Ekspertizasi dərsliK

 

5.3.4

. Qablaşdırma və

 markalanma 

 

5962  saylı  QOST-a  uyğun  olaraq  etil  xam-spirti  və 

rektifikasiya  olunmuş  spirt  xüsusi  hazırlanmış  sisternlərə  yaxud 

çənlərə  doldurulur.  Çəllək  (QOST  13950  yaxud  QOST  6247), 

butulka  (SS  6-09-108),  balon  (QOST  5717)  yaxud  bidonlarda 

(QOST 5105) saxlamağa və nəql olunmağa yol verilir. Bütün bu 

qablar  rezin  qapaqla,  tıxacla  bağlanır,  plomb  yaxud  möhürlə 

hermetikləşdirilir.  

Balonlar  xüsusi  qutu  və  səbətlərə  yığılır.  Polad, 

sinkləşdirilmiş çəllək və bidonların tətbiqi yol verilmir. 

Hər  çəllək  yuyulmayan  rənglə  markalanır,  hər  butulka, 

bidondan davamlı kardon asılır və üzərinə aşağıdakılar əks olunan 

etiket yapışdırılır: 

437 



 

«Oddan təhlükəlidir» yazısı; 



 

Hazırlayıcı - müəssisənin və onun daxil olduğu təşkilatın 

adı; 



 

Spirtin adı; 



 

Spirtin miqdarı, dal; 



 

Brutto kütləsi, kq; 



 

Dövlət standartının nömrəsi. 

95%-li  içilən  etil  spirti  tutumu  0,5  və  0,25  dm

3

  olan  şüşə 

butulkalara doldurulur (QOST 11117). 

Spirtin  normal  tutumundan  aşağıdakı  kənara  çıxmalara  yol 

verilir:  

tutumu 0,5 dm

3

olan butulkalarda 4,0 sm

3

, 

tutumu 0,25 dm

3

olan butulkalarda 2,5 sm

3

. 

Partiyadan  götürülmüş  25  butulkada  tutumdan  orta  kənara 

çıxmalar aşağıdakından çox olmamalıdır: 

tutumu 0,5 dm

3

olan butulkalarda ±2 sm

3

, 

tutumu 00,25 dm

3

olan butulkalarda ±1 sm

3

. 

Spirt  doldurulmuş  butulkalar  qəbul  olunmuş  qaydada  elə 

yığılır  ki,  onlar  üfüqi  vəziyyətdə  olmaqla  iki  gün  müddətində 

axıtmamalıdır.  

Butulkalar  aşağıdakı  məlumatlar  əks  olunan  etiket 

yapışdırılmaqla markalanır. 



 

Məhsulun adı; 



 

Ticarət markası; 



 

Hazırlayan,  qablayan  ixracatçı,  idxalçının  adı,  yerləşmə 

yeri, ölkənin adı və yerləşdiyi yer; 



 

Hazırlayıcının əmtəəlik nişanı; 



 

Tündlük (etil spirtinin həcmdə payı), %; 



 

Tutumu, dm

3

; 



 

Doldurma tarixi (etiketin əks, yaxud üz tərəfində, qapaqda 

yaxud  əks  etiketdə,  yaxud  birbaşa  istehlak  tarasında  oxunmaq 

üçün əlverişli olan yerdə əks etdirilir); 



 

Məhsul  hazırlanması  və  ola  bilsin  ki,  eyniləşdirilməsinin 

438 

uyğun olduğu normativ yaxud texniki sənədin ifadəsi; 



 

Sertifikatlaşdırmaya dair məlumat.  

Butulkalar  ağac  qutulara  yığılır.  Onun  üst  hissəsində 

yuyulmayan rənglə aşağıdakı məlumatlar əks etdirilir: 



 

“oddan təhlükəlidir” yazısı; 



 

Hazırlayan müəssisənin adı; 



 

Spirtin adı; 



 

Butulkaların miqdarı və tutumu; 



 

Brutto kütləsi; 



 

Doldurulma tarixi; 



 

Həmin satandartın ifadəsi; 



 

“Yuxarı” və “Ehtiyatı olun şüşə” yazısı.  

Uzaq şərqdən və digər çətin daxil olan yerlərdən yola salınan 

spirt başqa bir Dövlət Standartı ilə qablanır.  

 

5.4. N

əql olunması və

 

saxlanması

 

 

Spirt  həmin  növ  nəqliyyatda  yük  daşınma  qaydaları  nəzərə 

alınmaqla bütün nəqliyyat növləri ilə nəql olunur. 

Etil  xam  spirti  və  rektifikasiya  olunmuş  etil  spirti  istehsalat 

binalarından kənarda sisternlərdə, çənlərdə, spirt saxlayıcılarında, 

butulka  və  bidonlarda  saxlanır.  Bu  zaman  çəlləklər  ştabellərə 

yığılır.  Hər  ştabelin  eni  və  hündürlüyündə  ən  çoxu  2  çəllək 

olmalıdır. Butulka və bidonlar bir cərgə yığılır. 

İçilən butulka spirtləri Dövlət Standartına uyğun saxlanır.  

Spirtin saxlanma müddətinə məhdudiyyət qoyulmur.  

İçilən spirt şüşə butulkalarda nəql olunduqda onun qırılmasına 

görə itki normaları nəzərdə tutulur (cədvəl 5.9).  

 

 

439 

Cədvəl 5.9 

Şüşə butulkalarda spirtin daşınmasında verilən itki 

normaları 

Alkoqollu içkilərin 

adı 

Nəql olunan qabın növü 

İtki normaları, % 

İçilən spirt, araq, rom, 

viski 

Qerf kardonlu qutular 

0,02 

0,04 

Şərab, konyak, likor-

nalivka məmulatları 

Taxta qutular, polietilen 

və tara avadanlıqları 

0,02 

0,02 

 

 

 

440 

ƏDƏBİYYAT

 

 

1.

 

Abasov  İ.  Azərbaycanın  və  dünya  ölkələrinin  kənd 

təsərrüfatı. Bakı, “Şərq-Qərb” nəşriyyat evi, 2013, 712 səh. 

2.

 

Nəbiyev Ə.Ə. Şərabın kimyası. Bakı: Elm, 2010, 472 səh.  

3.

 

Fətəliyev  H.K.,  Məmmədov  F.Y.  Şərabın  kimyası.  Gəncə, 

1984, 62 səh. 

4.

 

Fətəliyev H.K. Şərabın texnologiyası. Gəncə, 1986, 97 səh. 

5.

 

Fətəliyev H.K. Şərabçılıq. I hissə. Bakı: Bilik, 1995, 260 səh. 

6.

 

Fətəliyev  H.K.  Şərabçılıq.  II  hissə.  Bakı:  Bilik,  1995,  160 

səh. 

7.

 

Fətəliyev H.K. Alkoqollu içkilərin texnologiyası. Bakı: Elm, 

2007, 516 səh. 

8.

 

Fətəliyev H.K., Mikayılov V.Ş. Tünd alkoqollu içkilər. Bakı: 

Elm, 2007, 172 səh. 

9.

 

Fətəliyev H.K. Bitkiçilik məhsullarının saxlanması və emalı 

texnologiyası. Bakı: Elm, 2010, 432 səh. 

10.

 

Fətəliyev H.K. Şərabın texnologiyası. Bakı: Elm, 2011, 596 

səh. 

11.

 

Fətəliyev H.K., Mikayılov V.Ş. Qida məhsulları mühəndis-

liyinin hesabatları. Bakı, Kooperasiya. 2012, 176 səh. 

12.

 

Fətəliyev H.K. Bitkiçilik məhsullarının saxlanması və emalı 

texnologiyası  fənnindən  praktikum.  Bakı,  Elm,  2013,  228 

səh. 

13.

 

Cəfərov F.N., Fətəliyev H.K. Funksional qida məhsullarının 

texnologiyası. Bakı, Elm, 2014, 384 səh. 

14.

 

Hüseynov  D.  Müalicə  suyu.  Sovet  kəndi  qəzeti,  26  avqust 

1975. 

15.

 

Şərifov  F.H.  Azərbaycan  üzümü.  Bakı:  Öndər  nəşriyyatı, 

2005, 224 səh. 

16.

 

Mikayılov  V.Ş.  Qida  məhsullarının  dequstasiyası.  Bakı, 

Kooperasiya nəşriyyatı, 2012, 384 səh. 

17.

 

Гусейнов  А.П.  Агаев  И.Х.  Бадамлинская  минеральная 

вода. Баку, «Азернешр», 1962. 

441 

18.

 

Валуйко  Г.Г.  Технология  виноградных  вин.  2001,  624 

стр. 

19.

 

Великая  Е.И.,  Суходол  В.Ф.  Лабораторный  практикум 

по  курсу  общей  технологии  бродильных  производств 

(общие  методы  контроля)  2-ое  изд.  перераб.  и  доп. 

Москва ЛиПП, 1983, 312 стр. 

20.

 

Макаров  А.С.  Производство  шампанского.  Под.  ред. 

Валуйко Г.Г. Симферополь: «Таврида», 2008, 416 стр. 

21.

 

Мартыненко  Э.Я.  Технология  коньяка.  Симферополь: 

«Таврида», 2003, 320 стр. 

22.

 

Мальцев П.М., Зазирная М.В. Технология безалкоголь-

ных  и  слабоалкогольных  напитков.  М.  «Пищевая  про-

мышленность». 1970, 354 c. 

23.

 

Методы технохимического контролья в виноделии. Под. 

ред.  Гержиковой  В.Г.  Симферополь:  «Таврида»,  2002, 

260 стр. 

24.

 

Николаева М.А. и др. Идентификация и фальсификация 

пищевых продуктов.  Москва, Экономика, 1996 (Товар-

ный справочник). 

25.

 

Карпов  С.С.  Чумак  Ж.Я.  Напитки  нашего  стола.  М.: 

1983. 

26.

 

Кишковский З.Н. Технология вина. М.: ЛиПП, 1984, 504 

стр. 

27.

 

Кишковский З.Н., Скурихин И.М. Химия вина. М.: Аг-

ропромиздат, 1988, 253 стр. 

28.

 

Колчева Р.А. Ермолаева Г.А. Производство пива и без-

алкогольных напитков. М.: «Агропромиздат», 1985. 

29.

 

Фаталиев  Х.К.  Совершенствование  технологии  Азер-

байджанских вин. Баку: Элм, 2004, 134 стр. 

30.

 

Фаталиев Х.К., Кишковский З.Н., Джабраилов А.Д. Пер-

спективы  применение  электроконтактного  нагрева  при 

выработке виноградного сока и других продуктов. Баку: 

АзНИИНТИ, 1989, 30 стр. 

31.

 

Позняковский В.М., Помазова В.А., Кисилева Т.Ф. и др. 

442 

Экспертиза  напитков.  4-е  изд.,  испр.  и  доп.  –  Новоси-

бирск: Изд-во Новосиб.ун-та, 2001, 384 стр. 

32.

 

Позняковский В.М. Гигенические основы питания и экс-

пертизы продовольственных товаров. Учебник. Новоси-

бирского ун-та,1996. 

33.

 

Плотникова Т.В., Позняковский В.М., Ларина Т.В., Ели-

сеева Л.Г. Экспертиза свежик плодов и овощей. Новоси-

бирск, 2001, 302 стр. 

34.

 

Скрипников Ю.Г. Производство плодоягодных вин и со-

ков. М. «Колос», 1983, 256 c. 

35.

 

Стабников  В.Н.  Перегонка  и  ректификация  этилового 

спирта изд. 2-е. М., ПП., 1969, 456 стр. 

36.

 

Справочник  товароведа  продовольственных  товаров. 

М., Экономика, 1987, 367 стр. 

37.

 

Шепелев А.Ф. и др. Товароведение и экспертиза. Вкусо-

вых и алкогольных товаров. Изд-во «Март», Ростов-на-

Дону, 2001