Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları
-Istırap İçindeki Bir Adamın İtirafları
Yüklə 1,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
19-Istırap İçindeki Bir Adamın İtirafları
Birkaç gün sonra, Emin beni arabayla Tahran’ın dışına çıkardı. Tozlu ve yoksul bir gecekondu mahallesinden ve eski bir deve yolundan geçip, çölün kıyısına geldik. Güneş arkamızda batarken arabayı palmiyelerle çevrili, çamurdan yapılmış bir grup küçük kulübenin yanında durdurdu. “Marko Polo’dan yüzlerce yıl geriye giden çok eski bir vaha,” diye açıkladı. Önümden, kulübelerden birine doğru yürüdü. “İçerideki adamın, sizin en saygın üniversitelerinizin birinden doktora derecesi vardır. Biraz sonra göreceğiniz nedenlerden ötürü, isimsiz kalması gerekiyor. Ona ‘Doktor’ diyebilirsiniz.” Ahşap kapıya vurduğu zaman içeriden boğuk bir yanıt geldi. Emin kapıyı itip, içeriye girmem için işaret etti. Sadece köşedeki alçak bir sehpanın üzerinde bulunan bir yağ lambasıyla aydınlanan, penceresiz küçük bir odaydı. Gözlerim alıştığı zaman toprak zeminin İran halılarıyla kaplı olduğunu gördüm. Sonra bir adamın bulanık silueti belirmeye başladı. Lambanın önünde, yüz hatlarını gizleyecek bir şekilde oturmuştu. Sadece, battaniyelere sarılmış ve başının etrafına bir şeyler sarmış olduğunu seçebiliyordum. Sehpa dışında odadaki tek eşya olan bir tekerlekli sandalyede oturuyordu. Emin, halının üzerine oturmamı işaret etti. Gidip adamı yumuşak bir şekilde kucaklarken, kulağına birkaç kelime fısıldadı, sonra da dönüp yanıma oturdu.
“Size Bay Perkins’den bahsetmiştim,” dedi. “Her ikimiz de sizi ziyaret etme fırsatını bulduğumuz için onur duyuyoruz, efendim.” “Bay Perkins. Hoş geldiniz.” Alçak ve boğuk bir sesle ve neredeyse aksansız bir şekilde İngilizce konuşuyordu. Daha iyi duyabilmek için öne doğru eğildim. “Önünüzde iflas etmiş bir adam görüyorsunuz,” dedi. “Her zaman böyle değildim. Bir zamanlar ben de sizin gibi güçlüydüm. Şah’ın yakın ve güvenilir bir danışmanıydım.” Uzun bir duraklama oldu. “Şahların Şahı, Kralların Kralı.” Ses tonu, kızgından öte üzüntülü gibi geldi. “Dünya liderlerinin çoğunu şahsen
tanıyordum. Eisenhower, Nixon, de Gaulle. Hepsi de bu ülkenin kapitalist cepheye geçmesinde yardımcı olmam konusunda bana güveniyordu. Şah, öksürük de olabilecek ama bana gülüş gibi gelen bir ses çıkardı. “Ve ben de Şah’a güveniyordum. Dediklerine inanıyordum. İran’ın verdiği sözü yerine getireceğinden ve İslam dünyasını yeni bir çağa götüreceğinden emindim. Şah’ın, benim yerine getirmek için doğduğumuza inandığımız görevi yerine
getirmesi, hepimizin kaderi gibi görünüyordu.” Battaniye yığını kıpırdadı; tekerlekli sandalye vızlar gibi bir ses çıkartıp, hafifçe döndü. Artık adamın
yüzünün profilini görebiliyordum; tıraşsız sakalı ve (o anda fark ettim) profilin düzlüğü. Burnu yoktu! Bir anda ürperdiğimi hissedip, nefesimi tuttum. “Çok hoş bir manzara değil, değil mi, Bay Perkins? Ne yazık ki aydınlıkta göremiyorsunuz. Gerçekten grotesk bir manzara.” Yine, boğuk bir
gülme sesi geldi. “Ama sizin de anlayacağınız gibi, isimsiz olarak kalmalıyım. Tabii ki, eğer uğraşırsanız kim olduğumu bulabilirsiniz ama o zaman da ölmüş olduğumu öğrenebilirsiniz. Ben resmi olarak
artık yokum.
Ama denemeyeceğinize eminim. Benim
kim olduğumu bilmemeniz, siz ve aileniz için daha hayırlı. Şah’ın ve SAVAK’ın kolu uzundur.” Sandalye vızlayarak eski konumuna döndü. Sanki o profili görmemem, yapılan vahşeti ortadan kaldırıyordu. Rahatladığımı hissettim. O zamanlar, bazı İslam kültürlerinde var olan bu adeti bilmiyordum. Toplumun veya onun liderlerinin şeref veya haysiyetlerine leke düşürdüklerine inanılan bireyler, burunları kesilerek cezalandırılıyorlardı. Böylece, bu adamın yüzünün de açıkça gösterdiği gibi, hayat boyu damgalanıyorlardı. “Bay Perkins, eminim sizi neden buraya davet
ettiğimizi merak
ediyorsunuzdur.” Tekerlekli sandalyedeki adam,
cevabımı beklemeden devam etti. “Gerçek şu ki, kendine Şahların Şahı diyen bu adam, aslında şeytanın ta kendisidir. Babası sizin CIA’nız tarafından ve ne yazık ki benim de yardımımla, Nazi işbirlikçisi olduğu iddiası ile tahttan indirildi. Sonra da Musaddık rezaleti oldu. Bugünse Şah’ımız, kötülük konusunda, Hitler’i bile geride bırakma yolunda ilerliyor. Bunu da hükümetinizin bilgisi ve desteği ile yapıyor.” “Neden?” diye sordum. “Çok basit. O sizin Ortadoğu’daki tek gerçek müttefikiniz ve endüstri dünyası da petrol ekseni, yani Ortadoğu etrafında döner. Ha, tabii bir de İsrail var. Ama o da aslında sizin için bir artı olmaktan çok ayak bağı oluyor. Üstelik orada petrol de yok. Politikacılarınız Yahudi oylarını yatıştırıp, kampanyalarını finanse etmek için onların parasını almak zorundalar. Onun için, korkarım, İsrail’e muhtaçsınız. Ancak, anahtar İran’dır. Sizin Yahudiler’den bile daha güçlü olan petrol şirketlerinizin bize ihtiyacı var. Şah’ımıza ihtiyacınız var ya da öyle olduğunu sanıyorsunuz; tıpkı Güney Vietnam’ın ahlaksız liderlerine ihtiyacınız olduğunu sandığınız gibi.” “Aksini mi söylüyorsunuz? İran, Vietnam’ın eşdeğeri mi?” “Potansiyel olarak çok daha kötü. Aslında bu Şah, çok da uzun bir süre dayanamaz. İslam dünyası ondan nefret ediyor. Sadece Araplar da değil, her taraftaki Müslümanlar; Endonezya, ABD’deki Müslümanlar ama en çok da kendi İran halkı.” Bir çarpma sesi geldi ve sandalyesinin yanına vurduğunu fark ettim. “O kötü biri! Biz İranlılar ondan nefret ediyoruz.” Sonra bir sessizlik oldu. Sanki tüm bunlar onu yorup, takatsiz bırakmış gibiydi. Sadece derin
nefes alışlarını duyabiliyordum. “Doktor, mollalara çok yakındır,” dedi Emin sakin ve alçak bir sesle. “Buradaki dini gruplar arasında büyük bir dalgalanma var ve bu, Şah’ın kapitalizminden çıkar sağlayan ticari kesimdeki bir avuç insan hariç tüm ülkeye yayılmış durumda.”
“Söylediklerinize inanıyorum,” dedim. “Ama buraya yapmış olduğum dört ziyaret sırasında böyle bir şeye tanık olmadığımı da söylemek zorundayım. Konuştuğum herkes Şah’ı seviyor ve ekonomideki yükselişten memnun gibi görünüyor.” “Farsça bilmiyorsunuz,” dedi Emin. “Sadece bu işten en çok çıkarı olanlar tarafından söylenenleri duyuyorsunuz. ABD’de veya İngiltere’de okumuş olanlar, sonunda Şah için çalışırlar. Doktor bir istisnadır.” Bir süre söyleyeceklerini tartar gibi durakladı. “Basınınız için de aynı şey geçerli. Onlar da sadece Şah’ın yakınları ve onun çevresindeki birkaç kişiyle konuşuyor. Tabii basınınızın büyük bir bölümü de petrol
tarafından yönetiliyor. Onlar da duymak istediklerini duyup, reklam verenlerinin okumak istediklerini yazıyorlar.” “Tüm bunları size niye anlatıyoruz, Bay Perkins?” Doktor’un sesi, sanki konuşmak için gösterdiği gayret ve duygular, bu buluşma için
toplayabildiği enerjiyi tüketmiş gibi, daha da boğuklaşmıştı. “Çünkü, sizi buradan gitmeniz ve şirketinizi de
ülkemizden uzak
durmak konusunda ikna etmeniz için inandırmaya çalışıyoruz. Burada çok para kazanacağınızı zannetseniz bile, bunun bir hayal olduğu konusunda sizi uyarmak istiyoruz. Bu hükümet uzun
süre dayanmayacak.” Elini yine
sandalyesine vurdu. “Ve onun yerine gelecek olan, size ve sizin gibilere acımayacaktır.” “Paramızı alamayacağımızı mı söylüyorsunuz?” Doktor bir öksürük nöbetine tutuldu. Emin, yanına gidip, sırtını ovdu. Doktorun öksürmesi geçince, onunla Farsça bir şeyler konuştu ve sonra da sandalyesine geri döndü. “Bu görüşmeyi bitirmek zorundayız,” dedi Emin. “Sorunuzun cevabı olarak da, evet, paranızı alamayacaksınız. Tüm işi yapacaksınız ama paranızı alma zamanı geldiğinde Şah gitmiş olacak.”
Dönüş yolunda Emin’e, onun ve Doktor’un neden
MAIN’i öngördükleri bu finansal
felaketten kurtarmak istediklerini sordum. “Aslında, şirketinizin iflas ettiğini görmek bizi mutlu ederdi. Ama onun yerine, İran’dan gitmenizi tercih ederiz. Sizinki gibi tek bir şirketin bile gitmesi, bir akımı başlatabilir. Umudumuz o. Burada bir kan gölü istemiyoruz. Ama Şah
mutlaka gitmeli
ve bunu
kolaylaştıracak her şeyi denemeye hazırız. Onun için de, henüz vakit varken, Bay Zambotti’nizi buradan çıkmaya ikna etmeniz için Allah’a dua ediyoruz.” “Neden ben?” “Akşam yemeğimiz sırasında, Yeşeren Çöl projesinden konuşurken, gerçeğe açık
olduğunuzu anlamıştım. Hakkınızdaki istihbaratımızın doğru olduğunu, yani iki dünya arasında, ortada
kalmış biri
olduğunuzu biliyordum.” Benim hakkımda gerçekten ne kadar şey
bildiğini merak etmeden duramadım. |