Azad İsa oğlu Qurbanov, Elçin Musa oğlu Məmmədov, Aygün Seyfəddin qızı Hüseynova

1.3  Masaüstü fərdi kompüterin tərkib hissələri və 
perferiya qurğuları 
Müxtəlif forma və  konfiqurasiyaya malik olmasına 
baxmayaraq, masaüstü fərdi kompüterlər eyni arxitekturaya 
malik olub, əsasən  sistem blokundan və ona qoşulan 
monitordan, klaviaturadan, siçandan və digər  əlavə perferiya 
qurğulardan ibarətdir. 
Sistem bloku. 
Sistem bloku  üfiqi və ya şaquli formada 
olan və   fərdi kompüterin daxili qurğularını özündə saxlayan 
“qutudur”. Sistem blokunda qidalanma bloku, ana 
lövhə,
1
montaj oyuqları, elektrik xəttinə qoşulma, yenidən 
yükləmə düymələri yerləşir. Montaj oyuqları disk 
sürüşdürücülərinin-diskovod, CD-ROM/DVD-ROM üçün 
nəzərdə tutulmuşdur.  
Qidalanma bloku metal qutu şəklində sistem blokunun 
arxa tərəfinə  bərkidilir. Qida blokunda transformator, 
                                                 
1
 Buna bəzən əsas plata (Mainboard) və ya sistem platası da deyirlər. 

---

   
23
düzləndirici və ventilyator yerləşdirilmişdir. Transformator 
şəbəkədən sistem blokuna daxil olan 220 volt gərginliyi 
transformasiya edərək müxtəlif qiymətli, gərginliklərə
1
 çevirir. 
Düzləndiricinin vəzifəsi fərdi kompüterin bəzi elementlərini 
sabit gərginlik ilə  təmin etməkdir. Ventilyatordan qidalanma 
blokunun daxilində yerləşmiş transformatorun və 
düzləndiricinin iş prosesində  qızmasının qarşısını almaq üçün 
istifadə edilir. 
Qidalanma blokundan çıxan naqillər dəsti müxtəlif 
qurğuları gərginliklə təmin etmək üçündür və ana löhvəyə, disk 
sürüşdürücülərinə birləşdirilir.  
  
Ana  löhvə kompüterin ən  əsas qurğusudur. Ana plata 
kompüterin daxili və xarici qurğularının əlaqəli idarəsini təmin 
edir. Ana löhvənin əsas xarakteristikası formafaktordur. Hər bir 
formafaktor ölçüsünə, özündə saxlayan elementlərin sayına,  
elementlərin yerləşmə konfiqurasiyasına, istifadə etdiyi 
gərginliyə və gərginliyə qoşulma formasına və s. parametrlərə 
görə fərqlənir. 
Müasir kompüterlərdə  aşağıdakı tip formafaktorlu 
sistem platalar istifadə olunur: 
•