Qurılıs materialları hám buyımlarınıń ulıwma tiykarları Joba

1.3. Energiya hám resurs nátiyjelilik
Jer betinde energiya resurslarınıń kemeyip barıwı imaratlar qurılısında energiya nátiyjeliligin keskin asırıwdı talap etedi.
Ózbekistanda islep shıǵarılǵan energiyanıń derlik 50 procenti yamasa jılına 17 million tonna neft ekvivalenti imaratlardıń energiya tutınıwına tuwrı keledi. Usıǵan sáykes túrde parnik gazleriniń 40% imaratlarǵa tán bolǵan processler esaplanadı. Bul taraw ÓzR “Davarxitektqurılıs” komiteti, Birlesken milletler shólkeminiń rawajlandırıw Dástúri hám Global ekologiyalıq fond penen birgelikte imaratlar energiya nátiyjeliligi máseleleri tarawında úlken Baǵdarlamalardı orınlamaqta. Sonıń ishinde, turaq jay, jámiyetlik (mektepler, baqshalar, shıpaxanalar hám t.b.) imaratlardıń energiya nátiyjeliligi baǵdarlamaları esaplanadı. Usı Baǵdarlmalardı orınlaw ushın Arxitektura qurılıs tarawındaǵı joqarı oqıw orınları, joybarlaw ilim-izertlew institutları hám qurılıs shólkemleri biriktirilgen.
Eneriya nátiyjelilikte tiykarǵı kriteriya sıpatında qurılıs materialları hám buyımlarınıń imaratlar qurılısında isletiliwin belgilew múmkin.
Usı máselenin tiykarǵı sheshimlerinen biri ıssılıq izolyaciyası materialların jetilistiriw, fizika-mexanikalıq, ıssılıq-fizikalıq hám ekspluataciya qásiyetlerin keskin jaqsılaydı, jańa túrlerin islep shıǵarıw talap etiledi.
Qurılıs materialların islep shıǵarıwda kem energiya sarıplaw máselesiniń sheshimi de energiyanı tejewdiń tiykarǵı faktorı esaplanadı.
Global máseleniń sheshiminde bolajaq arxitektor hám qurıwshılardı studentlik dáwirinen baslap energiya nátiyjeli joybarlar jaratıwǵa baǵdarlaw jaqsı nátiyjeler beredi.
Imaratlar qurılısında hám eskilerin qayta qurıwda energoaudit institutın kiritiw dáwir talabına aylandı.
Ózbekistan Respublikası Mámleketlik arxitektura hám qurılıs komiteti, Birlesken millatler shólkeminiń rawajlanıw Dástúri hám Global ekologiyalıq fondtıń “Sociallıq obektlerdiń energiya nátiyjeliligin asırıw” temasındaǵı qospa joybarı tiykarında KMK 2.08.05-97, KMK 2.01.04-97, ShNK 2.08.02-09, KMK 2.01.18-2000, KMK 2.04.05-97, KMK 2.03.10-95 hám KMK 2.08.04-04 sıyaqlı normativ hújjetlerge energiyanı tejew boyınsha májbúriy talaplar qoyıldı.
Respublikamızdaǵı qurılıs materialların islep shıǵarıwshı kárxanalar joqarı ónimli mashina hám úskeneler menen támiyinlengen.
Cement islep shıǵarıw boyınsha Ózbekstan házir Quvasoy, Ohangaron, qızıl qum, Bekobod hám Titan cement zavodları portlandcementti ǵana emes al, gidrotexnika inshaatları ushın júdá zárúr hám sulfatqa shıdamlı joqarı markalı portlandcement, jıyma temir-beton hám jol qurılısı ushın isletiletuǵın tez qatıwshı cementler de islep shıǵarılmaqta.