O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi Toshkent arxitektura-qurilish instituti

Portlandtsement 
(PTS) 
deb, 
tarkibida 
gipsdan 
tashqari 
mineral 
qo’shimchalar bo’lmagan sementga aytiladi. Toza klinkerli portlandtsement 
qo’shimchasiz holda yuqori mustahkamlikdagi betonlarda, yigmatemir- beton 
ishlab chiqarishda, ayniqsa oldindan zo’riqtirilgan konstruktsiyalarda, maxsus 
sharoitlar – shimoliy tumanlarda, quruq va issiq iqlimlarda qo’llaniladi.
Sementlarga qo’yiladigan talablar 
2. 1-jadval
TSement turlari 
Marka 
Qo’shimchalarning miqdori, % 
granullangan 
Shlak 
aktiv mineral 
trepel, opoklar, 
diatomit 
boshqalar 
Umumiy qurilishga 
mo’ljallangan sementlar: 
Portlantsement 
400, 500 
550, 600 
yo’l qo’yilmaydi 
mineral qo’shimchali 
portlantsement 
400, 500 
550, 600 
20 
10 
15 
tez qotuvchan portlandtsement 
400, 500 
20 
10 
15 
shlakli portlandtsement 
300, 400 
500 
21-60 
Tez qotuvchan shlakli 
portlandtsement 
400 
21-60 
Sul’fatga chidamli sementlar: 
sul’fatga chidamli 
portlandtsement 
400 
yo’l qo’yilmaydi 
qo’shimchali sul’fatga chidamli 
portlandtsement 
400, 500 
10-20 
5-10 
yo’l 
qo’yilmay-
di 
sul’fatga chidamli shlakli 
portlandtsement 
300, 400 
21-60 
yo’l 
qo’yilmaydi 
yo’l 
qo’yilmay-
di 
Putstsolanli sement 
300, 400 
Yo’l qo’yilmaydi 
20-30 
25-40 

---

21 
Umumiy ishlab chiqariladigan sementning 60% ni keng ko’lamda 
qo’llaniladigan sement, ya’ni ko’shimchali portlandtsement bilan tashkil еtadi.
Ular ko’pgina monolit va yig’ma temir- beton konstruktsiyalarda qo’llanilishi 
mumkin.