Axborot tizimlarida axborot xavfsizligi masalalari

O‘zaro aloqa va muvofiqlashtirish 
Axborot xavfsizligini ta'minlash chora-tadbirlarini barcha manfaatdor 
vazirliklar va idoralar, korxonalar va tashkilotlarning o‘zaro aloqasi asosida 
amalga oshirishni, vakolatli davlat idoralari tomonidan qo‘yilgan 
maqsadlarga erishish uchun ularning kuch-g‘ayratini muvofiqlashtirishni 
nazarda tutadi.
Nazoratning majburiyligi 
Axborot xavfsizligini ta'minlashning belgilangan qoidalarini buzishga 
urinishlarni qo‘llanilayotgan axborotni muofaza qilish tizimlari va vositalari 
asosida o‘z vaqtida aniqlash va to‘xtatishning majburiyligini, mazkur 
tizimlar va vositatalarning samaradorligi darajasini baholash mezonlari va 
usullarini takomillashtirishni nazarda tutadi.
Har qanday foydalanuvchi, har bir muhofaza vositasining ishi hamda 
har qanday muhofaza ob'ekti ustidan nazorat operativ nazorat va ro‘yxatga 

---

 
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 
195 
olish vositalari yordamida amalga oshirilishi, foydalanuvchilarning ham 
ruxsat etilgan, ham ruxsat etilmagan harakatlarini qamrab olishi lozim. 
 
Elektron hukumat konsepsiyasi doirasida axborot xavfsizligini 
ta'minlashning huquqiy asoslari 
 
Bugungi kunda ustivor dolzarblik kasb etayotgan elektron hukumat 
konsepsiyasi masalalari fuqarolarning davlat organlari bilan muloqotini 
tashkil etuvchi vertual maydonlarda amalga oshiralayotgan ekan, tabiiyki, 
shaxsiy ma'lumotlar daxlsizligi, murojaatning konfidensialligi, shaxs 
manfaatlari hamda axborot resurslarining ishonchli muhofazasi kabi talablar 
elektron davlat xizmatlari ko‘rsatilishida har tomonlama (dasturiy, texnik, 
tashkiliy va huquqiy jihatlardan) xavfsizlikni ta'minlashni taqazo etadi. 
Mazkur sohada axborot xavfsizligini ta'minlashning huquqiy jihatida 
to‘xtalsak, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2013 yil 16 
sentyabrdagi 250-sonli “O‘zbekiston Respublikasi axborot texnologiyalari 
va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi huzuridagi «Elektron 
hukumat» tizimini rivojlantirish markazi hamda axborot xavfsizligini 
ta'minlash markazi faoliyatini tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 
qarorida (3-band) hamda “Elektron hukumat to‘g‘risida”gi O‘zbekiston 
Respublikasi 
Qonunida 
(12-modda) 
“Elektron davlat xizmatlari 
ko‘rsatuvchi davlat organlari elektron davlat xizmatlari ko‘rsatishda 
foydalaniladigan axborot tizimlari va axborot resurslarining axborot 
xavfsizligini ta'minlashi shart” ekani qonunan mustahkamlangan. 
Shuningdek, “Elektron hukumat to‘g‘risida”gi Qonunning mazkur 
moddasida “Elektron davlat xizmatlari ko‘rsatuvchi davlat organlari 
shaxsga doir ma'lumotlar, shuningdek davlat sirlarini yoki qonun bilan 
qo‘riqlanadigan boshqa sirni tashkil etuvchi ma'lumotlar muhofaza 
qilinishini va ulardan ruxsatsiz foydalanishning oldi olinishini ta'minlash 
yuzasidan zarur tashkiliy-texnik choralar ko‘radi” deyilgan.
Qonunda axborot xavfsizligini ta'minlash tamoyili nuqtai nazaridan 
elektron davlat xizmatlari ko‘rsatuvchi davlat organlarining axborot 
tizimlarida 
va 
axborot 
resurslarida 
saqlanadigan 
shaxsga 
doir 

---

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 
196 
ma'lumotlardan ular qaysi ariza beruvchiga taalluqli bo‘lsa, o‘sha ariza 
beruvchining roziligi bilan ularga ishlov berish, ularni uzatish va olish 
uchun, mustasnoli hollardan tashqari, foydalanilishi mumkinligi belgilab 
qo‘yilgan. 
Axborot tizimlari va axborot resurslaridan foydalanish hamda ular 
vositasida xizmatlar taqdim etish jarayonida axborot xavfsizligini 
ta'minlashning 
huquqiy 
asoslari 
milliy 
qonunchiligimizning 
“Axborotlashtirish to‘g‘risida”gi Qonunida (19-modda), “Davlat sirlarini 
saqlash to‘g‘risida”gi Qonunida, Kodekslarida (xususan, Fuqarolik 
kodeksining 98-moddasida), “Tijorat siri to‘g‘risida”gi Qonunda (3-
modda), “Bank siri to‘g‘risida” Qonunda (3-modda), bulardan tashqari, 
“Axborot olish erkinligi va prinsiplari to‘g‘risida”gi, “Axborot erkinligi 
prinsiplari va kafolatlari to‘g‘risida”gi, “Avtomatlashtirilgan axborot bank 
tizimi to‘g‘risida”gi Qonunlarda, ramziy ma'noda “elektron qonunlar” deb 
atash mumkin bo‘lgan qonunlarda mustahkamlangan.