Dissertatsiya ishining dolzarbligi. Tabiiiy gaznng zaharli gazlardan tozalash sanoat korxonalari oldida turgan dolzarb muammolardan biri hisoblanadi. Nordon gazlardan H2S atmosfera tozaligiga salbiy ta’sir ko’rsatadi. Butun tirik organizmlarda ayniqsa insonlar salomatligiga salbiy ta’sir ko’rsatadi. Zaharli ya’ni nordon gazlar hisoblangan H2S va CO2 gazlari kislotali gazlar hisoblanib, bu gazlarni ajratib olishning yana bir muhim tomoni gaz tashiladigan quvirlarni yemirib yaroqiz holatga kelishini oldini olish hisoblanadi.
Tabiiy gazni nordon gazlardan tozalab ko’rsatib o’tilgan salbiy oqibatlarni oldini olgan bo’lamiz.
Dissertatsiya ishining maqsadi.Sanoat korxonalaridan Sho’rtangaz kimyo majmuasi, Muborak oltingugurtni qayta ishlash zavodlaridan ajralib chiqayotgan zaharli gazlarni o’rganish va eng maqbul usul bilan ajratib olish o’z vohamizdagi ekologik muhitni yaxshilashga imkon yaratadi.
Tabiiy gaz tarkibini fizik-kimyoviy usullar ya’ni adsorbsiya, absorbsiya, desorbsiyalash orqali O’rta buloq gaz konidan chiqayotgan tabiiy gaz tarkibida H2S gazining miqdori 0.8 % dan 1.5 % gacha oshganligi sababli DEA ning komnsentratsiyasini oshirish maqsad qilib olindi. DEA ning suvli 30 % li eritmasi o’rniga 35 % li suvli eritmasini qo’llash maqsadga muvofiq deb topildi.
Mening ishimning maqsadi tabiiy gaz tarkibidagi nordon gazlar ya’ni H2S va CO2 gazlarini DEA ga absorbsiyalash orqali ajratib olish.
Dissertatsiya ishining yangiligi. Magstr ishimning yangiligi shundan iboratki tabiiy gazlardan nordon gazlarni ajratib olishda ishlatilib kelinayotgan absorbent DEA ning suvli eritmasining konsentratsiysini 30 % dan 35% ga yetkazish. Hozirgi kunda O’rta buloq gaz konidan qazib olinayotgan tabiiy gaz tarkibida nordon gazlar miqdori oshganligi absorbent konsentratsiyasini oshirishga olib keldi. DEA ning konsentratsiyasini oshirish nordon gazlarning ajratib olish unumdorligini oshiradi.
