Al-lulu vəl-mərcan
Ağlayanlar Müstəsna Olmaqla Nə Badə Özlərinə Zülm
Yüklə 5,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
1877. Abdullah İbn Ömər rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Ağlayanlar müstəsna olmaqla nə badə onların diyarlarına girəsiniz. Əgər ağlamasanız onlara isabət edən bəla sizlərə də isabət etməsin deyə diyarlarına girməyin”. (Buxari 433, Muslim 7655, 2980/38)
1878. Abdullah İbn Ömər rəvayət edir ki, Peyğəmbər insanlarla birlikdə Səmud qövmünün ərazisi olan Hicr ərazisinə gəldik. Oranın quyularından su aldıq və xəmir yoğurduq. Peyğəmbər aldığımız suları boşaltmağımızı və yoğurduğumuz xəmirləri isə dəvələrə yedirtməyimizi əmr etdi. Peyğəmbər: «Ağlayanlar müstəsna olmaqla (ağlamayanlar) nəbadə əzaba uğramış olan bu qövmün yurduna girsin. Əgər ağlamasanız onlara toxunan əzabın bir bənzərinin sizlərə də toxunmasından qorunmaq üçün onların yurdlarına girməyin. Sonra Peyğəmbər vaxtı ilə Salehin dişi dəvəsinin su içdiyi quyudan su almalarını onlara əmr etdi”. (Buxari 3379, Muslim 7657, 2981/40)
847
1879. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Dul qadınlara və kasıblara əl tutan kimsə Allah yolunda olan mücahid kimi, habelə, gündüz oruc tutub, gecə namaz qılanlar kimidir.” (Buxari 5353, Muslim 7659, 2982/41)
1880. Osman İbn Əffan Peyğəmbərin məscidini yenidən tikdiyi zaman insanların onun haqqında söylədiklərinə (etiraz edib) demişdir: “Siz (mənim işimə) çox müdaxilə edirsiniz. Halbuki mən Peyğəmbərin belə dediyini eşitmişəm: “Kim Allahın Üzünü diləyərək bir məscid tiksə, Allah onun üçün Cənnətdə buna bənzər (bir ev) tikər”. (Buxari 450, Muslim 7661, 533/44)
1881. Cundəb rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Kim (etdiyi əməli insanlara) eşitdirmək məqsədilə edərsə, Allah onu eşitdirər, kim də (etdiyi əməli insanlara) göstərmək məqsədilə edərsə, Allah onu (insanlara) göstərər.” (Buxari 6499, Muslim 7667, 7668, 2986/47)
848 Dilin Qorunması
1882. Əbu Hureyrə rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Qula bəzən fərqinə də varmadan elə bir söz söyləyər ki, o sözü səbəbilə atəşin dibinə məşriq və məğrib arası bir məsafədə dərinliyə düşər”. (Buxari 6477, Muslim 7673, 2988/50)
1883. Usamə İbn Zeyd demişdir: “Mən Peyğəmbərin belə dediyini eşitmişəm: “Qiyamət günü bir nəfər gətirilib Cəhənnəm oduna atılacaq. Onun bağırsaqları atəşin içinə töküləcək və o, dəyirmanın ətrafında fırlanan uzunqulaq kimi fırlanacaq. Cəhənnəm sakinləri onun başına yığışıb deyəcəklər: “Ay filankəs! Niyə bu kökə düşmüsən? Məgər sən bizə yaxşı işlər görməyi buyurub pis əməlləri qadağan etmirdinmi?” O deyəcək: “Mən sizə yaxşı işlər görməyi buyururdum, lakin özüm buna əməl etmirdim, pis əməlləri qadağan edirdim, amma özüm o işləri görürdüm.” (Buxari 3267, Muslim 7674, 2898/51)
849
1884. Əbu Hureyra demişdir: “Mən Peyğəmbərin belə dediyini eşitmişəm: “Ümmətimin hamısı əfv ediləcək. Yalnız açıq-aşkar (günah) işlədənlərdən başqa. (Məsələn) birisi gecə bir qələt edir və səhəri gün Allah onun bu qələtini ört-basdır etdiyi halda (dost-aşnasına): “Ey filankəs, mən bu gecə filan, filan işləri görmüşəm”deyir. Gecə Rəbbi onun (günahının) üstünə örtük çəkir, səhər isə o, Allahın bu örtüyünü açır.” (Buxari 6069, Muslim 7676, 2990/52)
1885. Ənəs İbn Malik demişdir: “(Bir dəfə) iki kişi Peyğəmbərin yanında asqırdı və Peyğəmbər onlardan birinə: “Yərhəmukəllah” dedi, o birinə isə (heç nə) demədi. (Peyğəmbərdən bunun səbəbini) soruşduqda o dedi: “Bu adam: “Əlhəmdulillah” dedi, bu isə demədi.” (Buxari 6221, Muslim 7677, 2991/53)
1886. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Əsnəmək şeytandandır. Birinizi əsnəmək tutsa, qoy bacardığı qədər onun qarşısını alsın. Çünki o (əsnəyib): “Haah” etdikdə şeytan ona gülür.” (Buxari 3289, Muslim 7682, 2494/56)
850
1887. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “(Bir zaman) İsrail oğullarından bir dəstə yox olmuşdur. Onların başlarına nələr gəldiyini heç kəs bilmir. Mən isə onların siçana döndüyünü güman edirəm. Belə ki, siçana dəvə südü verilsə, içməz, qoyun südünü isə içər 153
”. (Əbu Hureyra): “Mən bu hədisi Kəbə danışdıqda o (məndən) soruşdu: “Sən Peyğəmbərin bu əhvalatı danışdığını eşitmisənmi?” Mən: “Bəli!” dedim. O, bu sualı dəfələrlə təkrar etdikdə mən dedim: “Məgər mən Tövrat oxuyuram?! 154 ” (Buxari 3305, Muslim 7688, 2997/61)
1888. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Mömin bir yuvadan iki dəfə sancılmaz 155
”. (Buxari 6133, Muslim 7690, 2998/63)
153 Vaxtı ilə İsrailin özünə dəvə ətini və südünü haram buyurması Peyğəmbərimizi belə deməyə vadar etmişdir. 154
Əbu Hureyra bununla demək istəmişdir ki, o, rəvayət etdiyi hədisi Tövratdan yox, məhz Peyğəmbərdən öyrənmişdir. 155 Yəni, bir işdə başına müsibət gələrsə, ikinci dəfə o işi görməz.
851 1889. Əbu Bəkrə demişdir: “(Bir dəfə) bir nəfər Peyğəmbərin yanında başqa birisini tərifləməyə başladı. Bu vaxt (Peyğəmbər ) dedi: “Vay sənin halına! Sən qardaşının boynunu qırdın! Sən qardaşının boynunu qırdın!” O bunu dəfələrlə təkrar etdikdən sonra buyurdu: “Sizdən biriniz öz qardaşını tərifləməyi lazım bilsə, qoy desin: “Filankəsi (filan cür adam) hesab edirəm. Onun (həqiqətdə) nə cür insan olduğunu isə ancaq Allah bilir. Mən Allaha rəğmən heç kəsi təmizə çıxartmıram. Mən onu filan cür adam hesab edirəm.” Əlbəttə, əgər onun bu cür insan olduğunu bilirsə (belə desin).” (Buxari 2662, Muslim 7693, 3000/65)
1890. Əbu Musa rəvayət edir ki, Peyğəmbər bir kimsə başqasını tərif etdikdə həddini aşdığını gördükdə: “Onu həlak etdiniz və ya belini qırdınız” deyə buyurdu. (Buxari 2663, 6060, Muslim 7696, 3001/67)
1891. İbn Ömər rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Yuxuda gördüm ki, misvakla dişlərimi təmizləyirəm. (Elə bu vaxt) mənim yanıma birisi digərindən yaşlı olan iki nəfər gəldi. Mən misvakı onlardan kiçik olanına uzatdım. Mənə: “Böyüyə ver” deyildi. Mən də onu daha böyük olanına verdim.” (Buxari 246, Muslim 7700, 3003/70)
852 1892. Aişə demişdir: “Peyğəmbər elə bir tərzdə danışardı ki, onun sözlərini saymaq istəyən adam onu saya bilərdi.” (Buxari 3567, Muslim 7701, 2493/71)
1893. Bəra İbn Azib deyir ki, Əbu Bəkr atam evdə olduğu vaxt yanına gəldi və ondan bir minik dəvəsi aldı. Əbu Bəkr, atam Azibə dedi: “Mənimlə bərabər oğlunu da göndər evə qədər ötürsün. Mən də heyvanı sürərək çölə çıxdım. Atam dəvənin pulunu alırdı. Bu vaxt Əbu Bəkrə: “Ey Əbu Bəkr! Peyğəmbər ilə bərabər getdiyiniz zaman nələr baş verdi? Onu bizə danış” dedi. Əbu Bəkr: “Bəli, bütün gecəni yol getdik. Nəhayət günəş zenitdə idi. Yol təmamilə boşalmışdı. Oradan heç kimsə keçmirdi. Gözümüzə uzun kölgəli bir qaya görsəndi. Onun üzərinə günəş düşməmişdi. Qayanın yanında endik. Mən qayanın kölgəsində Peyğəmbərin dincəlməsi üçün yerə bir şeylər salaraq əlimlə bir yer hazırladım. Sən yat Ya Rəsulullah! Mən də ətrafa nəzər salım ki, düşmən olmasın. Peyğəmbər yatdı. Mən də ətrafı araşdırmaq üçün çıxdım. Qoyunlarını qayaya tərəf gətirən bir çobanı gördüm. O, da bizim kimi qayanın kölgəsində faydalanmaq istəyirdi. Mən: “Sən kimi çobanısan” dedim. O: “Məkkə əhalisindən və ya Məkkəli birinin” dedi. Mən: “Sənin qoyunlarında süd varmı?” dedim. O: “Bəli, sağaram” dedi və bir qoyun tutaraq (sağdı). Mən:
853 “Məməsini torpaqdan, otdan təmi və pislikdən təmizlə” dedim. Ravi: “Mən Bəranı əlini digərinə vuraraq işarə etdiyini gördüm. Çoban çox az bir süd sağdı. Peyğəmbər üçün apardım. Peyğəmbərin isə su içdiyi, dəstəmaz aldığı bir qabı vardı. Onun yanına gəldim. Yuxudan oyatmamaq üçün oyanana qədər gözlədim. Südün üstünə bir az su da tökdüm, hətta qabın aşağı hissəsi soyudu. Peyğəmbər oyandıqda ona: “İç” dedim. Peyğəmbər içdi, mən də bundan xoş oldum. Peyğəmbər: “hərəkət etmək vaxtı gəldi” deyə buyurdu. Mən: “bəli” dedim. Günəş batmağa meyl etdikdə hərəkət etməyə başladıq. Arxamızca Suraka İbn Məlik düşmüşdü. Mən: “Bizə yaxınlaşır” dedi. Peyğəmbər: “Lə Təhzən İnnəallahə Məanə - Üzülmə, Allah bizimlədir və onu əleyhinə dua etdi”. Bundan sonra Surakanın atı qarnına kimi torpağa batdı. Zənn edirəm biz bu vaxt düz və sərt bir ərazidə idik. Suraka: “Mən bilirəm ki, siz mənim əleyhimə bəd dua etmisiniz. İndi isə xeyir dua edin. And olsun ki, mən sizin ardınızca düşməyəcəyəm və hər kəsi sizdən geri döndərəcəyəm. Bu sözdən sonra Peyğəmbər ona xeyir dua etdi. O da qurtuldu. Geri döndükdə qovuşduğu hər bir kəsi geri çevirdi. Suraka bizə bu cür köməklik göstərdi”. (Buxari 3615, Muslim 7706, 3015/5)
854
Təfsir Kitabı
855
1894. Əbu Hüreyrə rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “İsrail oğullarına deyildi: “Qapısından (Allaha) səcdə edən halda “Hittə! Bizi bağışla!” söyləyərək daxil olun, biz də günahlarınızı bağışlayarıq”. Onlar isə əmri dəyişdirib arxaları üstə iməkləyərək girdilər və “Hittə!” əvəzinə “Həbbətun - Tükün içində bir dən” dedilər. (Buxari 3403, 4641, Muslim 7708, 3015/1)
1895. Ənəs İbn Malik demişdir: “Peyğəmbərinin vəfatından əvvəl Uca Allah ona ardıcıl olaraq vəhy nazil etdi. Nəhayət, onun vəfatına az qalmış Allah ona lap çox vəhy nazil etməyə başladı. Bundan sonra Allahın etdi.” (Buxari 4982, Muslim 7709, 3016/2)
1896. Ömər İbn Xəttab rəvayət edir ki, bir yəhudi ona belə dedi: “Ey möminlərin əmiri! Sizin Kitabınızda oxuduğunuz elə bir ayə vardır ki, o, biz yəhudilərə nazil olsaydı, həmin günü bayram edərdik.” Ömər: “Hansı ayədir o?” deyə soruşdu. (Yəhudi): “Bu gün dininizi sizin üçün kamil etdim, sizə olan
də, yeri də bilirik. Bu ayə Peyğəmbərə cümə günü, Ərəfatda nazil olmuşdur.” (Buxari 45, Muslim 7710, 7711, 3017/3)
856
1897. Ürvə İbn Zubeyr, Aişədən Allahın: “Əgər yetim qızlarla (evlənəcəyiniz təqdirdə) ədalətlə rəftar edə bilməyəcəyinizdən qorxarsınızsa, o zaman sizə halal olan (bəyəndiyiniz) başqa qadınlardan iki, üç və dörd nəfərlə nikah bağlayın!”. (ən-Nisa 3) ayəsini soruşduğunu rəvayət edir. Aişə: “Ey bacımın oğlu! O himayədə saxlanılan yetim bir qızdı. O himayədə saxlayanı öz malına şərik edir. Qızın malı və gözəlliyi kişinin xoşuna gəlir və istəyir ki, onunla mehrində ədalətli olmayaraq evlənsin. Başqasına nə qədər mehir verirsə, ona da o qədər versin. Onlarla yalnız ədalətli olaraq və adətdə olan ən yüksək mehiri verməklə nikah bağlamağa icazə verildi və onlara halal olan (bəyəndikləri) qadınlardan nikah bağlamaq əmr olundu”. Ürvə, Aişənin belə dediyini rəvayət edir: “İnsanlar bu ayədən sonra Peyğəmbərdən fətva (əsasında hökm çıxarılan şəri məsləhət) istədilər. Allah bu ayəni nazil etdi: “(Ya Rəsulum!) Səndən qadınlar barəsində fətva istəyirlər. De ki: “Onlar barəsində fətvanı sizə Allah və Kitabdan (Qurandan) sizə oxunan (ayələr) verir. Onlar verilməsi vacib olanı (mirası) özlərinə verməyərək evlənmək istədiyiniz yetim qızlar (qadınlar) barədə olan ayələrdir”. (ən-Nisa 127) Aişə: “Allahın sizə Kitabda oxunan ilk ayətdir: “Əgər yetim qızlarla (evlənəcəyiniz təqdirdə) ədalətlə rəftar edə bilməyəcəyinizdən qorxarsınızsa, o zaman sizə halal olan (bəyəndiyiniz) başqa qadınlardan nikah bağlayın!”. Aişə: “Allahın digər ayəsində: “Onları nikah etmək istəyərsiniz” buyurması, sizdən birinizin tərbiyəsi altında olan yetim qızın malı və gözəlliyi az olduğu zaman, ona rəğbət göstərməsidir. Beləcə vəlilər bunlara rəğbət göstərmədikləri üçün, malına və gözəlliyinə rəğbət etdikləri yetim qadınları nikah etməkdən qadağan olundular. Ancaq ədalət göstərsələr, onda bu müstəsnadır”. (Buxari 2494, Muslim 7713, 3018/6)
1898. Aişə Allahın: “Yetimləri yetkinlik yaşına çatdıqda onları imtahana çəkin. Əgər onların yetkinliyə çatdıqlarını görsəniz, mallarını özlərinə qaytarın. Onlar böyüyüb mallarını məndən alacaqlar deyə o malı israfçılıqla, tələm-tələsik yeməyin. Varlı olan nəfsini saxlasın, yoxsul olan isə o maldan insafla yesin. Yetimlərin mallarını özlərinə qaytardığınız zaman onlara
857 şahidlər tutun. Haqq-hesab çəkməyə Allah yetər”. (ən-Nisa 6) ayəsi haqqında dedi: “Bu ayə yetimi himayə edən və işlərini görən kimsə kasıb olduğu halda ondan yeməsini bəyan etmək üçün nazil olmuşdur”. (Buxari 2212, Muslim 7714, 7718, 3018/7)
1899. Aişə Allahın: “Əgər bir qadın öz ərinin kobud rəftarından, yaxud ondan üz döndərməsindən qorxarsa, ər-arvadın öz aralarında barışığa gəlməsi onlara günah sayılmaz. Axı barışmaq daha xeyirlidir. Doğrusu, nəfslər xəsislik etməyə hazırdır. Əgər qadınlarla yaxşı davranıb Allahdan qorxsanız, bilin ki, Allah nə etdiklərinizdən xəbərdardır”. (ən-Nisa 128) ayəsi haqqında dedi: “Bir adamın nigahında bir qadın olur, adam o qadınla ayrılmağı istəyər. Qadın: “Mən sənə zövcəlik haqlarımı halal edirəm. Məni boşamadan yatağımda məni tərk edə bilərsən” deyər. Bu ayə bu haqda nazil olmuşdur. (Buxari 2450, 4601, Muslim 7715, 7717, 3018/8)
1900. Səid İbn Cubeyr deyir ki: “Bir ayə vardır ki, onun hökmü barədə Kufə alimləri ixtilaf etdilər. Mən də onun hökmünü soruşmaq üçün miniyə minib İbn Abbasın yanına getdim. Bu ayənin hökmünü soruşdum. O, Allahın: “Hər kəs qəsdən bir mömini öldürərsə, onun cəzası içərisində əbədi qalacağı Cəhənnəmdir. Allah ona qəzəblənər, onu lənətləyər və onun üçün böyük bir əzab hazırlayar”. (ən-Nisa 93) ayəsini oxudu və dedi: “Bu ən son nazil olan ayədir və onu heç bir şey nəsx etməyib”. (Buxari 4590, Muslim 7728, 3021/14)
1901. İbn Abbasdan Allahın ayəsi barədə soşuldu: ““Hər kəs qəsdən bir mömini öldürərsə, onun cəzası içərisində əbədi qalacağı Cəhənnəmdir. Allah ona qəzəblənər, onu lənətləyər və onun üçün böyük bir əzab hazırlayar”. (ən- Nisa 93) Həmçinin: “Onlar Allahla yanaşı başqa məbuda yalvarmaz, Allahın haram etdiyi cana haqsız yerə qıymaz və zina etməzlər. Bunu edən kimsə cəzalandırılar, Qiyamət günü onun əzabı qat-qat artırılar və onun içində zəlil
858 olub əbədi qalar, Ancaq tövbə edib iman gətirən və saleh əməllər edənlərdən başqa. Allah onların pis əməllərini yaxşı əməllərlə əvəz edər. Allah Bağışlayandır, Rəhmlidir”. (əl-Furqan 68-70). İbn Abbas: “Bu ayə nazil olduğu zaman Məkkə əhalisi: Həqiqətən bizlər Allaha şərik qoşub, Allahın haram etdiyi cana haqsız qıydıq, çirkin işlər etdik”. Allah: “Ancaq tövbə edib iman
2830, 4765, Muslim 7730, 3023/18)
1902. Abdullah İbn Abbasın rəvayət etdiyinə görə müsəlmanlardan bəziləri kiçik bir qoyun sürüsü içərisində bir adama rast gəldilər. Adam: “əs-Sələmu Aleykum” dedi. Onlar isə bu adamı tutub öldürdülər və bu kiçik sürünü də götürdülər. Onda bu ayə nazil oldu. “Sizə müsəlman olduğunu bildirən (salam verən) bir kimsəyə (dünya həyatının puç mənfəətinə tamahlanaraq): “Sən mömin deyilsən!”. (ən-Nisa 94) deməyin! (Buxari 4591, Muslim 7733, 3025/22)
1903. Bəra İbn Azib deyir ki, bu ayə biz Ənsarlar barədə nazil oldu. Cahiliyyə zamanı Ənsar həcc edib evə döndükləri zaman evlərinin qapısından daxil olmazdılar, evlərinə arxa tərəfdən daxil olardılar. Bir dəfə Ənsardan biri yenə belə etdikdə arxadan deyil, evinin qapısından girmişdi. O, kimsə bu əməlinə görə danlanmışdı. Buna görə Allah: “Səndən yeni doğan aylar barəsində soruşurlar. De: "Bunlar insanlar və həcc üçün vaxt ölçüləridir". Evlərə arxa tərəfindən daxil olmağınız yaxşı əməl deyildir. Lakin yaxşı əməl sahibi Allahdan qorxan şəxsdir. Evlərə qapılarından daxil olun! Allahdan qorxun ki, bəlkə nicat tapasınız”. (əl-Bəqərə 189) ayəni nazil etdi. (Buxari 1803, 4512, Muslim 7734, 3026/23)
Rəbbinə – Hansı Daha Yaxın Olacaq Deyə Vəsilə Axtarırlar”
859
1904. Abdullah İbn Məsud : “Onların yalvardıqları məbudların özləri də Rəbbinə – hansı daha yaxın olacaq deyə vəsilə axtarırlar”. (əl-İsra 57) ayəsi haqqında deyir ki: “İnsanlardan bir topluluq cinlərdən bir topluluğa ibadət edirdilər. Nəhayət cinlər İslamı qəbul etdilər. İnsanlar isə cinlərə ibadətdə (onların dinində) qaldılar”. (Buxari 4714, Muslim 7739, 7742, 3030/28, 3030/30)
Yüklə 5,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|