Microsoft Word qurani-kerim-de-qida-kinci-n-r-2015. doc
Yüklə 16,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Allah, şübh əsiz ki, Allah yolunda vuru şub öldür ən v ə öldürül ən möminl ərin canlarını v ə
- “Allahdan daha çox əhd ə v əfa ed ən kimdir”.
- “Biz yer üzünd ə olanları onun
- SIQARETIN Z ƏR ƏRL ƏRI HAQQINDA
- Siqaretin h əzm sistemi il ə əlaq ədar z ər ərl əri
- Siqaretin t ən əffüs sistemi il ə əlaq ədar z ər ərl əri
- Siqaretin qan dövranı sistemi il ə əlaq ədar z ər ərl əri
- Siqaretin dig ər z ər ərl əri
- Siqaret ç ək ənin gücü, qüvv əti azalır
- Siqaret əleyhin ə kompaniya
|
“Ey iman gətirənlər! Şərab da (içki də), qumar da, bütlər də, fal oxları da Şeytan əməlindən olan murdar bir şeydir. Bunlardan çəkinin ki, bəlkə, nicat tapasınız!” (əl – Maidə, 5/90). “Qurani-Kərim” ciddi surətdə xəbərdarlıq edir: Bu işdən uzaqlaşın! Bu işdən çəkinin! Əgər siz doğurdanda Allahı sevirsinizsə və özünüzə xoşbəxtlik 313
arzulayırsınızsa, onda onun buyruqlarına əməl edin. Bu anda “Qurani-Kərim”dən bir ayə də yada düşür. Ayədə buyurulur:
Bu o deməkdir ki, sizin xoşbəxtliyinizin ölçüsü sizin Allaha sevginizin dərəcəsi ilə təyin olunur. Nə üçün belədir? Ayənin digər hissəsində buyurulur: “Allahdan daha çox əhdə vəfa edən kimdir?”. Deməli biz hərəkətlərimizin seçimini özümüz müəyyən etməliyik. Ali – mran surəsində deyildiyi kimi: “Bu
Kərim”də verilir. “Hər kəs öz əməlinin girovudur! (Hərə öz ə
).” (əl – Muddassir, 74/38). nsan haqqında söylənilən bir söhbət çox düzgün deyilib. “Qurani-Kərim”də insanın xarakteristikası haqqında digər buyruq var. “Həqiqətən insan (sərvətə) çox həris (tamahkar və kəmhövsələ) yaradılmışdır!” (əl-Məaric, 70/19) Bəs necə olmaq lazımdır? Dünyada görüldüyü kimi müxtəlifliklər çoxdur. Qurani Kərimdə buyurulur.
ə
üçün (və ya onun özünəməxsus) bir zinət yaratdıq ki, onlardan hansının daha gözəl əməl sahibi olduğunu yoxlayıb ayırd edək”. (əl-Kəhf, 18/7). 314
Deməli, “Qurani-Kərim” izah edir, bizi başa salır, köməklik göstərir ki, biz həyatda atdığımız hər bir addım üçün özümüz cavabdeh olaq. Ona görə də “Qurani-Kərim”dən şərab haqqında deyilən bütün buyruqlar insanı öz seçiminə buraxır. Əgər bizlərdən kimsə şeytanın fitnəsinə davam gətirməyib şəraba qurşanırsa, nə olacaq? Bu barədə “Qurani-Kərim”də belə buyrulur: “Hər kəs üçün etdiyi əməllərə görə dərəcələr (müxtəlif mükafatlar və cəzalar) vardır. Rəbbin onların nə etdiklərindən qafil deyildir!” (əl-Ənam, 6/132). Lakin Peyğəmbərimizin (s.ə.v.) hədislərində şərəb içilməsi haqqında daha kəskin və qəti qadağalar qoyulmuşdur.
Şə
Şə rab haqqında Muhəmməd Peyğəmbərin (s.ə.v.) və imamların bir çox hədisləri vardır. bni Tariq Həzrəti Peyğəmbərdən (s.ə.v.) şərab haqqında soruşdu: Həzrəti Peyğəmbər (s.ə.v.) onu çəkindirdi. O dedi: “Dərman üçün istehsal edirəm”. Həzrəti Peyğəmbər (s.ə.v.) buyurdu: “Şərab dərman deyil dərddir.”
“Allah Təala şərabı, onu istehsal edəni, hazırlaya- nı, istehlak edəni, təklif edəni, satanı, alanı, qiymətin- dən istifadə edəni, daşıyanı və yiyələnən şəxsi lənətləndirmişdir.” “Şərab içənin ürəyindən iman işığı məhv olub 315
gedər.” “Şərabla iman bir yerə yığışmaz, şərab içənin qəlbində iman olmaz.” “Qəlbində Allahın bir kəlamı ya ayəsi olan şəxs şə rab içməklə onu bulandırsa, qiyamət günündə Quran ona qarşı duracaqdır.” “ nsan nə qədər ki, şərab içməyibdir dinin qapısı onun üzünə açıq olar, şərab içəndən sonra Allah onun örtüyünü yırtar, şeytan onun dostu, gözü və qulağı olar, onu pisliklərə yönəldib yaxşılıqlardan çəkindirər.” “Şərabxorun sözünü təsdiq
etməyin, elçi
göndərdikdə ona qız verməyin, xəstələndikdə onu yoluxmayın, öldükdə dəfnində iştirak etməyin, ona ə manət tapşırmayın, ona bir əmanət tapşırılan şey itib – batsa, Allah onun əvəzini verməyəcəkdir, onu bir işə qəbul etməyin. Çünki, Allah Quranda buyurmuşdur ki, öz mallarınızı səfehlərə (kəmağıllara) tapşırmayın, şə rabxor isə daha səfehdir.” “Allah şərabxora salam verən, onunla kef - əhval edən və görüşən şəxsin 40 illik əməlini məhv edər.” “Yəhudi və xristiana salam verin, lakin şərab içənə salam verməyin və əgər o, sizə salam versə, salamını almayın.” “Yəhudi və xristianla qonşu olmaq şərabxorla qonşu olmaqdan yaxşıdır. Şərabxorla dostluq etməyin, onunla dostluq etmək peşmançılıq gətirər.” “Namazı yüngül sayan şəxs mənimlə deyildir, Allaha and olsun o, Kövsər bulağında mənə qoşulmayacaqdır, həmçinin şərab içən şəxs də məndən deyildir. And olsun Allaha ki, o da Kövsər bulağında mənə qoşulmayacaqdır.” “Allaha, qiyamət gününə inanan şəxs ortasında 316
şə rab olan süfrənin başında oturmaz.” “Bir azacıq (qaşıq) belə şərab içən şəxsə - ona 80 zərbə şallaq vurun.” “Şərab içən şəxsə şallaq vurun, əgər bir daha etsə, yenə şallaq vurun, əgər dördüncü dəfə olaraq içsə, onu öldürün.” “Şərabxor Allahın rəhmətindən uzaqdır. O bütpərəstlər kimidir, qiyamət günündə Firon və Hamunla məşhur olacaqdır (məhşərə gələcəkdir).” “And olsun məni haqq olaraq göndərənə, şərabxor susuz öləcək, qəbirdə də yanğın olacaq, qiyamət günündə isə susuz qalxacaq və min ilə kimi su deyib bağıracaq.” “And olsun məni haqq olaraq göndərənə, şərabxor qara üzlə, göyərmiş gözlə, əyri dodaqla qiyamətə gələcəkdir. Ağzının suyu ayaqlarına axan bir halda gələcək, onu görən napak biləcəkdir.” “Şərabxor qəbirdən duranda alnında yazılmış olacaqdır ki: “Allahın rəhmətindən uzaq düşmüşdür”. “Mənim şəfaətim sərxoş şəxsə yetişməz. And olsun
Allaha o,
Kövsər bulağında mənə qoşulmayacaq.” “Allah qiyamət günü 4 dəstəyə baxmayacaq. Valideynlərə ağ (nankor) olana, minnət vurana, qəza – qədəri yalan hesab edənə və şərabxora.” “Allah şərabxora 360 növ əzab verər.” “Şərab bütün pisliklərin köküdür; şərab içənin namazı 40 gün qəbul olunmaz. Şərab içmiş halda ölsə, cahiliyyət dövrü ölüsü kimi hesab olar.” “Sərxoş halda yatan şəxs, yatdığı gecə şeytanın gəlini olacaqdır.” “Dörd şeydən biri hər hansı bir evə daxil olsa, o ev 317
birtəhər xarab olar və bərəkətlə belə düzəlməz. O dörd ş ey bunlardan ibarətdir: xəyanət, oğurluq, içki içmək və zina (pis işlə məşğul olmaq).” “Allah şərab içən şəxsin namazını 40 gecə qəbul etməz, əgər tövbə etsə, 3 dəfəyə kimi tövbəsini qəbul edər, əgər 4 – cü dəfə içsə, Allah haqlıdır ki, onu xibal arxından suvarsın. Soruşuldu ki, xibal necə bir arxdır? Buyurdu: Cəhənnəm əhlinin irin – çirklərindən ibarətdir.” “Ey bni Məsud! Məni haqq olaraq göndərən Allaha and olsun; bir zaman gələr ki, camaat şərabı halal bilər və ona “nəbiz” deyərlər. Allahın, mələklərin və insanların lənəti onlara olsun, mən onlara qarşı nifrət edirəm, onlar məndən uzaqdırlar.” “Şərab pisliklərin kökü və ən böyük günahdır. Şə rab içən şəxs ola bilər ki, anasına, bibisinə, xalasına da belə təcavüz (cinsi yaxınlıq) etsin.” “Şərabdan çəkinin ki, ondan başqa günahlar əmələ gələr, necə ki, ağacdan ağac göyərər.” “Şərab günahlara batmağa amil olan, pisliklərin qaynağı və çirkin işlərin açarıdır.” “Şərab içənlə oturub durmayın, onların xəstələrini yoluxmayın, cənazələrini müşayiət etməyin, ölülərinə namaz qılmayın, onlar cəhənnəmin itləridirlər. Necə ki, Allah Qurani Kərim də buyurub: “Rədd olun, mənimlə danışmayın”.” Şə
Həzrət Əli (ə) buyurub: “Şərabxor Allahla bütpərəst kimi görüşər. Hücrub- nu Ədiy soruşdu: Ya Əmirəl – möminin şərabxor kimdir? Həzrət buyurdu: Əlinə şərab keçdikdə şərab içən şəxsə deyilir. 318
Həzrət Əlidən (ə) soruşuldu ki, şərab içmək, zina etmək və oğurluqdan pisdirmi? Həzrət buyurdu: Bəli, şə rab içən həm zina edər və həm də oğurluq, həm adam öldürər və həm də namazı tərk edər. mam Riza (ə) buyurub: “Allah hər bir peyğəmbəri məbus etdikdə (göndərdikdə) şərabı haram etmiş və ona etiraf etdirmişdir ki, Allah hər nə istəsə onu edər.” Həzrət mam Sadiq (ə) buyurub: “Şərabxorla bir yerdə oturmayın, ona görə ki, Allahın lənəti gələndə orada olan bütün şəxsləri əhatə edər.” “Dörd dəstə cənnətə daxil olmayacaqlar: 1 – Cadugarlıqla məşğul olan; 2 – Münafiqlər; 3 – Şə rabxor; 4 – Söz gəzdirən.” Müfəzzəl deyir ki, Həzrəti mam Sadiqdən (ə) soruşdum ki, nə üçün şərab haram olmuşdur: mam Sadiq (ə) buyurdu: “Allah Təala şərabı bir sıra pozğunluqlar və mənfi təsirlərinə görə haram etmişdir, ona görə ki, şərab içmək azğınlığa çəkər və insanlığı aradan aparar. Comərdliyi yox edər, insanı günaha batmağa, qan tökməyə və zina etməyə vadar edər. nsan sərxoş olan vaxt ola bilər ki, bilməyərəkdən öz məhrəm adamlarına təcavüz (cinsi yaxınlıq) etsin və nəhayət şərab adamı bütün bədbəxtliklərə salar.” Bir şəxs mam Sadiqdən (ə) soruşdu: “Şərab içmək pisdirmi, yoxsa namaz qılmamaq?” mam Sadiq (ə) Həzrətləri buyurdu: “Şərab içən namaz qılmayandan daha pisdir, bilirsən niyə? O şəxs dedi: Bilmirəm. mam buyurdu: O şəxsdə elə vəziyyət irəli gəlir ki, nə böyük Allahı
319
tanıyır və nə də bilir ki, onu kim yaradıbdır.” Həzrəti mam Sadiq (ə) buyurub: “Allah Təala bütün pisliklərə qıfıl vurmuşdur. Şə rab isə bu qıfılların açarıdır.” “Üç dəstə cənnətə daxil olmayacaqlar: 1 – Qan tökən; 2 – Şərab içən; 3 – Söz gəzdirən.” Həzrət mam Baqir (ə) buyurub: “Allah şərab içənin namazını qırx gün qəbul etməz. Bu qırx gündə namazını tərk etmiş olsa, namazı tərk etdiyinə görə əzabı iki qat artar.”
320
SIQARETIN ZƏRƏRLƏRI HAQQINDA
1. Siqaret tütün bitkisinin (Nicotina tabacum) qurudulmuş olan yarpaqlarından hazırlanır. Tütün müxtəlif vasitələrlə, yəni burunotu ilə, trubka ilə çəkilə bilir. Tütün istər trubka, istər müştüklə çəkilsin, istərsə də tütünün yarpaqlarından hazırlanmış uzun və qalın siqarlardan istifadə olunsun, bütün bunlar nikotinin insan orqanizminə göstərdiyi zərərli təsirin qarşısını ala bilməz. Tütünün və hər cür siqaretin zərərsiz olanı çəkilməyənidir. Bir sözlə, insan orqanizmi üçün ən zərərli olan şey, heç şübhəsiz ki, siqaret çəkmək vərdişidir. 2. Siqaretin tüstüsündə 4000-ə qədər kimyəvi maddənin olduğu müəyyənləşdirilmişdir. Gördüyünüz kimi, siqaretin tüstüsündəki 4000-ə qədər mövcud olan maddənin heç birinin insan orqanizminə bir faydası yoxdur və bunların hamısı zərərlidir. Bunlardan ən zərərli olanları isə nikotin, qətran, karbon monoksid (CO) və xərçəng yarada bilən (kanserogen) maddələrdən ibarətdir. Nikotindən tibbi məqsədlər üçün istifadə olunmur və o, zəhərli bir maddə olan sianidlə müqayisə ediləcək dərəcədə təsirlidir. Əgər 100-120 mq miqdarında nikotin hər hansı bir şəxsin damarına vurularsa, bu, həmin şəxsin ölümünə səbəb ola bilər. Burada məsə- lənin maraqlı cəhəti həmin həcmdə olan, yəni 100-120 mq miqdarındakı nikotinin iki qutu siqaretdə olmasıdır. Məlumdur ki, gündə iki qutu siqaret çəkən insanlar çoxdur. Onlar bəs nə üçün zəhərlənmirlər? – deyə soruşula bilər. Buna cavab olaraq onu göstərmək 321
lazımdır ki, əslində bütün siqaret çəkənlər yavaş-yavaş zəhərlənir. Siqaret çəkənlərin birdən-birə zəhərlənərək ölməmələrinin səbəbi isə onların siqareti yandıraraq çəkmələridir. Daha doğrusu, siqaret yandırılarkən, siqaretdəki nikotin havaya yayılır və yalnız nikotinin müəyyən bir hissəsi insan orqanizminə keçir. Sadəcə bir siqaret çəkən hər hansı bir şəxsin orqanizminə 1,2-2 mq miqdarında nikotin keçə bilir. 3. Nikotin böyrəküstü vəzilərdən adrenalin və noradrenalin hormonlarının ifraz olunmasına səbəb olur. Belə bir vəziyyət isə bir müddətdən sonra mədə yarasının yaranmasına gətirib çıxardır. Bundan başqa, siqaret çəkənlərin ürəyi daha sürətlə döyünür və bunun nəticəsində isə qan təzyiqi yüksəlir. 4. Davamlı olaraq siqaret çəkən adamlar bir müddət siqaret çəkmədikdə, bu zaman əl və ayaqlarına az qan gedir və həmin orqanlarda temperatur aşağı düşür. Belə vaxtlarda yalnız siqaret çəkildikdən 15-20 dəqiqə sonra əl və ayaqlardakı temperatur normal səviyyəsinə çatır. 5. Nikotinin mərkəzi sinir sisteminə təsiri nəticəsində qusma, baş gicəllənməsi kimi hallar meydana gələ bilir. 6. Əgər bir şəxsin damarına 2 mq nikotin vurulursa (bu, təqribən yalnız bir siqaretin çəkilməsi ilə orqanizmə qəbul olunan miqdardır), bu zaman ürək bir dəqiqə ərzində 15 dəfə daha çox döyünür. Ürəkdən vurulan qanın həcmi 10 litr olduğu halda, 12 litrə qədər artır. Belə bir halda siqaret çəkən şəxsin ürəyi, yerində sakit bir vəziyyətdə oturduğu və ya dayandığına baxmayaraq, sanki şəxs ağır bir iş görürmüş kimi daha çox işləyir. Buraya bir şeyi də əlavə etmək lazımdır ki, 322
ə vvəllər infarkt keçirmiş şəxslərdə ürək ağrıları siqaret çəkməklə yenidən başlaya bilir. 7. Göründüyü kimi, nikotin sakitləşdirici bir vasitə deyil, əksinə orqanizmi yoran bir maddədir. 8. Uzun illər boyu siqaret çəkənlərdə müxtəlif xəstəliklər özünü göstərə bilir. Belə xəstəliklərdən aşağıda qısaca bəhs olunur.
1. Siqaret çəkmək iştahanı pozur. 2. Həzm prosesini çətinləşdirir. 3. Dişləri saraldır. 4. Mədə yarasına səbəb olur. 5. Dodaq, dil və yemək borusu xərçənglərinə səbəb olur.
1. Öskürdür və bəlğəm əmələ gətirir. 2. Xroniki bronxitə və emfizemaya səbəb olur. 3. Qırtlaq və ağciyər xərçəngləri siqaret çəkənlər arasında daha çox müşahidə edilir. 4. Ağciyər və qırtlaq xərçəngi hadisələrinin əmələ gəlməsinin 90%-nin səbəbi siqaretdir.
1. Damar divarlarının elastikliyinin azalmasına səbəb olur (Ateroskleroz). 2. Qol və qıç damarlarında tıxanmalar əmələ gətirir. Qanqren olur. Əl və ayaqların kəsilməsinə, ş ikəstliyə gətirib çıxardır. 323
3. Beyni qidalandıran damarlarda da elastikliyin azalmasına səbəb olur. Iflicolma (insult) hadisələri meydana gələ bilir. 4. Ürək xəstəliklərinin, xüsusilə də ürək əzələsi infarktının əmələ gəlməsinə zəmin yaradır. Miokard infarktı bu gün ölkəmizdə və bütün dünyada ölümə ən çox səbəb olan xəstəliklərdən biridir. Siqaret çəkənlər arasında çəkməyənlərlə müqayisədə həm infarkt, həm də infarktdan ölüm hadisələri 10 dəfə çox müşahidə edilir.
1. Hafizə zəifləyir. Ona görə ki, damarlarda kirəclənmə (arteriyoskleroz) baş verir. 2. Əhvali-ruhiyyə pozulur, yuxusuzluq əmələ gəlir. 3. Dəridə qırışlar yaranır. 4. Hamilə qadınların hələ doğulmamış uşaqları ana bətnində zərər çəkir: cılız, zəif uşaqların doğumu, hətta ölü doğum ehtimalı artır. 5. Uşağını əmizdirən analarda nikotin ana südü vasitəsilə körpəyə keçir və bunun ona mənfi təsirləri olur.
6. Siqaret çəkənlərin yanında oturanlar da siqaretdən zərər çəkir. Evdə siqaret çəkən bir ata öz uşaqlarını da zəhərləyir. 7. Siqaret çəkməyin zərərləri, şübhəsiz ki, burada göstərilənlərdən daha çoxdur. Indiyə qədər siqaret çəkməyin faydasını heç kim görməmişdir. Nəticə olaraq da aşağıdakıları söyləmək istəyirik: Siqaret çəkməyə vərdiş etməyənlər heç bir zaman bu işə başlamasınlar, çəkənlər isə tərgitməyin yollarını
324
axtarsınlar. Bir tək siqaret belə ürək ağrılarını sürətləndirmək üçün kifayətdir. Siqaret çəkən şəxsin orqanizmi, heç bir iş görmədən belə yorulur. Bununla birlikdə, ə vvəldən infarkt xəstəliyi keçirənlərin ürək ağrıları siqaret çəkdikdən sonra yenidən başlaya bilir.
Siqaret çəkən bir şəxsin yaşa dolduqca müxtəlif xəstəliklərə tutulması işin yalnız bir tərəfidir. Burada məsələyə bir də başqa bir cəhətdən baxmaq lazımdır. Məsələn, eyni yaşda olan iki şəxsi müqayisə edək. Onlar hər ikisi istər fiziki, istərsə də digər potensial imkanlarına görə eyni bir səviyyədə olsunlar. Bunlar- dan siqaret çəkən şəxs siqaret çəkməyənlə müqayisədə gücdə, qüvvətdə, müxtəlif atletik hərəkətlərdə, hər cür iş görməkdə daima geri qalacaqdır. Ona görə ki, siqaret orqanizmin hər cür məhsuldarlığını 20% nisbətində aşağı salır. Bir sözlə, insanın gücünü, qüvvətini azaldan bir maddəyə gənclərin böyük həvəs göstərməsini heç cür izah etmək mümkün deyildir.
Siqaretin insan səhhətinə olan zərərli təsirləri başa düşüldükdən sonra, başda ABŞ olmaqla, bir çox qərb ölkələrində siqaret çəkməyin əleyhinə böyük bir təbliğat kompaniyası başladılmışdır. Məsələn, 30 il ə vvəl Amerikada siqaret reklamları televiziya verilişlərindən çıxarılmış və siqaret qutularının üstünə «Siqaret çəkmək səhhətiniz üçün zərərlidir!» cümləsi yazılmışdır. Bu cür təbliğat vasitələrinin təsiri zaman
325
keçdikcə özünü göstərmişdir. Bu gün Amerika xalqının ə ksəriyyətinin siqaret çəkmədiyi müəyyənləşdiril- mişdir. Ölkəmizdə də siqaret əleyhinə, kifayət dərə- cədə olmasa da, bəzi tədbirlər həyata keçirilməyə baş- lanmışdır. Məsələn, siqaret çəkməyənlər üçün qatarda ayrıca vaqon ayrılması, təyyarədə də onlara ayrıca bir yer verilməsi bu baxımdan təqdirəlayiqdir. Bundan başqa, siqaret qutularının üstündə «Səhiyyə Nazirliyi xəbərdarlıq edir. Siqaret çəkmək səhhətiniz üçün zərərlidir!» cümləsi yazılmışdır. Arzumuz bu cür tədbirlərin daha da genişləndirilməsindən ibarətdir. Gündə sadəcə bir qutumu siqaret çəkirsiniz? Bir il müddətində həmin qutuların kiçik bir təpə əmələ gətirdiyini heç ağlınıza gətirdinizmi? Yanıb kül olan pullarınızı, vaxtsız
itirilən sağlamlığınızı heç düşündünüzmü? Yüklə 16,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|