologik laboratoriyada tekshirish uchun qanday ashyo olasiz? Yo‗llanma to‗ldiring va uni
asoslang.
Vrach virusolog:
Yo‗llanma va olingan biologik ashyoni izohlang. Tekshirish o‗tkazish rejasini tuzing va
muddatini belgilang. YAkuniy natijani yozma ravishda bering.
Uchastka shifokori:
Virusologik laboratoriyadan olingan javobni izohlang. YAkuniy tashhis qo‗yilgandan sung
etiotrop davo belgilang. Kasallikning oldini olishda maxsus va umumiy chora -tadbirlar nimadan
iborat bo‗ladi.
14. Uy egasi tongda o‗z uyining hovlisiga sigirga em-hashak berish uchun chiqqan.
Hovlida adashgan tulki unga xujum kilib, bo‗ynidan tishlamoqchi bo‗lganda bo‗ynini qo‗llari
bilan berkitishga ulguradi. Xayvon uning qo‗lini tishlab, tirnab tashlaydi va qochadi.
SHikastlangan kishi 4 soat o‗tgach, uchastka shifokoriga murojaat etgan.
Uchastka shifokori:
Yuzaga kelgan vaziyatda uchastka shifokori sifatida Sizning hatti-harakatingiz.
Travmatolog shifokor:
Yo‗llanma bilan kelgan bemor anamnezidan qutirish kasalligiga shubha tug‗ildi. Bu holda
shikastlangan kishiga nisbatan qanday tez chora-tadbirlar amalga oshiriladi.
192
Virusologik tekshirishlar o‗tkaziladimi? Qanday holatda?
15. shahar yuqumli kasalliklar shifoxonasiga isitma, sariqlik, holsizlik belgilari bilan
bemor murojaat etdi. Epidemik anamnezi bo‗yicha bemor shifoxonaga tushishdan oldin uyda
davolangan.
Yuqumli kasalliklar shifokori:
Kasallik belgilari va anamnezi bo‗yicha qanday kasallik kelib chiqqaniga shubha bor?
Sizning hatti-harakatingiz. Bemorda tashhisni tasdiqlash uchun qanday biologik ashyo olasiz va
qaysi laboratoriyaga jo‗natasiz?
Vrach virusolog:
Yo‗llanma va olingan ashyoni izohlang. Tekshirish olib borish rejasini tuzing va muddatini
belgilang. Yakuniy javobni yozma ravishda 192ering.
Yuqumli kasalliklar shifokori:
Virusologik laboratoriyadan olingan javobni izohlang. Tashhis tasdiqlangandan so‗ng davo
ishlarini olib boring va kasallikdan tuzalgandan keyin shifoxonadan chiqarish qoidalarini
tushuntirib bering.
193
VII. MUSTAQIL TA‘LIM MAVZULARI
Mustaqil ishni tashkil etishning shakli va mazmuni
Tinglovchilarning mustaqil ishi o‗rganilayotgan mavzu yuzasidan ma‘lumotlarni axborot
texnologiyalarining imkoniyatlaridan keng foydalangan xolda yig‗ish, olingan ma‘lumotlarni
mustaqil ravishda ishlab chiqish, tahlil qilish va amaliyotda qo‗llay olishdan iborat bo‗lib, uning
shakllari turli ko‗rinishda bo‗lishi mumkin. Mustaqil ishga mo‗ljallangan mavzular quyida
keltiriritilgan.
Tinglovchilarning mustaqil ishiga shuningdek, bitiruv malakaviy ishlarini bajarilishi
borasida olib boradigan faoliyati ham kiradi.
Mustaqil ishni bajarish natijalari baholanadi. Uyga vazifalarni bajarish, qo‗shimcha darslik
va adabiyotlardan yangi bilimlarni mustaqil o‗rganish, kerakli ma‘lumotlarni izlash va ularni
topish yo‗llarini aniqlash, internet tarmoqlaridan foydalanib ma‘lumotlar to‗plash va ilmiy
izlanishlar olib borish, mustaqil ravishda ilmiy manbalardan foydalanib ilmiy maqola va
ma‘ruzalar tayyorlash kabilar tinglovchilarning mashg‗ulotlarda olgan bilimlarini
chuqurlashtiradi, ularning mustaqil fikrlash va ijodiy qobiliyatini rivojlantiradi.
Mustaqil ta‘lim mavzulari
1.Mikroskopni tuzilishi. Mikrobiologik tekshirish usullari.
2.Bakteriya hujayrasining asosiy struktur komponentlari va funksiyasi. Prokariot va
eukariot hujayralarining tuzilishi.
3.Mikroorganizmlar fiziologiyasi: oziqlanish, bakteriyalar oziqlanishida noorganik
moddalarning ahamiyati. Biologik oksidlanish yoki bakteriyalarni nafas olishi. Bakteriyaning
o‗si-shi va ko‗payishi.
4.Mikroorganizmlarning
fermentativ
xususiyatlaridan amaliyotda
foydalanish
va
ahamiyati. Bijg‗ish va oksidlanish jarayonlari. Ularning sanoat amaliyotdagi ahamiyati.
5.Mikroorganizmlar irsiyatining tibbiyotdagi ahamiyati. Viruslar irsiyati.
6.Mikroorganizmlar ekologiyasi, atrof-muhit mikroflorasi. Oziq-ovqatlar va boshqa
mahsulotlar mikroflorasi.
7.Infeksiya
shakllari.
Yuqumli
kasalliklarning
tarqalishi.
Yuqumli
kasalliklar
ximioterapiyasi
8.Immun sistema hujayralari, ularning rivojlanishi, vazifa-lari. Immunitetning namoyon
bo‗lish shakllari. Immun tizimiga bog‗liq kasalliklar. Dori vositalarining immun sistemasiga
ta‘siri.
9.Zamburug‗lar keltirib chiqaradigan kasalliklar (kandidozlar).
10.Ovqatdan zaharlanish toksikoinfeksiya qo‗zg‗atuvchilari.
11.Rikketsiya, xlamidiya va mikoplazmalar qo‗zg‗atuvchi kasalliklar
12. Viruslarning infeksion xossalari (gerpes virus, onkogen viruslar).
194
VIII.TESTLAR
KIMYO MIKROBIOLOGIYA FANIDAN TESTLAR
1.Bakteriyalarning
"binar
nomenklaturasi"
nimani bildiradi?
+avlod va tur nomini
-oila va tur nomini
-oila va avlod nomini
-avlod va shtamm nomini
2.Mikroorganizmlar klassifikatsiyasi muallifi
va taklif etilgan yilni ko‗rsating?
+Berdji, 1923 - Berdji, 1900
- Linney, 1892
- Linney, 1923
3.Sal
egilgan ko‗rinishiga ega bo‗lgan
bakteriyalar nima deb ataladi?
+ vibrion
- spirillalar
- treponemalar -leptospiralar
4.Prokariotlar va eukariotlarning asosiy farkini
ko‗rsating?
+ yadrosining tuzilishi
- qobig‗ining tuzilishi
- xlorofillning yo‗qligi
- Gramm usulida bo‗yalishiga qarab
5.Morfologik, fiziologik, genetik, patogen
xususiyatlari bo‗yicha yakin qarindosh
mikroorganizmlar
qaysi
taksonomik
kategoriyaga kiradi?
+tur
- bo‗lim
- oila
- avlod
6."SHtamm" ma‘nosiga qaysi tushuncha
to‗g‗ri keladi?
+ xar xil ob‘ektdan, ma‘lum vaktda ajratib
olingan bir tur mikroblar
- ozik muhitdagi bakteriyalarning to‗plami
- bakteriyalarning elementar tuzilish birligi
-
bir
xil
kasallik
qo‗zg‗atuvchi
mikroorganizmlarguruxi
7.Antigen tuzilishi bilan farklanuvchi bir tur
mikroblar qanday nomlanadi?
+ serovar
- shtammlar
-biovarlar
- klonlar
8.O‗ldirilgan
va
tirik
mikroblardan
tayyorlangan surtmani o‗rganish uchun
mikroskopiyaning qaysi usuli qo‗llaniladi?
+ lyuminissent - fazovo-qontrast
- qorong‗ilashtilgan mikroskopiya
- elektron mikroskopiya
9. Bo‗yashni qaysi usuli differensialga kiradi?
+ Gramm
- Gins-Buri
- Ojeshko
- Neysser
10.Bakteriyalarning xujayra devorini aniklash
uchun qaysi usulda bo‗yash mumkin?
+ Gram
- Gins - Buri
- Peshkov
- Ojeshka
11.Sporaning
tashqi
muhit
ta‘siriga
chidamliligi xamma sanab o‗tilgan
Xususiyatlar
bilan
ta‘minlanadi.
Qaysi
xususiyatidan tashqari?
+bug‗langan suv
- Fitikolinli kislota
- ishqor ionlari
- Pikolin kislota
12.Nukleoidning ximiyaviy komponentlarini
sanab o‗ting?
+ DNK, RNK
- RNK, oqsil, lipidlar
-DNK va oqsillar
- DNK, RNK, oqsillar
13.Qaysi
mikroorganizmlarda
volyutin
donachalari doimo uchraydi?
+ korinobakteriya
-bordetellalarda
- klebsiellalarda
- spirillalarda
14. Bakteriyalarda uchraydigan kapsulalarning
qaysi tiplarini bilasiz?
+ mikrokapsula va makrokapsulalarni
- enterokapsula
-sanab o‗tilganlarning xammasi
- Endokapsula
15.Patogen
bakteriyalar
kapsulasining
ximiyaviy roli nimadan iborat?
+ fagotsitozdan ximoya qilish
- qurib qolishdan saqlash
- past temperaturadan saqlash
- ximiyaviy moddalar tasiridan saqlash
195
16.Kapsula xosil kilmaydigan bakteriyalarni
ayting?
+ brutsella
- klebsiellalar
- pnevmokokklar
- toun qo‗zg‗atuvchilar
17.Surtamani fiksatsiyalash qilishdan maqsad?
+ curtmani oynaga yopishtirish
- preparatni zararsizlantirish
- bo‗yoqlarni yuvib tashlash
- optik zichlikni oshirish
18.Aktinomitsetlar
sporasi
bakteriyalar
sporasidan qanday fark kiladi?
+ ko‗payishi uchun xizmat kiladi
- nisbatan chidamli
- oval shakliga ega
- organizmda xosil bo‗ladi
19.Mog‗or zamburug‗lari vakilini ko‗rsating?
+ pensillium
- achitqilar
- aktinomitsetlar
- kandidalar
20.Spiroxetalarning asosiy ko‗payish usulini
ayting?
+ ko‗ndalang bo‗linish - kon‘yugatsiya
- kurtaklanish - spora xosil kilish
21.Prokariotlarga
sanab
o‗tilgan
mikroorganizmlarning xammasi kiradi, qaysi
biridan tashkari?
+ zamburug‗lardan
- bakteriyalar
- spiroxetalar
-rikketsiyalar
23.Rikketsiyalarning bakteriyalardan asosiy
farklari?
-tarqalishi
- bo‗linishi
- mikrokapsulasi
+ xujayra kulturalarda ko‗payishi bilan
24.Xujayra
devoridan
xalos
bo‗lgan
mikroorganizmlar gruppasi nima deb ataladi?
+ mikoplazmalar
- virus
- rikketsiya
- mikobakteriya
25.L-formali
deb
ataluvchi
bakteriyalar
varianti yo‗qotadi?
+ xujayra devorini
- shilliq kavati
- makrokapsulasi
- mikrokapsulasi
26.Tashqi muhitdan bakteriya xujayrasiga ozik
moddalarni tashuvchi
bo‗libxisoblanadi?
+ permeazalar - purinlar
- primedinlar - aminokislotalar
27.Xujayraga kiruvchi moddalarning asosiy
boshkaruvchisi bo‗lib bakteriya
xujayrasining qaysi strukturasi xisoblanadi?
+ xujayra devori
- SPM
- kapsula
- liposomalar
28.Absolyut
parazit
xisoblangan
mikroorganizmlar gruppasini ayting?
- zamburug‗lar
- bakteriyalar
+ rikketsiyalar -prionlar
29.Ozik
muhitlarga
talabchan
bo‗lgan
bakteriyalar qaysi muhitlarda o‗stiriladi?
+ ishqorli agar - soton muhiti
- qonli agar
- go‗sht peptonli agar
30.Qo‗llanilishi
bo‗yicha
ozik
muhitlar
bo‗linadi?
- sintetik
+ differensial – diagnostik
- murakkab
- qattiq oziq muhit
31.Bakteriyani turini aniklashda qulay sharoit
yaratish uchun ozik
muhitlarqo‗llaniladi?
- sintetik
- yarim sintetik
- oqsilli
+ differinsial – diagnostik
32.Sintetik muhitlar qaysi maksadlar uchun
qo‗llaniladi?
+ boyitish muhiti sifatida
- antibiotiklar ishlab chiqarishda
- geterogen bakteriyalarni o‗stirish uchun
-bakteriyalarni koloniyasini ajratish uchun
33.Tashqi
muhit
ob‘ektlaridan
mikroorganizmlarni batamom yo‗q qilish nima
deb ataladi?
+ sterilizatsiya -aseptika
-antiseptika
-dizenseksiya
34.Bosim ostida bug‗ yordamida sterillash
o‗tkaziladi?
+avtoklavda
- paster pechida
- kox apparatida
- quritish shkafida
35.Kuruk issik xavo bilan strilizatsiya kilish
uchun qaysi apparat qo‗llaniladi?
+Paster pechi
- avtoklav
- bakteriotsid lampa
-spirt lampasi
196
36."Sovuk" sterillash usuliga kiradi?
+ sanab o‗tilganlarni xammasi
- ultratovush
- gazli sterilizatsiya
-ultrabinafsha nurlari
37.Bakteriyalarning
mexanik
ajralish
koidasiga asoslangan sof kulturani
ajratib olish usuli?
+Drigalskiy
- Prays
- Fortner
- Veynberg
38.Giss muhitiga ekilganda qaysi fermentlar
aniklanishini ko‗rsating?
+ saxaralitik - patogenlik
- lipolitik
-. preteolitik
39.Bir turdagi mikroorganizmlarning boshka
turdagi mikroorganizmlar o‗sishini
to‗xtatishi yoki xalok kilishi nima deb
aytiladi?
+ antagonizm
- mutualizm
- parazitizm
- kommensalizm
40.Mog‗or
zamburug‗laridan
olinadigan
antibiotiklarni ayting?
+ penitsillin - allanin
- ampitsilin
- polimiksin
41.Lipidlarning
asosiy
kismi
kaerda
joylashgan?
+ sitoplazma
- yadroda
- kapsula
- xivchin
42.Bakteriya xujayrasining xayot faoliyatida
uglerodning roli?
+ energiya manbai xisoblanadi
- muhitning rN aniklaydi
- xujayraning zaryadini belgilaydi
- toksinlar sintezini ta‘minlaydi
43.Odamning terisida qaysi mikroorganizmlar
me‘yorda bo‗ladi?
+ difterioidlar - enterakokklar
- bakteroidlar - antrakoidlar
44.Organizmning xayot faoliyatida ichak
mikroflorasining axamiyati?
+ antoganistik xususiyatga ega
- toksinlar sintez kiladi
- ovqat xazm kilish jarayonini so‗ndiradi
-fermentlar metabolizmida katnashadi
45.Past xaroratga sezgir mikroorganizmlarni
ayting?
+ meningokokklar
- gripp virusi
- vabo vibrioni
- qorin tifi salmonellari
46.Qaysi
mikrooraganizmlar
quritishga
chidamli bo‗ladi?
- gonokokklar - treponemalar
- leptospiralar + Mikobakteriyalar
47.Ultrabinafsha
nurlarning
antimikrob
ta‘sirining mexanizmi?
+ oqsil denaturatsiyasi
-mutagen
- oqsilni eritish
- fermentlar inaktivatsiyasi
48.Antogonistik xususiyati anik ifodalangan
mikroorganizmlarni ko‗rsating?
+ laktobakteriyalar
- rikketsiyalar
- spiroxetalar - mikoplazmalar
49.Xujayra devori sintezini buzuvchi moddalar
ta‘sirida Gramm - manfiy
mikroblardan olingan subxujayrali shaklga ega
bo‗lgan bakteriyalar nima deb ataladi?
+ L shaklli
- protoplastlar
-sferaplastlar - mikoplazmalar
50.Avtonom genetik tuzilmalarga kiradi?
+ plazmidlar
- mezosomalar
- ribosomalar - vakuollar
51.Immersion
ob‘ektiv
necha
barobar
kattalashtiriladi?
+ IX90
- IX10
- IX20 - IX40
52.Qaysi ob‘ektiv 630 barobar kattalashtirilib
ko‗rsatadi?
+ X90 - X8
- X20 - X40
53.Kokklar qaysi shaklga ega?
- ipsimon
+ sharsimon
- batsiliyar
- tayokchasimon
54.Kokklar o‗zaro asosan farqlanadi?
- o‗lchami bilan
- kiritmalari bilan
- koloniyalari bilan
197
- surtmada joylashishi bilan
55.Stafilakokklarning
surtmada
qanday
joylashishini ko‗rsating?
- 2 tadan
+uzum shingilisimon
- paketsimon - zanjirsimon
56.Qaysi kokklar Gram usulida manfiy
bo‗yaladi?
- sarsinalar
- mikrokokklar
- streptokokklar
+ Meningokokklar
57.Peptidoglikan
bakteriyalarning
qaysi
struktura elementiga kiradi?
- spora
- kapsula
- sitoplazma
+ xujayra devori
58.Qaysi organelalar xarakat organi bo‗lib
xisoblanadi?
+ xivchinlar
- sitoplazmatik membrana
- mitoxondriya - ribosomalar
59.Kiprikchalar qaysi funksiyani bajaradi?
- ximoya
- xarakat
- sirg‗anish
+yopishish
60.Zamburug‗larda spora qanday funksiyani
bajaradi?
+ko‗payish
- informatsiyani etkazish
- turni saqlash
- oqsil sintezini
61.Bakteriyalarning sporasini aniklash uchun
qaysi bo‗yash usuli qo‗llaniladi?
- Gramm
+ Ojeshko
- Morozov
- Neysser
62.Sporasi
xujayra
diametridan
katta
bo‗lmagan bakteriyalarning nomi?
+ batsillalar
- klostridiylar
- mikobakteriyalar
- fuzobakteriyalar
63.Sporasi uchida (subterminal) joylashgan
klostridiyalar qaysi kasallikni qo‗zg‗atadi?
+ qoqsholni
- sil
- kuydirgi
- gazli gangrena
64.Bakteriyalarning qaysi xususiyati kapsula
xosil kilishi bilan bog‗langan?
- ko‗payishi
- nafas olish
- o‗sishi
+ virulentlik
65.Bakteriyalarni kapsulasini aniklash uchun
qaysi bo‗yash usuli qo‗llaniladi?
- Gramm
- Ojeщko
- Neysser
+ Gins-Burri
66.Qaysi
tekshiruv
materialida
sporali
bakteriyalarni ko‗prok aniklash mumkin?
- suvda - ovkat koldiklarida
+ tuproqda
- balg‗amda
67.Bakteriyalarning kapsulasiz shtammlarini
olishda ularning qaysi xususiyati yo‗qoladi?
- yopishqoqligi
+ virulentlik
- turni saqlash - bo‗yoqlarga munosabati
68.Tayyor
organik
birikmalar
bilan
oziqlanuvchi bakteriyalar oziklanishi bo‗yicha
qaysi turga mansub?
- autotroflar - paratroflar
- auksotroflar +geterotroflar
69.YUkumli
kasalliklar
qo‗zg‗atuvchilari
oziklanishi bo‗yicha qaysi
mikroorganizmlargakiradi?
- autotroflar - fototroflar
+ geterotroflar - xemoautotroflar
70.Qaysi
fermentlar anaeroblardan
farqli
ravishda faqat aeroblar tomonidan
sintez kilinadi?
- lipaza
-amilaza
+ katalaza
-gidrolaza
71. Suvda eruvchi pigmentlar sintez kiluvchi
mikroorganizmni ko‗rsating?
+ psevdomonaslar
- stafilokokk
- streptokokk
- esherixiya
72.Mikrokokklarning surtmada joylashishini
ko‗rsating?
- 6 tadan
+ betartib
- shingilsimon - 4 ta bulib
73.F-kiprikchalarning funksiyasi?
- ximoya
- xarakat
- bakteriyani substrastga yopilishini
+ jinsiy usulni eslatuvchi yo‗l bilan ko‗payishi
74.Teyxoy kislota bakteriyalarning qaysi
struktura elementiga kiradi?
- spora
- kapsula
- sitoplazma
+ xujayra devori
198
75.Bakteriya xivchinlarining egiluvchanligini
nima ta‘minlaydi?
- lipidlar
+ flagellin oqsili
- aktin oqsili -miozin oqsili
76.Volyutin donachalarini aniklash uchun
qaysi bo‗yash usuli qo‗llaniladi?
- Ojeshka usuli
+ Neysser usuli
- Sil-Nilsen usuli
- Gins-Burri usuli
77.O‗sish faktorini o‗zlari sintez kila oladigan
mikroorganizmlar?
+ metatrof
- auksotrof
- xemotrof
- paratrof
78.Tabiiy sharoitda bir organizm 2-sining
xisobiga yashab, unga zarar keltirmaydi
bu munosabatga?
- katalizm deyiladi
+ kommensalizm deyiladi
- parazitizm deyiladi
- antagonizm deyiladi
79.Mikrob
xujayra
devorini
emiruvchi
antibiotik?
- polienlar
+ penitsillin
- tetratsiklin - streptomitsin
80. Induktiv fermentlarga qaysi fermentlar
kiradi?
+ gialuronidazalar
- gidrolaza
- ligaza
- oksireduktaza
81.Og‗iz bo‗shlig‗i mikroflorasining vakili?
- vibrionlar
+ spiroxetalar
- klebsiellalar - brutsellalar
82.Tish yuzasi pardasida uchraydigan mikrob?
- sarsinalar
- batsillalar
-bakteriyalar +cpiroxetalar
83.So‗lakning bakteriotsid ta‘siri nima bilan
tushuntiriladi?
+ lizotsim borligi bilan
- fagotsitar xujayra mavjudligi
- antitelalar borligi bilan
- ishkoriy reaksiya
84.Bakteriyalarning invazion xususiyati qaysi
ferment bilan bog‗liq?
- fosfataza, lipaza
- katalaza, peroksidaza
- transferaza, invertaza
+ gialuronidaza, neyrominidaza
85.Bakteriyalarning virulentligi ularning qaysi
organoidi bilan bog‗liq?
- xivchin
+ kapsula xosil kilishi
- nukleoid
- sitoplazma
86.Qiya kotirilgan ozik muhitda "o‗rmalab"
o‗suvchi bakteriyalarni qaysi usul bilan
aniklash mumkin?
- Kox usuli
-Prays usuli
- Fortner usuli +. Щukevich usuli
87.Xivchinlarni joylashishi bo‗yicha proteylar
qaysi gruppaga kiradi?
+ peritrixlar - monotrixlar
- lofotrixlar
- amfitrixlar
88.Mikroorganizmlarni
bo‗yalishi qanday
xususiyat?
-antigen
- kultural
- morfologik
+tinktorial
89.Kislorodli sharoitda nobud bo‗ladigan
mikroorganizmlarning ko‗rsating?
- aeroblar
+ obligat anaeroblar
- obligat aeroblar
-shartli anaeroblar
90.Bakteriyalar asosan qanday ko‗payadi?
- konyugatsiya yo‗li bilan
- disyuktiv yo‗l bilan
+ binar bo‗linish yo‗li bilan
- kurtaklanish yo‗li bilan
91.Fakat bir turdagi mikroorganizmlar-ning
oziq muhitida yig‗indisiga nima deyiladi?
- biovar
- fagovar
-serovar
+ Koloniya
92.Mikroorganizmning xamma xususiyatlarini
o‗rganib identifikatsiya kilishdan maksad
nima?
+ turni aniklash
- klonni aniklash
-oilani aniklash
- gruppani aniklash
93.Anaerob mikroorganizmning mikrobiologik
laboratoriyada biologik usulda ajratib olish
uchun qaysi usuldan foydalaniladi?
- Prays
+ Fortner
-Drigalskiy
-flotatsiya
199
94.Universal ozik muhitini ko‗rsating?
- qonli agar
+ GPA GPB
-1% peptonli suv
- kotirilgan zardob
95.Anaerob mikroorganizmning mikrobiologik
laboratoriyada kimyoviy usulda ajratib olish
uchun qaysi usuldan foydalaniladi?
- Prays
+Aristovskiy
-Drigalskiy
-flotatsiya
96.Mikroorganizmning ma‘lum xususiyatlarini
o‗rganish uchun ishlatiladigan oziq muhitini
ko‗rsating?
-tinik
+elektiv
-sintetik
-yarim sintetik
97.Anaerob mikroorganizmning mikrobiologik
laboratoriyada fizik usulda
ajratib
olish
uchun
qaysi
usuldan
foydalaniladi?
- Prays
+YOnar sham
- Drigalskiy
- flotatsiya
98. Mikroorganizmning sof kulturasini ajratib
identifikatsiya kilishda
qanday usul xisoblanmaydi?
-biokimyoviy
- allergik
-serologik
+bakterologik
99. Ekologiya fani nimani o‗rganadi?
+ Malum bir turni yashash joyi, makoni va
organizmlarning
yashayotgan
muhitdagi
o‗zaro munosabatlarni
- simbiozning parazitlik kiluvchi shaklini
- mikroorganizmlar xayotini
- zamburug‗lar xayotini
100.
Antigen
bilan
stimullangan
aktiv
bo‗linayotgan T va V limfotsitlarning ma‘lum
o‗tishi bu?
+ immunologik paralich
- immunologik tolerantlik
- immunologik xotira
- immunologik sezgirlik
101.Xavo mikroflorasini sanitar ko‗rsatkichi
qanday baxolanadi?
- kam titrga karab
- klostridiyalar borligiga karab
+ β gemolitik streptokokk borligiga karab
-enterobakteriyalarning borligiga karab
102.Xavo tarkibini mikrobiologik tekshirish
uchun qaysi usuldan foydalaniladi?
- aspiratsion
- titratsion
+ sedimentatsion
-membranali filtr
103.Xavo orqali qaysi infeksiya tarqalishi
mumkin?
- vabo
+ ko‗kyo‗tal
- qoqshol
- botulizm
104.Tuproq orqali qaysi infeksiya tarkalishi
mumkin?
-kizamik
+qoqshol
-ko‗kyo‗tal
- poliomielit
105.Tuproqni eski ifloslaganlik ko‗rsatikichini
aniklang?
- enterokoklar
- koli titr
- viruslar ko‗rsatkichi
+ perfringens titr
106.Anaerob mikroorganizmlarni o‗stirishda
kimyoviy usulini ko‗rsating?
- Fortner
+ Aristovskiy
- mexanik
- soat oynachalari usuli
107.Avtoklavda serillash qanday olib boriladi?
- cho‗g‗lantirish
- qaynatish usullari
+ xo‗l bug‗ bosimi ostida
- kizdirilgan quruq xavo ta‘sirida
108.Dezinfeksiya deb nimaga aytiladi?
+ mikroorganizmlarni kimyoviy moddalar
bilan yo‗q kilish
- fizik ta‘sirlar bilan mikroorganizmlarni yo‗q
kilish
- biologik ta‘sirlar bilan mikroorganizmlarni
yo‗q kilish
- quruq issik xavo okimini o‗tkazish
109.Dezinfeksiya
uchun
ishlatiladigan
moddalarni ko‗rsating?
-suv
+sovun
-ultratovush
-ultrabinafsha nur
110. Ba‘zi mikroorganizmlarga qarshi yuqori
fiziologik aktivlikka ega bo‗lib, ularni
o‗sishini yoki to‗liq ko‗payishini to‗xtatib
qo‗yuvchi moddalarga nima deb ataladi?
-aspirin - aktinomitsetlar
200
+ antibiotiklar - ximioterapevtik
preparatlar
111.Tuproqni
ifloslanish
ko‗rsatkich
mikroblarini aniqlash uchun qaysi ozik
muhitga ekiladi?
+ Kessler muhiti
- sut-tuzli agar
- Kitt-Tarotssi muhiti - KKA
112.Tuproqni tekshirishda Endo muhitida unib
chikkan qizil koloniyalar nimadan dalolat
beradi?
+ tekshirilayotgan tuproqda E coli bor
- tekshirilayotgan tuproqda S tiphi bor
- tekshirilayotgan tuproqda E coli yo‗q
- tekshirilayotgan tuproqda S tiphi yo‗q
113.
Tuproqni
yangi
ifloslanganlik
ko‗rsatkichini aniklang?
- titrlash
+ koli indeks
- umumiy mikroblar soni
-umumiy titr
114. Suvning koli-indeksini aniqlash uchun
qanday usuldan foydalaniladi?
+ Kox usuli
-mikroskopik
- sedimentatsion
- membranali titr
115. Suvni tozalik darajasi ko‗rsatkichi nima?
+ saproblik
-enterokoklar ko‗rsatkichi
- stafilokoklar ko‗rsatkichi
- viruslar ko‗rsatkichi
116.Suvni
ifloslanganlik
ko‗rsatkichini
aniklash uchun suvni qaysi ozik muhitga
ekiladi?
+ Endo muhitga
- KKA muhitiga
-konli muhitiga
-Vilson Bler muhitiga
117Operatsiyadan oldin operatsion xonalarda
xavoning ifloslanganlik ko‗rsatkichi qanday
bo‗lishi kerak?
+ patogen kokklarning yo‗qligi
-umumiy mikroblar soni 2500
-streptokokklarning borligi
-mikobakteriyalarning borligi
118.Toza ichimlik suvining ko‗rsatkichini
belgilang?
+ koli indeks=3
- koli indeks=50.000
- koli indeks=500
- koli indeks=15000
119.Mikobakteriyalarning
kislotaga
chidamliligini qaysi modda ta‘minlaydi?
- lipidlar
- polisaxaridlar
- yog‗ kislotalari
+mikolin kislota
120.Tibbiyot
mikrobiologiyasi
qanday
mikroorganizmlarni o‗rganadi?
-azotfiksatsiyalovchi - nitrifakatsiyalovchi
+patogen mikroorganizmlarni
- nitrifikatsiyalovchi
121.Patogen bakteriyalar tuzilishi xususiyatiga
karab qaysi guruxga kiradi?
- viruslar
- eukariotlar
+ prokariotlar - mikoplazmalar
122. Xujayraning asosiy tuzilishi elementini
ko‗rsating?
- xivchin
- fimbriyalar
- kiritmalar
+ xujayra devori
123.Gramm-musbat bakteriyalar xujayra
devorining asosiy tuzilishi kavatini
kursating?
- kapsula
- lipoproteid
+ peptidoglikan
- sitoplazmatik membrana
124.Spora xosil kiluvchi bakteriyalarni nima
deb ataladi?
+ batsilla
- bakteriya
- xlamidiya
-rikketsiyalar
125.Mikoplazma qaysi tuzilish elementiga ega
emas?
+ xujayra devor
- lipoproteid
- kiritmalar
- sitoplazmatik membrana
126.Mikroorganizmlar tashqi muhitda o‗z
xayotini saklab kolish uchun nima xosil
kiladi?
+ spora
- xivchin
- kapsula
- kiritmalar
127. Kislotaga chidamli mikroorganizmlar
qaysi usulda bo‗yaladi?
+ Sil – Nilson - Burri-Gins
-Ojeshko
- Gram
128. Patogen bakteriyalar oziklanish bo‗yicha
qaysi guruxga kiradi?
+geterotroflar - gipotroflar
-auksotroflar -xematroflar
201
129.Mikroorganizmlar
kislorodli
sharoitda
xayot kechirib nafas olish bo‗yicha
qanday mikroorganizmlar xisoblanadi?
+obligat aeroblar - anaeroblar
-fakultativ anaeroblar -obligat anaeroblar
130.
Mikroorganizmlar
ishlab
chikargan
maxsulotlarni ko‗rsating?
+ pigmentlar
- suv
- yog‗ kislotalari
-antibiotiklar
131.Tekshirilayotgan
stafilakokk
kulturasi
qaysi
antibiotiklarga
sezgir
ekanligini
ko‗rsating?
+ tetraksiklin 22 mm
- oligamitsin 8 mm
- penitsillin 10mm
- streptomitsin 13
mm
132.Burun-
xalkumda
doim
uchraydigan
mikroorganizmlarni ko‗rsating?
- proteylar
- pnevmokokklar
- ichak tayokchasi
+ stafilokokklar
133.Ichakning normal mikroflorasini sifat va
mikdor jixatdan buzilishi nimaga
olib kelishini ko‗rsating?
- sil
- SPID
- kuydirgi
+ Disbakteriozga
134.Genetika -bu mikroorganizmlarni naslini
va?
- bakteriya tuzilishini o‗rganuvchi fan
+ o‗zgaruvchanlik belgilarini o‗rganuvchi fan
- o‗zgarmas belgilarni o‗rganuvchi fan
- morfologiyasini o‗rganuvchi fan
135.Transformatsiyada nasliy belgilar donor
xujayradan retsipient xujayraga
qanday uzatiladi?
+ faglar orqali - xivchinlar orqali
- aloxida DNK orqali - xujayralar orqali
136. R - faktor qanday belgilarga javobgar
xisoblanadi?
- gemolitik xususiyati
- pigment xosil kilish xususiyati
+ antibiotiklarga chidamli xususiyati
- kolitsinogenlik xususiyati
137. Xayvon maxsulotidan olingan antibiotik
moddasini ko‗rsating?
+ lizotsim
- levomitsetin
- grammitsidin
- penitsillin
138. Zamburug‗larni olingan antibiotiklarni
ko‗rsating?
+ penitsillin - ampitsillin
- tetratsiklin - streptotsid
139. Xujayra devori sintezini to‗xtatuvchi
antibiotikni ko‗rsating?
+ penitsillin - polimiksin
- eritromitsin -levomitsetin
140. Nuklein kislotalarni sintezini to‗xtatib
qo‗yuvchi antiotiklarni ko‗rsating?
+ ampitsillin - kanamitsin
- rifampitsin - oleandamitsin
141. Birlamchi immunodefetsitlarga kiradi?
+ timus gipoplaziyasi
- yuqumli kasalliklar
- OITS
- somatik kasalliklar
142. Xujayra yuzasida joylashib xar bir
moddalar bilan birikuvchi biomolekula?
+ retseptor
- determinant
- shlepper
- immunoglobulin
143. Bakteriyalarni antibiotiklarga sezgirligini
aniklash usullarini ko‗rsating?
- aspiratsiya usulda
- sedimentatsion usulda
+ ―qog‗ozli disk‖ yordamida
- membranali filtr yordamida
144. Kasaldan olingan patologik materialdan
bakteriyalarning sof kulturasini ajratib olinadi.
Bundan maksad nima?
+ turini aniqlash uchun
- biovarini aniqlash uchun
-morfologiyasini aniqlash uchun
-zaxar xosil kilishini aniqlash uchun
145.Bakteriyalarning sof kulturasini ajratib
olish uchun material zich ozik
muhitga sektor bo‗yicha shtrix xolida ekiladi.
Bundan maksad nima?
+ gazon shaklida o‗stirib olish uchun
- bakteriyalarni yalpi o‗stirib olish uchun
- aloxida o‗sgan koloniyalar olish uchun
202
- bakteriyalarni "o‗rmalab" o‗sishini olish
uchun
146.Plastinkali agarda o‗stirishda S-formali
koloniyalar o‗sib chikadi. SHu koloniyalarning
asosiy belgilarini ko‗rsating?
- burishgan
+ silliq
- shilimshik
- g‗adir-budir (notekis)
147.Bakteriyalarning o‗sishini S-formadan R-
formaga o‗tishida ularni qaysi asosiy
xususiyati o‗zgaradi?
- fagga chidamliligi
+ virulentligi
- pigment xosil kilish
- bakteriyaning ichki tuzilishi
148.YUkumli kasallikning yakuniy diagnozi
uchun davolovchi shifokorga
bakteriologning axboroti kerak, xususan qaysi
axborot olinishi kerak?
+ bakteriyalarning turi - bakteriyalarning sinfi
- bakteriyalarining avlodi
- bakteriyalar morfologiyasi
149.Bakteriyalarga xos bo‗lmagan ko‗payish
yo‗lini ko‗rsating?
- konyugatsiya
+ disyuktiv
- binar bo‗linish
- kurtaklanish
150.Qorong‗ilashtirilgan
mikroskop
yordamida o‗rganiladi
- mikroblarning xarakati
+ mikroblarning kapsulasi
- xujayra struktura tuzilishi
- viruslar morfologiyasi
151. Sun‘iy oziq muhitlarga qo‗yiladigan
talablar qaysi?
- etarli harorat, etarli oziq moddalar, sterillik
- optimal rN, sterillik, etarli harorat
- etarlicha mikroelementlar, sterillik, tiniqlik
+ etarli namlik, optimal rN, tiniqlik steril
152.Kon‘yugatsiya jarayonida F+ faktor orqali
nima o‗tkaziladi?
+ DNK kismi
- RNK kismi
- lipopropeid - oqsil molekulasi
153.Tabiiy sharoitda mikroorganizmlar ikkala
tomon uchun xam foyda keltiradigan
ma‘lum
munosabatlarda
bo‗ladi.
Bu
munosabatga nima deyiladi?
+ mutualiz
- neytralizm
-parazitizm
-antoganizm
154.U yoki bu modda bakteriyalarning o‗sishi
va rivojlanishini to‗xtatsa, unga nima deyiladi?
- bakteriotsid ta‘sir
- oligodinamik ta‘sir
+ bakteriostatik ta‘sir
- konkurent birlashish
155.Meditsina amaliyotida piogen kokklarning
o‗sishi va rivojlanishini bostirish maksadida
antiseptik jarayonlarda qanday
moddalar
qo‗llaniladi. Qaysi biri ekanligini ko‗rsating?
+ KMg O4
- tetraksilin
- briliant ko‗ki - vodorod peroksidi
156.YUkori o‗simliklar tomonidan ishlab
chikiladigan anbiotiklarni ko‗rsating?
+ fitonsidlar -polimiksin
-pensillin
-tetraksilin
157.
Mikrob
xujayrasidan
tayyorlangan
surtmani fiksatsiya?
+ Pirke
-Mantu
- Montene
- Smit
158. M immunoglobulin nimadan iborat?
- monomer
- tetramer
- trimer
+ pentamer
159. Dunyoda birinchi marta pensillinni kashf
kilgan olimni ko‗rsating?
- L.Paster
- Z.Vaksman
+ A.Fleming
- I.I.Mechnikov
160.
Platsenta
orqali
o‗ta
oladigan
immunoglobulinni ko‗rsating?
-Ig D -Ig E +IgG -IgA
161. Antigenlar bilan birinchi bo‗lib qaysi
xujayra aloka kiladi?
+makrofaglar - V limfotsitlar
- T xelperlar
- plazmotsitlar
162.Lizotsimning
ta‘sir
mexanizmini
ko‗rsating?
- xujayra kapsulasini emiradi
+ xujayra devoridagi peptidoglikanni emiradi
- xujayra devoridagi teyxoy kislotasini emiradi
203
- xujayra nukleodini emiradi
163.Sezuvchanlik darajasini, disk atrofidagi
o‗sish to‗xtagan zonaning diametr kattaligi
bilan baxolanadi. Qaysi antibiotikga kultura
o‗rtacha sezuvchanlikka ega?
- pensillin =2mm - eritromitsin =32 mm
+Streptomitsin =18 mm - oleandomitsin=1
mm
164.Qanday
peraparat
ta‘sirida
ostida
protoplastlar emiriladi?
- ekmolin
- rafanin
- lizotsim
+ penitsilin
165.Sferaplast va protoplastlarning kuzatish
uchun mikroskopik kuzatishning
qanday usullari qo‗llaniladi?
+ lyuminessentli
- fazali qontrast
- yorug‗lik maydonida
- immunoflyuressensiya usuli
166.Xazm kilish sistemasining mikroflorasini
tashqil kiluvchi asosiy
vakillarini ko‗rsating?
- zamburug‗lar
- klostridiyalar
- stafilakokklar
+ laktobakterium, bifidobakterium
167.Bo‗lib
o‗tgan
yukumli
kasallik
simptomlarini kaytalanishi?
- aralash infeksiyasi - tashuvchanlik
+ retsediv
- reinfeksiya
168. Tish yuzasi pardasida uchraydigan
mikroorganizmlarni ko‗rsating?
- sarsinalar
- klebsiellalar
- leptotrixlar + Enramoela buccalis
169. Zamburug‗lar yadro tuzilishiga karab
qanday mikrorganizmlarga kiradi?
+ eukariotlarga
- prokariotalarga
- aktinomitsetlarga
- mikoplazmalarga
170. Zamburug‗ xujayralari nima deb ataladi?
+ mitseliy
- sporalar
-druzzlar
-zoosporalar
171.
Mitseliy
ichida
joylashgan
zamburug‗larning sporalari nima deb ataladi?
- druza
+ kondiya
- zoospora
- Endospora
172
.Sizlarga malum bo‗lgan mog‗or
zamburug‗lari vakillarini ayting?
- Actinomycetae
+ Aspergillus
- Strepomyces
- Cocciodes immitie
173. Achitqilarning o‗ziga xos morfologik
xususiyatlarini ko‗rsating?
+ mitseliy xosil kilmaydi
- "mo‗ykalam" ko‗rinishidagi kandidalar
- ichida joylashgan Endosporali sporalar
- mitseliysi septirlagan
174. Aktinomitsetlar meditsina uchun qanday
foydali axamiyatga ega?
- oqsil maxsulotlari - vitamin maxsulotlari
- aminokislota maxsulotlari
+ antibiotik maxsulotlari
175. YUqori rivojlangan aktinomitsetlarni
ko‗payish yo‗llarini ko‗rsating?
+giflar bilan
-pigmentlar bilan
-fragment bilan
-xujayra devorlari bilan
176.
Qaysi
bakteriyalarda
polimorfizm
xususiyati bor?
+ rikketsiyalar - viruslarda
- aktinomikozlarda
-enterobakteriyalar
177.Mikrokokklarning surtmada o‗ziga xos
joylashishini ko‗rsating?
+ betartib
- shingilsimon
- zanjirsimon - to‗rtta bo‗lib
178. F - kiprikchalarning asosiy vazifasi
nimadan iborat?
+ jinsiy yo‗l bilan ko‗payish
-
bakteriyaning
subsratiga
yopishishni
(adgeziyani) taminlash
- antibiotiklarga chidamliligini taminlash
- ximoya vazifasi
179.Bakteriyaning qaysi strukturasida teyxoy
kislota mavjud bo‗ladi?
-sporada
-kapsula
-sitoplazmada +xujayra devorida
180. Quyidagi fermentlarning qaysi biri
agressinlarga kiradi?
204
+ fibrinolizinlar
- oksidaza
- ligaza
- saxarolitik ferment
181. Elektiv muhitlarga quyidagilar kiradi?
+ ishkorli agar
- ivitilgan zardobli muhit
- GPAli muhit
- qonli agarli muhit
182. Pigment xosil bo‗lishi
- ko‗pincha patogen bakteriyalarda kuzatiladi
+ bakteriyalarni UB-nurlardan saklaydi
- kislorodsiz sharoitda kuzatiladi
-
ozik
moddalar
zaxirasini
(zapasini)
to‗planishiga olib keladi
183.
Qaysi
allergik
reaksiyalarni
desensibilizatsiya yordamida oldini olish
mumkin?
+
darxol
yuzaga
chikuvchi
yukori
sezuvchanlik
- darxol va asta sekin yuzaga chikuvchi yukori
sezuvchanlik
- asta sekin yuzaga chikuvchi
yukori
sezuvchanlik
- tez yuzaga chiquvchi yuqori sezuvchanlik
184. Ko‗z yoshining bakteriotsid ta‘siri nima
bilan tushuntiriladi?
- nordon reaksiya
- ishkoriy reaksiya
+ lizotsimning mavjudligi bilan
- fagotsitar xujayralarning
185. Qanday belgilariga ko‗ra infeksion
kasalliklarni "zoonoz" deyiladi?
- klinik shakllariga
- yuqish yo‗llariga ko‗ra
- tarkaalish darajasiga ko‗ra
+ infeksiyaning manbaiga ko‗ra
186.Virulent mikroorganizmlar bir necha
xususiyatlar majmuiga ega, masalan adgeziya.
Bu qanday xususiyat?
- fagotsitozni bostirish
- enterotsidlarning yuzasida ko‗payish
- epitelial xujayraga kirish kobiliyati
+ mikroblarning sezgir xujayralarda yopishishi
187.Ba‘zi bir bakteriyalar sintez kiluvchi va
viruslarning tarkibiga kiruvchi patogenlik
fermentini ko‗rsating?
- DNKaza - polimeraza
-
oksidareduktaza
+
gialorinidaza,
neyraminidaza
188.Patogen
bakteriyalar
neyraminidaza,
gialuronidaza kabi agressiv fermentlarni ishlab
chikish xususiyatiga ega. Bakteriyalarni qaysi
xossalari shu fermentlar bilan bog‗langan?
- adgeziv
+ invazion
- saxaralitik
- proteolitik
189.
Fagotsitar
reaksiyalarni
bostiruvchi
omillar xujayra strukturasiga kiruvchi
kimyoviy
birikmalardir.
Bu
qanday
strukturalar?
- xivchin
+ kapsula
- fimbriyalar
- kiprikchalar
190.
Virulentlik
patogenlik
darajasini
xarakterlaydi
va
nisbiy
kabul
kilingan
birliklarda o‗lchanadi. Agarda xalok bo‗lgan
xayvonlarning mikdori 50% bo‗lsa Bu birlik
nima deyiladi?
+ DLM 50
- DCL
- DLM
- infeksion doza
191.Kimyoviy tabiatiga ko‗ra toksinlar bir
biridan farq kiladi. Ekzotoksinlar tabiatiga
ko‗ra, asosan (kimyoviy birikmani ko‗rsating)
bo‗ladilar?
- lipidlar
+ oqsillar
- glikolipidlar - polisaxaridlar
Dostları ilə paylaş: |