Microsoft Word qurani-kerim-de-qida-kinci-n-r-2015. doc
Yüklə 16,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- RABIN HARAM OLMASI HAQQINDA
- “Içki bütün pislikl ərin ana- sıdır!”
- “Ey iman g ətir ənl ər! Şərab da
- qumarla aranıza ədav ət v ə kin salmaqdan v ə namaz qılmaq- dan ayırmaq ist əyir. Artıq bu i şə son qoyacaqsı
- “Siz xurma a ğaclarının meyv əsind ən v ə üzüml ərd ən şərab (
- ) düz əldirsiniz. Ş übh əsiz ki, bunda da a ğılla dü şün ənl ər üçün bir ibr ət vardır.”
- “Allah ist ər ki, üz ərinizd ə olanı
- “Ey iman g ətir ənl ər! S ərxo ş ik ən n ə dediyinizi anlamayana q əd ər v ə cunub
- yaxınla şmayın. X əst əl əndikd ə v ə ya s əf ərd ə olduqda, sizl ərd ən biri
- su tapmadı ğınız zaman pak bir torpaqla t əy əmmüm edin
- “Artıq bu i şə son qoyacaq- sınızmı”
|
301
Orucluq haqqında kəlamlar 1. Hər bir dövlətin konstitusiya günü olduğu kimi, Qədr gecəsi böyük dövlətimizin (dünyanın – Ə.C.Ə.) qanun günüdür. 2. Orucluq insan mexanizminin saflaşması üçün ə n mühüm proseslərdən biridir, yəni vacib əməldir. 3. Orucluq sənin sənlə bağlılıq açarın, böyük cihadın, qələbə bayramıdır. 4. Orucun fəziləti on bir aydır. 5. Özünü tanımaq istəyirsənsə, oruc tut. 6. Orucluq böyük iradə, gözəl əxlaq, saf vicdandır. 7. Ramazan – orucluq ayı böyük məktəb içrə bir məktəb, alimi Allah, müəllimi Peyğəmbər, tələbələri isə möminlərdəir. 8. Ey insanlar! Ramazan gözəl əxlaq, böyük iradə, saf vicdan payı, Qədr gecəsi isə ali qanun və illik hesabat günüdür. 9. Ramazan səbr ayı, bu ayda Allah qəlblərə Hakim, həm də Həkim kəsilər. 10. Ramazan sənin sənə olan hörmətin və qiymətindir. 11. Ramazan sağlam
düşüncə, rəhm
və bağışlanmaqdır. 12. Ramazan şeytanı tam inkar etmə və Allaha tabe olmaqdır. 13. Ramazan fiziki bədənə dinclik və əmin- amanlıqdır. 14. Oruc Allahın sizə əmanəti və sizin ona sadiqliyinizdir. 15. Ramazan təkmilləşmə ayı, oruc isə böyük
302
iradə və kamilləşməyə təkandır. 16. Orucluq sənin Allah qarşısında həm nümayişin, həm də vədindir. 17. Oruc böyük səbr və gözəl əxlaqdır. Ramazan mənəvi, həm də fiziki sağlamlıq ocağı, sən xəstə, oruc dərmanın, Allah isə həkimindir.
303
ŞƏ RABIN HARAM OLMASI HAQQINDA
“Qurani-Kərim”in 9 surəsinin 11 ayəsində şərab haqqında Allah kəlamları buyrulmuşdur.
sayı Surənin nömrəsi Surənin adı Ayələrin nömrəsi 1 2
ə l- Bəqərə 219
4 ə n-Nisa 28, 43
3 5 ə l-Maidə 90, 91
4 6 ə l-Ənam 132
5 9 ə t-Tövbə 111
6 16
ə n- Nəhl
67 7 18
ə l-Kıəf
7 8 70
ə l-Məaric 19
74
ə l-Muddassir 38
rimiz (s.ə.v.) tərəfindən “Içki bütün pisliklərin ana- sıdır!” deyə səciyyələndirilmişdir. Doğrudan da, elm və texnologiya inkişaf etdikcə, bunun bir həqiqət ol- duğu ortaya çıxmışdır. Lap yaxın zamanlara qədər “az miqdarda içki insan bədəni üçün faydalıdır” deyənlər indi həmin söylədiklərinin səhv olduğunu etiraf etməkdən çəkinmirlər. Içki sadəcə insan səhhətinə zərərli olmaqla qal- mayıb, bu gün yol və iş qəzalarını da törədən ən böyük səbəblərdəndir. Ailə narazılıqları və boşanmaların ən böyük səbəblərindən biri də alkoqollu içkilərin mey- dana gətirdiyi rahatsızlıqdır. Alkoqollu içkilər adam öldürmə, soyğunçuluq və s. kimi hər cür cinayətin də meydana gəlməsində ən mühüm amillərdən biridir. Bu gün bütün bu həqiqətlər statistik nəticələrə görə də 304
müəyyənləşdirilmişdir. Doğrudan da “Içki bütün pisliklərin anasıdır!”. Dinimizdə alkoqollu içkilər qəti surətdə haram edilmişdir. ancaq bu işdə dinimiz tədricən tərgitmə qaydasını, yəni yavaş-yavaş pis vərdişin aradan qaldırılması üsulunu seçmişdir. Çünki insanlar ə vvəlcədən qazandıqları vərdişlərindən asanlıqla əl çəkə bilməzlər. Bu mövzuda tədricən gələn ayələrlə içkinin zərərləri başa salınmış, ən nəhayətdə isə qəti surətdə haram edilmişdir. çki birdən-birə qəti surətdə haram edilmiş olsa idi, içkiyə mübtəla olmuş, bu pis vərdiş sümüklərinə qədər işləmiş olan o əsrin insanları islamiyyəti qəbul edəndə tərəddüd edə bilərdilər, qazandıqları vərdişi buraxmaq istəməzdilər. Bu baxım- dan insanı yaradan, hər bir xüsusiyyəti ilə insanı ta- nıyan böyük Allah bu dünyada təbiətə, yəni yaradılışa uyğun üsulla əmr etmiş, alkoqollu içki vərdişlərini tədricən qadağan etmişdir. Bu mövzuda ən axırda nazil olan ayələr “Maidə” surəsinin 90 və 91-ci ayələridir. “Ey iman gətirənlər! Şərab da (içki də), qumar da, bütlər də, fal oxları da Şeytan əməlindən olan murdar bir şeydir. Bunlardan çəkinin ki, nicat tapasınız!”. “Şübhəsiz ki, Şeytan, içki və qumarla aranıza ədavət və kin salmaqdan və namaz qılmaq- dan ayırmaq istəyir. Artıq bu işə son qoyacaqsı- nızmı?”.(əl-Maidə, 5/90-91) Bu son ayələr ilə alkoqollu içkilər qəti surətdə haram edilmişdir. Peyğəmbərin(s.ə.v.) müasirlərindən həzrəti Enes deyir: “Biz içki aləmində idik. Mən paylayırdım. Bir adam gəlib, “Içki haram edildi”, dedi. Yoldaşlar dərhal “Bu içkini qablardan yerə tök və qabları da təmizlə” əmrini verdilər. O xəbərdən sonra
305
heç kim ağzına içki almadı”. Içki haqqında Peyğəmbərimizin (s.ə.v.) bir çox hədisləri vardır. Ən mötəbər hədis kitablarında olan bu hədisi-şəriflərdən bir neçəsi aşağıda verilmişdir. “Hər sərxoşluq verən şey haramdır (içkidir) və sərxoşluq verən hər şey haramdır” (Buhari və Müslim). “Bir şeyin çox miqdarda qəbul edilməsi insana sərxoşluq verirsə, onun azı da haramdır” (Əbu Davud, Tirmizi). “Bu məlumdur ki, içki dərman deyildir. Əksinə mərəzdir (xəstəlik törədicidir)” (Əbu Davud, Tirmizi, Müslim). “Rəbbim ümmətimə haram etdiyi şeylərdə (ümmətimin) şəfasını verməz” (Tacul Usul, cild 3, səhifə 142). Həzrəti Osmanın rəvayət etdiyi digər bir hədisi- şə rifdə: “Içki pisliklərin anasıdır”. Digər bir rəvayətə görə isə “Içkidən çəkinin, çünki içki hər cür pisliklərin anasıdır” deyilmişdir (Həzrəti Osmandan alınmışdır. Sünəni-Nəsaidə). Yenə Həzrəti Osmanın rəvayət etdiyi başqa bir hədisi-şərifdən: “Içkidən çəkinin. Allaha and olsun ki, içki ilə iman bir yerdə birləşməz. Yəni biri digərini aradan çıxardır” (Həzrəti Osmandan alınmış Nəsaidə). “Həm sərxoşluqverici, həm də narkotik maddələr- dən istifadə etməyi ümmətimə qadağan edirəm” (Buhari). Dinimizdə alkoqollu içkilər qəti surətdə qadağan olunarkən, alkoqolun zərərlərini tam mənası ilə göstərəcək bu günkü texniki imkanlar, şübhəsiz ki, o ə srdə mövcud deyildi. Bununla belə, insanı möcüzəli və antik bir saat kimi yaradan böyük Allah əzəli olan elmi 306
ilə alkoqolun insan bədəninə ola biləcək zərərini təyin etmiş və alkoqollu içkiləri haram buyurmuşdur. Inkişaf edən texniki imkanlar, aparılan tədqiqatlar, Islamiyyətin bu hökmünü təkzib etməmiş, əksinə təsdiq etmişdir. Daha doğrusu, buradan onu başa düşməliyik ki, Islamiyyət insanlar üçün nəyi əmr etmişdirsə, o insanın faydasınadır və Islamiyyət insanlar üçün nəyi qadağan etmişdirsə, o da insanların zərərinədir. Bu mövzudakı digər bir fövqəladəlik Peyğəmbərin (s.ə.v.) alkoqollu içkiləri o zamanın inadcıl və mühafizəkar qəbilələrində aradan qaldırmasındakı xariqüladə müvəffəqiyyətindən ibarətdir. Padşah Sultan IV Muradın yaşadığı əsrdə yayılmış olan siqaret çəkmək adətini aradan qaldırmaq üçün çox çalışmasına baxmayaraq, yenə də buna tam müvəffəqiyyət ola bilmədiyi tarixi bir həqiqətdir. Bu gün də siqaret çəkməyi tərgitməyin nə qədər çətin olduğu çox adama məlumdur. Halbuki, Peyğəmbərimizin (s.ə.v.) gətirdiyi iman nuru o əsrdə, o cahillik dövründə o qəbilələrin sümük və iliklərinə qədər işləmiş olan bir çox pis adətləri aradan qaldırmağa müvəffəq olmuşdur. Alko- qollu içkilərin aradan qaldırılması məhz bunların bir nümunəsidir. Maraqlıdır, yüzlərcə alim və fazil adamlar getsələr, illərlə çalışsalar, Peyğəmbərimizin (s.ə.v.) o vaxt bir ildə gördüyü işin yüzdə birini görə bilərlərmi? Bu həqiqəti müdafiə edən xarici ölkələrdən bir nümunə göstərmək istəyirəm. Amerika Birləşmiş Ş tatlarında alkoqollu içkilərin cəmiyyətə verdiyi böyük zərərlərin qarşısını almaq üçün 1919-cu ildə alkoqollu içkilərin istehsalı və onlardan istifadə edilməsi dövlət tərəfindən qadağan olunmuşdu. Bunun da, yəqin ki, bir
307
faydası olmuşdu. Məsələn, o illərdə serrozdan ölüm faizi ABŞ-da xeyli aşağı düşmüşdü. Bununla belə, bu qadağa heç bir zaman qəti bir çarə olmamışdır. Daha doğrusu, içki qadağan olunduğu zaman da gizli emalatxanalarda emal edilib satılmışdır. Bununla bağlı gizli içki istehsalı ilə məşğul olan qaçaqçılar ortaya çıxdı. Zaman-zaman belə emalatxanalar dağıdılıb, içki çəlləkləri sındırıldı. Içkiyə olan tələbatın qarşısının alınması mümkün olmadığına görə, alkoqollu içki istehsalı və işlədilməsi 1933-cü ildə yenidən sərbəst buraxıldı. Məhz bu məsələdə aciz qaldıqlarını etiraf edərək, Istanbul Universitetinin Tibb fakültəsində illərlə sanitariya-gigiyena dərsi vermiş olan amerikalı müəllim Ord.prof.Dr.Julius Hirsh öz dərs kitabında aşağıdakıları yazmışdır: “Həzrəti Muhəmməd Peyğəm- bərimizin (s.ə.v.) quran vasitəsilə içkini qadağan etmiş və əsrlərlə böyük insan kütlələrini içkinin zərərlərindən qoruya bilmişdir. Bu nəticə 20-ci əsrdə, inkişaf etmiş Amerikada, hər cür təbliğata və texnoloji tərəqqiyə baxmayaraq əldə oluna bilməmişdir”. Göründüyü kimi, amerikalı alim bu işdə aciz qaldıqlarını səmimiyyətlə etiraf etmişdir (J.Hirsh, Hifzis-sıhha dərs kitabı, Istanbul Universiteti, Yay.No:34, 1938, səhifə 242). Ə n böyük fəzilət odur ki, düşmənlər də onu təsdiq etsinlər. Məhz xaricdən gəlmiş professor da bu işi görmüşdür. Belə bir nəticə insanların sadəcə olaraq qadağa- larla bu və buna bənzər zərərli vərdişlərdən əl çəkmə- sinin nə qədər çətin olduğunu göstərir. Daha doğrusu, insanlara qüvvətli bir iman şüuru verilmədikcə, bu cür vərdişlərdən uzaqlaşmayacaqları aydındır. Pis vərdiş yaradan maddələr deyincə, insanın 308
ağlına əvvəlcə alkoqol gəlir. Bu isə hər cür alkoqollu içki deməkdir. Alkoqollu içkilərdən başqa da insanda müəyyən bir pis vərdiş yarada bilən maddələr vardır. Bunlara morfi, həşiş, kokain və s. əlavə edilə bilər. Hətta tibbdə dərman kimi istifadə olunan narkotik maddələr, müxtəlif keyidici vasitələr də diqqətsiz və uzun müddət işlədildikdə pis vərdiş əmələ gətirir. Içki və narkotik maddələrdən istifadə etməyin pis bir vərdişə çevrilməsi deyincə nəyi başa düşməliyik? Məsələn, bir çoxumuz qəhvə və ya çay içməyə də vərdiş etmişik. Siqaret də buna əlavə oluna bilər, çünki bu da bir növ vərdişdir. Bununla bərabər, sözün həqiqi mənasında farmokologiyada çay, qəhvə içmək vərdi- ş indən bəhs olunmaz. Pis vərdiş yaradan dərmanlar aşağıdakı kimi səciyyələndirilə bilər: Həmin maddələr mərkəzi sinir sistemində, yəni beyin, beyincik və onurğa beynində əhəmiyyətli dərəcədə dəyişiklik və ya depressiya yaradır. Bunun nəticəsində isə insanın təfəkküründə, xasiyyətində və zehni qabiliyyətində dəyişikliklər olur, davranışı, bədənində gedən maddə- lər mübadiləsi pozulur. Sərxoşun səndələyərək güclə yeriməsi kimi. Bir sözlə, zərərli vərdişlərə belə bir tərif verilə bilər: Bir maddənin vücuda və ya mərkəzi sinir sisteminə təsiri, o maddənin tibbi bir məqsəd olmadan israrla istifadə olunmasından ibarətdir.
Şə rab içməyin günahları haqqında Spirtli içkilər və sərxoşluq insan həyatının böyük və ən qədim düşmənidir. nsanın cismi və ruh sağlamlığını təmin edən, insanın saədətini düşünən, insan və cəmiyyətin təkamülü üçün ən mütərəqqi qanunlar verən islam 309
dininin sərxoşluq və spirtli içkilərin zərər – ziyanı haqqında etdiyi xəbərdarlıqlar insan həyatının sağlamlığında çox əhəmiyyətlidir. Öz vaxtında bn- Sina şərab haqqında belə demişdir. Şə
Təkcə islam dini deyil, bütün səmavi dinlər Allah Təbarəkə Təala tərəfindən göndərilən peyğəmbərlər, alimlər və həkimlər spirtli içkiləri pisləyib insanı ondan çəkindirmişlər. çki ağlın düşmənidir. Hansı ağıllı insan öz ağlını öz əli ilə puç edər? nsanın böyük məziyyəti onun ağlıdır, insan bu qüvvəni və məziyyəti ə ldən verdikdə öz insanlığını itirir və hətta heyvandan da alçaq mərtəbəyə enir. Sərxoş olanlar nəinki öz sağlamlıqlarını, əxlaq və ağıllarını da pozurlar, hətta başqalarına da təhlükəli olurlar. Müqəddəs kitabımızda sərxoş edən içkilər, qumar və digər şeytan fitnə - fəsadlarına aid olan buyruqlar çoxdur. “Qurani Kərim”də bu barədə 11 surədə və 20 ayədə Allah kəlamları vardır. Bunlar dünyada və axirətdə insanların varlığına və ruhuna təsir edən əks amillərdir. Şərab və qumar haqqında olan ayələr müxtəlif vaxtlarda nazil olmuşdur. Bu barədə bir çox kitablarda və risalələrdə bəzi yazılara rast gəlmək olar. Həmin ayələr Muhəmməd Peyğəmbərə (s.ə.v.) onun peyğəmbərliyi dövründə (23 il ərzində) nazil olmuşdur. Bu mənada əsasən şərab nəzərdə tutulur. Ərəbcə “sakar” və ya “şakar” hərfi mənada sərxoş edən içki kimi tərcümə olunur. Bu haqda birinci ayə Məkkədə nazil olmuşdur, lakin şərab içməkdən çəkindirmək
310
haqqında ayə Mədinədə nazil olunub. Ona görə də şə rabın haram edilməsini daha dəqiq bilmək üçün bu barədə nazil olunan ayələri xronoloji qaydada izah etmək vacibdir. “Siz xurma ağaclarının meyvəsindən və üzümlərdən şərab (yaxud sirkə) və gözəl ruzi (kişmiş, mövüc, bəhməz, quru xurma və s. ) düzəldirsiniz. Ş
ibrət vardır.” (ən – Nəhl, 16/67). Qeyd etmək lazımdır ki, bu ayə içki haram edilməzdən əvvəl Məkkədə nazil olub. Bu ayə Məkkədə nazil olmuşdur və ayənin mənası ondadır ki, üzümün emalından alınan və insanları sərxoş edən şərab onu içməyi bacaranlar üçün nəzərdə tutulur. Bəs onu içməyin həddini kim bilir? Bunun həddini hamı bilməlidir. Artıq əl – Bəqərə surəsində Muhəmməd Peyğəmbərdən (s.ə.v.) şərab haqqında soruşduqda Allahın belə buyurduğunu demişdir: (Ya Muhamməd!) Səndən içki və qumar (meysir) haqqında sual edənlərə söylə: “Onlarda həm böyük günah, həm də insanlar üçün mənfəət (dünya mənfəəti) vardır. Lakin günahları mənfəətlərindən daha böyükdür”! ...(əl – Bəqərə, 2/219). Bu surə Mədinədə nazil olmuşdur və qeyd olunur ki, şərab içməkdə xeyrdən çox, günah var. Bəs nə üçün şə rabın içilməsi birdəfəlik qadağan edilmirdi? ş burasındadır ki, “Qurani Kərim” nazil olana qədər insanlarda şərab içməyə və qumar oynamağa meyillilik vardı. “Qurani Kərim”in hikməti hər işdə tədricilik və ardıcıllıq (məntiqlik) göstərilməklə daimiliyə nail olmağa çağırışdır. Əgər bu və ya digər iş qədim dövrdən mövcud olmaqla ictimai ənənələrə, adətlərə və 311
qaydalara toxunursa, onların dəyişdirilməsinə və ya qadağan edilməsinə ehtiyatlı olmaq lazımdır. Ona görə də şərab haqqında olan Allah kəlamlarını insanlara incəliklə anlatmağa çağırılır. Ayədə deyildiyi kimi şə rabda xeyirdən çox ziyan (günah) var. Məhz buna görə də Yaradan öz buyruğunu, onun fikrini insanların dərk etməsini istəmişdir. “Allah istər ki, üzərinizdə olanı (ağırlığı) yüngülləşdirsin, çünki insan (şəhvətini cilovlamaq və itaətin çətinliyinə dözmək baxımından) zəif yaradılmışdır”. (ən – Nisa, 4/28). Ə n – Nisa surəsində deyilir ki, insan çox zərif yaranıb. Buradan aydın olur ki, insanın ruhu ilə onun fiziki hissiyyatı arasında münaqişə yaranır. Nəticədə insan şərab içməyə meyl edir. Şərab içdikdən sonra başı dumanlanır və sərxoş olur. Nəticədə insanın zəifliyi aşkar təzahür edir. Elə ona görə də insan sərxoş vaxtı Yaradana müraciət etməsin deyə xüsusi ayədə vurğulanmışdır.
Ş
Nisa, 4/43). Görüldüyü kimi, “Qurani-Kərim” necə ehtiyatla, ardıcıllıqla şərabdan imtina etməyə çağırır. Lakin
312
bunlar hələ şərabın qadağan olunması demək deyil. Qeyd olunan ayədəki buyruqlar bir daha insanlara dəqiq göstərir ki, Allah Təbarəkə Təala şərab içməyi təqdir etmir (icazə vermir), tövsiyə etmir. Bəs nə üçün belə olur? Əgər “Qurani Kərim”də sərxoş halda na- maza durmamaq buyurulursa, deməli belə hallar ə vvəllər mövcud olmuşdur. “Qurani-Kərim” bunun səbəbini bizə açıq aydın göstərir. Şeytan axirət gününə qədər Allah Təaladan ə bəs yerə möhlət istəməmişdi. Şeytan insanı yolundan çıxardır. Bu barədə Əl – Maidə surəsində deyilir: Ey insan, şeytanın fitvasına qarşı dayana biləcəksənmi? “Şübhəsiz ki, Şeytan içki və qumarla aranıza ə
ayırmaq istər. Artıq bu işə son qoyacaqsınızmı?” (əl – Maidə, 5/91). Bu ayənin məzmunu da şərabın tam qadağan olunmasını demir. “Artıq bu işə son qoyacaq- sınızmı?” deyilir. Ə gər şərabın içilməsinə qadağa qoyulmursa, ona ə məl olunmursa və ona qarşı birbaşa izahat və müraciət yoxdursa, onda bəs nə qalır? Bunun Allah Təalanın xoşuna gəlməyən əməl olduğu elan edilməlidir. Yenə də insan seçim qarşısındadır. “Qurani-Kərim”də buyrulur. Yüklə 16,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|