Küresel düzeyde sağlığın gelişmesi de geçerli istatistiklerin elde edilebilirliği ile mümkün olacaktır.
Küresel düzeyde sağlığın gelişmesi de geçerli istatistiklerin elde edilebilirliği ile mümkün olacaktır.
Bir ülkede farklı bölgelerde, yaşa, hastalık nedenine ve cinsiyete göre ölüm nedenlerini bilmek; hastalıklara yönelik halk sağlığı programlarının değerlendirmesini yapmak için esastır.
WHO, ülkelerde bu tür bir kayıt sisteminin güçlendirilmesi ve ölüm nedeni istatistiklerinin üretilmesini “acil” bir ihtiyaç olarak belirtmektedir.
Tıbbi sertifikasyonla birlikte ölüm ve ölüm nedeni istatistikleri konusunda doğru ve tam zamanlı veriye sahip olmak.
Tıbbi sertifikasyonla birlikte ölüm ve ölüm nedeni istatistikleri konusunda doğru ve tam zamanlı veriye sahip olmak.
Bu nedenle ölüm nedeni istatistikleri için ülkede tam işleyen bir “idari kayıt” sistemi oluşturmak.
Bu kayıt sistemi ile yaş, cinsiyet, ikamet ve nedene ait değişkenleri derlemek.
Hastane ölümleri toplam ölümlerin 1/5’ini teşkil etmektedir.
Hastane ölümleri toplam ölümlerin 1/5’ini teşkil etmektedir.
Cinsiyet ve hastalık bazında verilebilmekte, ancak yaş ve ikamet edilen yer (il ve ilçe) bazında verilememektedir.
Ölümlerin rapor edilmesi ve ölüm nedenlerinin kodlanması WHO ve Eurostat standartlarına göre yapılmamaktadır. Uluslararası kıyaslanabilirliği yoktur.
Ölümlerin bildirimi ve ICD-10’a göre kodlanması konularında kalite problemi vardır.
Bu nedenle, Sağlık Bakanlığının politika belirleme ve program geliştirmede hastane ölümlerini kullanması sakıncalı görülmektedir.
Ülkemize ait ölüm nedeni istatistiklerinin hem Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’nün hem de Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat)’nin belirlediği standartlarda üretmektir.
Ülkemize ait ölüm nedeni istatistiklerinin hem Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’nün hem de Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat)’nin belirlediği standartlarda üretmektir.
Ölüm Nedenleri istatistiklerinin kalitesi, ölüm belgesinde yer alan bilgilerin kalitesine bağlıdır.
Ölüm Nedenleri istatistiklerinin kalitesi, ölüm belgesinde yer alan bilgilerin kalitesine bağlıdır.
Ölüm Nedenleri formunun kalitesi hekimin nasıl doldurduğuna bağlıdır
Form WHO ve Eurostat standartlarına uygun olarak düzgün olarak doldurulmalıdır.
Dolayısıyla Ölüm Nedenleri istatistiklerinin kalitesi, formu dolduran hekimin dolduruş şekline bağlıdır.
Mortalite verileri aşağıda sıralananları belirlemek için temel araçtır:
Toplum sağlığı problemleri
Risk grupları
Tıp ve toplum sağlığı araştırması için gereklilikler
Diğer ülkelerle olan farklılıklar
Önde gelen ölüm nedenleri
Müdahale öncelikleri
Ölüm nedenlerinin ve özellikle ölümün altta yatan sebebinin mümkün olduğunca belirgin ve açık bir şekilde raporlanması İstatistik ve araştırma açısından önemlidir.
Ölüm nedenlerinin ve özellikle ölümün altta yatan sebebinin mümkün olduğunca belirgin ve açık bir şekilde raporlanması İstatistik ve araştırma açısından önemlidir.
Tıbbi görüşün en iyi şekilde raporlanması ölüm nedenleri istatistiklerinin kalitesini artırır.
• Ölümleri belgelemek için ulusal kanunlar hakkında bilgi sahibi olmalı ve hayati kayıtların mahremiyetine saygı göstermelidir;
• Ölümleri belgelemek için ulusal kanunlar hakkında bilgi sahibi olmalı ve hayati kayıtların mahremiyetine saygı göstermelidir;
• DSÖ yönergelerine göre ve el kitabında verilen talimatları takiben Ölüm Belgesini doldurmak için doğru yöntemi bilmelidir;
• Doldurulmuş ve imzalanmış ölüm belgelerinin ulusal kanunlara göre hızlı bir şekilde elde edilmesini temin etmelidir;
• Belgenin hazırlanması sırasında mevcut bütün bilgileri kullanmalıdır;
• Otopsi veya ayrıntılı soruşturma sonuçlarında ölüm nedeni rapor edilen nedenden farklı olarak ortaya çıktığı durumlarda düzeltilen belgeyi sorumlu kişiye teslim etmelidir.
Aile hekimine bağlı olan nüfusta gerçekleşen doğal ölümlerde ölümün gerçekleştiği yere giden aile hekimi ölüm belgesinin tamamını doldurmakla yükümlüdür. Görevlendirilmesi halinde kendine bağlı olmayan nüfus için de bu belgeyi doldurmalıdır.
Aile hekimine bağlı olan nüfusta gerçekleşen doğal ölümlerde ölümün gerçekleştiği yere giden aile hekimi ölüm belgesinin tamamını doldurmakla yükümlüdür. Görevlendirilmesi halinde kendine bağlı olmayan nüfus için de bu belgeyi doldurmalıdır.
Ölüm belgesini doldurduktan sonra aile hekimi kendi kaşesini basıp imzalamakla yükümlüdür (belgenin üç nüshası için)
Toplum sağlığı merkezindeki referans hekim tarafından, ölüm belgesinin,
Toplum sağlığı merkezindeki referans hekim tarafından, ölüm belgesinin,
- 1. nüshası ölüm belgesinin doldurulduğu ayı takip eden ayın ilk haftası resmi yazı ile İl Sağlık Müdürlüğü’ne gönderilir. İl Sağlık Müdürlüğü’nün sorumlu hekimi de aynı ayın 3. haftasında Türkiye İstatistik Kurumu Bölge Müdürlüğü’ne iletilmesinden sorumludur.
- 3. nüshası ise toplum sağlığı merkezindeki referans hekim/ilgili birim tarafından muhafaza edilecektir.
Referans Eğiticiler tarafından Sağlık Kurumlarındaki Hekimlere verilecek ve organizasyonu referans hekim/hekimler gerçekleştirir.
24 Kasım-19 Aralık tarihleri arasında gerçekleşecek
Katılımcılar ve iletişim bilgileri, eğitimi veren referans hekim bilgileri de eklenerek elektronik ortamda TÜİK Bölgeye gönderilmek üzere İl Sorumlusu’na /iletilecek.
http://www.kastamonu.saglik.gov.tr/
http://www.tuik.gov.tr/indir/sid/olum_nedeni.zip
Broşür
Eğitim El Kitabı
Ölüm Belgesi
TÜİK Kastamonu Bölge Müdürlüğü
TÜİK Kastamonu Bölge Müdürlüğü
Tel: 3662155092
Fax:3662155089
Elif KILIÇ (TÜİK Kastamonu Sorumlusu)
5334124366
Belgeleyici hekimin ölüm nedenleri ve bazı demografik bilgileri en iyi, en açık ve doğru şekilde vermesini sağlar;
Belgeleyici hekimin ölüm nedenleri ve bazı demografik bilgileri en iyi, en açık ve doğru şekilde vermesini sağlar;
İstatistiki açıdan ve toplum sağlığı açısından en iyi altta yatan nedeni elde edebilmek için bilgileri organize eder
Ölüm belgesi 3 nüshadan oluşmaktadır.
1.Nüsha istatistiki amaçlı TÜİK’e gönderilecektir
2.Nüsha Defin Ruhsatı olarak kullanılacaktır
3.Nüsha Sağlık kurumunda kalacaktır.
Ölüm belgesi yedi bölümden oluşmaktadır.
Ölüm belgesi yedi bölümden oluşmaktadır.
A: Ölen kişinin bilgileri
B: Ölüm tarihi, ölüm yeri
C: Ölümün şekli
D: Yaralanma
E: Otopsi
F: Bebek Ölümlülüğü ve Ölü Doğum
G: Anne Ölümlülüğü
H: Ölüm nedeni
Bu bölümde ölen kişiye ait bilgiler alınacaktır.
Bu bölüm ölen kişinin nüfus cüzdanı kullanılarak doldurulmalıdır.
Eğer ölen kişinin nüfus cüzdanı mevcut değilse, * işareti olan satırlar doldurulmayacaktır.
Ölen kişinin
TC kimlik numarası, uyruğu, adı soyadı, baba adı, doğum tarihi, nüfusa kayıtlı olduğu ilçe, cilt no, aile sıra no, birey sıra no, cinsiyeti, öğrenim durumu, meslek ve daimi ikametgahı ilgili satıra yazılacaktır.
Ölen kişinin ölüm tarihi ve ölüm yeri sorgulanmaktadır. Ölüm tarihi; saat, gün, ay ve yıl olarak ilgili kutucuklara yazılacaktır.
Ayrıca kişinin öldüğü yer neresi ise bu da ilgili kutucuğa işaretlenecektir.
Ölen kişinin ölüm şekli sorgulanmaktadır.Doğal ölüm, intihar, cinayet, trafik kazası, iş kazası, diğer kazalar, diğer, araştırma aşamasında ve bilinmeyen seçeneklerinden bir kutucuk işaretlenecektir.
-Ölümün şekli henüz belli değil ise (cinayet/intihar vs.) ‘araştırma aşamasındadır’ kutucuğu işaretlenmelidir.
Eğer ölüm yaralanma sonucu gerçekleşmişise iş yerinde olup olmadığı sorgulanarak yaralanmanın tarihi (gün, ay ve yıl) olarak yazılacak ve yaralanmanın yeri için ilgili kutucuk işaretlenecektir.
Eğer ölüm yaralanma sonucu gerçekleşmişise iş yerinde olup olmadığı sorgulanarak yaralanmanın tarihi (gün, ay ve yıl) olarak yazılacak ve yaralanmanın yeri için ilgili kutucuk işaretlenecektir.
Eğer ölüm yaralanma sonucu gerçekleşmemişise
E Bölümünden devam edilecektir.
Eğer ölüm sonucunda otopsi* yapılmış ise otopsi bulguları ve bulgu sonucunda daha fazla bilgi elde edilip/edilmediği sorgulanacak ve ilgili kutucuklar işaretlenecektir.
Eğer ölüm sonucunda otopsi* yapılmış ise otopsi bulguları ve bulgu sonucunda daha fazla bilgi elde edilip/edilmediği sorgulanacak ve ilgili kutucuklar işaretlenecektir.
Altta yatan ölüm nedeni, doğrudan ölüme yol açan hastalık veya durumdur;
Önceki neden(ler) altta yatan ölüm nedeniyle bağlantılı olan her türlü durum;
Katkıda bulunan nedenler, ölüme yol açan olaylar zincirinin parçası olmayan ancak formu dolduran kişiye göre ölüme katkıda bulunmuş olan hastalıklar veya durumlardır;
Bölüm I’e rapor ediniz: (daha az satırın kullanılabileceği gibi gerektiğinde daha fazla satırın da eklenebileceğini unutmayınız)
Bölüm I’e rapor ediniz: (daha az satırın kullanılabileceği gibi gerektiğinde daha fazla satırın da eklenebileceğini unutmayınız)
Satır a: En son ölüm nedeni
Bağlı olarak
Satır b: Önce gelen nedenler
Bağlı olarak
Satır c: Önce gelen nedenler
Bağlı olarak
Satır d: Altta yatan ölüm nedeni
Bölüm II’ye rapor ediniz: Ölüme katkıda bulunan diğer önemli hastalık veya durumlar.
Erkek, 58 yaşında
Erkek, 58 yaşında
I a) serebral hemoraji 1 ay
b) nefrit 5 ay
c) hepatik siroz 2 yıl
d) alkolizm 15 yıl
II
A KUTUSU: Lütfen bütün gerekli bilgileri raporlayınız
B KUTUSU: Lütfen ölüm tarihini raporlayınız; Ölüm yeri: Ev
C KUTUSU: Ölüm şekli: Doğal
D KUTUSU: Ölüm yaralanma sonucu mu gerçekleşti: Hayır
E KUTUSU: Otopsi yapıldı mı: Hayır
Erkek, 73 yaşında
Erkek, 73 yaşında
I a. Muhtemel akut miyokard enfarktüs dakikalar
b. Koroner arter hastalık 1 yıl
c. Şiddetli hipertansiyon 8 yıl
d.
II Ateroskleroz 12 yıl
A KUTUSU: Lütfen gerekli bütün bilgileri raporlayınız
B KUTUSU : Lütfen ölüm tarihini raporlayıcı; Ölüm yeri: Ev
C KUTUSU : Ölüm şekli: Doğal
D KUTUSU : Ölüm yaralanma sonucu mu gerçekleşti: Hayır
E KUTUSU : Otopsi yapıldı mı: Hayır
Kadın, 86 yaşında
Kadın, 86 yaşında
I a) Pulmoner Emboli 1 gün
b) Ameliyat edilmiş Femur Kırığı 1 hafta
c) Evde merdivenlerden düşmüş 1 hafta
d)
II Alzheimer hastalığı 8 yıl
A KUTUSU : Lütfen gerekli bütün bilgileri raporlayınız
B KUTUSU : Lütfen ölüm tarihini raporlayınız; Ölüm yeri: Hastane
C KUTUSU : Ölüm şekli: Kaza
D KUTUSU : Ölüm yaralanma sonucu mu gerçekleşti:Evet;
İşte yaralanma: Hayır;
Lütfen yaralanma tarihini yazınız;
Yaralanma yeri: Ev;
E KUTUSU : Otopsi yapıldı mı: Hayır
G KUTUSU : Anne ölümü değil
Erkek, 39 yaşında
Erkek, 39 yaşında
I a) Bronkopnömoni 4 gün
b) Akciğer tüberkülozu 10 ay
c) Edinsel bağışıklık yetersizliği sendromu 7 yıl
d)
II
A KUTUSU: Lütfen gerekli bütün bilgileri raporlayınız
B KUTUSU : Lütfen ölüm tarihini raporlayınız; Ölüm yeri: Hastane
C KUTUSU : Ölüm şekli: Doğal
D KUTUSU : Ölüm yaralanma sonucu mu gerçekleşti : Hayır;
E KUTUSU : Otopsi yapıldı mı: Hayır
Lütfen belirtmeyi unutmayınız:
Lütfen belirtmeyi unutmayınız:
İyi huylu(benign) , kötü huylu(malign) ya da belirsiz olup olmadığını;
Primer bölgenin bilinip bilinmediğini;
Eğer biliniyorsa morfolojik türü;
Eğer biliniyorsa metastaz bölge(ler) ve primer bölgeyi belirtiniz.
“bölgeden metastatik” ifadesi primer bölgeyi (bölgeleri) ifade eder;
“bölgeye metastatik” ifadesi seconder bölgeyi (bölgeleri) ifade eder;
“karsinomatoz”, “karsinoz”, “büyüme”, “kötü huylu tümör” vs. gibi belirli olmayan terminolojiden mümkün olduğu kadar kaçının;
Lösemiyi “akut", “sub-akut” veya “kronik” olarak tanımlayın ve ilgili hücre türünü açıklayın.
Kadın, 47 yaşında
Kadın, 47 yaşında
I a) Kronik karaciğer yetersizliği 1 hafta
b) Karaciğerde sekonder malign neoplazma 2 ay
c) Aksiller lenf nodlarında sekonder malign neoplazma 7 ay
d) Memenin merkez kısmında karsinom 8 ay
II Diyabetes mellitus 11 yıl
A KUTUSU: Lütfen gerekli bütün bilgileri raporlayınız
B KUTUSU : Lütfen ölüm tarihini raporlayınız; Ölüm yeri:Hastane
C KUTUSU : Ölüm şekli: Doğal
D KUTUSU : Ölüm yaralanma sonucu mu gerçekleşti : Hayır;
E KUTUSU : Otopsi yapıldı mı: Hayır
Erkek, 3 saat
Erkek, 3 saat
Çocuk zayıf durumda spontan olarak doğmuştur (Apgar skoru 2). İlk hamilelik ve 34. haftaya kadar normal seyrediyor. Anne’de (22 yaşında) vajinal hemoraji başladığında, ilk 24 saatte yardım istemiyor. Hastaneye getirildiğinde pre-şok halinde bulunuyor. Yapılan teşhis hemorajik abrupsiyo plasenta. Bebek (2.280 gr.) anoksi belirtileriyle siyanotik olarak doğuyor ve üç saat içerisinde ölüyor.
I a) Anoksi 3 saat
b) Hemorajik abrupsiyo placenta 2 gün
c)
d)
II
A KUTUSU: Lütfen gerekli bütün bilgileri raporlayınız
B KUTUSU : Lütfen ölüm tarihini raporlayınız; Ölüm yeri: Hastane
C KUTUSU : Ölüm şekli: Doğal
D KUTUSU : Ölüm yaralanma sonucu mu gerçekleşti : Hayır;
E KUTUSU : Otopsi yapıldı mı: Hayır
F KUTUSU : Ölü doğum: Hayır
Bebek ölümü: Evet;
Lütfen annenin kimlik numarasını raporlayınız;
Lütfen doğum tarihini yazınız;
Annenin yaşı: 22
Doğum sırası: 01
Hamilelik süresi: 34 HAFTA
Doğum ağırlığı: 2280 GRAM
Koşullara bağlı olarak taşıt türünü (bisiklet, araba, ağır yük taşıtı, buldozer, tren,uçak, at, yolcu gemisi,yelkenli,...) belirtiniz;
Eğer birden fazla taşıt söz konusu ise kısaca tanımlayın ve belirtiniz;
Ölen kişinin içinde bulunduğu aracın türünü belirtiniz;
Ölen kişinin sürücü, yolcu, yaya veya aracın dışında olan biri olup olmadığını belirtiniz;
Eğer bir çarpışma gerçekleştiyse, çarpışmaya dahil olan araçların eşyalarını ve türlerini belirtiniz.
Kazanın meydana geldiği yeri belirtiniz (otoyolda, otoyol dışında, tren peronunda, kayak alanında, arazide, mısır tarlasında, limanda,...);
Taşıt kazalarına örnek
Erkek, 28 yaşında
I a) Beyin yaralanması dakikalar
b) Kafatası kırığı dakikalar
c) Trenle çarpışan arabada yolcu dakikalar
d)
II
A KUTUSU: Lütfen gerekli bütün bilgileri raporlayınız
B KUTUSU : Lütfen ölüm tarihini raporlayınız; Ölüm yeri: Diğer araç
C KUTUSU : Ölüm şekli: Trafik kazası
D KUTUSU : Ölüm yaralanma sonucu mu gerçekleşti : Evet;
İşte yaralanma: Hayır;
Lütfen yaralanma tarihini yazınız;
Yaralanma yeri: Cadde ve yol;
E KUTUSU : Otopsi yapıldı mı: Hayır
- İşe giderken(işyerinin servis aracı ile) trafik kazasında öldü ise;
