Mühazirəçi: baş müəllim G. N. Əliyeva Ədəbiyyat



Yüklə 1,96 Mb.
səhifə59/70
tarix21.12.2019
ölçüsü1,96 Mb.
#29980
növüMühazirə
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   70
DnH408BI5v


Nyuton-Leybnis düsturu

Teorem. Kəsilməz funksiyanın müəyyən inteqralı onun ixtiyari ibtidai funksiyasının yuxarı və aşağı sərhədlərindəki qiymətləri fərqinə bərabərdir.

İsbatı.Tutaq ki. onun müəyyən inteqralıdır. Tutaq ki,

in ibtidai funksiysıdır: yəni .Yuxarı sərhəddi dəyişən

olan müəyyən inteqralına baxaq.Onda inteqralın 10-cu xas-



səsinə görə Beləliklə və Ф- in törəmələri eynidir və

bir- birindən sabiti ilə fərqlənirlər.





sabitini müəyyən etmək üçün də yuxarı sərhəddə qəbul edək.







də -in yuxarı sərhədində yazaq:

Teorem isbat olundu. Deməli müəyyən inteqral ixtiyari inteqralaltı funksiyanın



inteqrallama parçasındakı artımına bərabərdir.

Qeyd. işarələməsini aparsaq funksiyası -in

ixtiyari ibtidai funksiyası olduqda

Nyuton-Leybnis düsturu riyazi analizın ən mühüm düsturlarından biridir. Bu düsturun köməyi ilə inteqral cəminin limitinin çətin tapılan məsələsi asanlıqla həll olunur.

Misal 1. sinusoidasının bir yarımdalğası və OX oxu ilə məhdudıanmış fiqurun sahəsini tapın.



Müəyyən inteqralın həndəsi mənasına əsasən alırıq kı,



Müəyyən inteqralda hissə-hissə inteqrallama

Tutaq ki, funksiyaları də kəsilməz və diferensiallanandır. Bu bərabərliyi -dan -yədək inteqrallayaraq , olduğunu alırıq:



Buradan alırıq:

Misal1. -i hesablayın.



Həqiqətən də



Yüklə 1,96 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   70




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin