Mühazirə № 2
PLANK HİPOTEZİ. PLANK DÜSTURU. FOTOELEKTRİK EFFEKTİ. EYNŞTEYN DÜSTURU. DAXİLİ FOTOEFFEKT. FOTOELEMENTLƏR
Plan:
Plank hipotezi
Plank düsturu
Optik pirometriya
Fotoelektrik effekti
Eynşteyn düsturu
Daxili fotoeffekt
Fotoelementlər
1. Plank hipotezi. Plank düsturu
Fizika tarixində ilk dəfə M. Plank 1900 – cü ildə ossilyatorun şüalanma enerjisinin diskret 0, E0, 2E0, ........nE0 qiymətlər alması ideyasını irəli sürməklə bu ziddiyəti aradan qaldırmışdır. Plank fərziyyəsini qəbul etdikdə (1) alınır.
(1) ifadəsinin Vin düsturu ilə uyğun gəlməsi üçün Plank qəbul etmişdir. Plank sabiti adlanır: (3)
Plank düsturu təcrübi əyrini düzgün təsvir edir və düsturdan xüsusi halda Reley-Cins-Vin və Stefan-bolsman qanunu alınır. << olduqda << və olar. Bu halda
Reley-Cins qanunu adlanır. << olduqda >> 1 olur və Bu halda
Vinin empirik qanunu alınır. Burada Maksimum şüalanma enerjisinə uyğun dalğa uzunluğu üçün şərti ödənilməlidir. Bu şərtdən və alınır.
Qeyd edək ki, Plank düsturunu dalğa uzunluğuna görə yazmaq üçün şərtindən istifadə etmək olur. Çünki, ifadənin hər iki tərəfi eyni bir şüalanma enerjisini göstərir.
(4)
Plank düsturu bütün dalğa uzunluqlarında təcrübi əyri ilə uyğun gəlir. Reley-Cins qanunu böyük dalğa uzunluqlarında, Vin qanunu isə kiçik dalğa uzunluqlarında düzgün nəticə verir (şəkil 1).
Beləliklə, M.Plank ilk dəfə olaraq fizikaya kvant anlayışı daxil edərək tarazlıqda olan istilik şüalanması hadisəsini izah etdi və bununla da kvant fizikasının əsasını qoydu.
Dostları ilə paylaş: | 
