O’zbekiton respublikasi oliy va o’rta talim vaziRLİGİ berdaq nomidagi qaraqolpoq davlat universiteti

Korxonalarni tasis etish va ro’ixatga olish tartibi 
Korxona, odatda, mulk egasi yoki uning vakili bo’lgan tashkilot, korxona, muassasa qarori 
bilan, yo bo’lmasa, jamoa qarori bilan tasis etiladi. Korxona mulki egasi rozi bo’lgan holda va 
korxona tomonidan avval olingan majburiyatlarini bajargan holda, tashkilotlarning bir yoki bir 
necha bo’linmasi shu bo’linma jamoasi qarori bilan ajralib chiqishi mumkin. Korxonani tasis etish 
va uning faoliyat yuritishi uchun er maydoni ajratish, zarur bo’lgan holda tabiiy resurslardan 
foydalanish uchun ruxsat tuman yoki shahar hokimligi tomonidan beriladi. Korxona davlat 
ro’yxatidan o’tgan kundan boshlab tasis etilgan va yuridik shaxs huquqiga ega bo’lgan xisoblanadi. 
Davlat ro’yxatidan o’tish tuman, shahar hokimiyatlarida amalga oshiriladi. Korxona davlat 
ro’yxatidan o’tkazilganligi to’g’risida o’n kun muddat ichida moliya vazirligiga yagona davlat 
ro’yxatiga kiritish maqsadida axborot beriladi. 
Korxona davlat ro’yxatidan o’tishi uchun hokimiyatga uni tasis etish to’g’risida qaror, 
korxona nizomi va boshqa hujjatlar taqdim etiladi. Agar korxona uch kun muddatda ro’yxatdan 
o’tkazilmasa, yoki ro’yxatdan o’tish rad qilingan taqdirda, tasischi rad etish asoslanmagan deb 
hisoblagan holda u sudga murojaat etishi mumkin. Korxonani davlat ro’yxatidan o’tkazish uchun 
qonunda ko’rsatilgan miqdorda badal olinadi. To’plangan mablag’lar korxona ro’yxatdan o’tgan 
shahar, tuman byudjetiga o’tkaziladi. 
Yangi tasis etilgan korxona yuridik shaxs hisoblanadi, o’z shohobchasini ochish, shuningdek 
joriy hisob raqamiga ega bo’lgan boshqa tashkiliy birliklar tasis etish huquqiga ega bo’ladi. 

---

Bunday bo’linmalar va korxonalarni joylashtirish masalasi mahalliy hokimiyatlar bilan 
belgilangan tartibda hal etiladi. Korxona o’z tasischisi tomonidan tasdiqlangan nizom asosida 
Faoliyat yuritadi. Korxona nizomida korxona nomi, manzili, Faoliyat maqsadi, boshqaruv va 
nazorat tashkilotlari, ularning vakolatlari, korxona mulki shakllanishi va foyda (daromad)ni 
taqsimlash tartibi, korxonani qayta tashkil etish yoki faoliyatini to’xtatish shartlari ko’rsatiladi. 
Nizomda shuningdek, korxona faoliyati bilan bog’liq, qonunga zid bo’lmagan boshqa qoidalar ham 
ko’rsatilishi mumkin.