O’zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo’jaligi vazirligi Samarqand qishloq xo’jalik instituti


Mutlaq miqdorlar to,grisida tushincha va ularning turkarini hisoblash tartibi



Yüklə 218,21 Kb.
səhifə15/80
tarix26.10.2023
ölçüsü218,21 Kb.
#161491
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   80
O’zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo’jaligi vazirligi Sama-fayllar.org

3.2.Mutlaq miqdorlar to,grisida tushincha va ularning turkarini hisoblash tartibi


Mutlaq miqdorlar malum davrda va malum xududda u yoki bu hodisaning fizik miqlori yoki hajmini ifodalaydi. Mutlaq miqdorlar barcha ijtimoiy hodisalar to’g’risida hisob-kitoblarning , tadqiqotlarning va iqtisodiy-statistik tahlilning asosi bo’lib hisoblanadi.
Mutlaq miqdorlar ifodalanishi bo’yicha quyidagi ikki turga bo’linadi:
1.Yakka mutlaq miqdorlar
2.Umumiy mutlaq miqdorlar

Yakka mutlaq miqdorlar o’rganilayotgan to’plamning alohida bo’laklarini miqdoriy jihatlarini tavsiflaydi va ular statistik tadqiqot uchun manba bo’lib hisoblanadi.

Umumiy mutlaq miqdorlar o’rganilayotgan u yoki bu to’plamning barcha birliklarining miqdoriy belgilarining jamini tariflaydi. Umumiy mutlaq miqdorlar mohiyati jihatidan bir xil bo’lgan yakka mutlaq miqdorlar yig’indisi bo’lib hisoblanadi.
Mutlaq miqdorlar natura, shartli-natura,pul va kompleks o’lchov birliklarida ifodalanadi.

3.3.Nisbiy miqdorlar to,grisida tushincha va ularning turkarini hisoblash tartibi


Ijtimoiy hodisalarni tariflashda va ularga baho berishda mutlaq miqdorlar bilan bir qatorda nisbiy miqdorlar keng qo’llaniladi.


Nisbiy miqdorlar deganda qanday miqdorlar tushuniladi? Bir mutlaq miqdorning ikkinchi mutlaq miqdorga nisbati tariqasida aniqlanadigan uchinchi miqdor nisbiy miqdor deb tushuniladi. Nisbiy miqdorlar asosan koeffisiyent va foizlarda ifodalanadi.
Nisbiy miqdorlar quyidagi turlarga bo’linadi:


  1. Rejaning bajarilishini ifodalovchi nisbiy miqdorlar

  2. Reja topshirig’ini ifodalovchi nisbiy miqdorlar

  3. Dinamika nisbiy miqdorlari

  4. Struktura nisbiy miqdori

  5. Koordinasiya nisbiy miqdori(KNM):

6.Intensiv nisbiy miqdorlar




Yüklə 218,21 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   80




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin