Uslubiy ko\'rsatma kimyo biologiya автовосстановление
Ishning bajarilish tartibi: 1. Qattiq jismning solishtirma issiqlik sig‘imini aniqlash uchun avval uning massasi m ni tarozida o‘lchab olinadi.
2. Jismni isitish uchun uni ipga bog‘lab, suv qaynatgich joylashtiriladi.
Tekshiriladigan jism va termometr suv qaynatgichga joylashtirilgandan so‘ng elektr plitkasiga qo‘yib isitiladi. Suv qaynagach uning temperaturasi T yozib olinadi.
3. Kalorimetr va M aralashtirgichning birlikdagi massasi m2 tarozida tortib olinadi.
4. Kalorimetrning 2/3 qismigacha sovuq suv solinadi va massasi aniqlanadi. Agar kalorimetr, aralashtirgich va suvning birgalikdagi massasi m3 bo‘lsa, suvning massasi m=m3-m2 bo‘ladi. Shundan so‘ng kalorimetr (aralashtirgich bilan birga) tashqi idish ichiga joylashtiriladi.
5. Kalorimetrning ichidagi suvning temperaturasi o‘lchab olinadi va uni qaynatgich oldiga keltirib qo‘yiladi. Tekshirilayotgan jism extiyotlik bilan qisqa vaqt ichida suv qaynatgich ichidan olinib kalorimetr ichiga olinadi va u isitgichdan uzoqlashtiriladi.
6. Aralashtirgich yordamida suvni qo‘zg‘ab turib, temperaturani ko‘tarilishi kuzatiladi. Temperatura avval ko‘tarilib keyin tusha boshlaydi. Aralashmaning eng yuqori temperaturasi T1 o‘lchab yozib olinadi. Bu tajriba yana ikki marta takrorlanib, yozib olingan natijalar asosida (6) tenglik yordamida kattalik jismning solishtirma issiqlik sig‘imi hisoblab topiladi.
Natijalar quyidagi jadvalga yozib qo‘yiladi.
