Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları
Yüklə 1,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
35-Yaldızı Kazımak
Ekvador’dan evime döndükten kısa bir süre sonra, ABD, Birinci Körfez Savaşı’ndan (1991) 12 yıl sonra ikinci defa Irak’ı işgal etti.(2003) ET’ler başarısız olmuştu. Çakallar da başarısız olmuştu. Onun için genç erkek ve kadınlar çöl kumları arasında ölmek ve öldürmek için gönderilmişlerdi. İşgalin gündeme getirdiği önemli ama çok az sayıda Amerikalının üzerinde düşüneceğine inandığım bir soru, bunun Suud Hanedanı için ne anlama geleceği idi. ABD, bazı tahminlere göre Suudi Arabistan’dan daha fazla petrole sahip olan Irak’ı ele geçirirse, 1970’lerde Suud kraliyet ailesi ile yapmış olduğumuz Suudi Arabistan Para Aklama Tezgahı ile başlayan anlaşmaya sadık kalmayı sürdürmenin pek bir gereği kalmayacak gibi görünüyordu. Saddam’ın sonu, Panama’da Noriega’nın sonu gibi, denklemi değiştirecekti. Panama’da, kuklalarımızı bir kere iktidara geri getirdikten sonra, Torrijos ve Carter’in yaptığı anlaşmanın şartlarını dikkate almadan, Kanal’ı kontrol etmiştik. O zaman, Irak’ı kontrol edince, OPEC’i de parçalayabilecek miydik? Suud kraliyet ailesi, küresel petrol
politikası sahnesinde artık önemsiz mi olacaktı? Bazı uzmanlar, Bush’un, tüm kaynaklarımızı Afganistan’da El Kaide’nin peşinde koşmaya yöneltmek yerine, niye Irak’a saldırmış olduğunu sorgulamaya başlamıştı bile. Acaba, bu yönetimin -bu petrol ailesinin- bakış açısından, garantili petrol kaynakları sağlamak ve inşaat kontratları için neden yaratmak, teröristlerle savaşmaktan daha önemli olabilir miydi?
Ancak, olası bir sonuç daha vardı; OPEC gücünü yeniden ortaya koymaya çalışabilirdi. ABD Irak’ı ele geçirirse, diğer petrol zengini ülkelerin petrol fiyatlarını artırmak ve/veya petrol arzını düşürmekle kaybedecekleri çok bir şey olmayabilirdi. Bu olasılık, sonuçlarını uluslararası finans dünyasının dışındaki pek az kişinin tahmin edebileceği ama jeopolitik dengeleri altüst edip, sonunda şirketokrasinin oluşturmak için bu kadar çaba harcadığı sistemi alaşağı edebilecek bir başka senaryo ile de
bağlantılı idi. Aslında, tarihin ilk gerçek küresel imparatorluğunun kendini imha etmesine neden olacak yegâne etken olabilirdi. Son tahlilde, küresel imparatorluk büyük ölçüde, doların dünyada standart para birimi olarak kullanıldığı ve ABD darphanesinin de bu dolarları basmaya yetkili olduğu gerçeğine dayanır. Böylece, Ekvador gibi ülkelere, hiçbir zaman geri ödemeyeceklerini bildiğimiz borçlar veririz; hatta borçlarını ödemelerini istemeyiz de; elimize koz veren, bizim diyetimiz olan da budur. Normal şartlar altında, sonunda kendi kaynaklarımızı tüketme riskini taşırız; sonuçta, borç veren hiçbir kimse, geri gelmeyen çok fazla miktarda borcu kaldıramaz. Ancak, bizimkiler normal şartlar değildir. ABD’nin bastığı paranın arkasında altın
desteği yoktur.
Aslında, dünyanın genelde ekonomimize ve bizi
desteklemesi için yarattığımız imparatorluğun gücünü ve kaynaklarını kullanabilme becerimize olan güveni dışında, hiçbir şey tarafından desteklenmemektedir. [109] Dolar basma olanağımız bize inanılmaz bir güç sağlamaktadır. Bu, diğerlerinin yanında, hiçbir zaman ödenmeyecek borçlar vermeye devam edebileceğimiz ve kendimizin de yüksek miktarlarda borca girebileceğimiz anlamına gelir. 2003 yılının başında ABD’nin milli borcu 6 trilyon doları geçmişti ve yıl sonundan önce de 7 trilyon dolara -Amerikan vatandaşı başına kabaca 24 bin dolar- ulaşması bekleniyordu. Bu borcun çoğu Asya ülkelerine, özellikle de, Amerika ve dünya pazarlarına yaptıkları - elektronik eşya, bilgisayar, araba, küçük ev aletleri ve tekstil ürünleri dahil- tüketici malı satışlarından elde ettikleri gelirler ile ABD Hazine senetleri (temelde, borçlanma senetleri) satın alan Japonya ve Çin’e idi. Dünya standart para birimi olarak doları kabul etmeye devam ettiği sürece, bu aşırı borç şirketokrasi için ciddi bir engel oluşturmaz. Ancak, başka bir para birimi gelip de doların yerini almaya kalkacak olursa ve ABD’nin alacaklılarından bazıları (örneğin, Japonya veya
Çin) alacaklarını istemeye karar verirse, bu durum radikal olarak değişir. ABD, kendini birdenbire son derece tehlikeli ve nazik bir durumda bulabilir. Aslında, bugün böyle bir para biriminin varlığı artık kuramsal olmaktan çıkmıştır; 1 Ocak 2002’de uluslararası finans sahnesine giren Euro’nun prestiji ve gücü her geçen ay artmaktadır. Euro, Irak işgalinin intikamını almak isteyecek ya da herhangi bir nedenden ötürü ABD’ye karşı gücünü kullanmaya karar verecek bir OPEC için olağanüstü bir fırsat oluşturmaktadır. OPEC, standart para birimi olarak dolar yerine euro kullanmaya karar verirse, bu, şirketokrasiyi temelinden sarsar. Böyle bir şey olur da, bir veya iki büyük alacaklı, borçlarımızı euro cinsinden ödememizi talep ederse, bunun etkisi çok büyük olur. 18 Nisan 2003 Paskalya Cuma’sı sabahı, evimden ofis olarak kullandığım garajıma olan kısa
mesafeyi yürüyüp, masama oturup,
bilgisayarımı açıp, her zaman yaptığım gibi New |