Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları
Yüklə 1,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
BÖLÜM III – 1975-1981
17-Panama Kanalı Müzakereleri ve Graham Greene Suudi Arabistan, birçok kişinin kariyerini yaptığı yerdir. Benimki zaten yoluna girmişti ama çöl krallığındaki başarılarım da kuşkusuz yeni kapıların açılmasını sağlamıştır. I977’ye geldiğimizde, Boston ofisimizde üslenmiş 20 kadar profesyonel ile MAIN’in
diğer bölümlerinde ve dünya üzerine serpilmiş ofislerimizde çalışan danışmanları içeren küçük bir imparatorluk oluşturmuştum. Firmanın yüz yıllık tarihindeki en genç ortağıydım. Baş ekonomist sıfatıma ek olarak, Ekonomik ve Bölgesel Planlama müdürü de olmuştum. Harvard’da ve başka yerlerde konuşmalar yapıyor ve gazetelere güncel konularla ilgili yazılar gönderiyordum. Yelkenli yatım Boston Rıhtımı’nda, Devrim Savaşı’ndan hemen sonra Berberi korsanlarını bastırmasıyla ünlü tarihi savaş gemisi Constitution Old Ironsides'in yanında demirliydi. Gayet iyi bir maaşım ve kırkımdan çok önce beni milyonerlik seviyesine çıkartacak gibi görünen hisse senetlerim vardı. Doğru, evliliğim dağılmıştı ama değişik kıtalarda güzel
ve büyüleyici kadınlarla vakit
geçiriyordum. Bruno,
tahmin yapmaya
yenilikçi bir
yaklaşım getiren bir fikir ileri sürdü: Yüzyılın başlarında bir Rus
matematikçisinin makalelerine dayanan bir ekonometrik model. Bu model, bir ekonominin belirli sektörlerinin büyüyeceğine ait tahminlere öznel olasılık değerleri atamayı içeriyordu. Büyük borç miktarlarını elde edebilmek için, göstermeyi istediğimiz şişirilmiş büyüme oranlarını haklı çıkartmak için ideal bir araç gibi görünüyordu. Bruno, bu kavram ile ne yapılabileceğine bir bakmamı istedi. Bölümüme MIT’den genç bir matematikçiyi, Doktor Nadipuram Prasad’ı getirip ona bir bütçe verdim. Altı
ay içerisinde, ekonometrik modelleme için Markov yönetimini geliştirdi. [50] Birlikte, Markov’u, altyapı yatırımının ekonomik kalkınma üzerindeki etkisini tahmin
için devrimci bir model olarak sunan bir dizi teknik makale yazdık. Tam
istediğimiz şeydi:
Hiçbir zaman
ödeyemeyecekleri borçların altına girmelerine yardımcı olarak, aslında
ülkelere iyilik
yaptığımızı bilimsel olarak “ispat eden” bir araç. Üstelik sadece parası ve vakti bol olan çok deneyimli ve bilgili bir ekonometrist, Markov’un inceliklerini kavrayabilir veya
sonuçlarını sorgulayabilirdi. Birçok saygın kurum tarafından yayınlanan makaleleri biz de değişik ülkelerde konferans ve üniversitelerde bilimsel olarak sunduk. Makaleler -ve biz- tüm sektörde meşhur olduk.
Diğer yandan Omar Torrijos ve ben gizli anlaşmamıza sadık kaldık. Çalışmalarımızın dürüst olmasını ve önerilerimizin yoksulları da göz önüne almasını garanti ettim. Panama hakkındaki tahminlerimin her zamanki şişme
standartlara uymadığı ve hatta sosyalizm koktuğu hakkında şikâyetler duysam da, gerçek şuydu ki MAIN, Torrijos hükümetinden kontrat üstüne kontrat kazanıyordu. Bu kontratlar bir ilki de
kapsıyordu: Daha
geleneksel altyapı
sektörlerinin yanında tarımı da içeren yenilikçi ana planlar sağlamak. Torrijos ile Jimmy Carter, Kanal Anlaşması’nı yeniden müzakere etmeye oturduklarında, ben de kenardan izliyordum. Kanal müzakereleri tüm dünyada büyük ilgi ve tutku uyandırdı. İnsanlar, ABD’nin, dünyanın geri kalanında çoğunluğun doğru olduğuna inandığı şeyi mi -Panamalılar’ın kontrolü ele geçirmelerine izin vermek- yapacağını, yoksa onun yerine Vietnam bozgununun ardından oldukça sarsılıp yara alan Bariz Kader' in küresel uyarlamasını yeniden geri getirmeye mi çalışacağımızı görmek
için bekliyorlardı. Çoğuna göre, ABD başkanlığına tam zamanında mantıklı ve müşfik bir kişi seçilmiş gibi görünüyordu. Ancak,
Washington’un muhafazakâr kaleleri ve dindar sağ kesimin kürsüleri öfke ile çınlıyordu. Milli savunmamızın
bu kalesinden, ABD yaratıcılığının bu sembolünden. Güney Amerika’nın kaderini ABD ticari çıkarlarının kaprislerine bağlayan bu suyolundan nasıl vazgeçebilirdik? Panama’ya yolculuklarım sırasında, Continental Otel’de kalmaya alışmıştım. Ancak, beşinci ziyaretimde, Continental’da çok
gürültülü bir tamirat olduğu için, sokağın karşı tarafındaki Panama Otel’e geçtim. İlk başta, bu rahatsızlığa içerlemiştim; Continental benim için evimden uzaktaki evimdi. Ama şimdi, bambu koltukları ve
tahta pervaneli tavan vantilatörleriyle içinde oturduğum geniş lobi bende alışkanlık yaratmaya başlamıştı bile. Yüklə 1,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|