Which We have revealed as a blessing: so follow it
and be righteous , that ye may receive mercy”
(
Livestock, al- An´am 6/155).
That is still all I wanted to convey to readers based on
valuable and important information that I obtained
from versicles of the Koran, statements of our prophet
and imams, as well as a number of books and articles
published in mass media dealing with foodstuffs and
nutrition.
The very truth is only known to the God.
If I made any mistake involuntarily, I beg pardon from
the merciful God. It’s goes without saying that the God
listens, knows and pardons everything, he is the
merciful and gracious.
In the name of Allah, Most Gracious Most Merciful.
396
STIFADƏ OLUNMUŞ MƏ NBƏƏ LƏ R
1. “Qurani-Kərim”. Ərəbcədən tərcümə edənlər
akad. Ziya Bünyadov, akad. Vasim Məmmədəliyev. 4-
cü nəşr, Bakı, 1420/2000.
2. Qurana dair 101 sual. Tərcüməçilər və tərtib
edənlər: Arif Əli-Əşrəf oğlu Mədətov, srafil Sayad
oğlu Nəsibov. Bakı, 1992.
3. Əbdüləzim ibn Bədəvi əl- Xələfi. Quran və
sə hih hə dislə rlə ə saslandırılmış slam Fiqhi. kinci
nəşr. Bakı, “Şərq-Qərb”, 2010.
4. Harun Yəhya - Adnan Oktar. “Quran
möcüzələri”. Türkiyə, stanbul, 2009.
5. Prof.Dr. Alparslan Özyazıcı. Alkoqollu içkilə
r,
siqaret və digə rlə ri. Türk dilindən çevirəni Mehman
Musaoğlu. Ankara,1997.
6. Ayətullah Məhəmməd Məhəmmədi Reyşəhri.
«Tibbi hədislər toplusu». I və II cildlər. «Nurlan»
Nəşriyyat-poliqrafiya mərkəzi, 2008.
7. Əliheydər Mahmudov. Quran və şəriətdə
balıq. Bakı, 1994.
8. Qəhrəmanov M. Orucluq. Hökm və qaydalar.
Bakı, “Araz” 2000
9.
Mehmet Soymen. Müsə lmanın
cib kitabı ( slam dininin qayda-qanunları). Türk
dilindən çevirəni Mehman Musaoğlu. Ankara,1997.
10. “Qisar” mam Əlinin (ə) qısa kəlamları.
Bakı, Azərnəşr 1991.
11. Lütfi Şentürk. slam dinində haramlar və
böyük günahlar. Türk dilindən çevirəni Mehman
Musaoğlu. Ankara,1999.
12. Hacı Fərhad Mirzə. «Kəlamlar», «Vektor»
397
Nəşrlər evi, Bakı, 2009.
13. 1001 Hə
dis. Buxarı sə hihində n. Seçib türk
dilinə çevirən. N.Ərdoğan. Azərbaycan dilinə tərcümə
Fərahim Sələbinindir. Bakı,2008.
14. Müsə
lman bayramları. Tərcüməçi Akif
Qəhrəmanov. Bakı, “Azərbaycan” nəşriyyatı, 1993.
15. Osman Nuri Topbaş. Varlıq Nuru (Bədii
publisistika). Bakı, «Gənclik». 1998.
16. Şərab haqqında qırx hədis. Toplayan
Mahmud Şərifi. “Əlhuda” nəşriyyatı, 1417/1996.
17. Yusif Əl-Kərdavi. Halal və haramın islami
ə
sasları. Bakı,1994.
18. Əhmədov Ə. . “Qida məhsulları və qidalan-
manın islami şərtləri”. BDƏKI-nin prof.-müəl.,
aspirant və tələbə heyətinin 1998-cı ilin elmi-tədqiqat
işlərinin yekununa həsr edilmiş IV elmi-nəzəri kon-
fransının materialları. Bakı, «Çaşıoğlu» 1999. səh. 3-11.
19. Əhmədov Ə. . Ərzaq malları əmtəəşünas-
lığı. Bakı “ qtisad Universiteti” nəşriyyatı, 2012.
20. Əhmədov Ə. . “Azərbaycan
Mə tbə x
Ensiklopediyası”, Bakı, Azərnəşr, 2012.
21. Библейские
сказания
.
Сказания
Евангелистов
. Москва, 1991.
22. Ислам. Энциклопедический словарь.
Москва
, «Наука» 1991.
23. Кизеветтер
И
.В.
Биохимия
сырья
водного
происхождения . Москва 1973. 24.
24. Криес
А
.Е.
Микроорганизмы
и
биологическая
продуктивность
водоемов
.
Москва
1954.
398
M Ü N D Ə R C A T
Söz önü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
Müsəlmanın inanc təməlləri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
Qida məhsulları və əsas qida maddələri . . . . . . . . . . . . .
13
Maddi və mənəvi qida haqqında kəlamlar. . . . . . . . . . . .
21
ISLAMDA HALAL VƏ HARAMLAR . .. . . . . . . .. . .
23
Haramın növləri. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Haram olan məhsullar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Əti yeyilən və yeyilməyən heyvanlar. . . . . . . . . . . . . . .
Içkilərdən haram olanlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Donuz ətini yemək niyə haramdır? . . . . . . . . . . . . . . . . .
Haram və halallıq haqqında kəlamlar . . . . . . . . . . . . . .
28
28
30
31
34
44
SUSUZ HƏ YAT YOXDUR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..
47
Təmiz içməli suyun üstün cəhətləri . . . . . . . . . . . . . . . . .
Canlı su . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Canlı suyun istifadə olunması şərtləri . . . . . . . . . . . . . . . .
Su və inanclar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Islam dinində suya dua etməyin fəziləti . . . . . . . . . . . .
Su haqqında kəlamlar . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
49
51
52
55
58
59
«QURANI- KƏ RIM»də su haqqında . . . . . . . . . . . . . . . . 60
ZƏ M-ZƏ M SUYU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
Zəm-zəm suyunun ayaq üstə içilməsi . . . . . . . . . . . . . . .
Zəm-zəm içmək . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zəm-zəm suyu ilə bağlı fərzlər . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ən sağlam su: Zəm-zəm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zəm-zəm - Altı min illik möcüzə . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Suyun ruha təsiri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Su haqqında hədislər . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Firudin Batmanqılıncın su ilə bağlı düşüncələri . . . . . . . . .
66
67
67
68
69
70
71
72
SÜD HAQQINDA ISLAMI DƏ YƏ RLƏ R . . . . . . . . . . .
77
Qan dövranı və südün təşəkkülü. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ana südü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ana südü möcüzəli qidadır. . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .
“Ən təzə qida” ilə bağlı həqiqətlər . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ana südü və zəka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ana südü xərçəngin dərmanıdır . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Bu bənzərsiz nemət Uca Allahın lütfüdür. . . . . . . . . . .
Südün kimyəvi tərkibi və qidalılıq dəyəri . . . . . . . . . . . . . .
79
82
85
88
89
89
91
91
399
Süd və süd məhsulları haqqında hədislər . . . . . . . . . . . . .
Turşudulmuş süd məhsullarının pəhrizi əhəmiyyət i . .. . .
Pendir haqqında hədislər . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
96
98
101
Ə
T YEYILMƏ SININ ISLAMI ŞƏ RTLƏ RI . . . . . . . . . . 104
Müsəlmanın həyatında halal və haram ət məhsulları . . . .
Nəcib yeməklərə izin verilir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ölü heyvan əti nə üçün haramdır? . .. . . . . . . . . . . . . .
Nəyə görə heyvanın qanını içmək olmaz? . . . . . . . . . . .
Nəyə görə donuz əti yemək qadağandır? . . . . . . . . . . .
Nəyə görə Allahdan başqasının adı ilə kəsilmiş heyvan
ətini yemək qadağandır? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Istisna olunan hallar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ət və piy haqqında hədislər . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
109
111
112
114
114
114
114
115
Toyuq və digər quş ətləri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
118
Toyuq və quş ətləri haqqında hədislər . . . . . . . . . . . . . . . . .
Yumurta haqqında . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .
Yumurta haqqında hədislər . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . .
121
123
125
BALIQ Ə TI YEYILMƏ SININ ISLAMI ŞƏ RTLƏ RI . . . 127
Balıq dəyərli qidadır . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . .
Balıq yağındakı omeqa-3 yağ turşusunun faydası . . . . . . .
Balıqdakı yağ turşularının həyati əhəmiyyətli faydası . . . .
Ürək-damar sisteminin sağlamlığında balığın əhəmiyyəti .
Balığın yeni doğulan uşaqların inkişafında rolu . .. . . . . . .
Oynaqların sağlamlığına faydası . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .
Beyinin və sinir sisteminin sağlam fəaliyyəti üçün faydası .
nfeksiya narahatçılığına faydası, immunitet sistemini
gücləndirməsi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Təptəzə balıq . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Balıq – şəriətdə . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pulcuqsuz balığı yemək haramdır? . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Balıq suda ölsə, onu yemək haramdır . . . . . . . . . . . . . . ..
Balıq əti haqqında hədislər. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
130
132
133
133
135
135
135
136
137
145
146
153
155
Şə
fa mənbəyi – zeytun. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ürək və qan-damar sağlamlığına faydası . . . . . . . . . . . . . . .
Xərçəng xəstəliyinin qarşısının alınması . . . . . . . . . . . . . . .
Artritin (oynaq iltihabı) qarşısının alınması . . . . . . . . . . . . .
Sümüyün inkişafına kömək etməsi . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..
Qocalmağın qarşısını alır. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
158
158
160
161
161
161
400
Uşaqların inkişafına müsbət təsiri .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Təzyiqin aşağı salınması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Daxili orqanlara faydası . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
162
163
163
Zeytun yağı haqqında . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .
Zeytun yağı haqqında hədislər . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
166
169
Bitkiçilik haqqında. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
TAXIL BITKiLƏ RI VƏ ÇÖRƏ K HAQQINDA . . . . . . . 174
Çörək haqqında qısa oçerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Çörək haqqında hədislər . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
179
185
QURAN MEYVƏ LƏ RI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
Cənnət meyvəsi – xurma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Xurmanın yetişmə mərhələləri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Xurmanın kimyəvi tərkibi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Xurma ağacından çoxməqsədli istifadə . . . . . . .. . . . . . . . .
Məryəmin (ə) xurması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .
Peyğəmbərin (s.ə.v.) xurma möcüzəsi . . . . . . . . . . . . .. . . .
Məzəli əhvalat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . … . . .
Xurmanın faydaları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . … . . . … . .
Təmr (quru xurma) haqqında hədislər . . . . . . . . . . . . . . ..
Mükəmməl meyvə – əncir. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..
Əncir haqqında hədislər . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …. . .
Meyvə-tərəvəzlər haqqında hədislər . . . . . . . . . . . . . . . … .
193
194
194
195
196
197
197
198
203
204
209
211
ARI BALI HAQQINDA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222
Dişi bal arısı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .
Baldakı şəfa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Balın kimyəvi tərkibi və müalicəvi əhəmiyyəti .. . . . . . . . .
Bal haqqında hədislər. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Bal təfsiri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
225
226
230
237
239
Şə
kər haqqında . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Şəkər haqqında hədislər . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
243
245
Xörək duzu haqqında . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Xörək duzu haqqında hədislər . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
246
248
Sirkə haqqında . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sirkə haqqında hədislər . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
249
250
Yemək və içmək qaydaları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Yemək yeməyin ədəbləri haqqında hədislər . . . . . . . . ..
251
260
Qəsavət və daşürəklilik . . .. . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .
263
401
Xilal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .263
ORUC HAQQINDA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265
Ramazanın mənası . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .265
Allahın mömin bəndələri ilə fəxr etdiyi ay . . . . . . . . . . 266
Orucun müalicəvi xüsusiyyətləri . . . . . . . . . . . . . . . . . .268
Orucun tarixi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
Ramazan ayında baş verən mühüm hadisələr . . . . . . . . 272
Oruc tutmağın vacibliyi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .273
Orucu pozan şeylər . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276
Orucu pozmayan şeylər . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .277
Imsak və iftar yeməyi haqqında . . . . . . . . . . . . . . . . . . .278
Qədr gecəsi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281
Qədr gecəsi və orucluq haqqında hədislər . .. . . . . . . . . 282
Orucluq haqqında kəlamlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
ŞƏRABIN HARAM OLMASI HAQQINDA . . . . . . 295
Şərab içməyin günahları haqqında . . . . . . . . . . . . . . . . .300
Şərab haqqında hədislər . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...306
SIQARETIN ZƏRƏRLƏRI HAQQINDA . . . . . . . . .312
Siqaretin həzm sistemi ilə əlaqədar zərərləri . . . . . . . . .314
Siqaretin tənəffüs sistemi ilə əlaqədar zərərləri . . . . . . .314
Siqaretin qan dövranı sistemi ilə əlaqədar zərərləri . . . .314
Siqaretin digər zərərləri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
Siqaret çəkənin gücü, qüvvəti azalır . . . . . . . . . . . . . . . 316
Siqaret əleyhinə kompaniya . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .316
Siqaret və qadın . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
Siqaret haqqında dini hökm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .319
«Qurani Kərim» ticarət haqqında . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
Ticarət və alver haqqında kəlamlar. . . . . . . . . . . . . .. . . .326
Ə
rzaq məhsullarının qidalılıq dəyəri və balanslaşdırılmış
qida normaları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328
Qida qəbulu mədəniyyəti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..337
Səmərəli qidalanmanın islami prinsipləri . . . . . . . . . . . .350
Səmərəli qidalanmanın müasir prinsipləri . . . . . . . . . . . 352
Söz sonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370
ÖZET
РЕЗЮМЕ
373
SUMMARY
377
Istifadə olunmuş mənbələr . . . . . . . . . . . . . . . . .
381
402
Texnika üzrə fə lsə fə doktoru, professor
Ə
hməd-Cabir smayil oğlu Əhmədov
(Ə mə kdar müə llim)
“Qurani-Kə rim”də qida mə hsullari
və islamda qidalanma
(Türk, rus və ingilis dillərində xülasə ilə yenidən
işlənmiş ikinci nəşr)
Bakı – 2015
Prof. Ahmetov Ahmet-Cabir
smail oğlu.
"Kur'anı Kerim"de gıda ürünleri ve
islamda beslenme
Bakü-2015
Проф
. Ахмедов Ахмед -Джабир
Исмаил
оглы
Пищевые
продукты в Коране
и
питание в исламе
Ваку
-2015
Prof. Ahmadov Ahmad-Jabir
Ismail oqlu
Foodstuff addressed on Quran and
nutrition in Islam
Baku-2015
403
Xülasə nin redaktorları:
Türk dilində - Prof., Dr. Bahaddin Rzaoğ lu,
AD U-nin “Türk Dünyası ş lə tmə
Fakültə si”nin dekanı
ngilis dilində - B/m. Ağ ayev Ə lifağ a,
AD U-nin “Xarici dillə r-1”
kafedrasının baş müə llimi
Rus dilində - dos. Rzayeva Gülnarə ,
AD U-nin “Rus dili”
kafedrasının müdiri
Çapa imzalanıb 05.10.15
Formatı 60 x 84
1
/
16
. Ç.v. 25,0 ç.v.
Ofset kağızı №1. Sifariş №
Sayı 300 nüsxə.
«Çaşıoğlu» mətbəəsi
Bakı, M.Müşfiq küç.,2E
Dostları ilə paylaş: |