Dərslik mövcud proqram əsasında yazılaraq "Təsviri incəsənətin nəzəriyyəsi"nin
Yüklə 3,29 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
“Əl” nəzəriyyəsi.
Təsviri sənətin yaranması haqqında nəzəri fikirlərdən digərini şərti olaraq “Əl nəzəriyyəsi” adlandırmaq olar. Belə ki, Avropa mağaralarına baxsaq görərik ki, paleolit dövrünün bir çox ma- ğaralarında insan əlinin təsvirlərinə rast gəlmək mümkündür. Əl təsvirləri öz inkişafında iki mərhələ keçib: ilkin mərhələ – real- lığı ilə seçilən insan əllərin təsviri ilə müşaiət olunub. Ehtimal olunur ki, bu təsvirlər daş səthinə qoyularaq, real insan əllərinin trafaret təsvirləri olmuşlar. Daşın üzərinə qoyulmuş əl perimetr boyu cizgilənir, sonra isə təsvir olunmuş əlin kənarları (fonu) rənglənirdi. Digər üsul ilə yaradılmış əl təsvirləri isə əksinə, rəng hazırlanandan sonra əllər rəngə batırılaraq, qayanın səthinə sıxı- lır və beləliklə əl təsvirləri əldə olunmuşlar. Beləliklə, “pozitiv” və “neqativ” üsul ilə yaradılmış əl təsvirləri meydana gəlir. İkinci mərhələdə isə ibtidai insan məqsədyönlü şəkildə, natu- ranın müşahidəsi və yaddaşa əsasən təsvir etməsi meydana gəlir. Beləliklə, təsvir yaratmanın ilkin və ən sadə metodikası yarandı. Məlum olduğu kimi, təsviri incəsənətin gələcək inkişafı məhz kontur cizgiləri vasitəsilə təsvir olunan obyekti “əhatələmək”, onu ətraf məkandan xətt vasitəsilə “ayırmaq” prinsipi üzərində cərəyan etmişdir. Bu nəzəriyyənin tərəfdarlarının fikirlərinə görə, təsviri incəsənətin yaranması məhz belə sadə təsvirlərdən başladı. İnsan ilk dəfə olaraq öz əlinin konturlarını cızdı və başa düşdü ki, belə təsvir yaratmaq olar (tanınan təsvir). Beləliklə, təsvir yaratmanın ilkin və ən sadə metodikası yarandı. Məlum olduğu kimi, təsviri incəsənətin gələcək inkişafı məhz kontur cizgiləri vasitəsilə təsvir olunan obyekti əhatələmək, onu ətraf məkandan xətt vasitəsilə “ayırmaq” prinsip üzərində cərəyan etmişdir. |