Fİlm fiCTİon aprel, №8
Yüklə 5,05 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Film Fiction | Aprel, №8
- Film Fiction | Aprel, №8 TOP 30
- Film Fiction | Aprel, №8 4
- 11 Bir cənub şəhərində
|
Film Fiction | Aprel, №8 ADRIEN BRODY
rəssam Eliyot Broudi və məşhur fotoqraf-jurnalist Silvia Plaşi cütlüyünün 14 aprel, 1973-cü ildə Nyu-York şəhərində dünyaya göz açan övladlarıdır. Edrianın ata tərəfdən nənəsi yəhudi, anası isə Macarıstan doğumlu bir katolik idi.
Anasının çəkdiyi şəkillərdə tez-tez yer alaraq artıq kamera qarşısında rahat olmağa öyrəşən və hələ uşaq ikən aktyor olmağı arzulayan Edrian Broudi 12 yaşı olarkən dostlarının ad günü şənliklərində “Möcüzəli Edrian” adı ilə müxtəlif sehrbaz tamaşaları göstərərdi. Bu istedadı onu izləyən anasının diqqətini çəkir və beləliklə, onun aktyorluq dərsləri keçməsinə qərar verir. Əvvəl “American Academy of Dramatic Arts”da uşaqlar üçün təşkil olunan həftəsonu proqramlarında iştirak edir, bundan sonra Nyu-Yorkda “Fiorello H.
Performing Arts”da aktyorluq üzrə təhsil almağa başlayır.
1980-ci illərdə Broadvey tamaşalarında və qısa bir müddət Meri Tayler Morla birlikdə “Annie McGuire” adlı televiziya serialında rol alır. Edrian 1989-cu il istehsalı, Vudi Allenin “Nyu-York hekayələri” (“New York Stories”) adlı filmində kiçik rol alır. Bundan sonra 1993-cü ildə Stiven Soderberqin “Yüksəklik kralı” filmində Lester rolunda çəkilir.
1998-ci il istehsalı “Restaurant” adlı filmdəki rolu ilə “Independent Spirit” mükafatına namizəd göstərilir. Buna kimi aktyor bir çox filmlərdə, televiziya seriallarında çəkilir, lakin bu filmlər aktyorun istedadının Hollivudda kəşf edilməsi üçün kifayət etmirdi. Elə həmin il Terrens Malikin “İncə qırmızı xətt” (“The Thin Red Line”) 11
Film Fiction | Aprel, №8 filmində rol alır. Növbəti il isə 3 filmə; Spik Linin rejissorluğu ilə “Samın yayı” (“Summer of Sam”), Riçard Şepardın triller janrında çəkdiyi “Oxygen” və Barri Levinsonun “Azadlıq zirvələri” (“Liberty Heights”) filmlərində çəkilir.
2000-ci ildə Edrian iki filmə çəkilir. Bunlardan biri “Harrisonun gülləri” (“Harrison's Flowers”), digəri isə “Çörək və qızılgüllər” (“Bread and Roses”) olur. İngiltərəli aktyor Ken Loaçın rejissorluğu ilə çəkilən “Çörək və qızılgüllər” filmindəki Sam Şaprio rolundan sonra aktyor artıq beynəlxalq arenada tanınmağa başlayır.
Bundan sonra bir neçə filmdə rol alan amerikalı aktyora dünya miqyasında şöhrət gətirən və bir çox mükafat qazandıran film isə Roman Polanskinin 2002-ci ildə lentə aldığı “Pianoçu” (“The Pianist”) filmi olur. İkinci Dünya Müharibəsi illərində Vladislav Şpilman adında çox istedadlı polşalı, yəhudi bir pianistin Varşavanın arxa küçələrindəki həyat mübarizəsini müvəffəqiyyətlə canlandırdığı bu rol üçün aktyor qaldığı evdən və maşınından imtina edərək aylarla içinə qapanıq bir həyat yaşayan, pianinoda Şopenin musiqilərini ifa etməyi öyrənən, 13 kilo arıqlayan və yaşadığı stress nəticəsində uzun müddət birlikdə olduğu sevgilisindən ayrılan birinə çevrilir. Bu filmdəki roluna görə 2002-ci ildə “Ən yaxşı aktyor” nominasiyasında Oskara namizəd göstərilir və qalib olur. Mükafat mərasimində mükafatı vermək üçün onu səhnəyə çağıran Hel Berrini öpərək zaldakı bütün insanları təəccübləndirən məşhur aktyorun yarışdığı digər namizədlərin hamısı öncədən Oskarı qazanmış aktyor idi (Nikolas Keyc, Mişel Keyn, Daniel Dey Levis, Cek Nikolson). Həmçinin o, “National Society of Film Critics” və “Boston Society of Film Critics” mükafatlarına da sahib olur.
2003-cü və 2004-cü ildə ard-arda “Oxuyan Dedektiv” (“The Singing Detective”), “Kənd” (“The Village”) filmlərində rol alır. 2005-ci ildə “Dəri” (“The Jacket”) adlı filmdə canlandırdığı Cek Starks və Piter Ceksonun rejissorluğunu etdiyi “Kinq Konq” filmindəki Cek Driskoll obrazları ilə aktyor uğurlu karyerasına davam edir, həmçinin aktyor bu il Tori Amosun musiqili video oyununun səsləndirməsində iştirak edir.
Aktyorun 2008-ci ildə çəkildiyi 3 filmdən- “Bloom qardaşları” (“The Brothers Bloom”), “Kadillak Rekords” (“Cadillac Records”), “Matadorun ev sahibəsi” (“A Matador's Mistress” ) “Kadillak rekords” filmindəki rolu daha uğurlu olur. Növbəti il aktyor “Xülya” (“Splice”) və “Giallo” filmlərində rol alır.
2010-cu ildə 4 filmə çəkilən aktyorun bu filmlər arasında triller janrında çəkilən “Sınaq” (“The Experiment”) filmindəki rolu daha çox diqqət çəkir.
2011-ci ildə aktyor iki filmdə rol alır. Rollardan biri Vudi Allenin Oskarı əldə etmiş “Gecə yarı Parisdə” (“Midnight in Paris)” filmində məşhur sürreal rəssam Salvador Dali obrazı olur. Digər rolu isə Toni Keyin rejissorluğu ilə çəkilən “Dəstə” (“Detachment”) filmində Henri Bartes adlı bir müəllim obrazı olur.
Uşaq vaxtı aktyor divarlar üzərində sərgilədiyi kiçik şoulardan birində yıxılaraq burnunu sındırıb. 1992-ci ildə isə motosiklet qəzası keçirib. Qəzada bir maşının üzərindən havada uçaraq asfalta çaxılıb və təkrarən burnunu sındırıb. Bu sınığın sağalması uzun bir müddət aparıb.
Aktyor 2004-cü ildə “Esquire” jurnalı tərəfindən Amerikanın ən yaxşı geyinən adamı seçilib. Hal-hazırda Skay Nellor ilə birlikdə yaşayır.
12
Film Fiction | Aprel, №8 UMA
Thurman
Uma Turman 19 aprel 1970-ci ildə Bostonda (ABŞ) dünyaya göz açmışdır. Anası Nena von Şlebrüqqe Isveç əsilli model, atası Robert Turman isə professor idi. Valideynləri 1967-ci ildə ailə qurub. Robert Turman Buddizm üzrə Kolumbiya Universitetində dərs verirdi və uşaqlarını da buddist təlim-tərbiyəsi ilə böyütmüşdü. Hətta öz uşaqlarının adını da hind adları idi. Umanın adı “müqəddəs bağışlayan” mənasını verir. Uma Turmanın Qanden, Deçen və Mipam adlı üç qardaşı və Taya adlı bir ögey bacısı vardı. Taya atasının əvvəlki nigahından olan uşaq idi. Turman və
qardaşları uşaqlıq dövrünün bir hissəsini Hindistanda keçirib.
Atasının işlərinə görə tez-tez başqa yerlərə köçmək məcburiyyətində qalan ailə Uma Turmanı Massaçusets və Nyu-York şəhərlərində böyüdüb. Uma uşaqlıq illərində dostları tərəfindən tez-tez lağ obyektinə çevrilirdi. Dostları onun qəribə adını, üz quruluşu və böyük ayaqlarını lağa qoyurdular. 10 yaşında olarkən anası onun burnundan estetik əməliyyat olmasını istədi. Bu hadisə aktrisanı uzun illər narahat etdi, özgüvənini sarsıtdı.
Turman ilk aktrisalıq sınağını “Northfield Mount Hermon” liseyində etdi. Dərs qiymətləri o qədər də yaxşı deyildi, amma səhnədə möhtəşəm oyunlar sərgiləyirdi. "Puta" adlı bir tamaşada sərgilədiyi rolu sayəsində istedadı bir neçə insan tərəfindən kəşf edildi və professional olaraq aktrisa olmağa qərar verdi. 15 yaşında oxuduğu liseyi yarımçıq qoyaraq aktrisalıq arzusu ilə Nyu-Yorka köçdü. Özünü dolandırmaq üçün ilk illər restoranda qab yuyan kimi işləyirdi.
Turman 16 yaşında model kimi fəaliyyət göstərir, "Elite" model agentliyi ilə müqavilə imzalayır və qısa müddətdə ətrafındakıların diqqətini çəkərək "Glamour Magazine", "Vogue", "Rolling Stone" kimi jurnalların üz qabığında yer alır.
Aktrisa ilk film təcrübəsini 1988-ci ildə həyata keçirir. Bu il düz 4 filmdə rol alır. Bu filmlər "Coni, yaxşı ol" (“Johnny Be Good”), "Gecə atanı öp" (“Kiss Daddy Goodnight"), "Baron Münxauzenin macəraları" (“Baron Munchausen”) və "Təhlükəli münasibətlər" (“Dangerous Liaisons”) idi. İlk üç film o qədər də uğur qazanmır. Ancaq "Təhlükəli münasibətlər" Qlen Klouz və Mişel Pfayfferi "Oskar”a namizəd etdi, həmçinin, kino
13
Film Fiction | Aprel, №8
produserlərin Turmana daha çox maraq göstərməsinə səbəb oldu. Film seansa girəndən sonra Turman medyada diqqət mərkəzində olmağa başladı, hətta həmkarı Con Malkoviç bir müsahibəsində onun çox istedadlı və ağıllı olduğunu deyir.
1990-cı ildə aktrisa hələ 19 yaşında ikən Fred Uardla "Henri və Cun" adlı filmdə rol aldı. Film seks səhnələri ilə bol olduğu üçün geniş kütləyə təqdim edilə bilmədi, amma aktrisa ona qarşı olan diqqəti bir az da artırdı.
Elə həmin il Turman Con Bormanın rejissorluğunu etdiyi "Ürək haradadır" (“Where The Heart Is”) adlı komediyada çəkilir. 2 il sonra isə triller janrındakı "Son analiz" (“Final Analysis”) filmində Riçard Gir və Kim Bessincerlə birlikdə kamera qarşısında çıxış edərək Diana Baylor adlı bir psixoterapiya xəstəsini canlandırır.
Umanın baş rolunda oynadığı ilk film 1993-cü il istehsalı "Hətta qız kovboylarda bəzən qəmgin olur" (“Even Cowgirls Get the Blues”) adlı film olur. Film Qas Van Santın rejissorluğu ilə çəkilmişdi, amma əldə etdiyi
gəlir baxımından o qədər də uğur gətirmədi. Həmçinin bu filmdəki roluna görə aktrisa bir çox tənqidçilər tərəfindən mənfi rəylər aldı. Həmçinin bu aralıqda Robert De Niroyla birgə çəkildiyi "Dəli it və Qlori" filmi də o qədər uğurlu olmadı.
Son uğursuzluqdan sonra Turman Kventin Tarantinonun "Kriminal Qiraət" (“Pulp Fiction") filminin sınaq çəkilişlərində iştirak edir. Tarantino "Dəli it və Qlori" filmindəki rolunu gördükdən sonra Turmanı seçməyi heç düşünməmişdi, ancaq seçmələrdən sonra axşam yeməyində oldular və Tarantino filmdəki Mia obrazı üçün Turmandan daha yaxşı bir seçim olmayacağını anladı."Kriminal Qiraət" bütün dövrlərin ən uğurlu filmlərindən biri oldu, kult film kimi özünü təsdiqlədi. Eyni il Turman "Ən yaxşı ikinci dərəcəli aktrisa" nominasiyası üzrə “Oskar”a, həmçinin “Qızıl Qlobus”a da namizəd oldu. Bu filmdən sonra Turman Tarantinonun ən sevimli aktrisalarından biri oldu.
Aktrisa sonrakı illər "Pişiklər haqqında həqiqət", "Betmen və Robin", "Qattaka", "Qisasçı" (“The Avengers”) və "Səfillər" (“Les 14
Film Fiction | Aprel, №8 Miserables”) filmlərində rol alır. 1997-1998-ci illər Turmanın karyerasındakı ən uğursuz dövrlər idi, çünki çəkildiyi filmlər o qədər də uğur qazanmamışdı, aktrisa tez-tez mənfi rəylər alırdı, hətta ən pis aktrisa nominasiyasında mükafatlara da layiq görülürdü.
Aktrisanın 1998-ci ildəki uğursuz fəaliyyətin gedişatı və hamiləlik sonrası Turman çəkilişlərinə bir müddət ara verdi. Daha sonra az büdcəli filmlərdə və "Şirin və sirr", "Teyp", "İsterik korluq" (“Hysterival Blindness”) kimi televizya filmlərində rol alır. Aktrisa "İsterik korluq" filminin produserliyini də etmişdi və bu filmdəki roluna görə "Qızıl Qlobus" mükafatına layiq görülür. Həmnçinin bu aralıqda model peşəsinə qayıdır. Sonra bir müddət Fransa kosmetika şirkəti “Lancome”də mətbuat katibi kimi işlədi.
5 il davam edən uzun bir müddətdən sonra aktrisa önəmli rollarla karyerasını davam etdirmək istəyir. 2003-cü ildə "Ödəmə çeki" (“Paycheck”) filmində rol alır. Bu filmdən bir az sonra karyerasının ən önəmli filmlərindən biri olan, Tarantinonun rejissorluğunu etdiyi "Bili öldürməli" (“Kill Bill”) filmlər seriyası gəlir. Tarantino bu filmin ssenarisini Turmandan ilham alaraq yazdığını demişdi. "Bili öldürməli" filminin çəkilişləri Turmanın hamiləliyi səbəbilə bir neçə ay gecikir. Həmçinin Turman bu film üçün Karate və Yaponca dərsləri alır. Filmə görə çəkisini azaltmaq məcburiyyətində qalır. Filmdəki gəlin rolu aktrisaya "Qızıl Qlobus" namizədliyi, "MTV: Ən yaxşı aktrisa" və "Ən yaxşı döyüş səhnəsi" mükafatlarını qazandırır.
Artıq 2005-ci ildə Turman Hollivudun ən çox qazanan aktrisalarından biri olumuşdu. Hər filmə görə 12,5 milyon dollar qazanırdı. 2005-ci ildə rol aldığı filmlər isə "Lovğalan" (“Be Cool”), "Baş nazir" (“Prime”) və "Produserlər" idi. Növbəti il "Mənim möhtəşəm eks-sevgilim" (“My Super Ex-Girlfriend”) filmində rol alır.
2007-ci ildə "Onun gözlərindən əvvəlki həyat" (“The Life Before Her Eyes”) filmində Diana obrazını canlandırır. 2008-ci ildə aktrisa "Təsadüfi ər" (“The Accidental Husband”) filmində çəkilir. Romantik komediya olan film özünü evlilikdə axtaran bir qadının həyatından bəhs edir. Həmin il bir neçə televiziya filmlərində iştirak edən aktrisa növbəti il "Analıq" (“Motherhood”) filmində çəkilir. 2010- cu ildə isə iki filmə: "Persi Cekson və Olimpialılar” və (“Percy Jackson & the Olympians: The Lightning Thief”) və "Ayin" (“Ceremony”) filmində çəkilir. Aktrisanın son filmi "Bel Ami" filmidir. Film hələki seansa çıxmayıb. Bu ilin iyun ayında seansa çıxması gözlənilir.
Şəxsi həyatı. Turman 1980-ci illərin sonunda rejissor Fil Xoanoyla bir müddət münasibətdə oldu. Bu aralıqda bir studiya görüşündə ingilis aktyor Qari Oldmanla tanış olan Turman Fildən ayrıldı. Turman və Oldman 1990-cı ildə evlənir, ancaq evlilikləri 2 il davam edir. 1 may 1998-ci ildə "Qattaka" filminin studiyasında tanış olduğu aktyor Etan Hauke ilə evlənir. Cütlüyün həmin il Maya Ray adında bir qızları və 2002-ci ildə Levon Roanla adında bir oğulları olur. Hətta Hauke həyat yoldaşına ithafən kitab yazır. Hauke və Turman 2004-cü ildə boşanırlar. Hauke Turmanın onu Tarantinoyla aldatdığını düşünmüşdü və kanadalı model Yen Perzouyla yeni münasibətə başlamışdı. Turman evliliklərinin sonlarına doğru ona qarşı xəyanətin olduğunu demiş, amma kiminlə olduğu barədə məlumat verməmişdi. 2004-cü ildə otel sahibi Andre Balazsla birlikdə olmağa başlayır, amma 2006- cı ildə münasibətlərinə son qoyurlar.
1997-ci ildə "Empire" jurnalı “Bütün zamanların ən yaxşı 100 ulduzu” arasında Turmanı 99-cu seçir. Yenə eyni jurnal tərəfindən hazırlanan bir siyahıda “Kino tarixinin ən seksual 100 ulduzu” arasında 20-ci olur. Turman siyasi və sosial fəaliyyət cəhətdən çox aktiv biridir. Aksiyalarda tez-tez iştirak edir. Daha çox qadın hüquqlarının qorunması ilə bağlı aksiyalarda fəal iştirakı olur. Hal-hazırda aktrisa Nyu-Yorkda yaşıyır.
15
Film Fiction | Aprel, №8 TOP 30
Bu sayımızda Azərbaycan kinomatoqrafiya tarixinin 30 ən yaxşı filmini təqdim edəcəyik.
1 Fəryad
1993-cü ildə Vaqif Mustafayevin ssenarisi və Ceyhun Mirzəyevin rejissorluğu ilə çəkilmiş ən yadda qalan Azərbaycan filmlərindən biri. Film Qarabağ müharibəsi illərində azərbaycanlı batalyon komandirinin ermənilərə əsir düşməsindən bəhs edir. Film real faktlar əsasında lentə alınıb və bu film Ceyhun Mirzəyevin kinoda həm də son işi olub. Deyilənə görə rejissor filmin təsirindən vəfat edənə qədər çıxmamışdı.
2 Şərikli çörək
1969-cu ildə rejissor Şamil Mahmudbəyovun lentə aldığı film də başımızı uca edən filmlərdən sayılır. Bir çox ölkələrdə nümayiş olunan film rəğbətlə qarşılanıb. Əsasən Fazil Salayevin Məhəmməd obrazı yaddaşlarda iz salıb və bu özünü sübut etməyə macal tapmayan böyük potensial sahibi olan aktyorun ən yadda qalan obrazıdı.
3 Bizim Cəbiş müəllim
Eyni ildə (1969) Maqsud İbrahimbəyovun ssenarisi ilə Həsən Seyidbəylinin çəkdiyi bu film də uğurlu filmlərdəndi. İkinci Vətən Müharibəsi illərindən bəhs edən filmin baş qəhrəmanı çətinliklər qarşısında öz şərəfli peşəsini heç cür sındırmaq istəməyən müəllimdir.
16
Film Fiction | Aprel, №8 4
Bəxt üzüyü
1991-ci ildə Vaqif Səmədoğlu, Orxan Fikrətoğlu, Ramiz Əzizbəylinin ssenarisi və sonuncunun rejissorluğu ilə çəkilmiş ilk qrostesk janrlı filmimiz. Film komediya kimi baxılsa da, hadisələrin və obrazların təhlili zamanı insanı düşündürəcək yüksək səviyyəli bir filmə şahid oluruq.
5
Nəsimi
1973-cü ildə Həsən Seyidbəylinin rejissorluğu və Rasim Balayevin kinoda debütü ilə ekranlara yüksək səviyyəli bir film gəldi. İlk dəfə olaraq bir Azərbaycan filmi "Kodak" kinolentinə çəkildi. Film SSRİ-ni Oskarda təmsil etməsi üçün Moskvaya baxışa göndərildi. Lakin son anda kobud səhv üzündən (filmin başlanğıc titrlarında İçərişəhər təsvir olunarkən, kanalizasiya lyukları görünür) geri qaytarıldı..
6
"Milli kinonun monumental filmi"... Bəli, Babək filmi Azərbaycan kinosunun bir nömrəli filmi sayılır. Filmə Rusiya 650 min, Azərbaycan 1 milyon rubl ayırmışdı. Çəkilişlərdə beş mindən artıq insan iştirak edirdi. Filmdə gördüyünüz Bəzz qalası məxsusi olaraq film üçün taxtadan hazırlanıb. Filmə "Mosfilmdən" 170 atlı göndərilib. Gürcüstanda, Daşkənddə, Moskvada 16 fabrik film üçün 1500 dəstdən artıq paltar tikib. Filmin rejissorluğu öncə Həsən Seyidbəyliyə tapşırılsa da, sonradan naməlum səbəbdən ondan alınaraq Eldar Quliyevə həvalə olunub. 1974-cü ildə Naxçıvanda kütləvi səhnə çəkilişləri zamanı heç cür lazım olan qədər insan toplamaq olmayıb çəkilişə. Yerli əhali isə üzüm yığımında olub. İşə Heydər Əliyev müdaxilə edərək, filmin çəkilişləri üçün əhalini köməyə səsləyib. Ekranlara çıxan film bir ilə 35 milyon (!) tamaşaçı toplayıb və 60-a yaxın ölkə tərəfindən alınıb.
7
Yeddi oğul istərəm 1970-ci ildə Səməd Vurğunun əsəri əsasında Tofiq Tağızadənin çəkdiyi film. Film 20-ci illərin komsomolçularının mübarizələrindən bəhs edir.
17
Film Fiction | Aprel, №8
8
Təhminə
1993-cü ildə Anarın "Beş mərtəbəli evin altıncı mərtəbəsi" əsəri əsasında Rasim Ocaqovun çəkdiyi "Təhminə" filmi. Film uğursuz məhəbbət tarixçəsindən bəhs edir. Qeyd edək ki, filmdə türk aktrisasının da çəkilməsi təsadüfi deyil. Səbəb yerli aktrisaların açıq səhnələrdən imtinası olub.
9
Ölsəm bağışla
Rüstəm İbrahimbəyovun ssenarisi və Rasim Ocaqovun rejissorluğu ilə 1989-cu ildə çəkilmiş bir film. Film bir insanın daxili mübarizəsi fonunda cərəyan edir və faciə ilə bitir.
10
Anarın "Gürcü familiyası" əsəri əsasında rejissor Arif Babayevin 1971-ci ildə ekranlaşdırdığı film. İllər sonra iki sevgilinin bir günlük görüşündən bəhs edir.
11 Bir cənub şəhərində
1969-cu ildə Rüstəm İbrahimbəyovun əsəri əsasında Eldar Quliyevin rejissor kimi kinoda ilk işi olan film. Filmin Azərbaycan dilində olan versiyasında finalda Muradın Tofiqi öldürüb- öldürmədiyi və ya yaraladığı müəmmalı görünür. Rus dilinə dublyaj edilmiş versiyasında finaldakı dialoqdan bəlli olur ki, Murad Tofiqi nə öldürür, nə də yaralayır. Sadəcə onu milisə izahat yazmaq üçün çağırırlar. |